«Қазақстанның Қазіргі заман тарихы» пәнінен мемлекеттік емтихан

«ҚАЗАҚСТАННЫҢ ҚАЗІРГІ ЗАМАН ТАРИХЫ» 

пәнінен мемлекеттік емтихан 

 

 

1.  «Қазақстанның  қазіргі  заманғы  тарихы»  пәні,  мақсаты  мен  міндеттері,  қоғамдық 

тарихи сананы қалыптастырудағы орны.  

2.  ХІХ  ғ.  ІІ-жартысында  Қазақ  даласының  полиэтникалық  және  поликонфессионалды 

орталыққа айналу кезеңдері. 

3.  ХХ  ғасырдың  басындағы  Қазақстанның  саяси-әлеуметтік  жағдайы,  тәуелсіздік  үшін 

күрестің алғышарттары. 

4.  Қазақ  жерінде  өнеркәсіп  ошақтарының  қалыптасу  ерекшеліктерінің  отарлық 

сипаты. 

5.  Ресейдегі  ақпан  буржуазиялық-демократиялық  революциясы  және  оның  қазақ 

зиялылыларының ұлттық өкімет құру жолындағы іс-әрекеттеріне ықпалы. «Алаш» 

қозғалысының қызметі: тарихы мен тағлымы. 

6.  Кеңестік  кезеңдегі  партиялық  принциптің  –  мәдениетке,  ғылым  мен  білімге,  ұлт 

мәселесіне тигізген зардаптарын айшықтаңыз.  

7.  Тәуелсіз Қазақстан тарихнамасында 1916 ж. көтерілістің тарихи маңызы және оған 

жаңаша көзқарастар.  

8.  Қазақ мемлекеттілігін жаңғырту идеясы  

(Түркістан және Алашорда автономиялары): 

мәні мен мазмұны.  

9.  Қазан төңкерісі және Қазақстан: қоғамдық-саяси және рухани өміріндегі өзгерістер. 

10. Кеңестік  тоталитарлық  Қазақстанның  ерекшеліктері  мен  белгілеріне  сипаттама 

беріңіз.   

11. ХХ 

ғ. 

бірінші 

жартысындағы 

Қазақстанды 

ұжымдастыру 

мен 

индустрияландырудың жолдары мен әдістері: барысы мен ерекшелігі. 

12. ХХ  ғ.  бірінші  жартысындағы  қабылданған  реформалардың  қазақ  халқының 

демографиясына әсері. 

13. Екінші дүниежүзілік соғыстың ащы қорытындылары мен тағылымды сабақтары. 

14. Ұлт  зиялылары  Е.Б.Бекмахановтың,  Қ.И.Сәтбаевтың,  Б.Сүлейменовтың  т.б 

еңбектерінен «қылмыстық» істерді іздестірудің зардаптарын  түсіндіріңіз. 

15. Қазақстандағы  «тоқырау  жылдары»:  әлеуметтік,  қоғамдық,  рухани  саладағы 

өзгерістер мен экологиялық мәселелер. 

16. Ұлт саясатындағы әділетсіз бұрмалаушылықтардың асқынуы: Целиноград оқиғасы. 

17. 1986 ж. желтоқсан көтерілісі: себептері, барысы, салдары және тарихи маңызы. 

18. Ұлттық  сананы  оятуда  мерзімді  басылымның  атқаратын  рөлі.  («Айқап»  журналы, 

«Қазақ газеті»,  «Бірлік туы» газеті т.б.). 

19. ХХ ғ. басындағы қазақ кітаптары және оларда көтерілген қоғамдық мәселелер. 

20. Қазақ зиялыларының Мемлекеттік Думаларда көтерген өзекті мәселелері.  

21. Кеңес өкіметінің білім және ғылым саласының  реформаларындағы қайшылықтар. 

22. Большевиктер,  кадеттер,  эсерлер,  «Алаш»,  «Үш жүз»,  «Шуро-и-ислам»,  «Шуро-и-

иулемия» саяси партияларының қоғамда атқарған қызметтерінің ерекшелігі. 

23. Азамат соғысының қазақтың дәстүрлі шаруашылығына тигізген зардаптары. 

24. Қазақ жеріндегі  XIX ғ. екінші жартысы  мен XX ғ. бас кезіндегі патша өкіметінің 

Қазақстанда  жүргізген  аграрлық  және  қоныстандыру  саясатының  нәтижелері  мен 

отарлық  сипаты.  

25. Сталиндік «үлкен»  қуғын-сүргін, оның ауқымы мен ауыр салдарлары (1937-1938 

ж.ж. жазалау лагерлері: ГУЛаг», «СтепЛаг», «КарЛаг», «Алжир» т.б.). 

26. ХХ  ғ.  басында  қалыптасқан  қазақ  қоғамындағы  саяси  ойдың  дамуы  ерекшелігін 

сипаттаңыз. 

27. Кеңес  өкіметінің  білім,  ғылым  саласын  реформалаудағы  қайшылықтары,  

сауатсыздықпен  күрес,  қазақ  тілінің  араб  алфавитінен  латын  және  кириллицаға 

көшірілуінің салдары. 

28. Кеңес 

өкіметін  заңдастыру  шаралары  мен  Қазақстанды  кеңестендіру 

ерекшеліктерін талдаңыз 

29. Қазақстандағы  жаңа  экономикалық  саясатқа  (ЖЭС)  көшудің  әлеуметтік-

экономикалық    саяси  негіздері.  Жер-су  реформасын  (1921  ж.)  жүзеге  асырудағы 

ауытқулар мен қателіктер.  

30. Түркістан  (Қоқан)  автономиясының  құрылу  тарихы  мен  М.Шоқайдың

 

қоғамдық-

саяси қызметі.     

31. Қазақ  АССР  және  Түркістан  Республикасының  құрылуы,  қалыптасуы  мен  даму 

ерекшеліктеріне талдау жасаңыз. 

32. Кеңес 

өкіметін  заңдастыру  шаралары  мен  Қазақстанды  кеңестендіру 

ерекшеліктеріне салыстырмалы талдау жасаңыз. 

33. ХХ  ғ.  20-30  жылдарындағы  аштық  пен  ашаршылықтың  демографиялық  үрдіске 

тигізген әсерін салыстыра талдаңыз. 

34. 1920-1930  жж.  Қазақстанды    индустрияландырудың  жолдары  мен  әдістеріне 

байланысты теориялық айтыстарға салыстырмалы талдау жасаңыз. 

35. Президент  институты  -  тәуелсіз  Қазақстанның  саяси  жүйесіндегі   бұрын  болмаған 

жаңа құрылым екенін дәлелдеңіз. 

36. Қазақстан тарихнамасындағы Алаш қайраткерлері еңбектерінің тарихи құндылығы. 

ЮНЕСКО  шешімімен  Алаш  қозғалысының  көшбасшысы                                              Ә.Н. 

Бөкейхановтың  150  жылдық  және  елімізде  Алаш  партиясы  мен  Алаш  Орда 

үкіметінің  құрылғанына  100  жыл  толу  мерейтойының  атап  өтілуінің  барысы  мен 

маңызы. 

37. Екінші  дүние  жүзілік  соғыс  жылдарында  жекелеген  ұлттарды  Қазақстанға  еріксіз 

қоныс аудару саясаты: кезеңдері мен салдарына талдау жасаңыз. 

38. Жеке  басқа  табынудың    «шарықтауы»  және  «жылымық  жылдарындағы» 

Қазақстандағы қоғамдық өзгерістер. 

39. Тың  және  тыңайған  жерлерді  игерудің  әлеуметтік-экономикалық  салдары  мен 

этнодемографиялық  құрылымға  әсерін,  табыстары  мен  зардаптарын  салыстыра 

баяндаңыз (1953-1964 жж.). 

40. Тоқырау  жылдарындағы  ғылым,  әдебиет  және  өнер  саласындағы  жетістіктер  мен 

олардың қайшылықты сипатын ашыңыз. 

41. Тоқырау  жылдарындағы  ғылым,  әдебиет  және  өнер  саласындағы  жетістіктер  мен 

олардың қайшылықты сипатын ашыңыз. 

42. Н.Ә.Назарбаевтың  «Әлем.  ХХІ  ғасыр»  манифесінің  негізгі  қағидалары.  Соғысқа, 

ядролық қаруға және терроризмге қарсы күресу жөніндегі бастамаларын талдаңыз. 

43. Өтпелі  кезеңнің  қиыншылықтары:  экономикалық  дағдарыс,  әлеуметтік    шиеленіс, 

тұрмыс деңгейінің төмендеуі, жұмыссыздық, қылмыстың көбеюі туралы баяндаңыз. 

44. Әлеуметтік  және  ұлтаралық  орнықтылықты  сақтау  және  күшейту  жолындағы 

атқарылған істерге талдау жасаңыз. 

45. Қазіргі білім беру моделін Кеңестік білім беру жүйесімен салыстыра талдаңыз. 

46. 1989 ж. Тіл туралы Заңның қабылдануы мен оның маңызы. Қазақ тілінің бүгіні мен 

болашағына сараптамалық талдау жасаңыз. 

47. Қазақстан Республикасындағы қоғамдық қозғалыстар мен саяси партиялар: қызметі 

мен қоғамда атқаратын рөлін айшықтаңыз 

48. «Мәдени  мұра»  Мемлекеттік  бағдарламасы:  мақсаты  және  жүзеге  асырудың  негізгі 

бағыттары. 

49. Қазақ  мемлекеттілігі  туралы  тұжырым  -  Елбасының  Ұлытау  төрінде  берген  салиқалы 

сұхбатының маңызын  ашыңыз. 

50. Тәуелсіз Қазақстанның әлемдік қауымдастықтағы орнын сипаттаңыз. 

51. Зияткерлік  қоғамның  жасампаз  тұлғасын  қалыптастырудағы  тарих  ғылымының 

алатын орынын көрсетіңіз. 

52. Қазақстан  Республикасының  ұлттық  қауіпсіздікті  қамтамасыз  ету  саласындағы 

мақсаттар:  халықаралық  және  аймақтық  қауіпсіздік,  мемлекеттің  аумақтық  тұтастығы 

мен егемендігі мәселесін айшықтаңыз. 

53. Қазақстан Республикасындағы нарықтық қатынастардың 

дамуының 

негізгі 

кезеңдері:  экономикалық,  өндірістік  қатынастар  жүйесін  түбегейлі  өзгертудегі 

реформалар, қиыншылықтары мен жетістіктерін сипаттаңыз.  

54. «Мәңгілік  ел»  ұлттық  идеясының  мәні  мен  маңызы.  Қазақстан  Республикасы 

Тәуелсіздігінің 25 жылдығының атап өтілуінің тарихи маңызын ашыңыз. 

55. Мәдениетте солақай және біржақты большевиктік тұжырымдаманың үстемдік алуы 

мен  қазақтардың  рухани  қасіреті.  Әдебиет  пен  өнердегі  социалистік  реализмнің 

біржақтылығына  қармастан  ұлт  рухының  өміршеңдігінің  айқын  көрінісін 

айшықтаңыз. 

56. Кеңестік  кезеңде коммунистік партияның қоғамдағы саяси дара билігінің күшею 

себептері мен салдарын талдаңыз. 

57. Қазақстанның  сыртқы  саяси  қатынастар  саласындағы  басымдықтар:  Қазақстан  –  әлем 

мойындаған ел. SWOT талдау жасаңыз. 

58. Ғылым мен ғылыми мекемелердің дамуы. КСРО ҒА-ның Қазақстандық базасының 

КСРО ҒА-ның Қазақ филиалы болып қайта құрылуы. 

59. Қазақстан халқы Ассамблеясының (ҚХА)  атқаратын қызметін анықтап, ұлтаралық 

келісім мен демократияны нығайтудың Қазақстандық моделінің ерекшелігі туралы 

баяндаңыз. 

60. Қайта  құру  мен  жариялылықтың  экономикаға  әсері  мен  экономикалық 

тәуелсіздікке жету шараларының жартыкештік сипатына талдау жасаңыз. 

61. Көрнекті  мемлекет  қайраткері  Д.А.  Қонаевтың    қоғамдық-саяси  қызметіне 

сипаттама беріңіз. 

62. Қазақстанның  қазіргі  заманғы  тарихының  Ұлы  Дала  тарихымен  сабақтастығын 

сипаттаңыз. 

63. Кеңестер Одағының ыдырауы және Тәуелсіз  Мемлекеттер Достастығының (ТМД) 

құрылуының тарихи маңызын айшықтаңыз. 

64. Тәуелсіз  Қазақстанның  тұңғыш  Конституциясы  және  қазіргі  қолданыстағы  ҚР 

Конституциясын  қабылдау,  Қазақстанда  Парламентаризмнің  даму  ерекшеліктерін 

талдаңыз. 

65. «Мәңгілік  ел»  идеясының  негіздері:  тарихи  сабақтастық;  қазақ  мәдениеті;  еркіндік; 

бірлік; күшті мемлекет; жоғарғы мақсаттар; Ұлы болашақ туралы баяндаңыз. 

66. Индустриалдық-инновациялық  дамудың  мемлекеттік  бағдарламасы,  оны  жүзеге 

асырудың  алғашқы  табыстары.  (2015-2019  жж.).  ЭСПО-2017  өткізудің  Қазақстан 

үшін маңызын ашыңыз. 

67. 7.    Қазіргі  білім  жүйесінің  мазмұнын    жаңарту  жолы.  Президенттің 

«Интеллектуалды ұлт-2020» бағдарламасы және оның маңызын айшықтаңыз. 

8.  «Нұрлы көш» бағдарламасы және отандастардың қайтып оралуы мәселесін түсіндіріңіз. 

68. Тәуелсіз Қазақстан тұсында қазақстандықтардың майдан мен тылдағы ерліктерінің 

жаңа көзқарас негізінде зерделенуі мен бағалануының мәнін ашыңыз. 

69. «Қазақстан  –  2050»  стратегиясы:  қалыптасқан  мемлекеттің  жаңа  саяси  бағыты» 

Жолдауындағы басты міндеттерге талдау жасаңыз  (14.12.2012 ж.). 

70. Қазақстан  Республикасының  Еуропадағы  Қауіпсіздік  және  Ынтымақтастық 

Ұйымына  (ЕҚЫҰ) төрағалығы, қорытындылары мен тарихи маңызын айшықтаңыз 

(2010 ж.). 

71. Тәуелсіз Қазақстан шаруашылығындағы жоспарлы экономикадан нарықтық 

экономикаға өту мәселесі мен даму кезеңдерінің негізгі бағыттарын көрсетіңіз. 

72. Жастардың  рухани,  мәдени,  бiлiм  алуы,  кәсiби  қалыптасуы  мен  дене  тәрбиесiн 

дамытуы  үшiн  әлеуметтiк-экономикалық,  құқықтық,  ұйымдастырушылық 

жағдайлар  мен  кепiлдіктер  жасау,  бүкiл  қоғам  мүддесi  үшiн  олардың 

шығармашылық ой-өрісін ашудың маңызы.  

73. 2009  жылғы  Қазақстандағы  халық  санағы,  халықтың  этникалық  және  әлеуметтік 

құрылымындағы өзгерістерге талдау жасаңыз. 

74. Елбасы Н.Ә.Назарбаевтың «Болашаққа бағдар: рухани жаңғыру» атты 

мақаласының тарихи маңызына талдау жасаңыз. 12 сәуір, 2017 ж. 

75. Қазіргі қазақ мемлекеттілігінің республика территориясындағы ежелгі мемлекеттер 

мен Қазақ хандығынан ерекшелігін талдап көрсетіңіз. 

76. Н.Ә.  Назарбаевтың  еңбектерінде  Қазақ  халқының  қалыптасуына  байланысты  өзекті 

мәселелердің  көтерілуі  және  Қазақ  хандығының  қалыптасуының  тарихи 

алғышарттарына жаңа көзқарас. 

77. Қазақстан  Республикасындағы  білім  беру  жүйесіндегі  реформалар.  Қазіргі  білім 

жүйесін жаңартудың өзекті мақсаттары мен міндеттерін талдаңыз.  

78. Елбасы  Н.Ә.Назарбаевтың    Қазақстан  халқына  арналған  «Қазақстанның  Үшінші 

жаңғыруы:  жаһандық  бәсекеге  қабілеттілік»  (31.01.2017  ж.).  Жолдауының  тарихи  

маңызын сипаттаңыз.   

79. Қазақстан  Республикасының  жастар  саясаты  туралы  «Қазақстан-2020»  даму 

бағдарламасы. Жастарды мемлекеттік қолдау шаралары.  

80. Қазақстан 

Республикасының 

Президенті 

Н.Ә.Назарбаевтың 

«Болашаққа 

бағдар: рухани жаңғыру» атты  бағдарламалық мақаласында  көрсетілген міндеттер 

мен бағыттар және олардың орындалу барысын талдаңыз. 

81. «Тәуелсіздік. Келісім. Болашағы Біртұтас Ұлт» атты кезекті ХХІV  сессиясында  

қабылданған «Мәңгілік Ел» патриоттық актісінің тарихи маңызын талдаңыз, 

құндылықтарын баяндаңыз.  

82. Қазақстан  Республикасында  діни  экстремизм  мен  терроризмге  қарсы  күрес 

шаралары туралы баяндаңыз. 

83. Қазақстанның  жаңа  мүмкіндіктері.  Индустриалдық-инновациялық  дамудың 

мемлекеттік  бағдарламасы,  оны  жүзеге  асырудың  алғашқы  табыстарын  талдаңыз

 

(2015-2019 жж.). 

84. Тәуелсіздіктің  алғашқы  жылдарындағы  ұлт  тарихындағы  «ақтаңдақтарды»  жоюға 

бағытталған шаралар барысы мен нәтижесі туралы талдаңыз. 

85. Қазақстан Республикасының бітімгерлік миссиясы. ҚР-ның Азияда өзара іс-қимыл 

және сенім шаралары жөніндегі Кеңесті (АӨСШК, 1992 ж.) ұйымдастыру бойынша 

бастамасын талдаңыз

.

 

86. Өзара сенімді нығайту жөніндегі бастамалар. Әлемдік және дәстүрлі діндер 

көшбасшыларының съездері шешімдеріне талдаңыз (2003 ж. I-ші съезі, 2006 ж. 12-

13 қыркүйектегі ІІ съезі, 2009 ж. 1-2 шілдедегі ІІІ съезі.)

.

 

87. ҚР  Президенті  Н.Ә.Назарбаевтың  Еуразия  идеясы.  Қазақстан,  Ресей,  Белоруссия: 

Кедендік  одағының  қызметінің  басталуы.  Қазақстанның  Еуразия  экономикалық 

одағына кірудегі перспективалары туралы талдаңыз. 

88. Қазақстандағы 

көші-қон,  демографиялық  үрдістер,  халықтың  этникалық 

құрылымындағы  өзгерістер.  «Нұрлы  көш»  бағдарламасы  және  отандастардың 

қайтып  оралуы,  халықтың  этникалық  және  әлеуметтік  құрылымындағы 

өзгерістерге талдау жасаңыз

.

 

89. Елбасының «Халық тарих толқынында» тарихи зерттеулерге бағытталған бағдарламасы 

аясында  қазақтың  ұлттық  тарихының  шеңберін  кеңейту  және  ұлттың  жаңа  тарихи 

дүниетанымын қалыптастырудың мәні. 

90. Көрнекті  мемлекет  қайраткері  Д.А.Қонаевтың    қоғамдық-саяси  қызметіне 

сипаттама беріңіз. 

91. Кеңестер Одағының ыдырауы және Тәуелсіз  Мемлекеттер Достастығының (ТМД) 

құрылуының тарихи маңызын ашыңыз. 

92. Тәуелсіз Қазақстанның тұңғыш Конституциясы және оның маңызын талдаңыз. 

93. Президент  институты  -  тәуелсіз  Қазақстанның  саяси  жүйесіндегі   бұрын  болмаған 

жаңа құрылым екенін дәлелдеңіз. 

94. Индустриалдық-инновациялық  дамудың  мемлекеттік  бағдарламасы,  оны  жүзеге 

асырудың  алғашқы  табыстарын  талдаңыз  (2015-2019  жж.).  ЭСПО-2017  өткізудің 

Қазақстан үшін маңызын ашыңыз. 

95. Қазіргі білім жүйесінің мазмұнын  жаңарту жолы. Президенттің «Интеллектуалды 

ұлт-2020» бағдарламасы және оның маңызын айшықтаңыз. 

96. «Нұрлы көш» бағдарламасы және отандастардың қайтып оралуы мәселесін түсіндіріңіз. 

97. «Қазақстан  –  2050»  стратегиясы:  қалыптасқан  мемлекеттің  жаңа  саяси  бағыты» 

Жолдауындағы басты міндеттерге талдау жасаңыз  (14.12.2012 ж.). 

98. Қазақстан  Республикасының  Еуропадағы  Қауіпсіздік  және  Ынтымақтастық 

Ұйымына  (ЕҚЫҰ) төрағалығы (2010 ж.). 

99. Н.Назарбаевтың «Әлем.ХХІ ғасыр» манифесінің негізгі қағидаларын талдаңыз. 

100. 

Жаппай саяси жазалау құрбандарын еске алудың – тарихи сананы жаңғыртудағы 

маңызын айшықтаңыз . 

101. 

2009 жылғы Қазақстандағы халық санағы, халықтың этникалық және әлеуметтік 

құрылымындағы өзгерістерге талдау жасаңыз. 

102. 

Ұлттық  саяси  топ  өкілдерінің  Уақытша  өкімет  органдары  құрамындағы 

қызметін айшықтаңыз. 

103. 

ХХ  ғ.  басында  қалыптасқан  қазақ  қоғамындағы  саяси  ойдың  дамуы 

ерекшелігінің мәнін ашыңыз. 

104. 

ҚР  Президенті  Н.Ә.Назарбаевтың  «Қазақстанның  үшінші  жаңғыруы: 

жаһандық 

бәсекеге 

қабілеттілік» атты 

Қазақстан 

халқына 

Жолдауы:  

басымдықтары мен маңызды кешенді міндеттерін айқындаңыз. 

105. 

Тәуелсіздік  тұсында  көне  түркі  жазуының  және  түркі  мәдени 

ескерткіштерінің жан-жақты зерттеле бастауының мәнін ашыңыз. 

106. 

«Мәңгілік  ел»  идеясының  негіздері:  тарихи  сабақтастық;  қазақ  мәдениеті; 

еркіндік; бірлік; күшті мемлекет; жоғарғы мақсаттар; Ұлы болашақ туралы баяндаңыз. 

107. 

Біртұтас  экономикалық  кеңістік  құру  идеясы  және  оны  жүзеге  асыру  туралы 

баяндаңыз. 

108. 

Жастардың  рухани,  мәдени,  бiлiм  алуы,  кәсiби  қалыптасуы  мен  дене 

тәрбиесiн 

дамытуы 

үшiн 

әлеуметтiк-экономикалық, 

құқықтық, 

ұйымдастырушылық  жағдайлар  мен  кепiлдіктер  жасау,  бүкiл  қоғам  мүддесi  үшiн 

олардың шығармашылық ой-өрісін ашудың маңызы.  

109. 

Жоспарлы  экономикадан  нарықтық  экономикаға  көшудің  негізгі    бағыттарын 

көрсетіңіз. 

110. 

Жаңа қоғамдық ұйымдар мен партиялардың пайда болуы туралы баяндаңыз.