Қазақстан республикасының білім және ғылым министрлігі
Тема 14 Электржетектің энергетикасы
жүктеу/скачать 0,59 Mb. Pdf көрінісі
|
| Тема 14 Электржетектің энергетикасы
Дәріс жоспары.
1. Электрмеханикалық жүйелердің энергетикасы. 2. Электржетектердің жұмыс істеу тәртібі. 3. Электрқозғалтқыштарды қуаты бойынша таңдау тәсілі.
1. Электрмеханикалық жүйелердің энергетикасы. Реактивті қуатты тұтыну және энергия шығыны. Шығынды азайту тәсілдері. 2. Электржетектердің жұмыс істеу тәртібі, олардың жүктемелері, графиктері және мінездемелері. 3. Көпке, уақытша, қайталанатын уақытша, кезектесетін режимде жұмыс істейтін қозғалтқыштың қуатын таңдау.
Қажетті әдебиеттер тізімі: 1. Москаленко В.В. Автоматизированный электропривод. – М.: Энергоатомиздат, 1985.- 416с.
1. Электржетектерде энергия шығыны. 2. Электржетектердің энергетикасы, мүмкін моменті. 3. Шығынды азайту тәсілдері. 4. Электржетектердің типтік жұмыс тәртіптері. 5. Әр-түрлі жұмыс тәртіп үшін ауыртпашылық графиктері. 6. Кезектесетін режимде жұмыс істейтін қозғалтқыштың қуатын таңдау тәсілдері. 7. Көпке, уақытша, қайталанатын уақытша
режимде жұмыс
істейтін электрқозғалтқыштың қуатын таңдау.
Дәріс жоспары.
1. Электржетектердің қазіргі типтері. 2. Күшті түрлендіруші қондырғылар. 3. Электрлік көлік.
1. Автоматтандырылған электржетектің қазіргі жүйелері және даму перспективасы. 2. Тұрақты және айнымалы машиналарды басқару үшін күшті түрлендіруші қондырғылар. Электржетектерді электрондық және компьютерлік басқару. 3. Электрлік көлік. Қалалық электрлік көлік, метрополитен, өндірістік электрлік көлік.
1. Москаленко В.В. Автоматизированный электропривод. – М.: Энергоатомиздат, 1985.- 416с.
СӨЖ-ге арналған бақылау жұмысы (сұрақтары): 1. Электржетектердің қазіргі типтері. 2. УВ-Д, ТП-Д жүйелері. 3. Түрлендіруші қондырғылар типтері. 4. Электржетектерді компьютерлік басқару принципі. 5. Трамвай, троллейбустардың электржетектері және оларды басқару. 6. Метрополитен электржетекімен басқару ерекшеліктері.
4 Практикалық сабақтарды орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар №1 Тәжірбиелік жұмыс. Энергияның электромеханикалық түрленуі.
принциптерін зерттеу.
1. Электрлік ток, ток күші деген не? 2. Кернеу мен потенциал нені бейнелейді? 3. ЭҚК нені бейнелейді? 4. Қуат деген не? 5. Кирхгофа, Ом заңдылықтары. 6. Джоуля-Ленца заңы. 7. Кедергі және оның өрнектелуі? 8. Активті қуат деген не? 9. Реактивті қуат нені білдіреді? 10. Активті, реактивті және толық қуат арсындағы байланыс. 11. Қуат коэффициенті нені білдіреді? 12. Энергияның электромеханикалықтүрленуі. 13. Оң және сол қол заңдары 14. Тұрақты токты машиналарды қолданатын жерлер. 15. Айнымалы токты машиналарды қолданатын жерлер. 16. Тұрақты токты генератордың жұмыс істеу принципі және қондырғы. 17. Тұрақты токты қозғалтқыштың жұмыс істеу принципі. 18. Асинхронды қозғалтқыштың жұмыс істеу принципі және қондырғы. 19. Синхронды генератордың жұмыс істеу принципі және қондырғы. 20. Синхронды қозғалтқыштың жұмыс істеу принципі және қондырғы. 21. Синхронды компенсатордың жұмыс істеу принципі және қондырғы. 22. Параллель, тізбектей және арлас қозған тұрақты, айнымалы токты қозғалтқыштың механикалық мінездемесі. 23. Асинхронды қозғалтқыштың механикалық мінездемесі. 24. Тұрақты токты қозғалтқыштың рекуперативтік тоқтату тәртібі. 25. Тұрақты токты қозғалтқыштың қосылмау тәртібі. 26. Тұрақты токты қозғалтқыштың динамикалық тоқтату тәртібі. 27. Асинхронды қозғалтқыштың рекуперативтік тоқтату тәртібі. 28. Асинхронды қозғалтқыштың қосылмау тәртібі. 29. Асинхронды қозғалтқыштың динамикалық тоқтату тәртібі.
1. Материалды айқындау мақсатымен студенттермен сұрақ-жауап сұхбатын жүргізеді, соңынан бақылау сұрақтары қойылады. 2. Студенттерге бақылау сұрақтарының бір бөлігін жазбаша түрде жауп беруге рұқсат беріледі.
1. Копылов И.П. Электрические машины, М.: Высшая школа Логос, 2000. СӨЖ-ге арналған бақылау жұмысы. 1. Бақылау сұрақтарына жауап дайындау.
№2 Тәжірбиелік жұмыс. Электржетекте әрекет ететін моменттер мінездемесін зерттеу және келтіру моментінің инерциясы.
әдісін меңгеру, Электржетектің реостаттық іске қосуына арналған іске қосу резисторлардың саны мен мәнің анықтау әдісін меңгеру.
1. Электржетекте әрекет ететін моменттер сипатын түсіндіру және келтіру моментінің инерциясы. 2. Статикалық кедергі моментінің қозғалысының түрі мен сипатын түсіндіру. 3. Динамикалық кедергі моментінің қозғалысының табиғаты мен сипатын түсіндіру. 4. Электржетек қозғалысының теңдеуінің негіздемесі мен қорытындысы. 5. Бір айналу осіне қозғалып келе жатқан Электржетек элементтерінің келтіру моментінің инерциясы операциясының мақсаты 6. Электрқозғалтқыш осіне қозғалып келе жатқан Электржетек элементтерінің келтіру моментінің инерциясы рәсімін түсіндір.
1. Материалды айқындау мақсатымен студенттермен сұрақ-жауап сұхбатын жүргізеді, соңынан бақылау сұрақтары қойылады. 2. Студенттерге мысал ретінді бір электрқозғалтқыш беріліп, оның параметрлерін атап, оларға оның табиғи механикалық мінездемесін құру ұсынылады.
1. Москаленко В.В. Автоматизированный электропривод. - М.: Энергоатомиздат, 1985. СӨЖ-ге арналған бақылау жұмысы. 1. Бақылау сұрақтарына жауап дайындау. 2. Типтік көтергіш механизмдерінің кинематикалық схемаларымен танысу.
Іске қосу резисторларының саны мен мәнің анақтау және табиғи мінездемені құрып есептеу.
әдісін меңгеру, Электржетектің реостаттық іске қосуына арналған іске қосу резисторлардың саны мен мәнің анықтау әдісін меңгеру. Бақылау сұрақтары: 1. Тәуелсіз қозғандағы тұрақты токты қозғалтқыштың табиғи механикалық мінездемесін құру үшін қандай екі нүктені пайдаланады. 2.Мінсіз бос жүріс пен номиналды режим нүктелерінің координаттары қалай анықталады. 3. Іске қосу резисторлардың саны мен мәнің анықтау рәсімін түсіндіру. Тәжірбиелік сабақтың жоспары: 1. Материалды айқындау мақсатымен студенттермен сұрақ-жауап сұхбатын жүргізеді, соңынан бақылау сұрақтары қойылады. 2. Студенттерге мысал ретінді бір электрқозғалтқыш беріліп, оның параметрлерін атап, оларға оның табиғи механикалық мінездемесін құру ұсынылады.
3. Іске қосқандағы моменттің оқытушы бекіткен шектен шығып кетпеу шартымен нұсқауланған қозғалтқыштың іске қосу резисторларының саны мен мәнің анықтау ұсынылады..
1. Москаленко В.В. Автоматизированный электропривод. - М.: Энергоатомиздат, 1985.
1. Бақылау сұрақтарына жауап дайындау. 2. Әр-түрлі типті электрқозғалтқыштардың реостаттық мінездемесімен танысу.
Электржетектің реостаттық механикалық мінездемесін есептеу.
түсіндіру.
1. Тұрақты токты Электржетекті іске қосқанда реостат не үшін қажет? 2. Электрқозғалтқыштың механикалық мінездемесінің қаттылығына іске қосылғыш реостат қалай әсер етеді? 3. Тәуелсіз қозғандағы тұрақты токты қозғалтқыштың реостаттық мінездемесін құру үшін қандай екі нүктені пайдаланады? 4. Тәуелсіз қозғандағы тұрақты токты қозғалтқыштың реостаттық мінездемесін құру үшін нүктелердің координаттарын қалай анықтауға болады?
1. Материалды айқындау мақсатымен студенттермен сұрақ-жауап сұхбатын жүргізеді, соңынан бақылау сұрақтары қойылады. 2. Студенттерге мысал ретінді бір электрқозғалтқыш беріліп, оның іске қосылғыш резисторларының саны мен мәні айтылып, оларға оның іске қосылғанда бұрыштық жылдамдығының уақытқа тәуелділігін құру ұсынылады.
1. Москаленко В.В. Автоматизированный электропривод. - М.: Энергоатомиздат, 1985.
1. Бақылау сұрақтарына жауап дайындау. 2. Әр-түрлі типті электрқозғалтқыштардың реостаттық мінездемесімен танысу.
Электржетек қозғалыс теңдеуін шешуі.
меңгеру. Бақылау сұрақтары: 1. Электржетек қозғалыс теңдеуін шешудің қиындықтары неде? 2. Электржетек қозғалыс теңдеуін шешуінің графо-аналитикалық әдісінде қандай жорамалдарды қабылдайды? 3. Қозғалыс теңдеуін пропорция әдісімен шешу рәсімі қандай? 4. Қозғалыс теңдеуін аудандар әдісімен шешу рәсімі қандай?
1. Материалды айқындау мақсатымен студенттермен сұрақ-жауап сұхбатын жүргізеді, соңынан бақылау сұрақтары қойылады. 2. Студенттерге мысал ретінді бір электрқозғалтқыш беріліп, оның іске қосылғыш резисторларының саны мен мәні айтылып, оларға оның іске қосылғанда бұрыштық жылдамдығының уақытқа тәуелділігін құру ұсынылады.
1. Москаленко В.В. Автоматизированный электропривод. - М.: Энергоатомиздат, 1985.
1. Бақылау сұрақтарына жауап дайындау. 2. Жұмыс істеу механизімімен тудырылатын Электржетектің әр-түрлі кедергі моменттерінің сипатында қозғалыс теңдеуін шығарудағы ерекшеліктерін меңгеру. №6 Тәжірбиелік жұмыс. Электржетек басқару схемаларын жасау.
осы схемаларды белгілі бір Электржетекке жасауды үйреніп алу. Бақылау сұрақтары: 1. Уақыт функциясының қандай жағдайларына Электржетек іске қосуды басқару лайықты. 2. Уақыттың қандай типті тетегі Электржетек басқару схемаларында кең таралым алды. 3. Басқару схемасында уақыт тетігінің орналасуы қалай анықталады. 4. Электржетекті аса көп жұмыстан және қысқа тұйықталудан қорғауды қалай жүзеге асыруға болады. 5. Басқару аппарттарының түйусуін «жабысқанынан» қалай сақтауға болады. Тәжірбиелік сабақтың жоспары: 1. Материалды айқындау мақсатымен студенттермен сұрақ-жауап сұхбатын жүргізеді, соңынан бақылау сұрақтары қойылады. 2. Студенттерге мысал ретінді бір электрқозғалтқыш беріліп, оның реостат сатыларының саны айтылып, оларға ол үшін уақыт функциясындағы іске қосу схемасын жасау ұсынылады.
1. Москаленко В.В. Автоматизированный электропривод. - М.: Энергоатомиздат, 1985.
1. Бақылау сұрақтарына жауап дайындау. 2. Электржетектің әр-түрлі типтерінің уақыт функциясындағы басқару схемаларының арасындағы ұқсастық пен айырмашылықты анықтап алу. №7 Тәжірбиелік жұмыс. Электрофицидіндірілген көліктегі Электржетек.
Электржетектің ерекшеліктері мен принциптерін анықтап алу. Бақылау сұрақтары: 1. Қалалық электрофицидіндірілген көліктегі Электржетектің жұмыс шартының міндеті мен ерекшеліктері. 2. Трамвай, троллейбустың, метрополитеннің Электржетектерінің құрлымы мен мінездемесі. Электржетектің номиналды тоғы, кернеуі, қуаты және оның жұмыс тәртібі. 3. Қалалық электрофицидіндірілген көліктегі Электржетектің коор-динаттарын жүйелеу тәсілдері және олардың даму перспективасы. 4. Өнеркәсіптік көліктегі Электржетектің жұмыс шартының міндеті мен ерекшеліктері. 5. Өнеркәсіптік көліктегі Электржетектің құрлымы мен мінездемесі (электровоздар, тепловоздар, электромобилдер, электрокарлар және т.б.). Номиналды тоғы, кернеуі, қуаты және оның жұмыс тәртібі. 6. Өнеркәсіптік электрофицидіндірілген көліктегі Электржетектің координаттарын жүйелеу тәсілдері және олардың даму перспективасы.
1. Материалды айқындау мақсатымен студенттермен сұрақ-жауап сұхбатын жүргізеді, соңынан бақылау сұрақтары қойылады. 2. Студенттерге мысал ретінді бір электрофицидіндірілген көліктің объектілерінің электр схемаларын ұсынып, оларды әр-түрлі режимде зерттеу мақсатымен беріледі.
1. Москаленко В.В. Автоматизированный электропривод. - М.: Энергоатомиздат, 1985.
1. Бақылау сұрақтарына жауап дайындау. 2. Электрофицидіндірілген көліктегі электртежегітердің жұмыс істеу және оларды басқару ерекшеліктерін анықтап алу.
Жарықтандыру желілер
мақсаты: Жарықтандыру желілердің электржабдықтарының және электрқуаттандыру схемаларымен танысу. Бақылау сұрақтары: 1.Жарықтандыру желілердің міндеттері мен жарық түрлері. 2.Жарықтандыру желілерінің құралысты түрде орындалуы және қуат көздер схемасы. 3.Қаларды, қоғамдық ғимараттарды, ойын-сауық мерейтойларды сыртқы жарықтандыруды орындалуының ерекшеліктері. 4.Жарықтық приборлардың типтері мен мінездемелері. 5.Іске қосуды жүйелеу аппарттардың типтері, схемалары және жұмыстары. 6.Аэродромдардың жарықты сигнал жабдықтары.
1. Материалды айқындау мақсатымен студенттермен сұрақ-жауап сұхбатын жүргізеді, соңынан бақылау сұрақтары қойылады. 2. Студенттерге мысал ретінді бір іске қосуды жүйелеу аппарттардың схемаларын ұсынып, оларды әр-түрлі режимде зерттеу мақсатымен беріледі.
1. Мешков В.В. Основы светотехники Учебное пособие для Вузов М. Энергия, 1979. – 368.
2. Справочная книга по севтотехнике. Под ред. М.Б. Айзенберга. 3. Фрид В.Ю., Величко ЮК. и др. Электросигнальное оборудование аэродромов.
1. Бақылау сұрақтарына жауап дайындау. 2. Іске қосуды жүйелеу аппарттардың ерекшеліктерін және жарықты сиг-нал жабдықтарының мінездемелерін анықтап алу.
Электржылықыш қондырғылары. Жұмыс мақсаты: Электржылықыш қондырғыларының жұмыс істеу принципі мен құрлымымен танысу. Бақылау сұрақтары: 1. Жылытқыш элеиенттерінің негізгі типтері, құрылыстық орындалуы және есептеу. Кедергі пештері. 2. Индукциялық жылытудың физикалық негіздері. 3. Индукциялық жылытқыш қондырғыларының типтері мен құрлымы. 4. Диэлектрлік жылытуды құру схемаларының принципі. 5. Электрдоғалық разряд теориясының негіздері. 6. Доғалық жылыту қондырғыларының типтері мен құрлымы. 7. Электрдоғалық пісіру қондырғылары.
1. Материалды айқындау мақсатымен студенттермен сұрақ-жауап сұхбатын жүргізеді, соңынан бақылау сұрақтары қойылады. 2. Уяснение особенностей конструкций и областей применения различных типов электронагревательных установок.
1. Москаленко В.В. Автоматизированный электропривод. - М.: Энергоатомиздат, 1985.
1. Бақылау сұрақтарына жауап дайындау. 2. Электржылықыш қондырғыларының жұмыс істеу принципінің ерекшеліктерін анықтап алу.
Металл өндеудің электрлік әдістері. Жұмыс мақсаты: Металл өндеудің электрофизикалық тәсілдерімен танысу. Бақылау сұрақтары: 1. Электрогидравликалық өндеудің қондырғылары. 2. Лазерлік өндеудің қондырғылары. 3. Ультрадыбыстық өндеудің қондырғылары. 4. Электронды-ионды технологиялар. 5. Плазмалық өндеудің қондырғылары. 6. Металл өндеудің магниттік және магнитимпульстік қондырғылары.
Тәжірбиелік сабақтың жоспары: 1. Материалды айқындау мақсатымен студенттермен сұрақ-жауап сұхбатын жүргізеді, соңынан бақылау сұрақтары қойылады. 2. Металл өндеудің электрофизикалық әдістерінің ерекшеліктері мен мысалдарын анықтап алу.
1. Болотов А.В., Шепель Г.А. Электротехнологические установки: Учеб. для вузов.-М.: Высшая школа 1988.-336с.
1. Бақылау сұрақтарына жауап дайындау. 2. Металл өндеудің электрхимиялық әдістерінің жұмыс істеу ерекшелік-терін анықтап алу.
5 Зертханалық жұмысты орындауға арналған әдістемелік нұсқаулар.
№ 1 (LAEP1) ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС Тәуелсіз қозған тұрақты токты қозғалтқыштың статикалық мінездемесін зерттеу. («Генератор-қозғалтқыш» жүйесі бойынша) Жұмыс мақсаты: «Генератор-қозғалтқыш» жүйесі бойынша тұрақты кернеу ток көзінде тәуелсіз қозған қозғалтқышты тұрақты токты Электржетектің статикалық мінездемесін салыстырмалы түрде зерттеп, оқып білу.
1. Әдістемелік нұсқауларда берілген зертханалық жұмыс тақрыбы бойынша теориялық материалмен танысу. 2. Оқытушымен берілген тұрақты токты қозғалтқыштың параметлерін анықтау. 3. Ағын әлсірегенде және табиғи жағдайлардағы электромеханикалық және механикалық мінездемесін құру. 4. Г-Қ жүйесі бойынша тоқтату мінездемесін құру. 5. «Генератор-қозғалтқыш» жүйесіне U=const болғандағы қуат көзіндегі қозғалтқыштың статикалық мінездемелеріне саралау жасау.
1. Г-Қ жүйесін қолданатын жерлер. 2. Г-Қ жүйесінің артықшылықтары мен кемшіліктері. 3. Шунттық қозғалтқыштың механикалық мінездемесінің түрі қандай болады? 4. Шунттық қозғалтқыштың механикалық мінездемесі қандай нүктелер арқылы құрылады? 5. Шунттық қозғалтқыштың механикалық мінездемесін құру үшін нүктелерді қалай анықтауға болады? 6. Г-Қ жүйесінің механикалық мінездемесінің түрі қандай болады? 7. Шунттық қозғалтқыштың және Г-Қ жүйесінің механикалық мінездемелерінің айырмашылықтары?
1. Москаленко В.В. Автоматизированный электропривод. – М.: Энергоатомиздат, 1985. – 416 с. 2. Чиликин М.Г., Сандлер А.С. Общий курс электропривода. – М.: Энергоатомиздат, 1981. – 576 с. 3. Ковчин С.А, Сабинин Ю.А. Теория электропривода. – СПб: Энергоатомиздат. Санкт – Петербургское от-ние, 2000. – 496 с. 4. Чиликин М.Г., Ключев В.Н., Сандлер А.С. Теория автоматизированного электропривода. – М.: Энергия, 1979. – 616 с. 5. Ключев В.Н., Теория электропривода. – М.: Энергоатомиздат, 1985. –560 с. 6. Основы автоматизированного электропривода./ Чиликин М.Г., Соколов М.М., Терехов В.М., Щинянский А.В. – М.: Энергия, 1974. – 567 с.
1. «Генератор-қозғалтқыш» жүйесі бойынша іске қосу қалай жүзеге асырылады? 2. Г-Қ жүйесінде қозғалтқыштың номиналдан жоғары бұрыштық жылдамдығын қалай алуға болады? 3. Г-Қ жүйесінде қозғалтқышты қозғалтқыш режимінен рекуператтық режимге қалай ауыстыруға болады? 4. Г-Қ жүйесінде қозғалтқышты динамалық тоқтату режиміне қалай ауыстыруға болады? 5. Г-Қ жүйесінде қозғалтқыштың реверсі қалай жүзеге асады? 6. Г-Қ жүйесінде қозғалтқышты рекуператтық тоқтату режимінен қозғалтқыш режиміне қалай ауыстыруға болады? 7. Г-Қ жүйесінде қозғалтқышты динамалық тоқтату режимінен қозғалтқыш режиміне қалай ауыстыруға болады? 8. Г-Қ жүйесінде рекуператтық тоқтату режимдегі тоқтату энергиясының жүретін жолын айт. 9. Г-Қ жүйесінде динамикалықи тоқтату режимдегі тоқтату энергиясының жүретін жолын айт. 10. Егер Г-Қ жүйесінде қозғалтқыш режимінде жұмыс істегенде генератордың қоздыру тоғын азайтсақ не болады? 11. Егер Г-Қ жүйесінде қозғалтқыш режимінде жұмыс істегенде генератордың қоздыру тоғын көбеитсек не болады? 12. Егер Г-Қ жүйесінде қозғалтқыш режимінде жұмыс істегенде генератордың қоздыру тоғын 0-ге дейін азайтсақ не болады? 13. Егер Г-Қ жүйесінде қозғалтқыш режимінде жұмыс істегенде қозғалтқыштың қоздыру тоғын көбеитсек не болады? 14. Егер Г-Қ жүйесінде қозғалтқыш режимінде жұмыс істегенде қозғалтқыштың қоздыру тоғын көбеитсек не болады? 15. Егер Г-Қ жүйесінде рекуператтық тоқтату режимде жұмыс істегенде генератордың қоздыру тоғын көбеитсек не болады?
№ 2 (LAEP2) ЗЕРТХАНАЛЫҚ ЖҰМЫС жүктеу/скачать 0,59 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|