4. Болжау және сұрыптау. Оқушының білімі және дағдыларын бағалау арқылы мұғалімдер
олардың болашақтағы мінез-құлқы мен дамуын болжайды. Мемлекеттік емтихандық жүйенің
нәтижелері, көбінесе сұрыптау мақсатында, атап айтқанда бұдан арғы (жоғары) оқу немесе
жұмысқа орналасу туралы шешім қабылдау үшін қолданылады. Мектеп шеңберінде әдетте
оқушыларды топтар мен сыныптарға бөлуге арналған бағалаудың белгілі бір нысаны болады.
5. Стандарттарды бақылау және орындау. Бағалау нәтижесінде біліктілік дәрежесін,
ал мемлекеттік емтихан нәтижелері бойынша – жоғары білім алу мүмкін болады, мысалы,
«біліктілігі» бар тұлғаларда олардың тиісті стандарттарға сәйкес екендігіне негізделген
кепілдіктер болуы қажет. PISA (Оқушылардың білім жетістіктерін бағалау жөніндегі
халықаралық бағдарлама) сияқты халықаралық тест бойынша алынған мәліметтер талдауы
халықаралық стандарттарға сәйкестікті анықтауға бағытталған, одан басқа стандарттың микро
және макро деңгейдегі стандарттарына сәйкестікті бақылау үшін ұлттық және жергілікті
тестілер қолданылады.