Біріншіден,сөздің бәрі дыбыстардан жасалады.Дыбыссыз сөз жоқ.Сөз-дыбыстық құрылымның жиынтығы.Мәселен,адамның,жан-жануардың көру мүшесін атап білдіретін көз деген сөз к,ө,з фонемаларының бізге белгілі жүйеде тіркесіп берілуі арқылы жасалып тұр.
Екіншіден,сөз дыбыстық құрылымнан жасала отырып,зат,құбылыс,іс-қимыл жайында жалпыға түсінікті,қоғамдық дәрежеде қалыптасып,қауым таныған ұғымды(мағынаны) білдіреді.Мысалы,мал,қол,үй деген сөздер жеке тұрып-ақ нақты заттардың ұғымын білдіріп тұр.
Сөздің дыбысталуы оның материалдық сыртқы көрінісі болып табылса,ал ұғымды білдіріп мағынаға ие болуы оның ішкі мазмұнын білдіреді.Мағынасыз сөз жоқ.Сөздер бір-бірінен осы қасиеттері арқылы ажыратылады.
11.Ұғым және сөздің өзара байланысын салыстырып (ғалымдардың пікірлерін қосып),өз тұжырымыңызды жасаңыз.Мысалдармен дәлелдеңіз.
|
Ұғым
|
Мағына
| |
Анықтама
|
Ұғым деп заттардың белгілерін бейнелендіретін ойлау формасын айтамыз. Яғни ұғымда мәндік белгі болуы қажет.
|
Ал сөз ұғымның тілдік қабығы. Сөз зат пен құбылыстың атын,түр-түсін,сапалық белгісін,амалын,қимыл-әрекетін таңбалаушы мағыналық-құрылымдық бірлік.
| |
Ғалымдардың пікірі
|
Ф.Энгельстің пікірінше ұғым дегеніміз ойлау
Эньгельстің ойымен толық келісемін себебі ұғым арқылы адам ойлайды.Ой болмысты бейнелейді.Ал ойлау арқылы адам болмысты танып біледі.
|
М.Горький пікірінше сөз барлық фактілер мен ойдың киімі.
Біз сөз арқылы өзіміздің ойларымызды сыртқа білдіре аламыз.Сол себепті сөз ойдың пікірі деп айта аламын.
|
Олардың айырмашылығы:Сөз – тілдік категория, ұғым – логикалық категория. Ұғым сөз арқылы айтылады, бірақ сөз тілдегі барлық ұғымдарды білдіре бермейді. Одағай, шылау сөздерде мағына болғанмен, олардың ұғымға қатысы болмайды.
Олардың байланысы:сөз болған жерде ұғым бар.Мысалы,«адам» деген сөзді алып, ұғым ретінде жалпылық мәнге иелендіруге болады.Барлық адамдарға тән ерекшелікті бейнелеумен қатар,кез-келген жеке адамның басқалардан айырмашылығы барлығын да көрсетеді.
Достарыңызбен бөлісу: |
