Денедегі физикалық үдерістер. Биофизика

болады, сүйықтыктын ағу зандары (гидродинамика), кантамырларында 
серпімді тербелістің таралуы (тербеліс және толқын), жүректің механикалық 
жұмысы (механика) т.б. Адамның дем алуы (тыныстауы), газды жұтуы және 
шығаруы (аэродинамика), жылу алмасуы (термодинамика), булану (фазалық 
алмасулар) және т.б.
Денеде физикалык макроүдерістерден басқа молекулалық үдерістер де бола­
ды және олар аркылы биологиялык жүйелердің тәртібін аныктауға болады. Со- 
нымен бірге, микрокүбылыстар қатарына жататын күбылыстарды молекулалық 
физика зандылыктарымен түсіндіріп, адам ауруының кейбір түстарын дәл біліп 
отыруға мүмкіндік аласыз. Қандай дәрі қолданасыз, оның күрамында қандай 
молекулалар бар, олар ішке барғанда қандай реакцияға түсуі мүмкін т.б.
Осы аталған мысалдар физиканың биологиямен байланысып жаткандығын 
көрсетеді. Яғни, бүлардың байланысынан пайда болтан биофизика ғылымы 
терең зерттеуді кажет ететіні айдан анық. Ендеше биофизика ғылымын жеке 
ғылым деңгейіне көтеріп, медицинада адам денесіндегі механикалық кұбы- 
лыстар (макрокүбылыстар) мен ішкі ағзалык кұбылыстарды (микрокұбылыс- 
тар) сипаттауға мүмкіндік зор.
Ауру диагностикасының физикалық әдістері және 
биологиялық жүйелерді зерттеу
Көптеген диагностикалық әдістемелер физика зандарын дәл колдана білу 
арқылы шешіледі. Қазіргі танда қолданылып отырған медициналық қүрал- 
дардың барлығы физикалык құралдар болып табылады. Оны орта мектептен 
белгілі физикамызға ғана сүйене отырып мысалдар арқылы түсіндірейік.
Механикалык шама — кан кысымы, көптеген арулардың себебін түсіндіреді. 
Адам бойындағы дыбысты тындау аркылы оның шығу себебін түсіндіре білсек, 
аурудың диагностикасы дәл болады. Медициналык термометр сынаптың жы- 
лудан үлғаюына негізделген күрал. Ол арқылы дене температурасын аныктауға 
болады. Соңғы жылдары электронды қүралдардың мүмкіншілігі артты, солар 
арқылы адам ағзасындағы биопотенциалды аныктау аркылы жаңа диагнос- 
тикалық әдіс пайда болды. Жүректің жүмысын сипаттауға мүмкіндік беретін 
электрокардиография әдісі көпке мәлім. Ал микроскоптардың медициналық- 
биологиялық зерттеулердегі маңызы зор. Талшықты оптика негізінде жасалған 
медициналык күралдар адамның ішкі кұрылысын зерттеуге мүмкіндік беріп 
отыр. Спектрлік сараптама әдісі сот медицинасында, гигиенада, фармако- 
логияда және биологияда қолданылады; атомдық және ядролық физиканың 
жетістіктері рентгендиагностика және таңбаланған атомдар сияқты жаңа әдіс- 
терді аныктауға негіз болды.

жүктеу/скачать 28,1 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: