Қожа Ахмет Ясауи атындағы халықаралық қазақ- түрік университеті
БӨЖ
ТАҚЫРЫБЫ: Баскетбол ойын
ОРЫНДАҒАН: Досым Айгерім
Бұл ойын АҚШ-та бұдан 100 жылдай бұрын пайда болған. Ол кезде допты торға емес, тоқылған әдеттегі себетке кәрзеңкеге лақтырып түсірген.осыдан барып ойынның аты шыққан екен “баскет”- ағылшын тілінен аударғанда “себет” “кәрзеңке”, “бол”-“доп”. Осы бір әлемге өте кең тараған ойынмен айналысу арқылы денсаулық нығаяды, жүректің қан тамырлары мен өкпенің жұмысы жақсарады, шыдамдылық пен икемділік дамиды. Баскетболмен денсаулығында ақауы жоқ адамдардың бәрі де айналыса алады. Ойынның негізгі ережелері. Баскетболды және кіші баскетболды әрқайсысында 5 ойыншысы бар екі команда ойнайды.бір команда екіншісінің торына доп салуға ұмтылады,ал екіншісі өз кезегінде бұған кедергі келтіреді. Допқа ие болған команда-шабуылдаушы, оның барлық 5 ойыншысы-шабуылдаушылар болады.добы жоқ команда-қорғаушы,оның барлық 5 ойыншысы осы кезде қорғаушылар деп аталады. Ойын алаңында допты баскетболшы 6метр жерден себетке дәл түсірсе- 2 ұпай, 6 метрден қашық жерден түсірсе- 3 ұпай, айып алаңы сызығынан дәл түсірсе, команда есебіне 1 ұпай қосады.Көп ұпай жинаған команда жеңіскке жетеді. Баскетбол алаңының ұзындығы-26 м, ені-14 м. Себет 260 см биіктікте болуы тиіс.ойынның ұзақтығы-20 м 2 тайм, ойыншылар допты еденмен домалата алады, бере алады, бір қолмен алып жүріп, торға лақтыра алады. Доп себетке жоғарыдан салынса, түсті деп есептелінеді. Доп себетке түскеннен кейін, қарсы команданың ойыншысы допты 5 секунд ішінде ойынға қосуы тиіс. Ойыншы допты қолға ұстап екі қадам жасай алады. Қарсылас ойыншыны ұстауға, итеруге, ұруға болмайды. Бір ойыншы қолында допты 3 секундтан артық ұстап тұруына болмайды. Нейсмит «Үшбұрыш» газетінде жарияланған баскетболдың 13 негізгі ережесін анықтады. Сол кездегі ережелердің кодексі көптеген қазіргі ережелерден біршама ерекшеленді. Заманауи қағидалардан негізгі айырмашылықтардың бірі — допты ұстап тұру, яғни допты ұстап қалу (дриблинг) сияқты жоқ болатын. Ережелердің біреуі былай деп айтылады: «Ойыншы доптан өтуі керек немесе допты себетке түсірген нүктеден лақтыру керек, жоғары жылдамдықта ойнайтын ойыншы үшін ерекше жағдай жасалады». Қазіргі заманғы ойында 200-ден астам ереже пайда болды. Олар ұзындығы 28 м және ені 15 м болатын алаңда ойнайды. Команда 5 ойыншыдан тұрады. Олардың мақсаты допты себетке лақтыру. Себеттің сызығының арғы жағынан допты салса, 3 ұпаймен есептеледі. Барлық басқа лақтырулар үшін 2 ұпай беріледі. Допты себетке әкелу үшін ойыншы оларды еденге ұруы тиіс. Баскетбол бойынша ең танымал жарыс — АҚШ Ұлттық баскетбол бірлестігінің (NBA) чемпионаты. 1990 жылдары. баскетболдың танымалдығы айтарлықтай өсті, бірінші кезекте американдық Майкл Джордан сияқты ойыншылардың арқасында. Ол тарихтағы ең керемет баскетболшы болып саналады. Баскетболшылардың тәсілдік дайындығынсатыға бөлуге болды және оған сәйкес міндеттер шешіледі. Бірінші сатыда негізгі қолданыстармен оларды орындау, негізгі амалдары сонымен қатар бұл қозғалыстардың негізгі бірліктері қоданылады. Қолданыстардың қозғалыста жасалуына және оларды бағытты өзгерте отырып орындауға оң жаққа, сол жаққа, оң сол қолмен жасауға баса назар аударған жөн.