Батыр апаларға тағзым! ұ с т а з ы
жүктеу/скачать 2,39 Mb. Pdf көрінісі
|
- Бұл бет үшін навигация:
- Ғабдрахманова Шынар. … вы знаете, мне по-прежнему верится что если останется жить земля
- Гульнара Тайкешева, библиотекарь Западно-Казахстанского инженерно-экономического колледжа, Бурлинский район
- Сабақтың әдіс-тәсілдері
- Күй тарту шеберлігінің сипаттары.
- - «Тентек қағыс»
- - «Шұбыртпа қағыс»
- Бекіту
- Күй нотасымен таныстыру.
- Бекіту.
- Жеңіс утеуов, Қапан Мусин атындағы №2 балалар саз мектебінің домбыра сыныбының оқытушысы, Орал қаласы
- Ақпараттық құзіреттілік
- Коммуникативтік құзіреттілік
- Сабақтың әдісі
- Оқыту құралдары
- Ұйымдастыру бөлімі. Мұғалімнің қызметі.
- Үй тапсырмасын тексеру
- Жаңа материалды меңгерту.
ізгі ниетпен: Жәнібек ауданы Е.Ниетқалиев атындағы ЖББОМ педагогикалық ұжымы Қ а л д ы р ғ а н і з і ң м ә ң г і л і к . . . Жәнібек ауданы, Жақсыбай ауылы, М.Ықсанов атындағы жалпы орта білім беретін мектептің ардақты ұстазы Рахмушева Айжан Жүсіпқызын 24 наурыз күні зейнеткерлік жасқа толуымен шын жүректен құттықтаймыз! 35 жыл осы мектепте орыс классикалық әдебиетінің қазынасы мен Абай құрметтеген орыс тілін шәкірттерінің бойына сіңіре білген ұстазға үлкен құрметпен қараймыз. Әйел затына тән әсемдік пен нұрлы ақылдың қос тізгінін бірге ұстаған Айжан Жүсіпқызына мол денсаулық, ұзақ ғұмыр тілеп, балаларының бақытына жолдасы Төлегенмен бірге қуануына тілектеспіз. игі тілекпен әріптестері: Қалимат Қыдырұлы, Үміт Ғұмарқызы, Райхан Кәрімқызы, шәкірттері атынан Батырғалиева луара, Қыдырова Айгүл, Ғабдрахманова Шынар. … вы знаете, мне по-прежнему верится что если останется жить земля, - высшим достоинством человечества станут когда-нибудь учителя! Р.Рождественский. Труд учителя благороден и прекрасен. Великое счастье встретить учителя, который учит доброте и справедливости, учит быть человеком. Вот об одном замечательном человеке, прекрасном педагоге, я хочу вам поведать. Я думаю, имя этого человека известно не только в нашем городе, районе, области, но и далеко за его пределами… тасбике Сиражовна удашева родилась 1 февраля 1957 года, в семье служащих, в Чапаевском районе. В 1974 году закончила Березовскую среднюю школу. Затем поступила и закончила в 1980 году Уральский педагогический институт имени А.С.Пушкина (естественно-географический факультет). Свою
трудовую деятельность она начала по распределению в Целиноградской области, п. Вишневка, учителем химии и биологии. Отработав, как положено, три года, она вернулась в родные края… И началась работа, творческая страсть, внутреннее горение, поиск… Тасбике Сиражовна прошла плодотворный путь от рядового учителя, заместителя директора по учебно- воспитательной работе Березовской средней школы, методиста отдела образования до заведующей районным методическим кабинетом. Она щедро дарила частицу своего педагогического мастерства, тепло души своим коллегам, проявляя большое уважение и внимание. Всегда была инициатором по внедрению новых инновационных технологий в учебно-воспитательный процесс, по выявлению одаренных детей и творчески работающих учителей, по распространению передового педагогического опыта через средства массовой информации. Разносторонняя педагогическая деятельность Тасбике Сиражовны нашла отражение в том, что она была одним из членов редакционной коллегии книги «Учителя земли Бурлинской», а также один из очерков данной книги посвящен ей. Работая в должности заместителя директора по учебно-воспитательной работе и являясь активным членом районной комиссии по делам семьи и женщин, Тасбике Сиражовна уделяла большое внимание вопросам нравственного и эстетического воспитания учащихся, роли семьи в воспитании детей. Жизнь под девизом: «Делать людям добро», неиссякаемая энергия и постоянный творческий поиск принесли заслуженное уважение и известность в районе, области… «Учитель должен не просто учить, но и постоянно учиться сам, причем как профессионально, так и нравственно», - убеждена Тасбике Сиражовна. У нее была какая-то внутренняя потребность к самообразованию… Ей свойственно творческое отношение, полная самоотдача, влюбленность в работу. Она на своих занятиях применяет методы, стимулирующие активную познавательную деятельность учащихся, развивающих логическое мышление, умение высказывать свою точку зрения. Уроки отличаются ярким, доступным преподаванием материала, методологической инструментовкой, методической точностью. Ее ученики успешно учатся в вузах республики, в России. Многим своим ученикам привила любовь к своему предмету. Среди выпускников: учителя химии и биологии, врачи, экологи, фармацевты, работники нефтегазовой промышленности, сельского хозяйства. Среди них: Мурзабеков М.- нач. отдела снабжения ТОО «Карачаганак-контракт», Тажикенова А.Б.- завуч в Березовской ОСШ. Многоплановая педагогическая деятельность Тасбике Сиражовны способствовали становлению в районе центра, а затем школы для одаренных детей «Дарын». Она внесла большой вклад в поддержку и выявлению одаренных детей. Ее работа в этом направлении отмечена Республиканским Центром «Дарын», как «Лучший координатор интеллектуального марафона «Ак Бота». Жизнь Тасбике Сиражовны заполнена вдохновенным трудом на благо педагогической деятельности. Она является одной из первых в районе участников международного проекта «Критическое мышление через чтение и письмо». Благодаря ее неиссякаемой энергии, в данный проект включились более 100 учителей района. За огромный вклад и поддержку во внедрении и развитии проекта в регионе имеет благодарность от Казахстанской Ассоциации по Чтению. Также включена в редакционно- рецензионный совет печатного органа Ассоциации – журнала « Голос и видение». Любой передовой опыт несет личностную окраску, педагогический опыт Т.Удашевой – в значительной степени. Неистощимое трудолюбие, творческий потенциал, разносторонние интересы лежат в основе ее публикаций по вопросам образования и воспитания в республиканской газете «Учитель Казахстана» - «Оправдано ли сокращение часов?» от 30.04. 2004; в областной газете «Жайык устазы» «О профессиональном уровне учителя»; «Целесообразно ли ведение валеологии?»; в районной газете «Бурлинские вести» - «Одаренные дети - творческий потенциал страны», «Вопросы семьи и женщин - один из важнейших в государственной политике», «Соленые озера нашего края», «Эти красивые и целебные озера», «Не будьте равнодушными…», «Конкурентоспособному государству – компетентного специалиста». Тасбике Сиражовна одна из первых в районе затронула актуальный вопрос о гендерной политике, потому, что уверена в том, что роль женщины в обществе имеет огромное, неоценимое значение… За время работы Тасбике Сиражовна получила немало заслуженных наград за добросовестный труд. Это многочисленные грамоты (в т.ч. почетные), благодарственные письма, памятные адреса, дипломы... Не случайно коллеги говорят о ней: «Она уникальна. Ее повторить нельзя… Тасбике Сиражовна – мудрый наставник и просто добрый, чуткий, очень увлеченный человек. В силу того, что она биолог по образованию, или природный ум, трудолюбие, заложенные деревенской жизнью – привили страсть к цветам, которые у нас повсюду… В ее уютном доме, в нашем колледже – кругом цветы, красивые, необыкновенные, неповторимые… Рано утром, когда приходишь на работу, тебя встречает небольшой, но необыкновенный уголок природы, заботливо ухоженный нашим дворником дядей Колей. Здесь всегда прекрасные цветы, кустарники, плодовые насаждения… От этого прекрасного видения, поднимается настроение, и ты с улыбкой идешь на работу… Она - прекрасный организатор, по её инициативе мы постоянно выезжаем на природу: Миргородский заповедник, в лес поселка Бурлин, с. Березовка. О её кругозоре отдельный разговор: очень много читает, пишет рассказы и стихотворения, прекрасно поет… Интереснее собеседника трудно было бы найти… Как она сама рассказывает, писать небольшие рассказы она начала с 2000 года, увлекаясь творчеством известной российской писательницей Дарьи Донцовой, ее ироническими детективами…В разные времена были опубликованы ее небольшие рассказы: «Пожар», «Маржан», «Летняя история», « Потоп», « Баба Галя» и т.д. Мы и, в будущем, надеемся прочитать интересные ваши публикации… От всего
коллектива Западно-Казахстанского инженерно-экономического колледжа хотим пожелать благополучия Вашей семье и дальнейших творческих успехов в деле обучения и воспитания подрастающего поколения в духе Казахстанского патриотизма. Пусть Вам всегда сопутствует радость и удача.
6 Жайық ұстазы 19 наурыз, 2015 ж. Домбырашының орындаушылық шеберлігін шыңдау Мақсаты: Жас өнерпаздың бойындағы шығармашылық қабілетін ояту. Оқушының шеберлігін одан әрі шыңдау, өнерге деген құлшынысын арттырып, эстетикалық талғамын кеңейтіп, музыканы дұрыс тыңдауға, терең сезіммен түсіне білуге тәрбиелеу. Біліктілік: Әуенді тыңдау, екпін, динамика және оның белгілері, ноталық сауаты, аппликатура, альтерация белгілері, күрделі штрихтар. Сабақтың әдіс-тәсілдері: түсіндіру, сұрақ-жауап, өз бетімен жұмыс, қайталап жаттықтыру.
бөлімі.
Психологиялық дайындық. Үй тапсырмасын сұрау. Құрманғазы «Айжан қыз» күйінің шығу тарихы. Штрихтары 7 Күйді орындату. Кеткен кемшіліктерді түзеу. Орындап көрсету. Жаңа сабақ. 1.Күй
орындаудағы аппликатуралық ерекшеліктер. Позиция. 2. Хроматикалық гаммалар. 3. Күй тарту шеберлігінің сипаттары. Жаңа тақырыпты түсіндіру. Негізгі бөлім. Аппликатуралық ерекшеліктер. Аппликатура - музыкалық мәнерлеушілікке және техникалық шеберлікке апаратын жолы, оңтайлы тәсілі. Орындаушылық стилі мен аппликатура принциптерінің өзара байланысы. Ыңғайлы аппликатура түсінігі, оны тұрақтандыру. Музыкалық шығарманың әуендік, техникалық бөлімдері үшін, аппликатура таңдау принципі. Позициядан позицияға ауысудың негізгі әдістері: (Оқытушы әр әдіс-тәсілді аспапта ойнап көрсетеді) 1. Бір саусақты жылжыту арқылы. 2. Қатар тұрған саусақтарды өзара алмастыру арқылы ауысу. 3. Араға бір немесе екі саусақ тастау арқылы ауыстыру. 4. Ашық ішек арқылы ауысу. 5. Бір дыбысты әр саусақпен басу арқылы ауысу. 6. Саусақтардың арасын кеңейту немесе тарылту арқылы ауыстыру. Түсіндірілу әдісі: Хроматикалық гамма – көршілес сатылардың ара қашықтығы жарты тон болып келетін дыбыстар тізбегін айтады. Күрделі қағыстар.
Көп ғасырлық күй тарту шеберлігінің арқасында небір
жақсы әдіс-тәсілдер қалыптасты. Күй тарту шеберлігінің дәстүрі деп жылдар бойы қалыптасқан, кейінгі ұрпаққа мұра болып қалған тұрақты әдіс-тәсілдерді айтамыз: - біріншіден, күй жанрының негіздерін көрсете алатын шеберлік; - екіншіден, күй жанрының дәстүрлік сипатын көрсете алатын шеберлік; - үшіншіден, күй жанрының мектептерін көрсете алатын шеберлік; - төртіншіден, күй жанрын ұлттық өнер ретінде көрсете алатын шеберлік. Жоғарыда аталған күй тарту шеберлігінің негіздері күй
тақырыбының мазмұнын мүмкіндігінше толық аша алатындай болуы керек. Домбыра тарту шеберлігінің дәстүрлі әдістерін қолдан келгенше сақтап ойнауға күш салу үшін оның негізгі қағидаларын жақсы білу керек. Домбыра тарту шеберлігі – дамып жетіле беретін өнер. Әр мектептің күй тарту шеберлігі сол мектепке тән көркемдік және суреткерлік шеберлікпен тікелей байланысты. Сондай-ақ әр мектепке тән тақырып мазмұнын ашу үшін қолданылатын шеберлік тәсілі болады. Қағыс атаулары және оєан берілетін түсініктемелер. Алғашқы қағысты меңгеру барысында оқушы екі қағыс түріне де (төкпе және шертпе қағыстарына) бірдей жаттығу керек. Төкпе қағысты сұқ саусақ пен бас бармақ, ал шертпе қағыста тек сұқ саусақпен орындаудан бастаған жөн. Ең негізгі бізге белгілі қағыс түрлері: - «Тентек қағыс» – Құрманғазы дәстүріндегі кейін Дина дамытқан кең шеңберлі қағыс; - «Төре қағыс» – Төре күйлеріндегі ішектің екі жағынан аса алыс кетпейтін қағыс; - «Сүйретпе қағыс» – Абылдан келе жатқан бұл қағыс күйлердің динамикалық жақтарын аса жандандырады. Әсіресе ол шартты бөлуден жауапты бөлінген дыбыстарға ауысқанда, соңғылардың үлкен айырмасын көрсетеді;
кезегімен жоғарылы-төмен сілтеген қағыс; - «Сипай қағыс» – саусақтың ұшымен сипай өтетін қағыс. Енді дәстүрлі күй қағыстары түрлерімен және оларға берілген түсініктемелермен таныса өтейік: ілме қағыс, саулама қағыс, шалу қағыс, орама қағыс, тырнама қағыс, толқындама қағыс, иілме қағыс, шашқын қағыс. Бұл қағыс түрлері М.Өскенбаев пен С.Балмағанбетовтерден жазып алынған. Орындаушылық дәстүрлерде ең көп кездесетін қағыстардың бірі “теріс қағыс”. Мұнда қағыстың әлді кезеңі қаққан қолдың жоғары қарай шыққанда келеді. Сондықтан бұл күйдің ырғағында акцент табиғи түрінде болмай ауысып келеді. Сирек кездесетін күрделі қағыстар: Қара қағыстан кейінгі кездесетін қағыстар біртіндеп күрделене түседі. “Орама қағыстың” бір түрін домбырада тез үйреніп кетудің өзі біраз қиындықтар туғызады. “Ілме қағыс” – білек буыны арқылы бір төмен, бір жоғары қозғалыспен алынады, тек айырмашылығы соңғы жоғары алынатын екі қағыс бармақпен және сұқ саусақпен алынады. Күрделі қағыстың бірі Маңғыстау түбегінің әйгілі қағысы “Адай қағыс” – ол оң қолдың білек буынын үш рет қозғалып жұмсартып алған төрт қағысын айтамыз. Бұл қағыс көбінесе Атыраудың «Ақжелең» аттас күйлерінде және Маңғыстау өңірінің күйлерінің көбінде әсерлі қолданылады. Бекіту: Мәмен «Ақшолпан» Күйші туралы мәлімет. Мәмен Ерғалиұлы (1868, қазіргі Батыс Қазақстан облысы Жаңақала ауданы — 1931, сонда) — күйші – композитор. Құрманғазыдан тағылым алып, халық арасында оның «Адай», «Байжұма», «Төремұрат», «Терісқақпай», тағы да басқа күйлерін насихаттады. Ұстазының орындаушылық нақышын терең меңгерген Мәмен өз жанынан «Ақшолпан», «Қайғылы қара», «Қаражан ханым», «Кербез ақжелең», тағы басқа күйлер шығарған. 20-ғасырдың басында қазақ даласында болған аласапыран кезеңді меңзейтін «1916 жыл», «1917 жыл» атты күйлері бар. Мәмен күйлері терең толғаныспен, серпінді де ойнақы әуен ырғағымен жігерлендіретін оралымдарға бай шығармалар. Міне, қазақтың жүздеген күйшілерінің ішінде Мәменнің өзіне мойын бұрғызатын ерекшелігі де осында. Мәмен жеңілге қол созбайды. Ол домбыраның бойында бар қасиетті қақтап сауып, барлық мүмкіндігін шегіне жеткізе пайдаланады. Сондықтан да, оның күйлері домбыраның бас буыны мен орта буынында, кіші сағасы мен үлкен сағасында көсіле шалқып, армансыз сыр төгеді. Әсілі, Мәмен ерекше шалымды домбырашы болса керек.
шығу тарихы болады. Сол секілді Мәмен күйлерінің де шығу тарихы бар. Бірде Мәмен күйші жолаушылап келе жатып, Шолпан атты қыздың ұзатылу тойына тап болады. Шолпан атына заты сай, төңірегіне ақыл-көркімен ұнаған аяулы ару болса керек. Ол ел-жұртқа еркін, ерке болып бой жетіп еді дейді. Той үстінде, бір жағы сол еркелігі бар, бір жағы қимастық сезімі бар, Шолпан қыз төңірегіндегі кұрбы-құрдастарына бір базына айтады: «Қадырлы көз көрген құрбы- құрдастарым, қыз дәурені қызғалдақтай келте екен, бауыр басып, бой жеткен ел-жұртымды қимай, көңілім алабұртып отыр. Менің осы бір көңіл күйімді күй тілінде сөйлетер кім бар?!» - депті. Ойын-тойдың өнерпазсыз болмайтын қашанғы әдеті емес пе, сол жерде аққу мойын домбыра қолдан қолға көшіп, небір әсем күй күмбірлей тартылады. Бірақ бұл күйлердің ешқайсысы Шолпанның көңілінен шықпайды. Бәрі де бұрын талай тартылып, талай естіліп жүрген күй болса керек, Шолпанның нәзік жүрегі жаңа саз, тың сарын тілеп, қазіргі көңіл күйіне үндесер күй іздейді. Осы кезде домбыраға Мәмен қол созады. Отырғандар алғашқыда көлденең көк аттының үйреншікті қонақ кәдесі болар деп мән бере қоймайды. Бірақ Мәмен домбыраны баптап алып, лекіте қағып жөнелгенде, үйдің іші сілтідей тынады. Күй сұлу сазына қоса, мұңды сырымен жан тербейді. Сол қалпында қызуы басылмастан, лекілдеп келіп тынады. Шолпан қыздың жанарына таңғы шықтай мөлдіреп жас іркіледі. Ризашылығының белгісіндей, Шолпан орнынан тұрып, өз қолымен Мәменнің иығына шапан жабады. Осы жолы тартылған күй ел ішіне «Ақшолпан» деген атпен тараған екен. Күй нотасымен таныстыру. Шығарманы орындап көрсету. Қандай штрихтарға баса назар аудару керектігін түсіндіру. Сырғи түсетін ноталарын тартып көрсету. Бекіту. Жаңа тақырып бойынша сұрақтар қою.
Үй тапсырмасын беру. Мәмен «Ақшолпан» күйі 1-бөлім. Бағалау. Оқушының дайындығына қарай бағалау.
Жеңіс утеуов, Қапан Мусин атындағы №2 балалар саз мектебінің домбыра сыныбының оқытушысы, Орал қаласы Құлаққа кіріп, бойды алар, жақсы ән мен тәтті күй... Құзіреттілікке жеткізетін сабақтың мақсат-міндеттері: Ақпараттық құзіреттілік: Оқушыларға әйгілі Вена опералық театры туралы ақпарат беру. Балалардың шығармашылық қабілетін жетілдіру. Оқушылардың музыкалық мәдениетін қалыптастыру.
көркемдеуші құралдарын ажырата білуге үйрету. Әнге деген сүйіспеншілігін арттыру.
дағдыларын арттыру. Отанды сүюге, әсемдікке тәрбиелеу.
Түсіндірмелі- иллюстративті, сөздік, сұрақ-жауап.
Қазақ
тілі, математика, бейнелеу өнері. Оқыту құралдары: Оқулық, суреттер, бейнеролик, аспап, плакаттар. Сабақтың барысы: Әйгілі вена опералық театры Ұйымдастыру бөлімі. Мұғалімнің қызметі. Музыка сабағында қалай отыру керек екенін еске түсіреміз. -Көңіл-күйіміз қалай? Бүгінгі сабаққа барлығымыз дайынбыз ба? Құралдарымызды шығарып, сабағымызды бастайық. «Балалар, сендер сабаққа зейін қойыңдар. Іштеріңнен «Мен жақсы
оқушымын, мен әдемімін!» деп 2 рет қайталаңдар. Бір-біріңе қарап, жымиыңдар!» Үй тапсырмасын тексеру. Қайталау пысықтау. Чайковский өмірі туралы мәлімет айтады. Өткен материалды қабылдау арқылы жаңа материалды қабылдауға дайындық. -Алдыңғы сабақта қандай тақырыппен таныстыңыздар? Жақсы тақырыпты еске түсіріп, пысықтап алайық. -Дүние жүзіне танымал алдыңғы қатарлы
опера және балет театры, Ресейдің ұлттық музыкалық театр мәдениетінің ең ірі ошағы? – Театр шымылдығы қай жылы ашылды?
-19-ғасырдың 70 жылдары аяғында Үлкен театрда қандай шығармалар қойылды? -Қазақстанның мемлекеттік академиялық опера және балет театры Мәскеу қаласындағы Үлкен театрдың сахнасында қандай спектакльдер қойды? Ребусты шешу арқылы жаңа тақырыпты айқындайды. Жаңа материалды меңгерту. «Әйгілі
Вена опералық театры» Дионис
тәңірінің құрметіне табынған ежелгі гректер үлкен өнердің бастау алуына себепші болатындарын сірә, сол кезде білмеді. Көне грек театрының негізін қалаған Еврипид, Софокл, Аристофан есімдері кез келген жанға таныс. XVI ғасырда Еуропада көпшіліктің көңілін көтеру мақсатында алғашқы театрлар салына бастады. Бұл күндері театр үлкен мәдени ошаққа айналды. Қазіргі таңда кез келген мемлекетте бірнеше өнер ордалары тұрғызылған. Оның ішінде аты алты құрлыққа жайылған танымал театрлар бар. Вена операсы. Әлемнің ең үздік театрларының бірі Австрия
астанасы Вена
қаласында орналасқан өнер ордасы 1869 жылы мамыр айында Моцарттың «Дон Жуан» операсымен ашылды. Театр ғимараты ІІ дүниежүзілік соғыс кезінде біраз қиратылды. 1955 жылы ғимарат қалпына к е л т і р і л і п , Б е т х о в е н н і ң «Фиделио» операсымен ашылды. Әр жыл сайын театрда 60-тан астам жаңа операның тұсауы кесіліп, театр жылдың 285 күні жұмыс істейді. Сондай-ақ, театр жыл сайын «Опера балын» ұйымдастырады.
жүктеу/скачать 2,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|