Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі


ӘОЖ  37.091.3:347.787.5(043.3)



Pdf көрінісі
бет39/80
Дата22.12.2016
өлшемі5,96 Mb.
#125
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   80

ӘОЖ  37.091.3:347.787.5(043.3)    

 

Болашақ мҧғалімді сапалы даярлаудағы ҧлттық ӛнердің 

қажеттілігі 

 

Еркибаева Г.Ғ. 



 «Кҽсіптік оқыту технологиялары» кафедрасының профессоры,  

Дайырбекова Г.Б. 

«Сырдария» университетінің «Бейнелеу ҿнері жҽне дизайн»  

кафедрасының  меңгерушісі

Сарсенова А., АКБ-013 тобының студенті 

 

ХХІ  ғасырдың  табалдырығында  ҽлемдік  бірлестіктерді  интеграция-



лауда  бірнеше  стратегиялық  қадамдар  жасалып,  Қазақстан  мемлекеті  

ҿзінің  тҽуелсіздігін  нығайтып,  жастарға  ұлттық  тҽрбие  беру  мақсатында 

білім беру кеңістігіндеде келелі ҿзгертулер енгізді.  

Ұрпағы білімді халықтың болашағы бұлдыр болмайды дегендей, жас 

ұрпаққа білім беру – бүгінгі күннің басты талабы. Соның бірі - жастарды 

халықтық  тҽрбиенің  негізінде  оқытуда  ұлттық  ҿнердің  ҿркендеуіне  жол 

ашу қажеттілігі.  Бұл мҽселе Қазақстан Республикасының «Білім туралы» 

заңында білім беру жүйесінің басты міндетінің бірі ретінде кҿрініс тапқан. 

Атап  айтқанда,  Қазақстан  Республикасының  бұл  заңында:  «ұлттық  жҽне 

жалпы  адамзаттық  құндылықтар,  ғылым  мен  практика  жетістіктері 

негізінде  жеке  адамды  қалыптастыруға,  дамытуға  жҽне  кҽсіби  шыңдауға 

бағытталған  білім  алу  үшін  қажетті  жағдайлар  жасау»  керектігі 

белгіленген [1]. 

Қазақстанның  XXI  ғасырда  ҿркениетті  ҽлемнен  орын  алып,  дамыған 

елдер  деңгейіне  жетуіне  ықпал  етер  бірден-бір  құдірет  -  білімді  ұрпақ 

болмақ.  Қазіргі  кезде  Қазақстан  сияқты  кҿп  ұлтты  мемлекет  алдында, 

біріншіден,  біртұтас  білім  кеңістігін  қалыптастыру  міндеті  тұрса, 

екіншіден,  ұлттың  этнопедагогика  мен  этнопсихологиялық  озық 

дҽстүрлеріне  сүйене  отырып,  жеткіншектер  санасына  туған  халқын 

қадірлеуде ұлттық рухты  сіңіру,  сондай-ақ ұлттық  салт-дҽстүрін  меңгеру, 

тілі мен ҽдебиетін, тарихы мен ҿнерін қастерлеу тарихи қажеттілік болып 

отыр.  Сондықтан,  қазіргі  қоғамдық  ҿзгерістерге  сай  даму  қарқыны 

болашақ  мамандарды  даярлау  барысында  рухани,  ұлттық  болмысты 

қалыптастыруда  білім  беру  моделін  жаңаша  құруды  қажет  етуде.  Заман 



372 

 

талабына сай туындаған қажеттіліктер болашақ ел иелерін ұлттың рухани 



қазынасымен,  ҿнеге-ҿнерімен  сусындатуды  талап  етеді.  Осыған 

байланысты  болашақ  мамандық  иелерінің  іс-ҽрекетінің,  бейнесінің  заман 

талабына сай ҿзгеруі, олардың бойында кҽсіби мҽнді сапалар қалыптасып, 

тұлғаның  дамуы  кҿзделеді.  Ҽсіресе,  жас  ұрпақты  сҽндік  -  қолданбалы 

ҿнерге баулу мҽселесінің ҿзектілігі артады.  

Қазақ  ойшылдары  мен  ағартушылары  Ж.Баласағұн,  Ҽл-Фараби, 

Ш.Уалиханов,  Ы.Алтынсарин,  А.Құнанбаев    ҿздерінің  тҽлім-тҽрбиесі  мол 

еңбектерінде  келешек  жастарды  кҽсіпті  меңгеруге  қолҿнеріне  үйретудің 

қажеттілігі қарастырылады. 

Келешек  жастарды  кҽсіпке  баулудың  халықтық  негізін,  еңбекке 

тҽрбиелеудің  құралдарын  атап  кҿрсеткен  классик  педагогтар,  демократ 

ағартушылар,  қоғам  қайраткерлері  Я.А.Коменский,    Жан-Жак  Руссо, 

А.Дистерверг, 

И.Г.Песталоцци, 

В.Г.Белинский, 

К.Д.Ушинский, 

А.С.Макаренко,  Н.К.Крупская,  В.Сухомлинский      жҽне  Қазақстандық 

қоғам  қайраткерлері  мен  ұлы  ағартушы  педагогтары  М.Жұмабаев, 

А.Байтұрсынов,  М.Дулатов,  Ш.Құдайбердіұлы,  Ж.Аймауытовтардың   

еңбектерін ерекше атауға болады.  

Кҽсіптік  білім  берудің  ғылыми  педагогикалық  теориясы  мҽселелерін 

ҽртүрлі аспектілерде зерттеген ТМД ғалымдары П.Р.Атутов, С.А.Батышев, 

Қазақстандық  ғалымдар  қатарында  А.Сейтешев,  Г.Уманов,  Б.Момынбаев,  

О.Сыздықов,    қазақтың  ұлттық  ҿнері  негізінде  мҽдениет  пен  даму 

заңдылықтары  тарихи  –  философиялық,  фольклорлық-этнографиялық 

тұрғыдан 

зерттеген 

Л.Гумилев, 

Ҽ.Қоныратбаев, 

С.Қасқабасов, 

М.Балтабаев, Б.Байжігітов, жоғары оқу орындарында болашақ мамандарды 

кҽсіби  даярлау  жолдары  мен  ҽдістеріне  Л.Сманов,  Г.Ғ.Еркибаевалардың  

т.б. ғалымдардың құнды еңбектерінде баяндалған. 

Қазақ  сҽндік-қолданбалы  ҿнер  тарихы  мен  ҿмірдегі  ҽлеуметтік 

маңызын  Т.К.Басенов,  Ҿ.Жҽнібеков,  М.С.Мұқанов,  Ҽ.Тҽжімұратов, 

С.Қасиманов, Х.Арғынбаев    жҽне т.б. ашып кҿрсетеді. 

«Ұлттық  сҽндік-қолданбалы  ҿнерді»  ҿсіп  келе  жатқан  жас 

буындардың  тҽрбиесінде  қолданудың  маңызы  мен  сол  арқылы  тҽрбиелеу 

мҽселелерін Е.Асылханов,  Қ.Ҽмірғазин, А.О.Қамақов, Б.А.Ҽлмұхамбетов, 

Ұ.М.Ҽбдіғапбарова  т.б.еңбектерінде қарастырады. 

Кейінгі жылдары қазақстандық ғалымдардың еңбектерінде оқушылар 

мен  студенттердің  тҽрбиесін  (адамгершілік,  еңбек,  эстетикалық  т.б.) 

жетілдіру  мақсатында  ҿнер  түрлерін  пайдалану  жолдары  қарастырылып, 

педагогикалық мүмкіндіктері ашып кҿрсетілген.  

Қазақ  халқының  сҽндік-қолданбалы  ҿнерін  оқушыларға  үйрету 

бойынша, 

Б.Алмұхамбетов, 

С.А.Жолдасбекова, 

Ф.Жұмабекова, 

А.Д.Райымқұлованың 

 

еңбектерінде 



сҽндік-қолданбалы 

ҿнердің  

оқушыларға    кҿркемдік,  ҽсемдік,  эмоционалдық  сезімін  дамытуға 

эстетикалық тҽрбие берудегі  мүмкіндіктері қарастырылады. Е.Асылханов 

[2, 52 б.] қазақтың қолданбалы  ҿнерінде кҿрініс алған ұлттық мҽдениеттің, 

ҽдет-ғұрыптар  мен  салт-дҽстүрлер  арқылы  эстетикалық  тҽрбие, 



373 

 

оқушылардың  адамгершілік  сапаларын  қалыптастыру  факторына  



тоқталса, М. Мырзақанов [3] сҽндік-қолданбалы ҿнердің жасалу техникасы 

мен технологиялары арқылы  оқушылардың шығармашылық белсенділігін  

дамытуды  қарастырады.      М.Ж.Қозыбақовтың  [4]  еңбегінде  болса  сҽндік-

қолданбалы  ҿнер  түрлерін  студенттерді  кҿркем  еңбекке  баулудың 

дидактикалық  бағыттарын  зерделейді.  Балалар  мен  жастардың  қолҿнер 

бұйымдарын  жасаудағы  іскерліктерін  қалыптастырып  қабілеттерін 

жетілдіруге, шеберліктерін шыңдауға  аса мҽн береді. Қ.Ералин, Қ.Ижанов, 

Р.Қанапянова, А.Манабаева, Ұ.Ҽбдіғапбарова  зерттеулерінде қазақтардың 

осы  ҿнер  түріне    балалар  мен    жастарды    үйретудің    жолдарын  саралап 

кҿрсетуге    талпынады.  Сҽндік-қолданбалы  ҿнер  түрлерінің    мазмұнын, 

ерекшеліктерін, 

функцияларын, 

принциптерін 

 

айқындайды,  



мүмкіндіктеріне  тоқталады. 

Халқымыздың  қолҿнері  арқылы  студенттер  мен  мектеп  оқушыларын 

оқыту,  тҽрбиелеу  мҽселесіне  еңбектер  арналғанымен,  (атап  айтсақ, 

Қ.Мұқанов, С.Тҿленбаев, М.Ҿмірбекова  т.б.) олар халық қолҿнерін үйрету 

жҽне сол арқылы ҿмірге даярлау мҽселелерін шешуді ғана зерттеу нысаны 

етіп алған.  

Біздің ойымызша,  жоғарыда аталған авторлардың еңбектеріне талдау 

жасау барысында болашақ мұғалімдердің оқушыларды сҽндік-қолданбалы 

ҿнерге  үйрету  қажеттілігі  туып  тұр.  Осыған  орай,  жоғары  оқу 

орындарының  аса  маңызды  міндетінің  бірі  студенттерді  халқымыздың 

ұлттық қолҿнерінің бір түрі – сҽндік-қолданбалы ҿнерге үйрету.  

Сонымен, жүргізілген талдау оқушыларды сҽндік-қолданбалы ҿнеріне 

үйрету іс-ҽрекетіне болашақ мұғалімді сапалы даярлау үшін, нормативтік-

құқықтық  негіздердің  жеткіліксіз  екендігін  айқындауға  мүмкіндік  берді. 

Мұның  ҿзі  мамандық  бойынша  негізгі  білім  бағдарламаларын  жүзеге 

асыруды  қамтамасыз  ететін  тиісті  құжаттар  жиынтығын  құрауды  талап 

етеді,  сонымен  қатар  педагогикалық  іс-ҽрекеттің  кҿрсетілген  аспектісінде 

болашақ  мұғалімдері  кҽсіби  даярлаудың  сапалы  нҽтижелеріне  кепілдік 

береді. Бұл құжаттарды атап кҿрсететін болсақ: 

-

 



болашақ  мұғалімнің  кҽсіби  сипаттамасы,  оған  оқушыларды  сҽндік-

қолданбалы ҿнеріне үйрету саласында маман ретінде қойылатын талаптар 

енеді; 

-

 



кҿрсетілген  аспектіде  болашақ  сҽндік-қолданбалы  ҿнері  мұғалімін 

кҽсіби  даярлау  моделі,  яғни    күтілетін    нҽтижені  сипаттаушы  негізгі 

параметрлерді  анықтайтын  ҽрі  негіздейтін,  сонымен  қатар  осы  нҽтижеге 

педагогикалық  білімнің  түрлі  деңгейі  мен  сатыларына  жету  жолдарын 

суреттейтін модель; 

-

 



оқу  жоспарының  моделі,  мұның  құрылымында  студенттердің 

қалауына  қарай  оқу  пҽндері  мен  курстардың  арнайы  дамытушы  блогы 

ҿзіндік ерекшелікке ие

-

 



оқушыларды  сҽндік-қолданбалы  ҿнеріне  үйретуде  маман  ретінде 

болашақ 


мұғалімдерді 

кҽсіби 


даярлау 

мен 


шығармашылығын 

қалыптастыруға  қолдау  кҿрсететін,  мамандық  бойынша  негізгі  кҽсіптік 



374 

 

білім  беру  бағдарламасын  кешенді  оқу-бағдарламалық  жҽне  оқу-



ҽдістемелік тұрғыдан қамтамасыз ету (оқу пҽндері, аттестаттау үдерістері, 

іс-тҽжірибенің барлық түрлері); 

-  студентердің  кҽсіби  жҽне  шығармашылық  даму  мониторингінің 

технологиялық  моделі,  ол  оқушыларды  сҽндік-қолданбалы  ҿнеріне  баулу 

аспектінде олардың кҽсіби қасиеттерін қалыптастыру деңгейінің жағдайын 

қадағалау  мен  түзетудің  критерийлері  мен  кҿрсеткіштерін  жҽне  бақылау-

бағалау шараларының жүйесін суреттейді [5, 68-72 б.]. 

Жалпы  білім  беретін  мектепте  мұғалімнің  оқушыларды  сҽндік-

қолданбалы  ҿнеріне  үйретуге  даярлығын    технологиялық  қамтамасыз  ету 

бойынша  кҿрсетілген  мҽселелер  келесі  іс-ҽрекет  бағыттарының 

маңыздылығын анықтап берді: 

-

 



оқушыларды  сҽндік-қолданбалы  ҿнеріне  үйретуге  болашақ 

мұғалімдерді    даярлаудың  мақсаттары  мен  міндеттеріне  сҽйкес, 

мұғалімдердің педагогикалық білім мазмұнын, ҽдістерін, құралдарын жҽне 

формаларын  түзетуге  мүмкіндік  беретін  тұжырымдамалық  негізгі  жҽне 

базалық педагогикалық технологияларды таңдау

-

 



болашақ  маманды  даярлаудың  мақсаттары  мен  міндеттерін  ескере 

отырып, мамандық бойынша оқу пҽндерін дидактикалық жҽне ҽдістемелік 

тұрғыдан қамтамасыз ету; 

-

 



кҿрсетілген 

аспектіде  болашақ 

мұғалімнің 

кҽсіптік 

жҽне 

шығармашылық  бағалау критерийлерін ҽзірлеу; 



-

 

болашақ  мамандарды  жоғары  оқу  орындарында  кҽсіби  даярлау 



барысында бақылау-бағалау шараларын жүзеге асыру құралын ҽзірлеу. 

Болашақ  мұғалімдерді  кҽсіби  даярлау  барысында  жоғары  оқу 

орындары    педагогтарының  рҿлі  зор  маңызға  ие.  Сондықтан 

педагогтардың 

кҽсіби-мҽдени, 

интеллектуалды 

жҽне 

кҽсіби-


шығармашылық  ҽлеует  деңгейі  оқушыларды  сҽндік-қолданбалы  ҿнеріне 

үйрету  іс-ҽрекетіне  студенттердің  кҽсіби  даярлығын  қалыптастыруда 

шешілетін  педагогикалық  міндеттердің  күрделілік  деңгейіне  сҽйкес  келуі 

керек. 


Болашақ мұғалімдерді сҽндік-қолданбалы ҿнерді оқушыларға үйрету, 

бір  жағынан,  қазіргі  кездегі  ҽлеуметтік-экономикалық  үдерістер  жҽне 

оқытуды соған бейімдеу мҽселесімен астарласып жатса, тағы бір жағынан, 

жастар  арасындағы  сҽндік-қолданбалы  ҿнерге  кҿзқарастағы  ауытқулар 

ҿнерге  деген  талап  пен  талғамның  ҿзгеруіне  байланысты  туындап  отыр. 

Осыған орай, болашақ мұғалімдерді сҽндік-қолданбалы ҿнерді оқушыларға 

үйрету қажеттілігі мен оны іске асырудың педагогикалық шарттарының ҽлі 

де  толық  анықталмауы,  тарихи  қалыптасқан  сҽндік-қолданбалы  ҿнер 

материалдарының  жеткілікті  болуына  қарамастан  жеткілікті  дҽрежеде 

ескерілмеуі осы мҽселе ҽлі де зерттеуді талап етеді. 

 

Резюме 


 

375 

 

В  статье  говорится  о  значимости  национального  искусства  в  деле  подготовки 



будущих учителей. 

 

Summary 



 

In the article refers to the importance of national art in the preparation of future teachers. 

 

 

 



 

Ҽдебиеттер 

 

1.  Қазақстан  Республикасының  «Білім  туралы»  заңы  //Егемен  Қазақстан, 



1999. - 7 маусым 

2.  Асылханов  Е.  Қазақтың  сҽндік-қолданбалы  ҿнерін  республика  орта 

мектептерінде жҽне педагогикалық институттарда оқып үйрену. –Алматы, 

1986. – 124 б. 

3.Мырзаханов М. Развитие творческой активности учащихся 5-7 классов в 

процессе  формирования  художественных  умений  и  навыков  средствами 

народного декоративно- прикладного искусства. - Омск, 2000. - 162 с. 

4.Қозыбаков  М.Ж.  Особенности  развития  казахского  декоративно-

прикладного  искусства  //В  кн:  Проблемы  профессионально  – 

методической  подготовки  учителей  художественного  труда.-  Алматы: 

РАУАН, 1996. - С.20-25.  

5.  Овечкин  В.П.  Технологическое  образование  школьников:  основания 

реформирования, сущность, подходы к реализации: монография. - Ижевск: 

УдГУ, 1998. - 44 с. 



 

ӘӚЖ-808.5:372.461.1 

 

Бастауыш сынып оқушыларының тілін дамытуда жаңа 

технологияларды қолдану 

 

Жиенбекова А. 

«Сырдария» университеті 

 

Білім  саласындағы  жауапкершілікті  жүзеге  асыру  үшін,  мектеп 



ордасында  ҽр  мұғалім  күнделікті  іздену  арқылы  барлық  жаңалықтар  мен 

ҿзгерістерді  сабақ  уақытысында  енгізіп  отырады.  Қазіргі  білім  беру 

саласындағы  оқытудың  озық  технологияларын  үйренбейінше  жан-жақты 

сауатты маман болу мүмкін емес. Жаңа технологияны меңгеру мұғалімнің 

интеллектуалдық,  кҽсіптік,  адамгершілік  жҽне  кҿптеген  адами  қабілеттің 

қалыптасуына жақсы ҽсерін тигізеді. Ҿзін-ҿзі дамытып, оқу-тҽрбие үрдісін 

тиімді  ұйымдастыруына  кҿмектеседі.  Оқыту  мен  тҽрбиелеуге  тың  ҽдіс-

тҽсілдер  енгізілді.  Нҽтижесінде  тұтас  педагогикалық  үрдістер  ҿзгертіліп, 

білім  берудің  тиімді  деп  танылған  жаңа  технологиялары  дүниеге  келеді. 


376 

 

Кез-келген 



оқыту 

технологиясы 

мұғалімнен 

терең 


теориялық, 

психологиялық,  педагогикалық,  ҽдістемелік  білімді,  үлкен  педагогикалық 

шеберлікті,  оқушылардың  жан  дүниесіне  терең  үңіліп,  оны  түсіне  білуді 

талап  етеді.  Сондықтан  оқушының  рухани  ҿсуіне  жағдай  туғыза  алатын, 

жаңалықтарды  қабылдауға  даяр,  ҿз  ҽрекетіне  ҿзгеріс  енгізе  алатын 

педагогтар ғана бүгінгі қоғамның мүддесі мен ҽр баланың үрдісінен шыға 

алады.  Ойы  жүйрік,  ақылы  жетік,  бҽсекеге  қабілетті,  ҿзгерістерге  бейім, 

жеке  тұлғаны  тек  қана  педагог  қалыптастыра  алады.  Бастауыш  сынып 

мұғалімі  үшін  оқушы  жазылмаған  тақта  секілді  таза,  пҽк.  Бастауыш 

сыныпта  оқытудың  негізгі  мақсаты-баланың  жеке  басының  жан-жақты 

қалыптасуын  қамтамасыз  ету,  оның  қабілеттерін  анықтау  мен  дамыту, 

білімдерін ашу, дұрыс түсінік қалыптастыру. Білім берудің түрлі тҽсілдері 

ҽртүрлі  білім  жетілдіру  курстарында  оқытылып  отырады.  Қазақстан 

Республикасының  жалпы  білім  беретін  мектептерінің  педагогтарын 

Кембридж  университетінің  білім  берудегі  тҽсілдерін  үш  деңгейлі  курс 

арқылы жалпай оқыту қолға алынған. Осы оқу жылының сҽуір айында үш 

айлық  үшінші  деңгейдегі  оқыту  басталып  маусым  айында  аяқталған 

болатын.  Курс  екі  тілде  оқытылып  ҽр  облыстарда  жҽне  Астана  қаласы 

бойынша  арнайы  дайындалған  тренерлер дҽрістер  жүргізді.  Білім берудің 

кешенді  міндеттерін  жҽне  мұғалімнің  ҽртүрлі  жағдайларда  жұмыс 

істейтіндігін  ескерсек,  тиімділік  деген  сҿзге  аса  мҽн  беріп  сол  курста 

негізге алынған жеті модуль туралы қысқаша түсіндірсем. 

Қоғам дамуындағы ақпараттар кеңістігінің кеңеюі жҽне ақпараттық 

технологиялардың  орасан  зор  қарқынмен  дамуы  жеке  тұлғаның  ерекше 

ақпараттық мҽдениетінің қалыптасуын керек етіп отыр. Ҿмір сүру кезінде 

жаңа  ақпараттық  технологияларды  пайдалану  үшін  тҿменгі  сынып 

оқушыларынан  бастап  қалыптасатын  жаңаша  ойлауды  қамтамасыз  ету 

қажеттілігі де бар. Ақпараттық қоғамда ҿмір сүріп жатқан қазіргі заманның 

оқушысы үшін компьютер оның ҿмірінің ажырамас бҿлігіне айналуға тиіс. 

Соңғы жылдары ақпараттық технологиялардың тез дамуы жҽне оның оқу 

үдерісінде  қарқынды  пайдаланылуы  білім  беру  жүйесіне  де  бірқатар 

ҿзгерістер  алып  келді.  Білім  беру  жүйесінің  ақпараттану  жағдайында  оқу 

үдерісінің  тиімділігін  едҽуір  жетілдіруге  мүмкіндік  беретін  жаңа 

ақпараттық  технологияларды  ағылшын  тілін  оқытуда  пайдалану  белсенді 

жҽне  табысты  қолданылып  жүр.  Ҽсіресе,  ол  оқушылардың  жеке 

қажеттіліктері  мен  ерекшеліктерін  ескере  отырып,  жеке  тұлғаға 

бағытталған  білім  беру  жүйесін  іске  асыру  жағдайында,  олардың 

лингвистикалық  жҽне  коммуникативтік  біліктіліктерінің  қалыптасуы  мен 

дамуын қамтамасыз етеді.  

Қазақстанды  тҽуелсіз  мемлекет  ретінде  қалыптастыру  барысында 

орта  білім  берудің  жүйелі  реформалануы  қоғамдық  тұрғыдан  үлкен 

маңызға  ие.  Білім  беруді  реформалауды  жүзеге  асырудың  жҽне  бір 

маңызды  сипаты  қазіргі  уақыттағы  оқыту  ҽдісін  технологияландырудың 

қажеттілігінен  туындап  отыр.  Осыған  сҽйкес  соңғы  кезде  оқытудың  ҽр 



377 

 

түрлі  педагогикалық  технологиялары  жасалып,  мектептерге  енгізіліп 



жатыр.  

Педагогикалық технология – алға қойылған дидактикалық мақсатқа 

қол  жеткізу  үдерісіндегі  оқытушы  мен  оқушының  біріккен  ҿзара 

ҽрекеттерінің  мақсаттылық  жҽне  бірізділік  сипаттамасы.  Басқа  сҿзбен 

айтқанда,  педагогикалық  технологиялар  қазіргі  түсінік  бойынша, 

оқытудың  жете  ҿңделген  ҽдістері  мен  ұйымдастыру  формалары  болып 

табылады. 

Кҿптеген  зерттеушілер  оқушының  компьютермен  жұмыс  істей 

отырып, 

сұрақтың 

мҽніне 

тереңінен 



үңіліп, 

пҽнге 


деген 

қызығушылығының  артуына,  оқу  жҽне  техникалық  ҽдебиеттермен 

белсенді  жұмыс  істеуге  дағдыландырады  деп  түйіндеген.  Компьютер 

оқушыны  ұқыптылыққа,  нақтылыққа,  қойылған  мҽселеге  назар  аудара 

білуге  үйретеді.  Графикалық  құралдар,  музыкалық  үзінділер  оқушының 

шаршағанын  басып,  оның  ҽуестігінің  дамуын  қамтамасыз  етеді. 

Компьютермен  жұмыс  істеу  оқушының  ҿз  іс-ҽрекетін  жоспарлай  білуге, 

дұрыс шешім қабылдай алуға тҽрбиелейді.  

Шетел тілін оқытуда мультимедиалық, гипермҽтіндік, желілік жҽне 

коммуникациялық  ақпараттық  технологиялардың  пайда  болуы  үлкен 

мүмкіндіктерге  жол  ашты.  Мультимедиалық  технологиялар  мҽтіндік 

құжаттарға,  графикалық  суреттер,  дыбыс  жҽне  бейне  кҿріністерін 

пайдалануға  мүмкіндік  береді.  Мұның  барлығы  ҿз  кезегінде  оқыту 

уҽждемелігінің, 

тілдік 

құралдарды 



меңгеру 

жылдамдығының 

жоғарылауына 

мүмкіндік 

туғызады. 

Тҽжірибе 

кҿрсеткендей, 

мультимедианың 

ағылшын 

тілін 


үйретуде 

мүмкіндіктері 

зор. 

Педагогикалық  зерттеулерге  сүйенер  болсақ,  ағылшын  тілін  оқытуда 



мультимедиалық  бағдарламаларды  жҽне  ресурстарды  қолдану  арқылы 

мынадай құндылықтарға қол жеткізуге болады.  

Ағылшын  тілін  меңгеруде  ақпараттық  құралдар  пайдалану 

оқытушы  мен  оқушылардың  ізденушілік  жҽне  шығармашылық 

қабілеттерінің  жетілдіруіне,  оқушылардың  тілдік  біліктілігінің,  тыңдау 

дағдыларының,  сҿйлеудің  қалыптасуы  мен  дамуына,  жазу  ҽрекетін 

жетілдіруге,  тұлғаның  шығармашылық  тұрғыдан  шыңдалуына  зор  ҽсерін 

тигізеді. Мультимедиадағы бейнелер мен графикада ағылшын тілін сазды 

кескіндемелік  анимациялық  иллюстрациялар  арқылы  бере  отырып, 

ағылшын  тілін  оқытуда  зор  маңызға  ие  болатындығын  аңғаруға  болады. 

Бұл  кездегі  ұсынылған  формалар,  кҿрсету  құралдары,  дизайн,  кҿркемдік 

жҽне  бейнелік,  т.б  шешімдердің  үйлесім  табуы  ағылшын  тілін  үйрену 

үдерісіндегі  оның  мазмұнын  толықтырады.  Олар  оқушылардың  барлық 

сезім  мүшелеріне  ҽсер  ете  отырып,  оның  ойлау  қабілеттерін  арттырып, 

бейнелік  қабылдауын,  есте  сақтауының  барлық  түрлеріне  қозғау  салып, 

оқу  ақпаратын  толыққанды  қабылдау  жҽне  тануына  тірек  болатындығын 

кҿруге болады. Мультимедиа оқушылардың берілген ақпаратты қабылдау 

кезіндегі  кҿру  жҽне  есту  бейнелерін  ҿзара  үйлестіріп,  салыстырмалы 

мҽнерлігін құрайды. 


378 

 

Ағылшын  тілінен  оқушының  білім  сапасын  жетілдірудегі 



жетістіктер  деңгейлеп  оқыту  технологиясында  жүйелі  ҽрі  үзіліссіз 

дамытуды кҿздеген келесі жұмыстар құрылыммен іске асады. 

1.

 

Жаңа  тақырыпты  ҿткен  тақырыппен    байланыстыра 



отырып түсіндіру ҽрекеті. 

2.

 



Жалпы  білімді  игертудегі  деңгейлік  тапсырмалар 

түрлері(I,II,III деңгей) 

3.

 

Тест тапсырмалары  



4.

 

Ҿзіндік  жұмыс 



5.

 

Қатемен жұмыс 



6.

 

Бірнеше деңгейлік бақылау жұмысы 



7.

 

Рейтинг, мониторинг арқылы білім деңгейін сараптау 



Саралап  деңгейлеп  оқыту  технологиясы  –  оқушылардың  білім 

сапасын арттырудың негізгі кепілі. 

-

 

ҽр  тақырыптың  I-ші  деңгейінің  тапсырмаларын  міндетті 



түрде жҽне дұрыс орындағаны үшін «сынақ» алу арқылы, ҽр оқушы 

пҽн бойынша 100 % үлгеруіне кепілдік алады. 

-

 

ҽр оқушыға үй тапсырмасы мүмкіндігіне қарай беріледі. 



-

 

Оқушыға  қабілеті  жететін  саласынан  дарынын  ашуға 



жағдай жасалады 

     Оқытудың  үш  ҿлшемді  жүйесінің  педагогикалық  технологиясы  

оқытуды  іздендіру  мен  демократияландыру  жағдайында  ҿздігінен  дұрсы 

шешім қабылдай алатын, ҿзін-ҿзі  тҽрбиеленуші тұлғаны қалыптастыруды 

кҿздейді. 

Ойындар  маңызды  ҽдістемелік  тапсырмалардың  орындалуына 

мүмкіндік туғызады:  

1.  Балалардың  сҿйлеу  арқылы  араласуына  психологиялық  дайындығын 

жасауға; 

2.  Олардың  тіл  материалын  кҿп  қайталауына  табиғи  қажеттілікті 

қамтамасыз етуге; 

 

3.  Сҿйлеудің  жалпы  алғанда  күтпеген  жағдайға  дайындығы  болып 



табылатын  оқушылардың  қажетті  сҿйлеу  үлгісін  таңдап  алуға 

жаттықтыруға. 

Ағылшын  тілін  үйрету  барысында  музыканың  ықпалы  зор.  Ҽн 

тілідік  қарым-қатынас  құралы  ретінде  жаңа  сҿздер  мен  сҿз  тіркестері 

құралып  оқушының  сҿздік  қорының  кҿбеюіне  ықпал  етеді.  Ҽн,  ҿлең 

тыңдау кезінде таныс лексика оқушы есінде тез жатталады. Шет тілінде ҽн 

айтып  үйрену  барысында  оқушы  дыбыстарды  дұрыс  атап  үйренеді, 

сҿйлемге  дұрыс  екпін  қояды.  Ҽнмен  жұмыс  барысында  оқушының  кҿңіл 

күйі кҿтеріліп, тілге деген қызығушылығы арта түседі.Сабақ барысындағы 

ҽндер  мұқият  жас  ерекшелігі  ескеріліп  таңдап  алынуы  керек.  Сонымен 

қатар  электронды  оқулықтардың  пайдасы  ҿте  зор.  Сабақта  электронды 

оқулықтарды  пайдалану  арқылы  оқушының  шығармашылық  қабілетін 

арттыруға,  ізденісін  ұлғайтуға,  танымдық  кҿзқарасын  қалыптастыруға, 

ҿзіндік жұмыстарды тез орындауға машықтануына негіз қаланады. 



379 

 

Бастауыш  сынып  барлық  білімнің  қалануының  негізі.Бастауыш 



сынып  оқушыларына  нені  үйретсең  соны  санасына  сіңіретін  нағыз 

қабылдау  жасында  болғандықтан,  мейлі  қандай  тіл  болмасын  ҿте  тез 

игеріп  алуға  болады.3  тұғырлы  тілді  алға  ұстаған  қазіргі  кезде  біздің 

мектебімізде  ағылшын  тілі  бірінші  жҽне  үшінші  сыныптан  бастап  ҿтуді 

негіз  етіп  отыр.  Балдырғандарымыз  тіл  жағындағы  қадамын  нық  басса, 

алдағы  болашақта  нұрлы  жолға  қадам  тастауына  негіз  қаланар  еді. 

Бастауыш  сынып  оқушыларының  тілі  толық  дамып  жетілмегендіктен 

ҽрине,  ағылшын  тілі  басында  қиынырақ  сезлігенімен,  соңына  келе 

біртіндеп қалыптасып, жаттық ҽрі ҽдемі ағылшын тілін сҿйлеуіне болады. 

Бастауыш сынып оқушлары ауыр сабақ жүгін алып жүре алмайтындықтан 

біз  балаларды  ағылшын  тілінен  жалқпауы  үшін  кҿбінесе  жаңаша  үйретіу 

тҽсілдерімен  тҽрбиелеуіміз  қажет.  Елдің  болашағы  келешек  ұрпақтың 

қолында, яғни олар мұратты, мҿралды, тҽртіпті болумен қатар мықты білім 

иесі  болуы  тиіс.  Бұнымен  қоса  дүниенің  қай  бұрышында  болмасын  ҿзін 

алып шығатын қабілетке ие болулары керек емеспе? Бұған қазіргі заманда 

дүние  жүзінің  ортақ  тіліне  айналған  ағылшын  тілінің  қатысы  қалай 

болмасын.  

 

Резюме 



 

           Использование  электронных  учебников  на  уроке  позволяет  повышать 

способность творчества ученика быстро исполнять свои работы. 

 

Summary 



 

Using electronic textbooks on a lesson  allows  to increase the  ability of  pupil‘s work  

quickly  carry out their works. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   35   36   37   38   39   40   41   42   ...   80




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет