Басқару психологиясы

жүктеу/скачать 0,71 Mb.

Дата	09.02.2023
өлшемі	0,71 Mb.
	#66487

Байланысты:
басқару психологиясы

Басқару психологиясы

Пернебек Алина

П-20-1

Басқару психологиясы деген не?

Басқару психологиясы — өндірістердегі, корпорациялардағы, фирмалардағы, т.с.с. іс-әрекетті басқарудың жалпы психологиялық жақтарын арнайы зерттейтін әрі модельдейтін сала. Басқару психологиясы іс-әрекетті арнайы басқарудың және психологиялық жағдайдың талдамалы модельдерін және еңбектің сапасын көтеруге бағытталған.

Басқару психологиясының міндеттері

Басқару психологиясының ғылым ретіндегі негізгі міндеті- психологиялық құбылыстарды анықтап, оларды жүйеге келтіру, заңдылықтарын ашып,олардың арасындағы байланыс себептерін тәжірибелік қорытындылар мен ұсыныстарды жасауды анықтау. Сонымен қатар, психология ғылым ретінде, басқару жүйесінің жұмыс сапасын тиімді етіп көтеру мақсатында басқарушылық іс-әрекеттің ерекшеліктері мен психологиялық шарттарын талдайды.

Басқару психологиясының шығу тарихы

1-ші кезең ХХ ғ.басы Ф.Тейлор (тейлоризм). Өндірісті ғылыми тұрғыда басқаруға негізделген. •2-ші кезең ХХ ғ. А.Файолдың басқару принципі,яғни қазіргі менеджмент атасы. Иерархиялық желілік – функционалдық басқару жүйесі

Басқарудың негізгі мектептер көзқарасы тұрғысынан ; • Процесстік; • Жүйелік ; • Ситуациялық .

Негізгі мектептері

Басқару психологиясының рөлі

Басқару мәселесін құрумен ғылымның әртүрлі салалары айналысады: информатика, юристпруденция, философия,психология, педагогика, эргономика, социология т.б. Жалпы басқару теориясы кибернетика мен теория жүесінде құрастырылады. Кибернетика Kibernetika (грек тілінде) басқару өнері. Manedgment – (латын. manus қол) – ағылшын термині «басқару» терминінің синонимі. Басқару психологиясы әлеуметтік психологияның қазіргі кездегі негізгі тарауларының бірі, ол әртүрлі әлеуметтік құрылымдардағы адамдардың бір-бірімен қарым-қатынас мәселесін зерттейді.

Көшбасшы тұлғасының сипаттамалары

1. Қарым-қатынас дағдылары
Қарым-қатынас екі бағытта жұмыс істеуі керек: идеяларды, нұсқаулықтар мен пікірлерді айқын және дәлелді түрде білдіру, сонымен қатар хабарламаның естілуі мен түсінілуін қамтамасыз ету. Оған келетін барлық жеке, ұжымдық пікірлерді тыңдау және ескеру қабілеті де көшбасшыға тән.
2. Эмоционалды интеллект
Зерттеушілер Саловей мен Майер (1990) бастапқыда Эмоционалды Интеллектті «өзінің және басқалардың эмоциялары мен сезімдерін басқара білу, ондай сезімдерді ажырата білу және осы ақпаратты дәл әрекеттермен сәйкестендіру үшін пайдалану қабілеті» деп сипаттады. Сезім субъектіні жұмылдырады, сондықтан эмоционалды интеллект - көшбасшының басты қасиеті.

3. Мақсаттар мен міндеттерді анықтау мүмкіндігі Топтың бағыты білуді қажет етеді оны басқаратын жол картасы қандай болуы керек. Нақты мақсаттар мен міндеттер болмаған жағдайда, күш стерильді болуы мүмкін және топ көңілі қалуы мүмкін. Мақсаттар топтың мүмкіндігіне сәйкес келуі керек: қол жетпейтін мақсаттарды қою тиімді емес. 4. Жоспарлау және дамыту әлеуеті Мақсаттар қойылған кезде, оларға жету үшін жоспар құру қажет. Бұл жоспар қажет орындалатын барлық іс-шараларды жоспарлау, уақыт, оларды жүзеге асыратын адамдар, пайдаланылатын ресурстар ...

5. Проактивті өзіндік сана
Жақсы басшы болуы керек оның қасиеттері туралы біледі және олардан барынша көп пайда табуы керек. Әрине, ол өзінің әлсіз жақтарын да біледі және оны жақсартуға тырысады.
6. Өзін-өзі дамыту және құрдастарына көмек
Көшбасшы өсуге қабілетті, ал басқаларға дамуға көмектеседі. Жақсарту үшін мұны «қорғаныста» жасаудың қажеті жоқ; олардың топтық рөлінің немесе беделінің құлы емес. Басқаларға үйрету, тапсырмалар беру және іс-қимыл мен қарым-қатынас үшін кеңістіктер құру арқылы топтың өсуіне көмектесіңіз, бұл басқа адамдар өздерін пайдалы және бағалы сезінеді.

7. Инновация
Табуға тырысады іс-әрекеттің жаңа және жақсы тәсілдері. Бұл қасиет мәжбүрлі шерулерде алға жылжитын қоғамның, технологияның, коммуникацияның үнемі өзгеруі және жоғары бәсекеге қабілеттілік жағдайында маңызды болып табылады.
8. Жауапкершілік
Оның топтағы жағдайы оған күш беретіндігін біледі және оны жалпыға пайда келтіру үшін қалай пайдалану керектігін біледі. Бұл өзімшіл емес; процестерді белсендіру және потенциалдарды қуаттандыру үшін сіздің позицияңызды пайдаланады.
9. Ақпарат
Жақсы көшбасшыға ақпарат беру керек. Ақпаратты қалай басқаруды білетін басшылардың қатысуынсыз ешқандай корпорация өмір сүре алмайды. Ақпаратты өңдеуді біліп, оны дұрыс және қулықпен түсіндіріп, содан кейін оны ең пайдалы және креативті түрде қолданыңыз, негізгі дағды.
10. Харизма
Бұл соңғы мәселе қайшылықты. Кейбір авторлар харизма белгісі өте әртүрлі анықтамаларға ие деп санайды және олардың қайсысының қолданылуына байланысты бұл көшбасшылық қабілеттерге ие адамдарда болады немесе болмайды. Шын мәнінде, көшбасшылар арасында тіпті белгілі бір жалпы бет-әлпеттер бар сияқты.

Басқару теориясының қазіргі даму сатысында төмендегідей негізгі тенденцияларды бөліп көрсетуге болады :

•Ұйымдастырудың материалдық технологиялық базасына көп мән беру; •Басқарудың әрі қарай демократизациясы ; •Менеджмент пен бизнес интернационализациясы басқарудың жаңа мәселелері.

Назардарыңызға рахмет!

жүктеу/скачать 0,71 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: