Мынау актив ақшасының қалай қозғалатындығы жөніндегі схема

Жоғарғы таблица табыстар жəне шығындар есебі, мұны көбіне
табыстар мен шығындарды есептеу деп жиі айтады. Мұнда табыстар
мен шығыстар көрсетілген, яғни түсетін ақша мен шығатын ақша.
Төменгі схема-бұл баланстық есеп. Оның бұлай деп аталуының
себебі: актив жəне пассив тепе-теңдікте болуы керек. Қаржы
мəселелеріндегі жаңа адам, бұлардың қарым-қатынасын білмейді, ал
бұл өте маңызды.
Қаржы проблемаларын туындататын, бірінші себеб: актив пен
пассивтің айырмашылығын білмеушілік. Істің кілті- осы сөздердің
астарлы мағынасын білуде.
Егерде нақтылы жағдайда, шатасудың не екенін білгіңіз келсе, бұл
сөздерді сөздіктен қараңыз. Сөздіктегі анықтамалар кəсіби
бухгалтерлерге түсінікті шығар, ал жəй адамға, ол қытай тілінде
жазылғандықпен бірдей болар.
Сөздерді оқып шығу жеңіл, мазмұнын түсіну қиын. Мен
жоғарыда бірнеше рет қайталап айтқанымдай, бай əке бізге қашанда
айтатыны: «Активтер қалтамызға ақша салады». Қарапайымды да,
түсінікті де жəне өміршең анықтама.
Мынау «пассив ақшасының қалай қозғалатындығы» схемасы

Активтер мен пассивтерге схема арқылы анықтама бергеніміз, менің
айтқан сөздерімді толығырақ түсінуге мүмкіндік берер, деп
ойлаймын.
Актив - ақша əкелетін кимыл.
Пассив - ақша əкететін қимыл.
Сізге осыны ғана білу қажет. Егер бай болғыңыз келсе, қашанда
активтер сатып алуға тырысыңыз. Егер кедейлер мен орта класс
өкілдерінің легінде болғыңыз келсе, онда ғұмыр бойы пассивтерді
сатып алыңыз. Осы айырмашылықты білмеу, біздің өмірімізде барлық
қаржы қиындығын тудырумен болады.
Қаржылық сауатсыздықтың басты белгісі - ол айтылған сөздер, мен
жазылған цифрларды түсінбеушілік. Егерде адамдарда қаржы
қиындығы туса, онда олардың бірдеңені түсінбеушіліктері деп есептеу
керек, яғни сөздерді немесе цифрларды. Бірдеңелерді олар дұрыс
көрмейді.
Байлардың бай болуы, олардың əр салалар бойынша
білімділіктері. Егер, сіз ғұмыр бойы бай болғыңыз келсе, қаржы
жөнінде сауатты болып - сөзді де, цифрды да түсіне білу керек.
Схемадағы белгілер ақшаның немесе «ақшалар ағымының»
қозғалыстарын көрсетеді. Құр цифрлардың мағанасы белгісіз. Оларды
«сөйлете» білу маңызды. Бұлардың маңыздылығы: нені айтытығында,
нені көрсететінгінде. Қаржылық есептердегі цифрлар əңгімесін оқу
жəне талдау, оның толық мəнін білу деген сөз. Бұл есеп ақшаның
қайда кетіп жатқандағы туралы əңгіме.
Отбасыларының 80 Проценттен астамында, қаржы
проблемаларын шешу жолы - тек қана жұмыс жəне сол арқылы үлкен

табыс табуға болады деген түсінік қалыптасқан.
Проблема - олардың ақша таппайтынында емес. Ақшаны
олар табады, бірақ олар ақшаны активтерді емес, пассивтерді сатып
алуға жұмсайды.
Мысалы, кедей адамның ақша жұмсау схемасына қараңызшы:
Мынау, орта класс өкілдерінің ақша ағымының схемасы:

Ал мынау бай адамның ақша ағымын қараңыз:

Бұл диаграммалардың барлығы, əрине барынша ықшамдалған,
қарапайым түрінде керсетілген. Əркімнің өз ақшасы өмір
мұқтаждықтарына: тамаққа, киімге, баспанаға жəне т.б. жұмсалады.
Бұл диаграммалар бай, кедей адамдардың жəне орта класс өкілдерінің
ақша жұмсауларының жалпы тенденциясын керсетеді.
Міне, нағыз тарих: бұл адамдардың ақша қолдарына тигенде не
істейтіндіктері туралы əңгіме.
Көпшіліктің дұрыс ойламайтындықтарын көрсету үшін, мен осы
тарауды Американың ең бай адамдары туралы əңгімеден бастадым.
Ақша барлық қиыншылықтарды шешеді деген ұғым дұрыс емес. Мен
көпшілік тарапынан: «Қалай тезірек бай болуға болады?» немесе
«Неден бастауға болады“?» кейде «Мен бай, болу үшін қарыз
алудамын» дегендерің естігенімде қынжылып таңқалатынмын.
Қайтадан айтқандай «көп ақша» мəселелерді шешпейді.
Олар керісінше жағдайды ушықтырып жіберуі мүмкін. Ақша
адамдар тағдырларын кей уақытта қайғылы жағдайға əкеліп
соқтыратыны да ақиқат.
Ақша
Біздің
қандай
жағдайды
білмейтіндігімізді,
нені
байқайтындығымызды керсетеді.
Адамға бір сəтте қолына үлкен байлық тисе, мысалы: мұра, жалақыға
үлкен қосымша немесе лотореядан үлкен ұлысқа шығып, ие
болғанына қарамастан, біраздан кейін бұрынғы тез калпына түседі,
немесе тіпті бүрынғы жағдайынан да төмен дəрежеде болады.
Ақша Сіздің басыңызда қандай схеманың барлығын ғана
дəлелдейді. Егерде сіз бар тапқандарыңызды жұмсауға кұлшыныс
жасасаңыз,
мұндай
жағдайда
табыстың
өсушілігі
сөз
жоқ,
шығындардың тікелей өсуіне əкеліп соқтырады. Сондықтанда, халық
арасында мынандай сөз бар: «Aқымақта ақша көп тұрақтамайды».

Біз мектепке білім алуға жəне кəсіби білікті болу үшін барамыз
дегенді жиі қайталаудамын. Бұлардың екеуіде маңызды. Ақшаны
кəсіби мамандығымыз бойынша табуға оқимыз. 60-шы жылдары, мен
жоғарғы класстарда оқып жүргенімде, жақсы оқитын оқушыларды,
дəрігер болуларына бағыт-бағдар беріп, дайындай бастайтын. Көбіне
олардан дəрігер болғылары келе ме, жоқ па? оны сұрамайтын. Бұл
жағдай өз-өзінен түсінікті, деп есептелетін. Дəрігер мамандығы ең
табысты, əрі үлкен келешекті, деп ұйғарылатын.
Енді қазіргі кезеңдегі, дəрігерлер алдында тұрған қаржылық
қиындықтарды, өзіме ең қас адамға да тілемеген болар едім, себебі:
олардың жұмыстарына қамсыздандыру компаниялары мен мемлекет
тарапынан қатаң бақылау жүргізіледі, жұрттың көпшілігі олармен
соттасуда.
Қазіргі кезеңде жастар: баскетболшы, эстрада жəне кино
жұлдыздары,
атақты
гольф
ойыншылары,
компьютершілер,
биржевиктер болғылары келеді. Олар қай жерде атақ, даңқ, ақша, бедел
бар-соған ұмтылуда.Сондықтан, осы кезеңде баланың оқуға
ықыласын бағыттау күрделі мəселе. Олар, қазір кəсіби табыс, бұрынғы
кездегідей, оқудағы табысқа байланысты емес екендігін біледі.
Мектеп бітірушілер ақыры солай каржылық білім алмай, оқуды
аяқтайды.
Миллиондаған сауатты адамдар мансап жолын табысты бастап,
соңында қаржы проблемаларына соқтығады. Олар одан да табанды
жұмыс істеумен болады, бірақ проблемалар сол қалпында.
Олар неменеге үйренбеді?
Ақшаны қалай істеуге емес, сізде ақша пайда болғанда, онымен
не істеушіліктің керектігін жəне қалай жұмсауды білмеушілік.
Мұны қаржылық тапқырлық дейді, яғни тапқан ақшаларыңызбен
не істейсіз, біреулердің Сізден əртүрлі төлемдер арқылы алып
қоймаушылығының алдын қалай аласыз, ол сіздің қолынызда қанша
уақыт сақталады жəне қандай пайда келтіреді, міне осының барлығы
қаржылық біліктілікке жатады.
Жұртшылықтың көбі, өздерінде ақша қиындықтарынын неден
болатындығын білмейді, себебі: оларда ақша ағымы туралы ешқандай
да түсінік жоқ. Адам өте білімді болып, үлкен дəрежеге жеткенімен,
қаржы жөнінде сауатсыз болуы мүмкін. Мұндай адамдар қашанда
көп жұмыс істейді, оған бұлар үйренген, бірақ ақшаны өздеріне
жұмыс істетуге үйренбеген.

жүктеу/скачать 1,48 Mb.

Достарыңызбен бөлісу: