Ұсынылатын әдебиет [2] бет 35-39, [10] бет 28-34.
Тақырып 5. Дүниенің геосаяси құрылымы:кеңістіктің қалыптасу үрдісі мен бақылау моделі, өзгерістер мен қауіптердің динамикасы.
Мемлекеттердің, олардың ұйымдасуларының. Халықаралық үкіметтік және үкіметтік емес ұйымдардың жаһандық қатынасы. Дүниелік геосаяси кеңістікті қалыптастырудың үрдістері мен түрлері. Орталық-периферийлік дүниежүзін бекіту принципі.
Империализм жаһанды экспансия саясаты ретінде. Метрополиялар, колониялар мен доминиондар арасында үстемдік пен бағынушылық қатынастарды қалыптастыру мен қолдау көрсету. Дүниежүзілік геосаяси кеңістіктің колонизация және орталық-периферийлік түрлері.
Колониалды тәуелділік типтері. Тәуелділіктің аралық типтерінің пайда болуы: жартыколониялар және өзге формальды емес тәуелділік түрлері. Деколонизация полицентрлік қатынас түрінің құрылу үрдісі ретінде как. Деколонизация кезеңдері. Екінші дүниежүзілік соғыстың аяқталуынан кейінгі деколонизацияның тездетілуі.
Дүниежүзілік жүйе мемлекеттер мен ұлттардың тұрақты жаһанды түрі ретінде. Түсінік пен негізгі белгілері. Дүниежүзілік жүйе эволюциясының негізгі кезеңдері: геосаяси кеңістікті ұйымдастырудың модельдері мен типтері. Геосаяси кеңістікті бақылаудың империялық моделі. Мемлекет – дүниенің центристік (Вестфальдік) моделі. Ұлттық егемендік пен ұлттық мемлекет идеяларының қалыптасуы. Мемлекеттер арасындағы қатынастарды реттейтін негізгі принциптерді құрастыру мен институционализациялау. Күштер балансы моделі: халықаралық қатынастардың Веналық жүйесі. Дүниенің биполярлы моделі.
Дүниенің геосаяси жүйесі дамуының циклдығы. Дүниелік геосаясатындағы көшбасшылықтың ұзақ циклдығы теориясы. Дж. Модельски және У. Томпсон. П. Тейлордың дүниелік гегемония циклдар теориясы. И. Валлерстайнның гегемонистік цикл теориясы.
Дүниелік жүйелердің типологиясы. Өркениеттік әдіс. Бірінші, екінші, үшінші және төртінші дүние. Жаһандық әдіс. «центр-периферия» әдісі. Планетаның геосаяси қайта құрылуы.
Достарыңызбен бөлісу: |