Б. А. Джаамбаева Философия Оқулық
жүктеу/скачать 1,78 Mb. Pdf көрінісі
|
treatise20490
| салмағы, кӛлемі, түрі жағынан әр түрлі деді. Олар тӛртбұрышты,
үшбұрышты, дӛңгелек болуы мүмкін, осыған байланысты зат айырмашылығы болады. Бірақ оны заттардың сапалық қасиеттеріне жатқызбады. Атомдардың ӛзгермейтіндігі, мәңгілігі және үнемі қозғалыста болатындығы маңыздырақ болған. Ол атомдардың ӛмір сүру тәртібі. Ол қасиеттер атомдардан атомдарға соқтығысу арқылы беріледі және дамуға алып келеді. Диоген Лаэрцияның айтуынша, Демокрит «бүкіл әлем атомдық негізде құрылған және осы атомдар күрделі денелер мен тұтас әлемдер құрған» деген. Бос кеңістікте қозғалып атомдар жер, су, ауа, от және денелерді түзген. Ол қозғалыстың үш формасын атап кӛрсетеді, олар: хаотикалық, вихревтік және атом қозғалысы. Әлемдегі әрекеттер қажеттілік пен атомнан құралған денелердің (алдын ала анықталған) детермирленген Вихревтік механикалық қозғалысы нәтижесінде жүзеге асады. Демокрит ӛте күрделі түсініктердің қалыптасуына ықпал еткен. Ол жан тыныштығы, адам мен Құдайлар байланысын айтқан. Заттардың ақиқатына жету үшін тек ойдың кӛмегіне жүгінуге болады. Демек, ойдағы нәрсені тек оймен білуге болады. Оны білудің басты шарты ретінде дене атомдары мен адам сезімдерінің біріккен жиынтығы әсер етеді. Ой да, сезім де тылсымнан келетін бейнелерден туындайды. Сонымен, бұл атомистік ілім элеаттықтардың сұрақтарына жауап береді. Ол бірлік пен тұтастың, заттардың пайда болуы мен жоғалуы жайын айтқан, ал оны Парменид пен Зенон оны мәңгілік ӛзгеріссіздікке байланыстырғысы келеді. Тағы атомизм қозғалыс проблемасын бастапқы жүктеу/скачать 1,78 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|