Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega essentials of



Pdf көрінісі
бет101/274
Дата20.11.2023
өлшемі35,41 Mb.
#124949
түріБағдарламасы
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   274
мәдениет
жанандануы 
деп аталады. Жалпы алғанда, 
жаьандану процесі
идеялардың, ресурстардың, тәжірибелер мен адамдардың көбіне 
жергілікті деңгейде емес, бүкіләлемдік деңгейде әрекет ету про- 
цесін білдіреді (Ritzer, 2011). Жаьандану жалпы әлем мен ондағы 
мәдениеттерге осындай әсерін тигізгендіктен, біз бұл бөлімді 
жаьандану көздері мен оның экономикалық, саяси және мәдени 
ықпалдарына арнаймыз.
Жаьандану көздері
Жаьандану технологиялық және саяси күштердің бірігуінен туын- 
дайды (Ritzer, 2011). Интернет, электронды пошта, ұялы телефон 
және спутниктік телефондар және басқа құралдардың пайда болуы 
корпорациялар мен жеке адамдардың өз өнімдерін жеңіл, арзан әрі 
жылдам сатуына, халықаралық деңгейде инвестициялауына және 
жұмыс жасауына оң әсерін тигізді. Сөйтіп, жүк және әуе тасымалы- 
ның шығындары уақыт өте келе арзандай бастады.
Мәдени соққы 
- басқа мәдениет 
ықпалына ұшыраудан 
туындайтын ыңғайсыздықты 
білдіреді.
Мәдениет жаьандануы - 
мәде- 
ниет элементтерінің (соның 
ішінде, музыкалық стильдер, 
сән тенденциялары мен мәдени 
қүндылықтар) бүкіл әлемге тарау 
процесі.
Жаьандану 
процесі - идеялардың, 
ресурстардың, тәжірибелер 
мен адамдардың барған сайын 
жергілікті деңгейде емес, әлемдік 
деңгейде әрекет етуі.


86
2-ТАРАУ
Саяси өзгерістер жаьандануға да ықпал етті. 1991 жылы Кеңес 
Одағы ыдырағаннан кейін оның орнында пайда болған мемлекеттер 
(Белоруссия мен Эстония сияқты), сондай-ақ саяси билігі тарапынан 
(Польша мен Армения сияқты) шектеліп қалған елдер капиталистік 
экономикалық жүйеге умтылды. Шикізат көздерін тауып, өнім өндіру 
үшін басқа елдермен экономикалық, саяси және мәдени байланыстар 
орнату қажет болды.
Кеңес Одағының ыдырауы, сонымен бірге мемлекеттерге халықара- 
лық сауда кедергілері тудыратын саяси шиеленісті төмендетті. Енді Еу- 
ропа елдері - Кеңес Одағынан құтылған кезде, олар Еуропалық Одақ (ЕО) 
түріндегі континенттік үкіметке бірікті. Осы одақ көлемінде тауарлар, 
жеке тұлғалар мен қызметтер арасындағы қатынастар бұрын-соңды бол- 
маған еркіндікке ие болды. Польша дәрігерлері қазір Финляндиядан жоға- 
ры ақы төленетін жұмыс орындарын іздей алады, фин дәрігерлері Шве- 
цияда жұмыс істейді және швед дәрігерлерівиза немесе иммиграциялық 
заңдарға алаңдамай, Ұлыбританиядан жұмыс іздей береді. Неміс зауыт- 
тары өз өнімдерін Испанияға тасымалдап, сата алады, ал испан зауытта- 
ры өз өнімдерін Грекияға аз құжаттармен немесе төлемақы тарифтерімен 
жібереді. Сол сияқты 1994 жылы Канада, АҚШ және Мексика арасындағы 
сауда кедергілерін азайту мақсатында - Солгүстік Американың еркін 
сауда туралы келісімі (NAFTA) қабылданды. Соңғы кездегі экономикалық 
құлдырау, кейбір елдерді өз фермерлері мен өндірушілерін қорғау үшін 
сауда кедергілерін күшейтуге мәжбүрлегенімен, жаьандану қуатты 
күш болып қала береді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   97   98   99   100   101   102   103   104   ...   274




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет