Бағдарламасы аясында іске асырылды David В. Brinkerhoff, Rose Weitz, Suzanne T. Ortega
жүктеу/скачать 30,13 Mb. Pdf көрінісі
|
| 14-ТА РА У
Назар аударыңыз ЖАҺАНДЫҚ КӨРІНІС Халықаралық миграция Л Л
0 й ^Чжылы шэмамен 10,6 миллион I \Д босқы н өз үйлерінен еріксіз босып кетті. Тағы бірнеше миллионы (осыған дейінгі босқандар) өз елінен аулақ жерде аза- маттығы жоқ немесе бас сауғалап жүрген- дер ретінде қалып отыр (United Nations High Commissioner for Refugees. 2010) Миллионда- ған адам ерікті түрде өзге елдерден жаңа өмір мен мүмкіндіктер іздеп жүр, АҚШ-тағы иммигранттар мен босқындар жиі талқыға түседі, бірақ халықаралық мигра ция жайлы не білеміз? 141-кәртэда дүниежүзі бойынша соңғы кездегі көші-қонның түрлері көрсетілген. Көптеген босқындар бір дамушы елден іргелес орналасқан екінші дамушы елге көшеді. Сонымен бірге ерікті мигранттардың көбі жақсы өмір іздеп өндірісі дамыған елдерге қоныс аударады. Демографтардың айтуынша, соңғы
жиырма жылдағы экономикалық және саяси толқулар мен жаһандану туындатқан мүмкін- діктер халықаралық миграцияны арттырды. 2010 жылы 214 миллиондай адам өзінің туған немесе азаматтығын алған елінен тыс жерде өмір сүрді (International Organization for Migration, 2011). Халықаралық миграцияға, негізінен, соғыс пен ашаршылық факторлары эсер ет- кенімен кейбір мигранттар Оңтүстік Корея. Сингапур, Малайзия сияқты жаңа индустриал- ды елдерге экономикалық даму мен жумысқа орналасу мүмкіндігін іздеп барады. Бүл ретте артта қалған елден дамыган мемлекетке көшіп келгендердің көбі осы жайлылыққа үмтылға- ны есепке алынады. Еуропаның қуатты эко- номикасы батыстан өэге елдердеп еселеніп жатқан жүмыс күштеріне жүмыс орындарын көптеп үсынады. Мигранттар әдетте жас ер адамдар болатын. Бірақ қаэіргі уақытта елін та- стап кетушілердің жартысынан көбі - әйелдер мен қыздар (United Nations Population Fund 2009). Олардың көбі - аналар Негізінен, көршілес бай елдерде жүмысқа орналасып. баласын тәрбие- леп отырған отбасына, достарына, көршілеріне ақша жіберу мүмкіндіктерін іздейді. Көптеген елдер үшін мигранттардың үйлеріне жіберген қаражаты негізгі табыс көзі болып саналады Бір ғана 2009 жылдың өзінде мигранттар отандарына, ягни дамушы елдерге 316 млрд доллар салган (International Organization for Migration, 2011). Бүл қаражат сол елдердегі миллиондаған адамдарга кедей- ліктен шыгуға көмектесті (Martin and Zurcher, 2008). Алайда қазіргі экономикалық дағдарыс салдарынан бүл қаражаттың көлемі кеміді. Мысалы, Уганда елінде ақша айналымы 40 пайызга жуық қысқарып, салдарынан түгел қогам жапа шекті (International Organization for Migration, 2011). Халықаралық мигранттар ағымынан кімнің пайда тауып отырғаны әлі де белгісіз Германия, Франция және Италия сияқты ел дерде халықтың этникалық эртүрлілігіне бай- ланысты жаңа мәселелер туындағаньімен, дамушы елдерден келген жүмысшылар елдің экономикасына септігін тигізіп отыр. Туу көр- сеткіші төмендеуі Еуропа, Жапония және басқа елдерде жүмыс күші аэайып, қарт турғындар көбеюіне алып келді Осылайша, Түркия және Пәкістан сияқты елдердің мигранттарына төменгі деңгейдегі жүмыстарға сүраныс жоға- ры болып отыр. Ал мигранттардың үйіне жібер- ген табысы анағүрлым артта қалған елдердіц өмір сүру жағдайын жақсартты ма, жоқ па? Бүл сауал басы ашық күйінде қа лып отыр.
Соңғыжылдары АҚШ-та I латынамерикалықтұрғындар саны артты. Бұл отбасылар заң жүзінде тіркелуге өтініш беруді күтіп жүр.
|