Эллинистік дәуірінің философиясы (киниктер, эпикурейлер

жоғалтып,  алдымен  Македонияның,  одан  соң  Римнің  ықпалына  түседі. 
Александр Македонскийдің жорықтары Шығысты эллинизациялауды бастап, 
эллинистік  монархияларды  қалыптастырды.  Табиғат  ӛз  заңдылығымен 
дамиды,  Құдайлардың  араласуынсыз  дамиды.  Мемлекет  биліктің,  саяси 
араласудың  мақсаты  адамдардың  ӛзара  қауіпсіздігін  қамтамасыз  ету, 
олардың ӛзара үрейленуін жеңуі, бір-біріне зиян келтірмеуі дейді.  
Мұның бәрі философиядан орын тапты, скептицизм, индивидуализм, 
агностицизм.  Философияға  деген  қызығушылық  соңғы  антикалық  қоғамда 
біртіндеп жоғалады. Бұрынғы позициясы мен классикасын жоғалта отырып, 
кӛбінесе  адам  психологиясы  мен  христиандық  діни  проблематикаға  кӛңіл 
бӛледі.  Антикалық  кезеңде  пантеизмнің  (Құдай  бар)  орнына,  адамды 
бағынушы элемент деп қарастыратын, біртіндеп абсолютті-жеке монотеизм 
діни  жүйесіне  кӛшеді.  Ал  аристотельдік  ілімнен  кейін  үш  негізгі  оқу 
(стоицизм,  скептицизм  және  эпикуреизм)  негізгі  нүктесі  ретінде  индивид 
және  оның  ӛмірге  қатынасы  қарастырылады.  Бұл  заңдылық,  себебі 
антикалық  мәдениет  кризисі  кезінде,  құлиеленушілік  мемлекеттік  құрылыс, 
нақты  ӛмір  мен  философияның  арасы  бүтіндей  бӛлінеді,  «әркім  ӛз  ӛмірінің 
нақты  бӛлшегін  сақтауға  тырысты»  (Э.  Ильенков).  Эллинистік  ілімнің 
қайраткерлері  (мысалы,  эпикурейліктер,  стоиктар),  индивидтің  ішкі  ӛміріне 
психологиялық 
ізденістер 
жасап, 
сананы 
түсінуде 
ұшырайтын 
проблемаларын терең қарастырады. Осындай философияның мысалдарымен 
оның  айналасы  жеке  этика  сферасына  келіп  тіреледі.  К.  Маркстің 
анықтамасы бойынша, олар түнгі кӛбелекке ұқсайды, «күн батқаннан кейін, 
ол адамдар ӛзіне жаққан шырақтардың жарығына ұмтылады».  

жүктеу/скачать 1,78 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: