Сурет. Шартты құнына әсер ететін факторлар

Біріншіден, шартты сатушы әрдайым шарттың бағасын төмендеті үшін ойнайды, яғни егер ол шартты сатқанынан гөрі сатып алғанда төмен бағамен алса, онда ол пайда табады;

Екіншіден, шартты сатып алушы әрдайым шарттың бағасын жоғарылату үшін ойнайды, яғни егер ол шартты сатып алғанынан гөрі жоғары бағамен сатса, онда ол пайда табады.

Себебі фьючерстік саудадағы қаржылық есеп екі баланс тендігінен құралады:

• 
  егер шартты сатып алушы ұтса, онда міндетті түрде шартты сатушы ұтылады, сондай-ақ керісінше де болады;
  
• 
  есеп айырысу палатасының және оның клиенттерінің бір мүшелеріндегі ұтыс сомасы Есеп айырысу палатасының басқа мүшелеріндегі ұтылыс сомасына тең болады.
  

• 
  шартты бекіту күні (позицияны ашу);
  
• 
  Есеп айырысу палатасында шартты тіркеу;
  
• 
  шарт үшін кепілдік жарна (алғашқы маржа) төлеу;
  
• 
  шартты тіркегені үшін төлем.
  

• 
  ашық позицияны сақтау күні (кезі);
  
• 
  айналым маржа бойынша есеп;
  
• 
  егер Есеп айырысу палатасы маржаның ставкасын өзгертсе, онда алғашқы маржа бойынша есеп.
  

• 
  кері мәміле жасау (немесе офсеттік) жолымен шартты жабу күні немесе шартты орындау күні (оның мерзімі аяқталған күн);
  
• 
  жабылған позиция бойынша пайданы (зиянды) есептеу;
  
• 
  кері мәмілені тіркегені үшін төлем;
  
• 
  есеп айырысу палатасыныц палата мүшесіне (клиентке) төлейтін немесе Есеп айырысу палатасы мүшесінің (клиенттің) палатаға төлейтін ақша сомасын есептеу;
  
• 
  фьючерстік шарттың негізі болған биржалық активті беру (алу);
  

• 
  алғашқы маржаны есептеу;
  

• 
  жабылған позициялар бойынша ұтыс және ұтылыс сомасын анықтау;
  
• 
  ашық позицияларды есепке алып және айнымалы маржаны есептеу.