24
Бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалаудың мысалы
5-кестеде берілген.
5-кесте. «Математика» пәнінен бөлім бойынша жиынтық бағалаудың үлгісі, 1-сынып
Бөлім/Тақырып:
Теңдік және теңсіздік. Теңдеу
Бөлімше:
Теңдік және теңсіздік. Теңдеу
Санды және әріпті өрнектер
Есептер және математикалық модель
Оқу мақсаты:
Теңдік және теңсіздікті, теңдеуді, тура және тура емес теңдік пен
теңсіздікті айыра білу.
Әріптің берілген мәніндегі бір амалды әріпті өрнектің мәнін
табу.
Жақшасыз әріпті, санды өрнектерді салыстыру.
Қосынды және қалдықты табуға берілген есептерді талдау және
шығару, кері есеп құрастыру және шығару.
Ойлау дағдыларының
деңгейі:
Білу және түсіну
Қолдану
Талдау
Бағалау критерийі:
Теңдік, теңсіздікті, теңдеуді ажыратады.
Тура және тура емес теңдіктерді анықтайды.
Берілген мәні бар әріпті өрнектің мәнін табады.
Санды және әріпті өрнектерді салыстырады.
Қосындыны және қалдықты табуға берілген есептерді шығарады.
Орындау мерзімі
20 минут
Тапсырма
25
Бағалау
критерийлері
Дескрипторлар
Балл
Білім алушы
Теңдік, теңсіздікті,
теңдеуді ажыратады
теңдеулерді қызыл түспен бояйды;
1
теңдіктерді сары түспен бояйды;
1
теңсіздіктерді жасыл түспен бояйды;
1
Тура және тура емес
теңдіктерді анықтайды
тиісті санды жазып, тура теңдік шығарады;
тиісті санды жазып, тура емес теңдік шығарады;
1
1
Берілген мәні бар әріпті
өрнектің мәнін табады
берілген мәні бар айырманың мәнін табады;
1
берілген мәні бар қосындының мәнін табады;
1
Санды және
әріпті өрнектерді
салыстырады
қосындыға берілген әріпті өрнектерді салыстырады;
1
айырмаға берілген әріпті өрнектерді салыстырады;
1
бір амалмен берілген санды өрнектерді салыстырады;
1
Санды және әріпті
өрнектерді
салыстырады
есептің қысқаша шартын жазады немесе сызбасын
сызады;
1
есептің сұрағын жазады;
есептің шешуін жазады (амал таңбасын таңдайды);
1
өрнектің мәнін табады – есептің шешуі;
1
есептің жауабын жазады.
1
Барлық балл
15
4.2.1.2 Бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалау
нәтижелерінің талдауы
Мұғалімге бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалаудың
нәтижелеріне талдау жүргізу ұсынылады. Аталған талдау білім алушыларға
кері байланыс беруге, сыныптың оқу жетістігі деңгейін анықтауға мүмкіндік
береді. Бұдан басқа мұғалім қажет болған жағдайда қалыптастырушы,
жиынтық бағалау рәсімдерінің алдағы уақыттағы әдістерін, тапсырмаларды,
сабақ жоспарларын қайта қарауына болады.
Білім алушылардың оқу жетістігі деңгейлерінің жалпы сипаты 6-кестеде
көрсетілген.
26
6-кесте. Білім алушылардың оқу деңгейлерінің сипаты
Деңгейлер
Сипаты
Төмен
деңгей
• пәндік терминдер мен ұғымдар бойынша қарапайым білімін және түсінігін
көрсетеді;
• жай тапсырмаларды орындайды және тікелей нұсқаулықтарға сай орындау
рәсімдеріне ілеседі;
• ақпаратты ұсынудың әр түрлі формаларының (кестелер, графиктер және
диаграммалар) негізінде жай қорытынды қалыптастырады;
• жай тапсырмалардағы үлгілерді ажыратады.
Орта
деңгей
• пәндік терминдер мен ұғымдар бойынша жеткілікті білімін және түсінігін
көрсетеді;
• әдеттегі тапсырмаларды орындайды, таныс және кейбір таныс емес жағдайларда
білімін сәтті түрде қолданады;
• ақпаратты жалпылайды және ішінара негіздей отырып қорытынды жасайды,
алынған нәтижелерге қатысты аргументтерді келтіре алады;
• әдеттегі тапсырмалардағы үлгілерді ажыратады, шешудің стандартты
жолдарын ұсынады және қолданады;
• тапсырмалардың бекітілген жиынын шешу үшін оқу бағдарламасының басқа
өрістерінен білімін, дағдыларын кіріктіреді.
Жоғары
деңгей
• пәндік терминдер мен ұғымдар бойынша терең білімін және түсінігін көрсетеді;
• қиын тапсырмаларды орындайды және кең өрістегі жағдайларда білімін сәтті
түрде қолданады;
• әр түрлі дереккөздерден алынған ақпаратты жалпылайды және толық негіздей
отырып қорытынды жасайды, алынған нәтижелерге қатысты логикалық бірізді
аргументтерді келтіре алады;
• қиын тапсырмалардағы үлгілерді ажыратады, шешудің баламалы және
стандартты емес жолдарын ұсынады және қолданады;
• тапсырмалардың кең өрісін шешу үшін оқу бағдарламасының басқа өрістерінен
білімін, дағдыларын кіріктіреді, әр түрлі стратегияларды қолданады, алынған
нәтижелердің маңыздылығын және негізділігін бағалайды.
Бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалауда орындалған
жұмыстардың нәтижелері білім алушыларға түсінікті болып, одан әрі оқуға
ынталандыруы қажет. Кері байланыс білім алушылардың оқу жетістігінің
жеткен деңгейі туралы ақпараттардан тұруы керек. Аталған ақпарат рубрика
түрінде беріледі (5-қосымша).
Рубрика бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалаудың әр
рәсімі үшін құрастырылады, ол әр критерий аясындағы оқу жетістігі
деңгейін көрсетеді. Жиынтық бағалаудың әдістемелік ұсынысының бөлім/
ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалар үлгілерінде
құрастырылған рубрикалар көрсетілген.
Білім алушыларды бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалау
нәтижелерімен таныстыру кезінде білім алушылардың жұмыстары, олардың
рубрикада белгіленген оқу жетістігі деңгейлерін қоса ұсыну қажет. Рубрикалар
үлгілері 7-суретте берілген.
27
7-сурет. Математикадан бөлім бойынша жиынтық бағалау нәтижесінің
рубрикалар үлгісі
Рубрика әр бөлім/ортақ тақырыптар бойынша жиынтық бағалау
рәсімдеріне құрастырылады, әр критерий аясындағы оқу жетістігінің
деңгейлерін көрсетеді. 7-суретте көрсетілгендей, мұғалім рубрикада орташа
деңгейді сипаттап жазу кезінде тапсырмадағы білім алушы қателік жіберген
нақты сол элементті атап көрсетуі қажет.
Жиынтық бағалау бойынша әдістемелік ұсыныста бөлім/ортақ
тақырыптар бойынша жиынтық бағалаудың тапсырмалар үлгілеріне
рубрикалар құрастырылып, ұсынылған.