Базарлық - алыс сапарға, саяхатқа шыққан адамдар жерлестеріне, көрші - көлеңдеріне, сыйлас адамдарына, жас балаларға ірілі - ұсақты сыйлықтар әкеледі. Оны базарлық деп атайды. Бұл жақсы көрудің, сыйластықтың белгісі және ескерткіш ретінде қабылданады. Базарлық көбіне әке - шешенің, туған - туысқан тарапынан ғана емес, басқа да бөтен адамдар тарапынан да жасала береді. «...Біз танымайтын кісінің берген базарлығына мәз болып қозымызға қарай жүгірдік...». Базарлық - алыс сапарға, саяхатқа шыққан адамдар жерлестеріне, көрші - көлеңдеріне, сыйлас адамдарына, жас балаларға ірілі - ұсақты сыйлықтар әкеледі. Оны базарлық деп атайды. Бұл жақсы көрудің, сыйластықтың белгісі және ескерткіш ретінде қабылданады. Базарлық көбіне әке - шешенің, туған - туысқан тарапынан ғана емес, басқа да бөтен адамдар тарапынан да жасала береді. «...Біз танымайтын кісінің берген базарлығына мәз болып қозымызға қарай жүгірдік...». Қыз айттыру дәстүрі бізде осы күнге дейін сақталмаған. «Қыз айттырудың мұндай тәртібі Есім деген ханның бұйрығы бойынша орнаған көрінеді» (Ы.Алтынсарин) Лайықты деген адамдарына әдейі барып, балаларының болашағы туралы әңгіме қозғайды, өздерінің құда болу ниетін білдіреді. Мұны «қыз айттыру» дейді. Бұл жолдың да түрлі ереже, тәртіптері бар, егер балалар жас болса, тіпті іште жатса да ерте келісіп, сөз байласады. Мұндай адамдар көбінесе бір - бірін жақсы білетін адамдар, өте сыйлас кісілер арасында болады. Олар алдымен іште жатқан балаларынан (әрине бірі ұл бірі қыз болса) қосу туралы келіседі. - «Атастыру» деген осы. Кейде мұны «бел құда» дейді. Шығармада бұл оқиға өрбісі Үбианмен тығыз байланысты қозғалады. «Үбиан жастайынан Шегір руын Жарылқап байдың Мамыт деген баласына атастырылған екен».
«Қыз көру». Салт бойынша белгілі кісілердің балалары немесе өнерпаз, сал - сері жігіттер өзіне лайық қыздарды ел ішінен өздері таңдаған. Кейде бұл салт «қыз таңдау» деп аталады. Қазақта «қызды кім көрмейді, қымызды кім ішпейді» деген мақал қыз іздеген жігіттерге жол ашады.
Достарыңызбен бөлісу: |
