Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega
жүктеу/скачать 30,13 Mb. Pdf көрінісі
|
| Миграция үлгілері
Миграция дүниежүзінде халық санының өсуіне себепші фактор бола алмағанымен, жекелеген мемлекеттердің демографиясына қатты ық- пал етеді. АҚШ - иммиграция зор эсер еткен елдің бірі. АҚШ азаматтарының көбі - экономикалық жағдайын жақсарту үшін келген эмигранттар. Мәселен, жақында қоныс аударган мексика- лық мигранттарды айтуға болады. Ирак, Босния және Судан сияқты ел- ден келген иммигранттар босқындар болып саналады. Олар - соғыстың немесе экономикалық құлдыраудың кесірінен үйлерін тастап кетуге мәжбүр болғандар («Жаьандық көрініс: халықаралық миграция» бөлімін қараңыз). Ішкі және халықаралық миграция АҚШ-та біраз мәселе туын- датып, мемлекеттің саяси бедерін өзгертті. Иммиграция АҚШ әрдайым иммигранттар елі болды. 1880-1920 жылдар аралығын- да иммиграция ең жоғары деңгейге жетті, кейін оны шектейтін
414 14-ТА РАУ қатаң заң қабылданған соң төмендеді. Иммиграция 2008 жылға дей- ін тұрақты өсіп отырды, кейін АҚШ-та жұмыс орындары қысқарған соң иммигранттардың қызығушылығы бәсеңдеді (Preston, 2009). Бола- шақта иммиграция АҚШ экономикасының Мексика мен басқа да ел- дерге қарағанда төзімділігі қандай болатынына байланысты. АҚШ-қа шамамен жыл сайын 1 миллион иммигрант кіреді. Соңғы иммигранттардың басым бөлігі - Латын Америкасынан немесе Азия- дан келгендер. Иммигранттардың жартысы - көбінесе Мексикадан не Орталық Америкадан келетіндер - шекарадан заңсыз өтуі мүмкін. АҚШ иммигранттары екі топқа бөлінеді. Біріншісі - жоғары кәсіби дайындығы бар, білімді, ағылшын тілін жақсы меңгерген және заңды жолмен келетін мамандар. Мысалға, үндістандық дәрігерлер мен ком пьютер бағдарламашыларын айтуға болады. Екінші топ - білімі жоқ, ағылшын тілінде сөйлей алмайтын, көбінесе шекарадан заңсыз өтетін- дер. Бұл жұмысшылардың көпшілігі Латын Америкасынан келеді. Екі топтың тағдыры мен олардың АҚШ-қа ықпалы әртүрлі. Иммиграцияның арқасында АҚШ халық саны азаяды деп алаңда- майды. Алайда елдің нәсілдік және этникалық қүрамы қатты өзге- реді. 2050 жылға қарай латынамерикалық иммигранттар мен «ақтар» арасында туу көрсеткішінің төмендеуінен халықтың құрамдық үлесі өзгереді болжам бар. Испантілді емес «ақтар» 2001 жылғы G9 пайыздан 50 пайызға дейін төмендеуі мүмкін (14.3-сызба.) Көптеген иммигранттар, заңдысы болсын, заңсызы болсын, өз еліндегі экономикалық жүйенің жұтаңдығынан АҚШ-қа келеді. Бір жағынан, АҚШ-та біліктілігі төмен, болмашы жалақыға жалданатын жұмыс күшіне сұраныс бар. Бұрындары иммигранттар қосымша та- быс табу мақсатында АҚШ-қа қажеттіліктеріне қарай уақытша ғана келіп-кетіп жұмыс істей алатын. Шекарадан өтуге тыйым салынған- нан кейін елге бірнеше марте кіріп-шығу қауіпті болып кеткендік- тен иммигранттардың көбі АҚШ-та тұрақтап қалды (Massey, 2006). Сонымен қатар шекара кесіп өтушілерге қысым көрсетуден де им мигранттар саны азая қоймады. Зерттеушілер тәжірибесі көрсеткен- дей, Мексиканың оңтүстігінен көшуге шешім қабылдаған 1000 адам- ның барлығы да шекарадан өткен (Preston, 2009). Алайда АҚШ қазіргі экономикалық дағдарыс салдарынан иммигранттар үшін жайлы болудан қалып, көшіп келушілер саны азайды.
жүктеу/скачать 30,13 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|