Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega
жүктеу/скачать 30,13 Mb. Pdf көрінісі
|
| Егінш ілік қоғам дар
Шамамен 5-6 мың жыл бүрын екінші ауылшаруашылық революция- сы болып, жаңа технологияның арқасында азық-түлік өндірісінің өнімділігі еселеп артты (Diamond, 1997). Соқа мен ірі жануарларды пайдалану арқылы экономикасы азық өндіруге негізделген қоғамдар- ды егінш ілік қоғамдар деп атаймыз. Егіншілік қоғамға өту кезінде металл қүралдары мен дөңгелекті пайдалану технологиясы жетіліп, суарудың, ұрықтандырудың үздік әдістері қолданылды. Бұл өзгерістер әлеуметтік институттарды түбе- гейлі өзгертті. Ең бастысы, бұл өзгерістердің арқасында азық-түлік өндіруге аз ғана адам қажет болды. Нәтижесінде, басқалар қалаларға қоныс аударып, саны артып келе жатқан жаңа кәсіп түрлерімен айна- лыса бастады. Адамдар күннен-күнге бір салаға толық бейімделе бас- тағандықтан технология, сауда, оқу, жазу, ғылым және өнер салалары жылдам дамыды. Бағбаншылық қоғамдар - соқа сияқты өңдеу құралдары жоқ, кішігірім, қарапайым шаруа қожалықтары. Егіншілік қоғамдар - соқаның және ірі жануарлардың көмегімен ауылшаруашылық өнімін өндіруге негізделген.
122 4 -ТА РА У Сонымен бірге түрлі кәсіптердің пайда болуы теңсіздікті үл- ғайтты. Бағбаншылық қоғамдағы қарапайым жүйенің орнына сау- дагерлер мен сарбаздардан, ғалымдар мен патшалардан және еңбек күші басқа барша жұртты асырайтын, халықтың қомақты бөлігін қүрайтын кедей шаруалардан тұратын күрделі таптық жүйе қа- лыптасты. Қауымдарда бос уақыт пен технологияны қолданатын жаңа бір сала - соғыс саласы болды. Жылқыны қолға үйретіп (атты әскер), дөң- гелекті (әскери арба) игерудің арқасында әскери техника әлдеқайда озық және тиімді бола бастады. Әскери әлеует басқа халықтарды жау- лап алу арқылы артық табыс табудың құралы ретінде пайдаланылды. Бұл салада римдіктердің жетістікке жеткені сондай, олар Жерорта теңізі маңындағы бүкіл халықты Италиядағы билеуші элигаға бағы- нышты шаруа табына айналдырды.
жүктеу/скачать 30,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|