Байланысты: аза тарды 1858 жыл ы о ан стемдігіне арсы к терілісі. Жетіс
Бүкілресейлік мұсылман съездеріне қазақ элитасы өкілдерінің қатысуы
Бүкілресейлік Мұсылмандардың съездеріне қатысуы Бірінші Съезі, 1905 жылы 15 тамызда Төменгі Новгород қаласында өтті. Съезд 20 ғасырдың басында жалпыресейлік мұсылмандық қозғалыстың өріс алған кезінде, 1905 жылы 8 ақпанда Санкт- Петербург қаласында өткен мұсылмандар мәжілісінің Ресей мұсылмандарының тұңғыш съезі жасырын түрде, Ока өз-мен шешімімен шақырылды. Оған Түркістан өлкесінен, Сібір өңірінен, Қазақстаннан,Кавказдан,Қырымнан 150-ге жуық делегат қатысты. Съезде Ресей мұсылмандары өмірінің өзекті мәселелері талқыланды.
жолаушылар тасымалдайтын Олар бұдан былай Ресей азаматтарының тіліне, дініне, нәсіліне, ұлтына, жынысына қарамай тең құқықта болуын талап еткен шешім қабылдады. Делегаттар Ресей мұсылмандарын өзара байланыстырып, іс- әрекеттерін бір ізге түсіріп отыратын саяси ұйымның құрылуын қажет деп тапты. Бұл ұйымның бағдарламасы мен А.Топчибашев пен А. Ибрагимовке жарғысын әзірлеу мұсылмандық қозғалыстың Қазақтың зиялылар жетекшілері жүктелді.
.Бүкілресейлік Мұсылмандардың Бірінші Съезі, 1905 жылы 15 тамызда Төменгі Новгород қаласында өтті. Съезд 20 ғасырдың басында жалпыресейлік мұсылмандық қозғалыстың өріс алған кезінде, 1905 жылы 8 ақпанда Санкт- Петербург қаласында өткен мұсылмандар мәжілісінің шешімімен шақырылды. Оған Түркістан өлкесінен, Сібір өңірінен, Қазақстаннан,Кавказдан,
Қырымнан 150-ге жуық делегат қатысты. Съезде Ресей мұсылмандары өмірінің өзекті мәселелері талқыланды. Жергілікті өкімет орындарының рұқсат етпеуіне байланысты, Ресей мұсылмандарының тұңғыш съезі жасырын түрде, Ока өз-мен жолаушылар тасымалдайтын. Себебі, тоталитарлық идеологияның үстемділігі тұсында тарихымыздың бүтіндей бір кезеңдері, құбылыстары, соның ішінде Ресей империясын шарпыған ғасыр басындағы мұсылмандық қозғалыс мәселесі де әдейі бұрмаланып, реакциялық, кертартпа, мәнсіз оқиғалар тізбегі ретінде көрсетіліп, объективті тұрғыдан зерттеуден тыс қалды. Қазақ елінің ұлттық мүддесін білдіру және қорғау мақсатында бүкіл Ресейді қамтыған мұсылмандық қозғалысқа қазақ зиялылары да атсалысқан болатын. Мұсылмандық қозғалыстың XX ғасыр басындағы Қазақстанның қоғамдық-саяси өмірінде алар орны, жалпы осы қозғалыстың пайда болу негіздері, мақсат- міндеттері болды