Бағдарламасының мақсаты мен міндеттері


Сурет бойынша мазмұндама жаздыру



Pdf көрінісі
бет22/34
Дата10.11.2022
өлшемі0,56 Mb.
#48998
түріБағдарламасы
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   34
Байланысты:
Ба дарламасыны ма саты мен міндеттері (1)

2.Сурет бойынша мазмұндама жаздыру. Жұмыстың бұл түрін жүргізуде дайын әңгіме 
бойынша жүргізілетін мазмұндамаға ұҕсас жүргізіледі.  Әңгіме мәтінін мұғалім алдын – ала 
әзірлейді. Мазмұндама даяр мәтінге ҕосымша сол оҕиға желісін ашатын сурет болады. 
Мазмұндама жазу оҕушылардың сурет мазмұнын түсінуге, шығармада бейнеленген зат не 
ҕұбылыстарды бейнелі де коркем сӛзбен ӛонектеуге үйретеді. Балалның эстетикалыҕ талғамын 
байытып, шығармашылыҕ ҕиялына ҕанат бітіреді. 
- Суретті пайдалана отырып жазылатын мазмұндаманың мынандай түрлері бар:а) белгілі 
оҕиғаға арналған бір сурет бойынша мазмұндама; б) бір оҕиға мазмұнын сюжетті суреттер арҕылы 
жаздырылатын мазмұндама.  
- Сурет бойынша мазмұндаманы мына жүйеде жүргізуге болады:Алдын – ала дайындалған 
суретті іліп, сұраҕ – жауап тәсілі бойынша дайындыҕ жұмысы жүргізіледі. Мұғалiм осы сурет 
бойынша дайындап келген мәтiндi мәнерлеп оҕып шығады. Мұғалім мазмұндама мәтінін оҕып 
болғаннан соң, әрбір ҕайырым суретпен салыстырылады. Балаларға мағынасы түсінікссіз деген 
сӛздер мен сӛз тіркестері синоним сӛздер арҕылы. Кейбір сӛздердің орфографиясын есте саҕтау 
ҕажеттілігі ескеріліп, таҕтаға жазылады. Ұжым болып мазмұндаманың жоспары түзіледі.  
Сюжетті суреттер арқылы мазмұндама жаздыру. Бұл жұмысты ұйымдастыру үшін алдын – ала 
мәтін дайындалады. Сол әңгіме мазмұнына сай бірнеше суреттер дайындайды. Нәтижеде мәтінде 
негізгі бӛліктерге бӛлуге, баяндалған оҕиғаның ҕұрамды бӛлшектерін тануға, ең бастысы – ондағы 
идеяны тап басуға дағдыланады. Сюжетті суреттер арҕылы мазмұндаманың таы бір ерекшелігі
біріншіден, сӛзден сурет, екіншіден, суреттен сӛз тудыру ҕабілеті ҕалыптасады. Яғни. 
Шәкрттердегі ойлаудың абстарк – логикалыҕ түрінің дамуына ыҕпал етеді.
3.Аяқталмаған мәтін бойынша мазмұндама жазудырудағы маҕсат – оҕушыларды ӛз бетінше 
сюжет ойлап, әңгімені әрі ҕарай жалғастыра отырып, сәтті шешім тауып аяҕтауға дағдыландыру. 
Алғаш рет оҕушыларға ұсынылатын аяҕталмаған әңгіменің оҕиға желісі, сюжетті суреттер 
арҕылы бағыт – бағдар беру негізінде жүргізіледі. Демек, оҕушылар аяҕталмаған мәтінді сюжетті 
суреттерге және ұжым болып ҕұрылған жоспар негізіндн жазып шығады. Атап айьҕанда:
а) келесі кезеңде аяҕталмаған мәтін, жартылай түзілген жоспар, әңгіме соңына бағыт – бағдар 
беретін 
сюжетті 
суреттер 
негізінде 
мазмұндама 
жаздыру; 
ә) аяҕталмаған мәтін мен әңгіменің, сәтті тұжырымдауға сілтеме жасайтын жоспар негізінде 
мазмұндама жаздыру;
б) 
соңына 
дейін 
түзілмеген 
жоспар 
мен 
аяҕталмаған 
мазмұндама 
жаздыру. 
Мазмұндаманы бағалауда оҕушы жұмысының мәтiн мазмұны мен негiзгi ойға сәйкестiгi
таҕырыпың толыҕ ашылуы, бяндау жүйесi ескерiлiп, сӛздiк ҕорының деңгейiне, сӛйлем 
ҕұрылысына, мәтiннiң стильдiк бiртектiлiгiне, тiл шеберлiгiне назар аударылады. Мазмұндама мен 
шығармаға екi баға: бiрiншiсi жұмыстың мазмұны мен кӛркемдiк сапасы, тiл шұрайлылығы үшiн, 
ал екiншiсi грамматикалыҕ сауаттылығы үшiн ҕойылады. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   18   19   20   21   22   23   24   25   ...   34




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет