Басқару есебіндегі шығындар және олардың жіктелуі Орындаушы



бет2/3
Дата05.05.2023
өлшемі72,6 Kb.
#90137
1   2   3
Байланысты:
Мади

Жұмыстың мақсаты:
Бұл зерттеу жұмыстың мақсаты шығындардың мәнін және олардың басқару есебінде жіктелуін зерттеу болып табылады.
Бұл мақсатқа жету үшін келесі міндеттерді шешу қажет:
- кәсіпорындағы шығындар есебінің рөлі мен маңызын бағалау
- шығындар туралы түсінік беру
- шығындардың жіктелуін қарастыру
- өзіндік құнын анықтау үшін шығындардың жіктелуін зерттеу, қорлардың құнын және пайданы бағалау
- шешім қабылдау және жоспарлау шығындарының жіктелуін сипаттау
- қызметті бақылау және реттеу бойынша шығындардың жіктелуін ашып көрсету.

Кәсіпорынды тек қаржылық және салықтық есеп негізінде басқару қиыншылықтарды тудыруы мүмкін. Компанияның жай-күйін және оның потенциалды өсу нүктелерін анықтау үшін басшылық басқару есебін пайдаланады. Басқару есебінде шығындар жауапты басшылардың есептермен жұмыс істеуін жеңілдету үшін жіктеледі. Есептер шешім қабылдау, олардың негіздемесі, компания үшін пайда мен тәуекелдерді болжау үшін ақпарат көзі ретінде қызмет етеді.


Шығындардың түрі мен мақсаты бойынша басқару есебі қаржылық менеджменттің ерекше назарын аударады, өйткені шығындардың жиынтығы өнімнің өзіндік құнын құрайды. Қаржылық нәтиже кәсіпорынның жалпы табысындағы шығындар үлесіне байланысты және менеджменттің негізгі міндеттерінің бірі барлық шығындарды оңтайландыру болып табылады
Басқару есебіндегі шығындарды әртүрлі мақсаттар үшін жіктеуге болады, мысалы, өнімнің өзіндік құнын анықтау, басқару шешімдерін қабылдау және шығындарды жоспарлау, бақылау және реттеу.
Басқару есебі сыртқы бақылауға жатпайды, сондықтан ол белгілі бір компанияның мамандары үшін қолайлы тәсілдерді қолданады. Бұл деректер келесі тапсырмаларды орындауға көмектеседі:

  1. шығындарды талдау

  2. басқару және шығындарды оңтайландыру

  3. негізгі іс-шараларды жоспарлау және болжау

  4. жаңа шешімдерді есептеу және саясатқа оңтайлы шығындарды таңдау

Басқару есебінде шығындар жинақталған ақпарат негізінде топтастырылады. Ол 3 категорияға бөлінеді және келесі түрде ұсынылуы мүмкін:

  • Материалдық шығындар

  • Еңбек шығындары

  • Үстеме шығындар

Кәсіпорынның қызмет түріне, оның ерекшеліктеріне және ұйымдастырылуына байланысты шығындарды жіктеу тәсілдері ерекшеленеді немесе өзгеріссіз қалады. Нақтырақ айтқанда, олар алынған ақпараттың көрсеткіштері бойынша топтастырылады:

  • шығу көзі

  • арнайы мақсат

  • өнім, өнім немесе қызмет түрі

  • құнына қосу тәсілі

  • шығындар есебінің тиімділігі

  • экономикалық қызметтегі маңызы

Шығындардың жіктелуі менеджерінің алдында тұрған міндеттерге байланысты кеңейтілуі және толықтырылуы мүмкін.
Шығындар классификациясы кәсіпорынның шығындарының құрылымы жайлы деректері үшін жасалады. Мұндай деректердің болмауы объектілердің есебін тиімді жүргізуді мүмкін емес етеді. Көбінесе басқарушылық есеп шығындары үш негізгі бағытқа бөлінеді:

  • Резервтерді бағалау және қаржылық нәтижені анықтау

  • Басқару шешімдерін қабылдау

  • Бақылау және үйлестіру



Кесте 1: Шығындардың нақты түрлері.



Бағыт



Шығын түрі



Мәні



Резервтерді бағалау және қаржылық нәтижені анықтау





Мерзімі өткен және аяқталмаған





Есепті кезеңде жұмсалған қаражат және болашақта пайда әкелетін қаражат





Өндіріс шығындары және кезең шығындары



Өндіріске және сатуға арналған материалдар мен тауарларды сатып алуға кеткен шығындар, сондай-ақ түгендеуге болмайтын шығындар (коммерциялық және әкімшілік)



Тікелей және жанама шығындар



Өнімдерді шығарумен және оларды жүзеге асырумен байланысты шығындар





Бір элемент және комплекс





Құрамдас бөліктерге бөлуге болмайтын және бірнеше экономикалық элементтерден тұратын шығындар



Басқару шешімдерін қабылдау





Тұрақты және айнымалы шығындар
Релевантты және релевантты емес шығындар



Кәсіпорынның іскерлік белсенділігіне байланысты шығындар
Есептің басқару шешімдерін іздеумен сәйкестігі



Маржа және орташа мәндер



Өнім бірлігінің өзіндік құнын және бүкіл партия бойынша өнімнің орташа бағасын анықтау



Жарамды және балама



Шешімдердің бірнеше нұсқаларының бірін қабылдауға байланысты жоғалған пайданы анықтайды

Қайтарымсыз шығындар



Басқару шешімдеріне әсер ету мүмкін емес шығындар



Бақылау және үйлестіру

Бақыланатын және бақыланбайтын



Менеджерлер басқаратын немесе олардың әрекеттеріне тәуелсіз шығындар



Реттелетін және реттелмейтін



Менеджерлер өз өкілеттіктері шегінде ықпал ете алатын және әсер ете алмайтын шығындар



Тиімді және тиімсіз шығындар



Пайда әкелген немесе өндірістен бас тартуға әкелген шығындарды анықтау

Шектеу шегінде және нормалардан ауытқумен



Шығындардың ағымдағы айдағы қолданыстағы өнім нормасына сәйкестігін анықтау





Достарыңызбен бөлісу:
1   2   3




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет