Көшпелілер өркениетінің қалыптасуына әсер еткен жағдайлар – Ауа райындағы өзгерістер. Себебі қуаңшылықтың әсерінен егін шаруашылығымен айналысу тиімсіз болды.
1
Білім алушының мазмұнға сәйкес келетін кез келген жауабы қабылданады
Көшпелілер өркениетінің қалыптасуына әсер еткен жағдайлар - Мал санының көбеюіне байланысты адамдар бірте-бірте көшпелі мал шаруашылығына көшті.
1
Ғалымдардың пікірі бойынша көшпелілер өркениетіне қатысты көзқарастарын талдау (жағымды) - Көшпелілердің табиғат аясындағы өмірін Геродот және кейбір антик тарихшылар, философтар, орта ғасыр ойшылдары былай сипаттайды: «Көшпелілер табиғаттың төл баласы сияқты өмірі таза, қулық-сұмдықтан, отырықшы-қалалық өркениеттің жаман қасиеттерінен ада болып көрінді».
1
Ғалымдардың пікірі бойынша көшпелілер өркениетіне қатысты көзқарастарын талдау (жағымды) - Л.Н.Гумилев: «Көшпелілер түріктер мен моңғолдар өздерінің еліне және елі арқылы өтетін Еуропа елшілерінің қауіпсіздігін сақтап, дипломатиялық қолсұқпаушылықты енгізген нақ осы монғолдардың жорығы болды».
1
Ғалымдардың пікірі бойынша көшпелілер өркениетіне қатысты көзқарастарын талдау (жағымсыз) - Ратцелъ, Гумплович, Торнвалъд, Тойнби сынды ғалымдар: «Көшпелілер өз бетімен өркениет жасауға қабілетсіз, олар мемлекетті, басқа да өркениет жетістіктерін отырықшы елдерді жаулап алу арқылы ғана үйренді» деген тұжырымдар айтты. Бұл арқылы көшпелілерді соғысқұмар ретінде бейнелейді.
1
Ғалымдардың пікірі бойынша көшпелілер өркениетіне қатысты көзқарастарын талдау (жағымсыз) – қазіргі көптеген зерттеушілер көшпелілер қоғамы бір орында тоқырап, өз бетінше дами алмайтын, отырықшы мәдениеттің әсерінсіз өркениет жасай алмайтын, болашағы жоқ қоғам деп баға береді.
1
Көшпенділер мәдениетінің қаншама заман өтсе де сол баяғы бәз қалпында біздің уақытымызға дейін жетіп қана қоймай, дәстүрдің, тәрбиенің, көшпелілікке қатысты салт-сананың сақталуы әркімді де таң қалдырмай қоймайды. Жылдың төрт мезгілінде көшіп-қонып жер танып, әлем танып, өзіндік ғылыми көзқарастарын негіздегендіктен «көшпелілер өркениеті» деп аталған дұрыс деп ойлаймын/ Атқа отырған көшпенді өз жерінде емін-еркін қалаған жағына қарай қозғалған. Қазақ көшпенділері жолында ұнаған жерлерге белгі қойып, бәйтерек отырғызып, дың тұрғызып (моңғолдар оба тұрғызған), қала салған. Сөйтіп, көшпенділер өркениетін қалалық мәдениетпен біріктірген. Осы орайда көшпелілер тарихына үңілсек, тек қана мал шаруашылығы ғана емес, сонымен қатар егіншілікпен, қолөнермен және сауда-саттықпен айналысқан сан бағытты өркениет болып табылады. Сондықтан «дала өркениеті» деп атаған дұрыс.
1
Кез-келген таңдау бойынша жазылған дұрыс жауап қабылданады
