Бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы Нысан пму ұс н 18. 4/19 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі
жүктеу/скачать 171,74 Kb. Pdf көрінісі
|
| Пәні бойынша оқыту бағдарламасының (Syllabus) титулдық парағы Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.4/19 Қазақстан Республикасының Білім және ғылым министрлігі С. Торайғыров атындағы Павлодар мемлекеттік университеті Қазақстан тарихы кафедрасы Ортағасырлардағы Азия және Африка тарихы пәні бойынша 5В011400 Тарих мамандығы студенттеріне арналған
Павлодар
2013 Пәні бойынша оқыту бағдарламасын (Syllabus) бекіту парағы Нысан
ПМУ ҰС Н 7.18.4/19 БЕКІТЕМІН ТжҚ факультеттің деканы
_________ Бегимтаев А.И. (қолы) 20__ж. «___»____________ Құрастырушы: ___________аға оқытушы Қасқабасова А.А.
Қазақстан тарихы кафедрасы
Ортағасырлардағы Азия және Африка тарихы пәні бойынша 5В011400 Тарих мамандығы студенттеріне арналған
Бағдарлама «___» _________20__ж. бекітілген жұмыс оқу бағдарламасының негізінде әзірленген. 20__ж. «___»____________кафедра отырысында ұсынылған №_____ хаттама. Кафедра меңгерушісі______________ Батталов К.К. 201 ж. «____» ________ Факультет оқу-әдістемелік кеңесімен құпталған _________ 20__ж. «_____»____________№____ хаттама ОӘК төрағасы _____________ Сулейменова Ш.К 20___ж. «_____»___________ 1 Оқу пәнінің паспорты Пәннің атауы: Ортағасырлардағы Азия және Африка тарихы Та4дау бойынша компонент пәні Кредиттер саны және оқу мерзімдері Барлығы – 3 кредит Курс: 3 Семестр: 6 Аудиторлық сабақтардың барлығы – 45 сағат Дәріс сабақтары - 30 сағат Тәжірибелік/семинар сабақтар – 15 сағат СӨЖ – 90 сағат соның ішінде СӨЖМ – 45 сағат Жалпы еңбек сиымдылығы – 135 сағат Бақылау формасы: Емтихан – 6 семестр Пререквизиттер: 1. Алғашқы қауым тарихы; 2. Қосалқы тарих пәндері; 3. Антропология; 4. Ежелгі дүние тарихы.
кафедрасының аға оқытушысы, магистр. (Дәріс және тәжірибе сабақтары). 539 ауд. Байланыс тел. 673685: ішкі 1326 3 Пәні, мақсаты, міндеттері Азия және Африка еллдерінің орта ғасырлар тарихы - тарих факультеттерінің оқу багдарламасындағы ең негізгі, ең басты ғылыми - теориялық пәндерінің бірі болып табылады. Студенттерге осы пән арқылы Азия және Африка елдерінің орта ғасырлық тарихы бойынша орасан зор тарихи мәлімметтер мен теориялық білім беріледі. Тарихи хронология жағынан алғанда бұл дәуір күл иеленуші қоғамдық жүйенің құлауынан капиталистік даму кезенінің басталуына дейінгі кезеңді қамтиды. Осы аралықтағы кезеңді біз «орта ғасырлар» немесе «феодалдық даму формациясы», «феодалдық дәуір» деп атаймыз.
Азия мен Африка халықтарының орта ғасырлық қоғамдық өмірімен, мемлекеттік-саяси құрылыстарымен, әлеуметтік- экономикалық жүйесімен, діни, мәдени, тілдік, этногенездік процестердің тарихымен егжей-тегжейлі танысу.
Пәннің міндеттері Студенттерді географиялық және хронологиялық шегі, терминдердің айқындамасы, саяси жуйелер мен саяси құрылыстардың ерекшеліктері, орта ғасырлық коллективтік жүйелер, орта ғасырлық мемлекет және оның типтері, классикалық феодализм және оның Азия-Африка елдеріндегі ерекшеліктері, феодалдық қарым-қатынастар формалары, шаруашылық типтері, халықтардың өмір салттары, орта ғасырлық этногенездік процестер, халықтардың қалыптасуын көрсету болып табылады. 3 Білімдер, икемдер, дағдылар және құзыретіне қойылатын талаптар Қөрініс алу керек: Азия және Африка қоғамдарының дамуының теориялық мәселелерін Білуі керек: - Азия мен Африка халықтарының орта ғасырлық шаруашылықтың, материалдық және рухани мәдениеттердің дамуы ерекшеліктері; - шығыс елдерінің саяси тарихы және байланыстары; - орта гасырлық Азия және Африканың ортақ белгілері мен ерекшеліктері.
- Азия және Африканың басқа қоғамдық формациялардан ерекшелігін айыра білу; - Азия және Африка елдерінің дамуының, ыдырауының заңдылықтарын түсіндіре білу; - тарихи оқиғалар мен құбылыстарды түсіндіруде шығыс елдер қоғамның нақты фактілік материалдарын пайдалана білу.
Дағдыларға ие болуы керек: Тарихи құбылыстарды талдау Құзыретті болуы керек: Тарихи құбылыстардың болжамдарын жасай білуі керек. Әлемнің басқа халықтарының дәстүрлеріне, мәдениеттеріне төзімді болуы
5 Пәнді игерудің тақырыптық жоспары Сабақтардың түрлері бойынша академиялық сағаттарды реттеу п/ п № Тақырыптардың атауы Сабақтардың түрлері бойынша аудиториялық сағаттар саны ОӨЖ Дәріс Тәжір ибе (семи нар) Барл ығы Сон ың ішін де ОӨ ЖМ 1. Ерте орта ғасырлардагы Қытай 2 1 6 3
Жапония және Кореяда феодалдық қатынастардыи қалыптасуы. Ерте орта ғасырлардағы Вьет мемлекеті. 2 1 6 3
III-ХІІ ғғ. Индия және Шри Лаика 2 1 6 3
Ерте орта ғасырлардағы Иран, Арабстан, Орта Азия және Закавказье 2 1 6 3
ІІІ-VІІІ ғғ. Африка халықтары мен мемлекеттері 2 1 6 3
Қытай. Біртұтас Моңғол ұлысының құрылуы мен дамуы 2 1 6 3
X - XV ғасырлардағы Корея, Жапония және Оңтүстік Шығыс Азия 2 1 6 3
ХІІ –ХV ғасырлардағы Индия және Шри Ланка 2 1 6 3
Х-ХУ ғғ. Иран, Түркия, Ирак, Сирия, Египет, Орта Азия және Закавказье 2 1 6 3
. VIII-ХV ғғ. Троникалық Африка 2 1 6 3
ХVІ-ХVIII ғғ. Қытай. ХVІ-ХVІІ ғғ. 2 1 6 3
. Моңғолия 12 . ХVІ-ХVIII ғғ. Корея, Жанопия және Оңтүстік-Шығыс Азия 2 1 6 3
. ХVІ-ХVIII ғғ. Индия және Цейлон 2 1 6 3
. XVI XVIII ғғ. Иран, Түркия, Араб елдері, Орта Азия және Закавказье 2 1 6 3
. XVI XVIII ғғ Тропикалық және Оңтүстік Африка 2 1 6 3
30 15 90 45 6 Дәріс сабақтарының мазмұны 1-тақырып. Ерте орта ғасырлардагы Қытай Хань мемлекетінің күйзелісі және ішкі соғыстар. III ғасырдағы қытай қоғамы. Қытай «үш патшалық» тұсында. Цзинь мемлекеті - Қытайдың уақытша біріктірілуі. Цзинь мемлекетіндегі аграрлық қатынастар. Қытай мен көшпелі әлемнің қарым-қатынасы. Оңтүстік және солтүстік мемлекеттері. Солтүстік Вэй мемлекеті. Суй әулетінің Қытайды біріктіруі. 2-тақырып. Жапония және Кореяда феодалдық қатынастардыи қалыптасуы. Ерте орта ғасырлардағы Вьет мемлекеті. Жапонияда алғашқы қауымдық құрылыстың ыдырауы. Ямото тайпалар одағының құрылуы. Феодалдық мемлекеттің пайда болуы. Соға әулетінің билікті тартып алуы. Жапонияға буддизмнің енуі және оның қалыптаса бастаған феодалдық қоғамның идеологиялық құралына айналуы. «17 бап заңы». Кореяда алғашқы қауымдық құрылыстың ыдырауы және тайпа одақтарының қалыптасуы. Ерте феодалдық Когурё, Пэкче, Силла аймақтық мемлекеттерінің пайда болуы мен өз ара қарым-қатынасы. Ішкі-сыртқы жағдайы. Императорлық Қытаймен және Жапониямен қарым-қатынасы. Кореяға буддизмнің енуі. Ерте феодалдық Вьет мемлекетінің құрылуы. Феодалдық қатынастардың дамуы. Вьет мемлекетінің ішкі-сыртқы саясаты. Тәуелсіздік жолындағы күрес. 3-тақырып. III-ХІІ ғғ. Индия және Шри Лаика V-VII ғғ. Индияның қоғамдық-саяси құрылысы, әлеуметтік-экономикалық жүйесі. Феодалдық жер қатынастардың қалыптасуы. Үнді қоғамдық-касталық жүйесі. Варнның касталық (джаттық) жүйеге өзгеруі. Үндістанға эфталиттердің басып кіруі. Гуптар. Гуптар мемлекетінің ыдырауы. Харши мемлекеті. Ерте орта ғасырлық үнді қалалары. Буддизмнің Индиядан ығыстырылуы және индуизмнің өркендеуі, VII ғ. аяғы - VIII ғ. басындағы Индиядағы саяси ақуал. Ерте орта ғасырлардағы Шри Ланканың этникалық келбеті. Сингал мемлекетінің құрылуы. ІІІ-ХІІ ғг. Шри Ланканың саяси даму кезеңдері. Мория, Ламбакарна әулеттері. V-VІІ ғғ. оңтүстік үнді мемлекеттері - Пандье және Паллдардың ықпалының артуы.
4-тақырып Ерте орта ғасырлардағы Иран, Арабстан, Орта Азия және Закавказье Ерте орта ғасырлардағы сасанидтер империясы (VI ғ.- VІІ ғ. ортасы). Саяси- әлеуметтік жүйесі. Соңғы зороастризм. Манихейство. Ішкі-сыртқы саясаты. Маздакшылар қозғалысы. VІ- VІІ ғ. басындағы Арабстанның саяси, әлеуметтік, этникалық, мәдени жағдайы. Жер шаруашылыгы. Кешпелі мал шаруашылығы. Сауда мен қолонер. Араб тайпаларьшда тайпалық-рулық қатынастардың дамуы. Ерте феодалдық қатынастардың жандануы. Ерте феодалдық араб патшалықтары - Химйарит, Лахмид, Кинд, Ғассанид және т.б. Арабтардың исламға дейінгі наным- сенімдері. Мұхаммедтің пайғамбарлық қызметі мен алғашқы исламның пайда болуы. Мекке мен Медина. Медина халифаты. Мұсылмандардың Меккеге оралуы. Құран мен Құран-Кәрім. Алғашқы халифтердің қызметі. Орта Азияда феодалдық қарым-қатынастардың пайда болуы. Эфталиттер мемлекеті. Орта Азия Ұлы Түрік қағанаты мен сасанидтік Иранның саяси үстемдігі аясында.
Рим мен Персияның беліске салуы. Армения Византия империясының құрамында. ІV-Х гв. Грузия: Грузияның христиан дінің қабылдауы. Эгрис патшалығы. Византия мен Персияның Грузияны бөліске салуы. ІV-Х ғғ. Азербайжан: Албан мемлекеті. Албанияга араб басқыншылығы. Хурамиттер қозғалысы. Бабек кетерілісі. 5-тақырып. ІІІ-VІІІ ғғ. Африка халықтары мен мемлекеттері Ерте орта ғасырлардың басындағы Африка қогамы. Африка аймақтары - Тропикалық Африка, Солтүстік-Шығыс Африка. Аксум мемлекеті, оның саяси құрылысы, әлеуметтік-экономикалық жағдайы. 6-тақырып. Феодализм канат жайған дәуіріндегі Қытай. Біртұтас Моңғол ұлысының құрылуы мен дамуы Тан империясының нығаюы. Жер қатынастарының шиеленісуі. Ян Ян реформасы және феодалдық жер қатынастарының дамуы. IX ғ. шаруалар соғыстары. Тан мемлекетінің сыртқы саясаты. Феодалдық соғыстар және Тан әулетінің әлсіреуі. Саяси дағдарыс. Сун мемлекетінің құрылуы. Әлеуметтік жүйелердің нығаюы. Сун дәуіріндегі қала, қолөнер, сауда, шаруалардың жағдайы. Сун империясының құрылуы және оның мемлекеттік жүйесі. Ішкі- сыртқы саясат. Х-ХІІ гғ. халық котерілістері. Саяси бақталастықтың өршуі. ХІ-ХІІ ғғ. моңғол тайпалары. Рулық-тайпалық жүйенің ыдырай бастауы. Кешпелі мал шаруашылығы. Кешпелі феодализмнің ерекшеліктері. Шыңгысханның қызметі. Шыңғысхан және Жамуха шешен мәселесі. XIII ғ. басында біртұтас Моңгол мемлекетінің құрылуы. Моңголдардың басқыншылық соғыстары - таңғұттардың Си Ся мемлекетінің жойылуы, Хорезмнің талқандалуы, Оңтүстік Сун империясының қиратылуы. 7-тақырып. X - XV ғасырлардағы Корея, Жапония және Оңтүстік Шығыс Азия Саяси дағдарыстар кезеңі және біртұтас Силла мемлекетінің ыдырауы. Феодалдық соғыстар. Корё біртұтас феодалдық мемлекетінің құрылуы, оның
саяси-мемлекетгік құрылымы. Жерге мемлекеттік меншіктің заңдастырылуы. Орта ғасырлардағы Корёде әлеуметтік-экономикалық жүйелердің дамуы. Ірі феодалдық жер иеліктерінің пайда болуы мен дамуы. Шаруалардың әлеуметтік жағдайы. Қала, қолөнер, сауда. Саяси және тап күресінің өршуі. Шаруалар соғыстары. Жапонияда феодалдық қатынастардың одан әрі дамуы. Үлестік жер жүйесінің құлдырауы және жерге жеке меншіктің қалыптасуы. Феодалдық жер меншігі - «сёэн» жүйесінің орнығуы. Самурайлар қоғамдарының дамуы, олардың құрылымы мен идеологиясы. Самурай қоғамдары туралы деректер - «Тайра әулеті туралы жыр», «Ұлы әлем туралы жыр», «Жауынгер жолы» туралы жыр. Инсэйдің билігі.
жағдайы. Х-ХV ғғ. Вьетнамның саяси-экономикалық жағдайы. Дайвьет мемлекеті. Вьетнамадағы халық көтерілістері. ХІ-ХVІ ғғ. Лаос. Біртұтас Лан Санг мемлекетінің құрылуы және оның саяси құрылысы. ХІ-ХVІ ғғ. ортасындағы Тайланд (Сиам). Феодалдық бытыраңқылық. Сукотан мемлекеті. Аюти мемлекеті. XII- XV ғғ. Малайя. ХІІ-ХІV ғғ. Малайялық мемлекеттер. ХІ- ХV ғғ. Индонезия. Әлеуметтік-экономикалық құрылысы. Біртұтас Аирланги мемлекеті. Кедиридің құрылуы. ХІ-ХVІ г. ортасындағы Бирма. Паган мемлекеті. ХІІІ-ХVІ г. басындағы феодалдық бытыраңқылық.
Солтүстік Индияда мұсылман билеушілерінің саяси ықпалының артуы. Дели сұлтанатының құрылуы мен дамуы (1206-1526 жж.). Дели сұлтанатын билеген династиялар (гулямдар, тұғлықтар, хилджалар, лодилер). Дели сұлтанатының ішкі-сыртқы саясаты. ХІІ-ХУ ғғ. Шри Ланканың саяси дамуы. Әлеуметтік-экономикалық жағдайы. Аграрлық жүйесі. Феодалдық жер қатынастары.
Аббасидтер халифаты құрамындағы Иранның саяси жағдайы. Ирандағы Буилар мемлекеті (935-1055). Ирандағы исмаилиттер мемлекеті (1090-1258). Шығыс Иранның Газневидтер мемлекетіне бағынуы. Махмут Газневидің ішкі- сыртқы саясаты. Иран Ұлы Селжұқ мемлекетінің құрамында. Ирандағы селжұқ иеліктері. Иранға хорезмшахтардың билігінін орнауы. Х-ХІІ ғғ. Иранның әлеуметтік-экономикалық жағдайы. Мәдениеті. ХІІІ ғ. ортасындағы Иран. Кіші Азияға селжұқтардың енуі және селжұқ биліктерінің құрылуы. Селжұқ-Византия қарым-қатынасы. Кіші Азияға моңғолдардың шапқыншылығы. Осман мемлекетінің құрылуы және оның ХІV-ХV ғғ. саяси дамуы. Әлеуметтік-экономикалық жағдайы. Кіші Азияға Ақсақ Темірдің шапқыншылығы. Османдардың Балкандағы жаулашылық соғыстары. Константинопольдің құлауы. Ирак аббасидтер тұсында. Иракты моңғолдардың жаулауы. Сирия мен Египет фатимидтер халифатының құрамында. Сирия крест жорықтары тұсында. Фатимидтер тұсындағы Сирия мен Египеттің экономикалық жағдайы. Хорезмшахтар мемлекеті. Моңғолдардың Орта Азияны жаулауы. Шағатай ұлысы.
ХІ-ХV гғ. Арменияның саяси, әлеуметтік-экономикалық және мәдени жағдайы. ХІ-ХV ғг. 10-тақырып. VIII-ХV ғғ. Троникалық Африка Орта орта ғасырлардағы Африка аймақтарының ортақ белгілері мен ерекшсліктері. Мәдени-шаруашылық даму деңгейлері. ХІІ-ХV ғғ. Гана, Мали, Сонгаи мемлекеттері. Хауса қала-мемлекеттері. Иорубтардың қала мәдениеті. 11-тақырып. ХVІ-ХVIII ғғ. Қытай. ХVІ-ХVІІ ғғ. Моңғолия ХVІ-ХVІІ ғғ. басындағы Қытайда өндіргіш күштердің өсуі және қоғамдық еңбек бөлінісі. Феодалдық жер меншігінің күшеюі. Шаруалардың әлеуметтік жағдайы. Капиталистік қатынастардың пайда бола бастауы. Мануфактураның пайда болуы. ХVІ-ХVІІ ғғ. басындағы халық көтерілістері. Саяси күрестің өршуі. Мин империясының сыртқы саясаты. XVII ғ. алғашқы жартысындағы шаруалар соғыстары (1628-1638, 1639-1644). ХVІ-ХVІІ гғ. Моңғолияның саяси, әлеуметтік-экономикалық құрылысы. Феодалдық бытыраңқылық. Моңғолияға ламаизмнің енуі.
ХVІ-ХVІІІ ғғ. жапон-корей қарым-қатынастары. Корей халқының жапон басқыншылығына қарсы азаттық күресі. Ли Сун Син және оның отан соғысындағы рөлі. Кореяны маньчжурлердің жаулауы. «Соғысушы аймақтар кезеңі». Ода Нобуганың қызметі. Жапонияға еуропалықтардың ене бастауы. Христианствоның тарала бастауы. Жапон үстем таптарының елді біріктіруге ұмтылуы. Кореяны жаулап алуға әрекет. Хидэёсидің қызметі, реформалары және христианствоға қатысты саясаты. Жапонияны саяси жағынан біріктіру (1600-1615 жж.). Токугаваның феодалдық- абсолюттік режимі. Оңтүстік-Шығыс Азия мемлекеттерінің саяси-экономикалық жагдайы. Оңтүстік-Шығыс Азияға еуропалық отаршылардың енуі. ХVI-ХVIII ғғ. Вьетнам. Орталықтанған мемлекеттің әлсіреуі. Феодалдық соғыстар (1627- 1672). ХVІ-ХVIII ғғ. Лаос. Лан Санг мемлекетінің әлеуметтік-экономикалық құрылымы. Сыртқы саясаты. Сауда, қолөнер. XVI г. екінші жартысы - XVIII г.
(1548-1584 жж.). Тәуелсіздікке ие болу және Сиамның біріктірілуі (1584-1629 жж.). Елдің басқа әлемнен «жабықтығы». Малайя. Малайяга португал басқыншылығы. Голланд басқыншылығы. ХVІ-ХVIII ғғ. Индонезия. Елдегі феодалдық бытыраңқылық. Индонезияға португал басқыншыларының енуі. Бантам, Екінші Матарам мемлекеттері. Голландиялық Ост-Индия компаниясының қызметі. Трунаджайн көтерілісі.
XVI ғ. басындағы Дели сұлтанаты. Бабырдың Дели сұлтанатың талқандалуы. Ұлы Моғол империясының құрылуы. Акбардың ішкі-сыртқы саясаты. Мемлекеттік-саяси жүйенің орнығуы. Моғолдардың әлеуметтік- экономнкалық жүйесі. Шаруалардың әлеуметтік жағдайы. Жерге мемлекеттік және жеке меншік формалары. Халық көтерілістері. Аграрлық қатынастардың дамуы. XV ғ. аяғы - XVI ғ. басындағы саяси бытыраңқылық. Цейлондағы саяси үстемдік үшін Коталық, Ситавактық, Райигамелік, Кандилік феодалдық мемлекеттердің өзара бәсекесі. Аралдың солтүстігінде тамилдердің Джафна мемлекетінің дамуы. 14-тақырып. XVI XVIII ғғ. Иран, Түркия, Орта Азия, Закавказье және Араб елдері XVI ғ. басындағы Иран. Сефевидтер мемлекетінің құрылуы. Сефевид- осман соғыстары, XVI ғасырдағы Сефевид мемлекеті. XVI ғ. халық көтерілістері. Аббас І-дің ішкі-сыртқы саясаты. XVII ғ. жер шаруашылығы, сауда, қолөнер. XVII г. Осман империясы. XVII ғ.екінші жартысында Осман империяның ішкі жағдайының шиеленісуі. Иранмен, Польшамен, Венециямен, Ресеймен жургізілген соғыстар. І730 ж. Стамбул көтерілісі. XVIII ғ. әскери-лендік жүйенің дағдарысы. Өнеркәсіп пен саудадағы дағдарыс. Египет, Сирия, Ирак, Аравия Осман империясының қол астында. ХVI-ХVIII ғғ. басындағы Өзбекстан территориясындағы саяси, экономикалық, этникалық процестер. ХVІ-ХVIII ғ. басындағы Тәжікстан территориясындағы саяси, экономикалық процестер. ХVІ-ХVШ ғғ. Азербайжан: саяси, әлеуметтік-экономикалық және мәдени дамуы. 15-тақырып. XVI XVIII ғғ Троиикалық және Оңтүстік Африка Батыс Судан мемлекетгері (Мали, Сонгаи) және олардың әлеуметтік- экономикалык жагдайы. Орталық және Шыгыс Африкадағы мұсылман сұлтанаттары. Нигер өзеңі бойындағы мемлекеттер. Хаус мемлекеті. Конго өзеңі бойындағы мемлекеттер. Шығыс Африка халықтарының тарихи дамуының ерекшеліктері. Буноро және т.б. Шығыс Африка мемлекеттері 6 Тәжірибелік сабақтарының мазмұны 1-тақырып. Ерте орта ғасырлардагы Қытай Хань мемлекетінің күйзелісі және ішкі соғыстар. III ғасырдағы қытай қоғамы. Қытай «үш патшалық» тұсында. Цзинь мемлекеті - Қытайдың уақытша біріктірілуі. Цзинь мемлекетіндегі аграрлық қатынастар. Қытай мен көшпелі әлемнің қарым-қатынасы. Оңтүстік және солтүстік мемлекеттері. Солтүстік Вэй мемлекеті. Суй әулетінің Қытайды біріктіруі. 2-тақырып. Жапония және Кореяда феодалдық қатынастардыи қалыптасуы. Ерте орта ғасырлардағы Вьет мемлекеті. Жапонияда алғашқы қауымдық құрылыстың ыдырауы. Ямото тайпалар одағының құрылуы. Феодалдық мемлекеттің пайда болуы. Соға әулетінің билікті тартып алуы. Жапонияға буддизмнің енуі және оның қалыптаса бастаған феодалдық қоғамның идеологиялық құралына айналуы. «17 бап заңы». Кореяда алғашқы қауымдық құрылыстың ыдырауы және тайпа одақтарының қалыптасуы. Ерте феодалдық Когурё, Пэкче, Силла аймақтық
мемлекеттерінің пайда болуы мен өз ара қарым-қатынасы. Ішкі-сыртқы жағдайы. Императорлық Қытаймен және Жапониямен қарым-қатынасы. Кореяға буддизмнің енуі. Ерте феодалдық Вьет мемлекетінің құрылуы. Феодалдық қатынастардың дамуы. Вьет мемлекетінің ішкі-сыртқы саясаты. Тәуелсіздік жолындағы күрес.
V-VII ғғ. Индияның қоғамдық-саяси құрылысы, әлеуметтік-экономикалық жүйесі. Феодалдық жер қатынастардың қалыптасуы. Үнді қоғамдық-касталық жүйесі. Варнның касталық (джаттық) жүйеге өзгеруі. Үндістанға эфталиттердің басып кіруі. Гуптар. Гуптар мемлекетінің ыдырауы. Харши мемлекеті. Ерте орта ғасырлық үнді қалалары. Буддизмнің Индиядан ығыстырылуы және индуизмнің өркендеуі, VII ғ. аяғы - VIII ғ. басындағы Индиядағы саяси ақуал. Ерте орта ғасырлардағы Шри Ланканың этникалық келбеті. Сингал мемлекетінің құрылуы. ІІІ-ХІІ ғг. Шри Ланканың саяси даму кезеңдері. Мория, Ламбакарна әулеттері. V-VІІ ғғ. оңтүстік үнді мемлекеттері - Пандье және Паллдардың ықпалының артуы.
Ерте орта ғасырлардағы сасанидтер империясы (VI ғ.- VІІ ғ. ортасы). Саяси- әлеуметтік жүйесі. Соңғы зороастризм. Манихейство. Ішкі-сыртқы саясаты. Маздакшылар қозғалысы. VІ- VІІ ғ. басындағы Арабстанның саяси, әлеуметтік, этникалық, мәдени жағдайы. Жер шаруашылыгы. Кешпелі мал шаруашылығы. Сауда мен қолонер. Араб тайпаларьшда тайпалық-рулық қатынастардың дамуы. Ерте феодалдық қатынастардың жандануы. Ерте феодалдық араб патшалықтары - Химйарит, Лахмид, Кинд, Ғассанид және т.б. Арабтардың исламға дейінгі наным- сенімдері. Мұхаммедтің пайғамбарлық қызметі мен алғашқы исламның пайда болуы. Мекке мен Медина. Медина халифаты. Мұсылмандардың Меккеге оралуы. Құран мен Құран-Кәрім. Алғашқы халифтердің қызметі. Орта Азияда феодалдық қарым-қатынастардың пайда болуы. Эфталиттер мемлекеті. Орта Азия Ұлы Түрік қағанаты мен сасанидтік Иранның саяси үстемдігі аясында.
Рим мен Персияның беліске салуы. Армения Византия империясының құрамында. ІV-Х гв. Грузия: Грузияның христиан дінің қабылдауы. Эгрис патшалығы. Византия мен Персияның Грузияны бөліске салуы. ІV-Х ғғ. Азербайжан: Албан мемлекеті. Албанияга араб басқыншылығы. Хурамиттер қозғалысы. Бабек кетерілісі. 5-тақырып. ІІІ-VІІІ ғғ. Африка халықтары мен мемлекеттері Ерте орта ғасырлардың басындағы Африка қогамы. Африка аймақтары - Тропикалық Африка, Солтүстік-Шығыс Африка. Аксум мемлекеті, оның саяси құрылысы, әлеуметтік-экономикалық жағдайы. 6-тақырып. Феодализм канат жайған дәуіріндегі Қытай. Біртұтас Моңғол ұлысының құрылуы мен дамуы Тан империясының нығаюы. Жер қатынастарының шиеленісуі. Ян Ян реформасы және феодалдық жер қатынастарының дамуы. IX ғ. шаруалар соғыстары. Тан мемлекетінің сыртқы саясаты. Феодалдық соғыстар және Тан әулетінің әлсіреуі. Саяси дағдарыс. Сун мемлекетінің құрылуы. Әлеуметтік жүйелердің нығаюы. Сун дәуіріндегі қала, қолөнер, сауда, шаруалардың жағдайы. Сун империясының құрылуы және оның мемлекеттік жүйесі. Ішкі- сыртқы саясат. Х-ХІІ гғ. халық котерілістері. Саяси бақталастықтың өршуі. ХІ-ХІІ ғғ. моңғол тайпалары. Рулық-тайпалық жүйенің ыдырай бастауы. Кешпелі мал шаруашылығы. Кешпелі феодализмнің ерекшеліктері. Шыңгысханның қызметі. Шыңғысхан және Жамуха шешен мәселесі. XIII ғ. басында біртұтас Моңгол мемлекетінің құрылуы. Моңголдардың басқыншылық соғыстары - таңғұттардың Си Ся мемлекетінің жойылуы, Хорезмнің талқандалуы, Оңтүстік Сун империясының қиратылуы.
Саяси дағдарыстар кезеңі және біртұтас Силла мемлекетінің ыдырауы. Феодалдық соғыстар. Корё біртұтас феодалдық мемлекетінің құрылуы, оның саяси-мемлекетгік құрылымы. Жерге мемлекеттік меншіктің заңдастырылуы. Орта ғасырлардағы Корёде әлеуметтік-экономикалық жүйелердің дамуы. Ірі феодалдық жер иеліктерінің пайда болуы мен дамуы. Шаруалардың әлеуметтік жағдайы. Қала, қолөнер, сауда. Саяси және тап күресінің өршуі. Шаруалар соғыстары. Жапонияда феодалдық қатынастардың одан әрі дамуы. Үлестік жер жүйесінің құлдырауы және жерге жеке меншіктің қалыптасуы. Феодалдық жер меншігі - «сёэн» жүйесінің орнығуы. Самурайлар қоғамдарының дамуы, олардың құрылымы мен идеологиясы. Самурай қоғамдары туралы деректер - «Тайра әулеті туралы жыр», «Ұлы әлем туралы жыр», «Жауынгер жолы» туралы жыр. Инсэйдің билігі. Х-ХV ғғ. Вьетнам. Х-ХVІ ғг. Оңтүстік-Шығыс Азияның жалпы саяси жағдайы. Х-ХV ғғ. Вьетнамның саяси-экономикалық жағдайы. Дайвьет мемлекеті. Вьетнамадағы халық көтерілістері. ХІ-ХVІ ғғ. Лаос. Біртұтас Лан Санг мемлекетінің құрылуы және оның саяси құрылысы. ХІ-ХVІ ғғ. ортасындағы Тайланд (Сиам). Феодалдық бытыраңқылық. Сукотан мемлекеті. Аюти мемлекеті. XII- XV ғғ. Малайя. ХІІ-ХІV ғғ. Малайялық мемлекеттер. ХІ- ХV ғғ. Индонезия. Әлеуметтік-экономикалық құрылысы. Біртұтас Аирланги мемлекеті. Кедиридің құрылуы. ХІ-ХVІ г. ортасындағы Бирма. Паган мемлекеті. ХІІІ-ХVІ г. басындағы феодалдық бытыраңқылық.
Солтүстік Индияда мұсылман билеушілерінің саяси ықпалының артуы. Дели сұлтанатының құрылуы мен дамуы (1206-1526 жж.). Дели сұлтанатын билеген династиялар (гулямдар, тұғлықтар, хилджалар, лодилер). Дели сұлтанатының ішкі-сыртқы саясаты. ХІІ-ХУ ғғ. Шри Ланканың саяси дамуы. Әлеуметтік-экономикалық жағдайы. Аграрлық жүйесі. Феодалдық жер қатынастары.
9-тақырып. Х-ХV ғғ. Иран, Түркия, Ирак, Сирия, Египет, Орта Азия және Закавказье Аббасидтер халифаты құрамындағы Иранның саяси жағдайы. Ирандағы Буилар мемлекеті (935-1055). Ирандағы исмаилиттер мемлекеті (1090-1258). Шығыс Иранның Газневидтер мемлекетіне бағынуы. Махмут Газневидің ішкі- сыртқы саясаты. Иран Ұлы Селжұқ мемлекетінің құрамында. Ирандағы селжұқ иеліктері. Иранға хорезмшахтардың билігінін орнауы. Х-ХІІ ғғ. Иранның әлеуметтік-экономикалық жағдайы. Мәдениеті. ХІІІ ғ. ортасындағы Иран. Кіші Азияға селжұқтардың енуі және селжұқ биліктерінің құрылуы. Селжұқ-Византия қарым-қатынасы. Кіші Азияға моңғолдардың шапқыншылығы. Осман мемлекетінің құрылуы және оның ХІV-ХV ғғ. саяси дамуы. Әлеуметтік-экономикалық жағдайы. Кіші Азияға Ақсақ Темірдің шапқыншылығы. Османдардың Балкандағы жаулашылық соғыстары. Константинопольдің құлауы. Ирак аббасидтер тұсында. Иракты моңғолдардың жаулауы. Сирия мен Египет фатимидтер халифатының құрамында. Сирия крест жорықтары тұсында. Фатимидтер тұсындағы Сирия мен Египеттің экономикалық жағдайы. Хорезмшахтар мемлекеті. Моңғолдардың Орта Азияны жаулауы. Шағатай ұлысы.
ХІ-ХV гғ. Арменияның саяси, әлеуметтік-экономикалық және мәдени жағдайы. ХІ-ХV ғг. 10-тақырып. VIII-ХV ғғ. Троникалық Африка Орта орта ғасырлардағы Африка аймақтарының ортақ белгілері мен ерекшсліктері. Мәдени-шаруашылық даму деңгейлері. ХІІ-ХV ғғ. Гана, Мали, Сонгаи мемлекеттері. Хауса қала-мемлекеттері. Иорубтардың қала мәдениеті. 11-тақырып. ХVІ-ХVIII ғғ. Қытай. ХVІ-ХVІІ ғғ. Моңғолия ХVІ-ХVІІ ғғ. басындағы Қытайда өндіргіш күштердің өсуі және қоғамдық еңбек бөлінісі. Феодалдық жер меншігінің күшеюі. Шаруалардың әлеуметтік жағдайы. Капиталистік қатынастардың пайда бола бастауы. Мануфактураның пайда болуы. ХVІ-ХVІІ ғғ. басындағы халық көтерілістері. Саяси күрестің өршуі. Мин империясының сыртқы саясаты. XVII ғ. алғашқы жартысындағы шаруалар соғыстары (1628-1638, 1639-1644). ХVІ-ХVІІ гғ. Моңғолияның саяси, әлеуметтік-экономикалық құрылысы. Феодалдық бытыраңқылық. Моңғолияға ламаизмнің енуі.
ХVІ-ХVІІІ ғғ. жапон-корей қарым-қатынастары. Корей халқының жапон басқыншылығына қарсы азаттық күресі. Ли Сун Син және оның отан соғысындағы рөлі. Кореяны маньчжурлердің жаулауы. «Соғысушы аймақтар кезеңі». Ода Нобуганың қызметі. Жапонияға еуропалықтардың ене бастауы. Христианствоның тарала бастауы. Жапон үстем таптарының елді біріктіруге ұмтылуы. Кореяны жаулап алуға әрекет. Хидэёсидің қызметі, реформалары және христианствоға қатысты саясаты. Жапонияны саяси жағынан біріктіру (1600-1615 жж.). Токугаваның феодалдық- абсолюттік режимі. Оңтүстік-Шығыс Азия мемлекеттерінің саяси-экономикалық жагдайы. Оңтүстік-Шығыс Азияға еуропалық отаршылардың енуі. ХVI-ХVIII ғғ. Вьетнам. Орталықтанған мемлекеттің әлсіреуі. Феодалдық соғыстар (1627- 1672). ХVІ-ХVIII ғғ. Лаос. Лан Санг мемлекетінің әлеуметтік-экономикалық құрылымы. Сыртқы саясаты. Сауда, қолөнер. XVI г. екінші жартысы - XVIII г.
(1548-1584 жж.). Тәуелсіздікке ие болу және Сиамның біріктірілуі (1584-1629 жж.). Елдің басқа әлемнен «жабықтығы». Малайя. Малайяга португал басқыншылығы. Голланд басқыншылығы. ХVІ-ХVIII ғғ. Индонезия. Елдегі феодалдық бытыраңқылық. Индонезияға португал басқыншыларының енуі. Бантам, Екінші Матарам мемлекеттері. Голландиялық Ост-Индия компаниясының қызметі. Трунаджайн көтерілісі.
XVI ғ. басындағы Дели сұлтанаты. Бабырдың Дели сұлтанатың талқандалуы. Ұлы Моғол империясының құрылуы. Акбардың ішкі-сыртқы саясаты. Мемлекеттік-саяси жүйенің орнығуы. Моғолдардың әлеуметтік- экономнкалық жүйесі. Шаруалардың әлеуметтік жағдайы. Жерге мемлекеттік және жеке меншік формалары. Халық көтерілістері. Аграрлық қатынастардың дамуы. XV ғ. аяғы - XVI ғ. басындағы саяси бытыраңқылық. Цейлондағы саяси үстемдік үшін Коталық, Ситавактық, Райигамелік, Кандилік феодалдық мемлекеттердің өзара бәсекесі. Аралдың солтүстігінде тамилдердің Джафна мемлекетінің дамуы. 14-тақырып. XVI XVIII ғғ. Иран, Түркия, Орта Азия, Закавказье және Араб елдері XVI ғ. басындағы Иран. Сефевидтер мемлекетінің құрылуы. Сефевид- осман соғыстары, XVI ғасырдағы Сефевид мемлекеті. XVI ғ. халық көтерілістері. Аббас І-дің ішкі-сыртқы саясаты. XVII ғ. жер шаруашылығы, сауда, қолөнер. XVII г. Осман империясы. XVII ғ.екінші жартысында Осман империяның ішкі жағдайының шиеленісуі. Иранмен, Польшамен, Венециямен, Ресеймен жургізілген соғыстар. І730 ж. Стамбул көтерілісі. XVIII ғ. әскери-лендік жүйенің дағдарысы. Өнеркәсіп пен саудадағы дағдарыс. Египет, Сирия, Ирак, Аравия Осман империясының қол астында. ХVI-ХVIII ғғ. басындағы Өзбекстан территориясындағы саяси, экономикалық, этникалық процестер. ХVІ-ХVIII ғ. басындағы Тәжікстан территориясындағы саяси, экономикалық процестер. ХVІ-ХVШ ғғ. Азербайжан: саяси, әлеуметтік-экономикалық және мәдени дамуы. 15-тақырып. XVI XVIII ғғ Троиикалық және Оңтүстік Африка Батыс Судан мемлекетгері (Мали, Сонгаи) және олардың әлеуметтік- экономикалык жагдайы. Орталық және Шыгыс Африкадағы мұсылман сұлтанаттары. Нигер өзеңі бойындағы мемлекеттер. Хаус мемлекеті. Конго өзеңі бойындағы мемлекеттер. Шығыс Африка халықтарының тарихи дамуының ерекшеліктері. Буноро және т.б. Шығыс Африка мемлекеттері 8 Өздік жұмыс тапсырмалары 1. Ерте орта ғасырлардагы Қытай (кластер жасау) 2. Жапония және Кореяда феодалдық қатынастардыи қалыптасуы. Ерте орта ғасырлардағы Вьет мемлекеті (картамен жұмыс). 3. III-ХІІ ғғ. Индия және Шри Ланка (кластер жасау) 4. Ерте орта ғасырлардағы Иран, Арабстан, Орта Азия және Закавказье (картамен жұмыс) 5. ІІІ-VІІІ ғғ. Африка халықтары мен мемлекеттері (картамен жұмыс) 6. Феодализм канат жайған дәуіріндегі Қытай. Біртұтас Моңғол ұлысының құрылуы мен дамуы (кластер жасау) 7. X - XV ғасырлардағы Корея, Жапония және Оңтүстік Шығыс Азия (картамен жұмыс) 8. ХІІ –ХV ғасырлардағы Индия және Шри Ланка (кластер жасау)
9. Х-ХУ ғғ. Иран, Түркия, Ирак, Сирия, Египет, Орта Азия және Закавказье (картамен жұмыс) 10. VIII-ХV ғғ. Тропикалық Африка (кластер жасау) 11. ХVІ-ХVIII ғғ. Қытай. ХVІ-ХVІІ ғғ. Моңғолия (картамен жұмыс) 12. ХVІ-ХVIII ғғ. Корея, Жанопия және Оңтүстік-Шығыс Азия (кластер жасау) 13. ХVІ-ХVIII ғғ. Индия және Цейлон (картамен жұмыс) 14. XVI XVIII ғғ. Иран, Түркия, Араб елдері, Орта Азия және Закавказье (картамен жұмыс) 15. XVI XVIII ғғ Тропикалық және Оңтүстік Африка (кластер жасау)
Жұмыс оқу бағдарламасының күрделі мәселелері мен тақырыптары 1. Ерте орта ғасырлардағы Қытай 2. Жапония және Кореяда феодалдық қатынастардын қалыптасуы. Ерте орта ғасырлардағы Вьет мемлекеті 3. III-ХІІ ғғ. Индия және Шри Ланка 4. Ерте орта ғасырлардағы Иран, Арабстан, Орта Азия және Закавказье
Дәріс және тәжірибелік сабақтарға қатысу 0-100 балмен бағаланады Пән бойынша тапсырмаларды орындау және тапсыру кестесі № Жұмыс
түрлері Тапсырманың тақырыбы, мақсаты мен мазмұны Әдебиеттер Орындауд ың ұзақтығы Бақылау формасы
Тапсыру мерзімі
1 2 3 4 5 6 7 1 Конспект Ерте
орта ғасырлардағы Қытай 1,3
2 апта
2 апта 2 Жоба
III-ХІІ ғғ. Индия және Шри Ланка 2,4 2 апта
5 апта 3 Межелік бақылау 1-5
тақырыптар бойынша 1-7
Ауызша 8 апта 4 Конспект Ерте
орта ғасырлардағы Иран, Арабстан, Орта Азия және Закавказье 1,5
2 апта 9 апта
5 Баяндама VIII-ХV ғғ.
Тропикалық Африка 4,5
2 апта 11 апта
6 Жоба
ХVІ-ХVIII ғғ. Корея, Жанопия
және
Оңтүстік-Шығыс Азия
1-7 4 апта
14 апта 7 Межелік бақылау 6-9
тақырыптар бойынша 1-7
Ауызша 15 апта 12. Студенттердің білімдерін бағалау критерийлері Пән емтиханмен аяқталады, емтихан формасы студенттердің қалауы бойынша ауызша, жазбаша ұйымдастырылады. Емтиханған жіберудің басты талабы – бағдарлама бойынша барлық тапсырмаларды орындау болып табылады Кез келген тапсырма 0-100 баллмен бағаланады. Жіберу рейтингі ағымды тапсырмалардың (дәріске қатысу, үй тапсырмалары, СӨЖ, тәжірибе тапсырмалары, межелік бақылау) орташа арифметикалық көрсеткіші негізінде анықталады Студенттердің білімін бағалау Қорытынды баға
балдармен белгіленеді (Қ) Балдардың сандық
эквиваленті (С)
Әріптік жүйемен бағалау
Дәстүрлі жүйемен бағалау Емтихан, диф.сынақ сынақ 95 -100
4 А Өте жақсы Сынақ 90-94
3,67 А- 85-89 3.33 В+ Жақсы 80-84 3,0
В 75 - 79
2,67 В-
70-74 2,33
С+ Қанағаттанарлық 65-69 2,0
С 60-64
1,67 С- 55-59 1,33 D+ 50-54 1,0 D 0-49 0 F Қанағатсыз Сынақтан өтпеген
«Өте жақсы» бағасы негізгі және қосымша фактілерді толық білуде қойылады; олардан дұрыс қорытынды жасай алуда (заңдылықтарды анықтау); тарихнаманы, мәселенің теориясын игерген жағдайда қойылады. «Жақсы» деп негізгі, қосымша фактілерді білу; оларды түсіндіріп, қорытынды жасай білу; теориялар, тарихнаманың негізін білу кезінде қойлады. «Қанағаттандырарлық» бағасы негізгі фактілерді айтып, оларды дұрыс қорытындылау, тарихнама, теорияларды жалпы айтып өтіп, жалпы білімнің болмауы мен қосымша фактілерді келтірмеуінде бағаланады. «Қанағатсыз» білім мен негізгі фактілер, тарихнама, теориялық сұрақтарына жауап берілмеуі кезінде бағаланады. Пән бойынша уақытаралық аттестация ведомості мен сынақ кітапшасына қорытынды баға дәстүрлі формада қойылады. 13. Оқытушының талаптары, саясат және іс-шаралар Әрбір студент сабақтың барлық түріне қатысуға міндетті, топтың тақырыпты таллқылауында белсенділік танытып, өз курстарыныңыздық қалыпты жұмыс істеуіне кедергі келтіреді. Сабақта өзін-өзі устаудың алгиақтығына шара қолданылыды, типті аудиториядан қуылғанға шейін. Мен сіздерден мына талаптардың орындалуын талап етемін: сабақ барысында ұялы телефондар сөндірілсін, аудиторияға сырт киімен кірмеу, университеттің ішкі ережесін бұзбау. Максималды балл курс сабақтарына нақты және уақытымен қатысып жоспарлаған тапсырмаларды орындау үшін және сабаққа 100% қатысқаны үшін қойылады Сабақты босатуы, кешігуі, плагиат, жұмысты мерзімінде орындамауы кезінде студентке белгіленген ұпайлар қойылмайды. Егер студент нақты себеппен сабақты босататын болса және растайтын құжаты болса (мед. анықтама, деканаттан жазбаша рұқсат), студент 2 жұма ішінде оқытушы белгіленген мерзімде босатқан күндерін қосымша жұмыс алып, өтеуге құқығы бар. Бұл жағдайда балл 0,5 коэффициентімен қойылады. Аудитория мен емтиханда тәртіпті сақтау ережелері Студент міндетті:
Сабаққа кешікпеуге. Сабақ барысында сөйлеспеуі, газет, журнал т.с.с. оқылмауы тиіс . Ұялы телефондарын сөндіруге. Сағыз шайнамауы. Оқу үрдісіне белсенді араласуы. Сабаққа уақытында келу. Оқу бөлмелерінде темекі тартпау. Аудиторияларда қоқым шашпай, тазалық сақтауы. Сабаққа сыртқы киіммен кірмеуі. Жиһаз бен көрнекі оқу құралдарын сақтай білу. Студенттің тәртібі мен этикасы университеттің ішкі тәртібіне сай келуі керек.
14. Әдебиеттер тізімі Негізгі әдебиет 1 Тортаев С.Ә. Орта ғасырлардағы Азия және Африка тарихы.- Алматы:Нұр-Пресс,2007.-1 эл. опт. диск (CD-ROM) 2 Қожахметұлы К., Шөпеков Ә. Шығыстың тарихы және халықаралық қатынастары. ХХ-ХХІ ғғ. бас кезі:оқу құралы Алматы:Қазақ университетi,2009.-308 б. 3 Жангельдина Д.І. Елтану:оқулық.-Алматы:MV-Print,2012.-270 б.
4 Жоль К.К. Индуизм в истории Индии: учебное пособие для вузов. М.: Аст.: Восток-Запад, 2006. 5. История Османского государства, общества и цивилизации: В 2 т./под ред. Э. Ихсаноглу. Исслед. Центр исламской истории, искусства и культуры. М.: Вост. Лит., 2006. Том-1: История Османского государства и общества. 2006. Document Outline
жүктеу/скачать 171,74 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|