Бастапқы əскери мамандығы бойынша кредиттік оқу жүйесінде оқитын студенттерге арналғАН
Қабілеттің даму деңгейіне қарай түрлері
жүктеу/скачать 0,6 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Интеллект туралы түсінік.
- Интеллект дамуы.
- Интеллектіні бағалау.
| Қабілеттің даму деңгейіне қарай түрлері.
Қабілеттің қандай түрі болмасын еңбектен туындайды. Қабілет адамның жан қуаттарының түрлі жақтарымен (ойлау, күшті ерік-жігер, тұрақты мінез, қажыр – қайрат, алғыр қиял т.б) тығыз байланысты. Қабілеттілікке жақын тұрған ұғым – бейімділік. Ол қабілеттің алғашқы белгісі. Адам қабілетінің даралық ерекшеліктеріне талант, дарындылық, данышпандық қасиеттері жатады. Дарындылық – адамның белгілі бір іске айрықша қабілеттілігі, өмірдің қандайда бір саласында өзін ерекше көрсетуі. Қабілеттің жоғары деңгейінде дамуы талант деп аталады. Талант адамның нақты ісіне нəтижелі орындауындағы қабілетінің біршама қасиеттерінің өзара байланысы. Адам қабілетіндегі дарындылық тек талант одан əрі дамып, данышпандық қасиет тудырады. Бұл адамның ақыл ойымен іс əрекетінің ең жоғарғы дəрежеге көтерілуі. Интеллект туралы түсінік. Адамның ақыл-ой қабілеті, ерекшеліктері негізгі құрылымы ойлаудың (анализіне) анализдік қызметі. Интеллект дегеніміз адамның барлық мəселелерді шешу барысындағы ақыл-ой қабілеті. Интеллектуальді белсенділік күнделікті өмір жағдайына адамның бейімделу тəсілі. Интеллект желілерінің бірнеше комбинациялық бірлігі бар, шамамен 120 вариант, олардың ішінде көп кездесетінін мысалға келтірсек: * Нақты практикалық интеллект (күнделікті өмірде) • Абстрактылы интеллект (сөздер, символдар, терминдер, т.б. сүйену арқылы) • Потенцияльды интеллект (туғаннан адамның ойлау əрекетіне қабілеттілігі) • Жүре пайда болған интеллект (приобретенн. интеллект) күнделікті өмірде білім, дағды, іскерлік негізінде қалыптасады. Интеллект дамуы. Интелект дамуы басқада психикалық процесстер сияқты негізгі екі формаға байланысты дамиды. 1. тұқым қуалаушылық; 2. айнала қоршаған ортаның əсері. Интеллектіні бағалау. Адамның интеллектуалдық даму деңгейін сандық, сапалық жағынан зерттеу барысында көбіне интеллектуалдық коэффицент бойынша көрсетіледі. Оның таңбасы I.Q. Идивидтің интеллектуальдық мүмкіндігінің орташа көрсеткіші оның жас ерекшелігі мен кəсіптік іс-əрекетіне байланысты. Орташа көрсеткіш 100 балл, ең төменгі 0 балл, ең жоғарғы 200-ге таман. Барлық адамға тəн стандартты көрсеткіш 84-100 балл жəне 100-116 балл болуы мүмкін. 34%-68%. Қалыпты деңгейдегі интеллект дамумен қатар ақыл-есі нашар кеміс адамдар болады. Туғаннан ми кемістігі бар, ақыл-ойы жетіспейтін адамдарды олигофрендер деп атайды. Олардың психикалық даму деңгейі төмен, ойлауы, сөйлеуі, есте сақтауы, т.б. психикалық дамуы төменгі деңгейде. Олардың интеллектуальдық көрсеткіші халықаралық стандартқа байланысты былай қаралады. IQ<50-70 аз ғана ақыл – ой кемістігі. IQ<50 орташа деңгейде . IQ<35 – анық байқалуы. Ең қиын формасы ақыл – ой кемістігінің идиотикалық жағдай. IQ=20, сөйлеу, ойлау мүлдем дамымаған тек қана эмоциональдық реакция байқалады. Оның орташа түрі (IQ=20-50). Ақыл-ой кемістігінің жеңіл түрі (легкая форма) дебильдік жағдай IQ< 75% жүктеу/скачать 0,6 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|