ТДМ 7. Барлық адамдар үшін арзан, сенімді, тұрақты және қазіргі заманғы энергия көздеріне қол

62 
Электр қуатына сұранысты қамтамасыз ету үшін болжамды теңгерімде қолданыстағы 
станцияларда 3567 МВт көлемінде қосымша электр қуаттарын енгізу және жаңа 
станцияларды, оның ішінде қуаты 1296 МВт ЖЭК объектілерін салу ескерілді.
1.4.5-кесте. Электр қуатының болжамды балансы, МВт.
Атауы 
болжам 
2019 
2020 
2021 
2022 
2023 
2024 
2025 
Қажеттілік 
17094 
18205 
18523 
18809 
19237 
19656 
20262 
Генерация 
Қуаттардың шығып қалуын ескере отырып, қолданыстағы станциялар 
Қолда бар қуат 
17797 
17695 
17414 
17219 
17179 
16836 
16794 
Тапшылық (+), арты 
қ (-)
-332 
879 
1473 
2076 
2540 
3298 
3942 
Жоспарланған қуаттарды енгізу 
Қолда бар қуат 
1670 
2863 
4014 
4973 
5076 
6223 
7043 
Жиыны (қолда бар және жоспарланатын) 
Қолда бар қуат 
19467 
20558 
21428 
22193 
22255 
23060 
23838 
Оның ішінде 
пайдаланылмайтын қуаты 
1145 
1764 
2130 
2603 
2627 
2634 
2641 
Тапшылық ( + ), артық (-) 
-1229 
-590 
-775 
-781 
-391 
-770 
-934 
Болжамды баланста ЖЭК пайдаланатын электр станцияларының және мұнай-газ секторының электр 
станцияларының пайдаланылмайтын қуатының шамасы жеке көрсетіледі. Көрсетілген электр станциялары 
Қазақстан БЭЖ-нің жүктемелерін ішінара қамтамасыз етуге қатысады:
- мұнай-газ секторы (ТШО, Қашаған, Қарашығанақ) электр станцияларының қуаты осы электр 
станцияларының өз тұтынушыларын өзіндік теңгерімдеуге жұмыс істеуіне байланысты есептелмейді;
- СЭС қуаты СЭС жүктемелердің кешкі максимумына қатыспайтын болғандықтан есепке алынбайды; 
- ЖЭС қуаты қолда бар қуаттың 20% көлемінде есепке алынады; 
- су ағынымен жұмыс істейтін флотсыз гидроэлектр станцияларының қуаты қолда бар қуаттың 30% 
көлемінде есепке алынады. 
Электр энергиясын тұтыну 2026 жылы 124,1 млрд. кВт*сағ мөлшерінде, ал өндіру — 
128,5 млрд. кВт*сағ, оның ішінде жұмыс істеп тұрған станцияларда — 98,9 млрд. кВт*сағ, 
жоспарланып отырған станцияларда — 29,6 млрд. кВт*сағ, ЖЭК — 5,6 млрд. кВт*сағ 
мөлшерінде жоспарланып отыр
62
. 
Қазақстан Республикасының 2025 жылға дейінгі дамуының жаңа стратегиялық жоспары 
электр энергетикасын дамыту жөніндегі саясат генерация мен тасымалдаудың теңгерімді және 
тұрақты дамуын қамтамасыз етуге, сондай-ақ электр энергиясының өзіндік құнын төмендетуге 
бағытталатынын айқындайды. Негізгі бағыттар қазақстандық тауар өндірушілердің ішкі және 
сыртқы нарықтардағы бәсекелі артықшылығын сақтау мақсатында ішкі нарықтың қажеттілігін 
және өнеркәсіп үшін тарифтердің қолайлы деңгейін қамтамасыз ету үшін қажетті басым 
энергия объектілерін жаңғырту және салу болып табылады. 
Электр энергиясын өндіру сегментінің проблемаларын шешу үшін электр энергиясы мен 
қуатының көтерме сауда нарықтарының моделін (нысаналы модель) әзірлеу және енгізу 
жоспарланып отыр, оның шеңберінде бәсекелестік баға белгілеумен электр энергиясы мен қуат 
нарықтарының жұмыс істеуі қаралады. Тарифтерді реттеу жүйесін жетілдіру электр 
энергиясының өзіндік құнын төмендетуге мүмкіндік береді. Электр энергиясын өндірушілер 
жұмысының экологиялылығы мен тиімділігі артады. 
«Ақылды» электр желілерін/және электр энергиясын сақтау жүйелерін одан әрі енгізу 
жөнінде шаралар қабылданатын болады. 
62
ҚР Энергетика министрінің 2020 жылғы 15 қаңтардағы № 15 бұйрығына қосымша 

63 
Энергия тиімділігін арттыру және энергия шығынын азайту мақсатында энергия 
тұтынуды басқарудың Зияткерлік жүйелерін, өнеркәсіп арасында да, халық арасында да энергия 
үнемдеу технологияларын енгізу ынталандырылатын болады. 
Жаңартылатын энергия көздері одан әрі дамытылады. «Саясат 6. «Жасыл» экономика 
және қоршаған ортаны қорғау» 6-міндеті қойылып отыр. ЖЭК дамыту, дәстүрлі энергия 
көздерін жетілдіру.
Жоспарлаудың, әкімшілендірудің және тарифтеудің икемді жүйесін көздейтін ЖЭК 
қолдаудың аукциондық тетігін енгізу бөлігінде ЖЭК саласындағы заңнама жетілдірілетін 
болады. ЖЭК нарығындағы әкімшілік кедергілер төмендетіледі.
ЖЭК пайдаланатын энергия өндіруші ұйымдардың тізбесінде көзделген ЖЭК 
саласындағы жобаларды іске асыру жоспарлануда. Қазақстан Республикасының Бірыңғай 
электр энергетикалық жүйесінің аймақтары бойынша ЖЭК объектілерінің рұқсат етілген ең 
жоғары қуатын жыл сайын бекіту мүмкіндігі қарастырылуда.
Сонымен бір мезгілде дәстүрлі энергия көздерін өндірушілерге және тұтынушыларға 
пайдаланылатын технологиялар мен өндірістік қуаттардың тиімділігін арттыру және жаңғырту, 
қоршаған ортаға және азаматтардың денсаулығына жүктемені азайту бөлігінде қойылатын 
талаптар күшейтілетін болады.
Ол үшін ішкі және халықаралық қаржының жеткілікті көлемі жұмылдырылып, қажетті 
инвестицияларды қолдауға бағытталған қаржылық қызметтер құрылатын болады. «Жасыл 
жобаларды» қаржыландыру бойынша жаңа құралдар (атап айтқанда, «жасыл» облигацияларды 
шығару) АХҚО базасында құрылатын болады (2.8 «Жасыл технологияларды дамыту» 
бастамасы). 

жүктеу/скачать 4,19 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: