Байдуллаева Қазақтіліне аударғандар Н. М. Алмабаева, Г. Е. Байдуллаева, К. Е. Раманқұлов Мәскеу и з д а т е л ь с к а я г р у п п а «гэотар-медиа» 1 9
Баскарудын автоматтандырылған жүйесі және оларды денсаулык сақтауды
жүктеу/скачать 28,1 Mb. Pdf көрінісі
|
| 3. Баскарудын автоматтандырылған жүйесі және оларды денсаулык сақтауды
үйымлас гыруға колдану мүмкіндігі. Өткен тарауда биологиялык жүйедегі баскару үдерісіне көбірек көңіл ау- дарылды. Алғашкы нұскада «баскару» термині «жетекші» мағынасында қол- данып ал ауылшаруашылыкты, өндірісті адамдар ұжымын әртүрлі максаттағы ісін баскаруға колданылған болатын. Баскаруды бүл мағынада түсіну де кибер нетикалык, яғни баскару үдерісі кибернетикалык техникасын және колдану әдістерін оңтайландырылып баскару болып табылады. Мұндай оңтайлану ауыл шаруашылығында автоматтандырылған баскару жүйесін (АБЖ) жасауға алып келді. АБЖ-ның кәдімгі баскарудан айырмашы- лығы, ал кайта өңдеу және жинау корлары үшін есептеуіш машиналарын кеңі- рек колданады, сонымен катар сәйкес жүйені баскару үшін жаңа ұжымдастыру принциптері жүзеге асырылады. АБЖ-нің баскару нысандарының масштабы және тағайындалуы әртүрлі: цех аумағы, дәрігердін кабинеті, аурухана, денсаулык сактау баскармасы, өндірістің торабы, ауылшаруашылығы т.б. АБЖ-нің сатысының деңгейіне байланысты оларды жеке жүйелерге бөледі. Мысалы, кез келген ауылшаруашылық саласынан автоматты баскару жүйесін бөліп алуға болады (САБЖ). Денсаулық сактау ауыл шаруашылығының саласы, сондыктан бұл саланы баскару үшін САБЖ денсаулык сактау ұжымдастырылды. САБЖ-ның бөлік- теріне тоқталмай-ак, өйткені ол медициналык жоғарғы оку орнынан арнайы оку курсынан мәселесі, біз оның кейбір ерекшеліктерін атап өтейік. Кез келген САБЖ-і саланың өзінін ішіндегі ғана емес, салааралык байла нысты, яғни осы жүйенің барлык ауылшаруашылығына байланысын ескеретін моделдер негізінде қүрылады. «Денсаулык сактау» САБЖ-не келеек, бүл мо дель баскару блогымен катар баска да элементтерді қамту керек; профилакти ка, емдеу (диагностикамен), медициналык ғылым, кадр мәселесі, материалдык камсыздандыру. САБЖ-нің аталған элементгерінің әркайсысы осы жүйенің элементтерімен ғана емес, баска жүйенің элементтерімен байланысты. Мұны аурудың профилактикасы мысалында түсіндірейік. Ол жергілікті халыкты им- мунизациялаудан, жаппай медициналык тексеру дәрігерлер кадрларын дай- ындайтын, медициналық аппараттардың қамсыздандыруына өндірістің күйі мен дамуынан, халыктың географиялық зонаға бөлінуінен және т.б. тәуелді болады. «Денсаулык сактау» САБЖ-нің ең басты мәселесіне медициналык кыз- меттің негізгі бағыты бойынша статистикалық акдаратты сараптамалау, жинау және кейбір басқару үдерісінің онтайландыру мәселесін шешу жатады. |