Қазақстан Республикасының Білім және Ғылым министрлігі Семей мемлекеттік педагогикалық институты
жүктеу/скачать 0,98 Mb.
|
| 2.Көркем шығармаларды оқу. Көркем шығармаларды оқығанда балаларда табиғат туралы білім жинақталады, табиғатқа деген ынтызарлық пен сүйіспеншілікке тәрбиеленеді, әсемдікті сезінуі дами түседі. Көркем сөзді пайдаланғанда оны балалардың тура қабылдауымен дұрыс байланыстыра білу керек. Кейбір әдеби шығармалар табиғатты — орманда, шалғында, далада—бақылағаннан кейін ба- . рып оқылуы мүмкін. Кейде шығарма бақылаудан бұрын оқылады. Мұндай оқудың маңызы туралы С. Т. Аксаков «Багров-немеренің балалық шағы» деген шығармасында тамаша айтады. Мұнда ол өзінің бес жастағы бала кезін еске ала отырып: «Мен өзімнің кітабымды масаттана оқыдым... Менің балалық ақылымда тіпті керемет өзгеріс болды да, мен үшін жаңа өмір ашылды... Мен «күннің күркіреуі туралы пікірлермен», найзағайдың, ауаның, бұлттың не екенін білдім; жаңбырдың пайда болуын және кардың шығу тегін білдім. Табиғаттағы көптеген құбылыстар, қызыға, түсінбей қарасам да, мен үшін мәнді де мағыналы болып есептелді, одан да әрі қызықтыра түсті. Құмырскалардың, аралардың әсіресе көбелектердің тұқымнан құрттарға, құрттардан хризалидаға және ең ақырында хризалидадан әдемі көбелекке айналғаны менің зейінім мен сезімімді меңгеріп алды; менде осылардың бәрін өз көзіммен бақылағым келу тілегі еріксіз пайда болды».
Бұрыннан таныс өсімдіктерді, жануарларды немесе табиғат құбылыстарын суреттеп жазу балалардың қабылдауын айқындап, бақылауға деген қызығушылығын тудырады. Мысалы, М. Пришвиннің «Алтын шабындық» очеркін тыңдағаннан кейін олар шабындықтың түріне күннің әр мезгілінде және әр түрлі ауа райында көңіл бөле бастайды. Бақбақтарды қарап көреді және оның гүлінің ашылғандағы және жабылғандағы қалпының өзгеруін байқайды. Таныс емес өсімдіктер мен жануарларды суреттеу бұрыннан бар бақылауға және жалпы елестетулерге сүйенгенде табиғаттағы түсіндірілетін объектіні табуға көмектесетін жаңа бейне жасайды. Мысалы, тәрбиеші Н. Павлованын. «Қабықша сияқты» ертегісін оқып немесе әңгімелеп айтып береді. Серуен кезінде балалар ертегіде баяндалған белгілері бар қызыл бояу гүлін іздестіреді. жүктеу/скачать 0,98 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|