Баяндама Тақырыбы: Қазіргі заманғы Қазақстанның үшінші модернизациясын жүзеге асырудағы философияның рөлі Орындаған
Қазіргі заманғы Қазақстанның үшінші модерациясын жүзеге асырудағы философияның рөлі
жүктеу/скачать 36,72 Kb.
|
Қазіргі заманғы Қазақстанның үшінші модернизациясын жүзеге асырудағы философияның рөлі
| 2. Қазіргі заманғы Қазақстанның үшінші модерациясын жүзеге асырудағы философияның рөлі
Еліміздің үшінші жаңғыруы - бұл Президент Нұрсұлтан Назарбаевтың ХХІ екінші онжылдықтың ортасында Қазақстан Республикасының алдында тұрған тарихи және жаһандық сын-қатерлерге жауабы. Ғасыр (2014–2016, әлемнің тарихи дамуындағы жаңа кезең). Бұл үшінші жаңғырту саясаты философиямен тікелей байланысты. Философия қазіргі кезде саясат үшін өте маңызды екенін атап өткен жөн. Бұл оның қоғамдық дамудың ең күрделі мәселелерін шешуге арналғандығымен, сонымен бірге бұл проблемалардың қазіргі кезде өте күрделі екендігімен байланысты. Егер онтология (болмыс туралы ілім), антропология (адам теориясы), праксеология (практика, іс-әрекет туралы ілім), гносеология (кең мағынада білім туралы ілім) терминдерінің мағынасын еске түсірсек, философия саясаттың осы бөліктерінің әрқайсысын зерттейді деп айтуға болады. Саяси онтология биліктің, саяси уақыттың, саяси кеңістіктің болуын зерттейді; саяси антропология - адамның саясаттағы орны, адамның саяси өзін-өзі анықтауы; саяси праксеология - саяси әрекет; саяси гносеология - саясаттағы түсіндіру және түсіну және т.б. 2017 жылғы есеп стратегиялық сипатта болды және Қазақстанның жаңа тарихи даму кезеңіндегі мемлекет құру мәселелерін шешуге көмектеседі. Ол сыртқы сын-қатерлерге жауап ретінде мемлекеттік саясатты уақытында дамытудың ұзақ және қысқа мерзімді мақсаттарын белгілейді. Үшінші жаңғыртудың басты мақсаты - мемлекетіміздің жаңа тарихи кезеңінде және мемлекеттік құрылыстың жаңа кезеңінде өсудің жаңа моделін құру. Қажетті тапсырмалар: - жаңа жағдайларда өсуге мүмкіндік беретін жаңа экономикалық секторлардың өсуі; - экономиканың базалық салаларын жаңғырту; - жаппай кәсіпкерлікті дамыту және қазақтардың іскерлік бастамаларын ырықтандыру; - халықтың тиімді жұмыспен қамтылуын қамтамасыз ету; - ұлттың бәсекеге қабілеттілігінің негізгі факторлары ретінде адами капиталды, әсіресе білім беру мен денсаулық сақтауды дамыту. Үшінші (модернизация) модернизация - бұл қазіргі жаһандық сын-қатерлер мен жаһандық дағдарыстарды шешудің жоспары емес, дамыған 30 елдегі жедел экономикалық өсу мен табысты прогресті қалпына келтіру үшін болашаққа сенімді көпір. Алдағы онжылдықтағы үшінші жаңғырту «бес институционалдық реформаны жүзеге асырудың 100 нақты қадамы» ұлттық жоспарының, мемлекеттік бағдарламаларының және даму жоспарларының жаңа өсу моделіне көшумен байланысты болды. 2017 жылғы үндеуді жаңа жаһандық шындыққа және елдің және ұлттық экономиканың жаңа жаһандық сын-қатерлеріне бейімдеу үш қиын жылдан кейінгі негізгі қоғамдық сұрақтарға жауап береді. Бұл өте маңызды, өйткені елді бейімдеу үшін белгілі бір әлеуметтік шығындар болды, олар азаматтардың өмір деңгейінде көрінді. Нұрсұлтан Назарбаевтың сөзінде бес басымдық көрсетілген: экономиканы жедел технологиялық жаңарту; іскерлік ортаны түбегейлі жақсарту және кеңейту; макроэкономикалық тұрақтылық; адами капиталды жақсарту; институционалдық өзгерістер, қауіпсіздік және сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес. Алайда, бұл ақпараттың философиямен қандай байланысы бар деген сұрақ туындайды. Философия - бұл жалпы өмірлік даналық туралы ғылым. Бұл дегеніміз, философия білім беруден бастап, экономикаға дейінгі барлық салада болуы керек. Осыған байланысты философия адам өмірі үшін ең жақсы жағдайларға жетудің маңызды факторларының бірі болып табылатын өмір тақырыбын түсінуге бағытталған. Бұл, әрине, елдегі үшінші жаңғырудың мақсатына ұқсас. «Біздің өміріміз туралы ойлануға тұрарлық.» Бұл Рим императоры және философы Аврелийдің көзқарасы болды. Менің ойымша, бұл сөздерді Қазақстанның үшінші жаңғыруымен байланыстыруға болады, өйткені біздің өмірімізде көп нәрсе біздің ойымызға байланысты. Бұл бірнеше рет дәлелденді. Сондықтан елімізді өзгерту және оны жақсы әрі гүлденген болашаққа бағыттау үшін біз өз халқымыз туралы ойлауымыз керек. Бұл сұрақты ақылмен және мұқият қарастыру керек. ҚОРЫТЫНДЫ Тоқсан ауыз сөздің тобықтай түйіні демекші, Қазақстан қоғамын демократияландыру қазіргі таңда көптеген іс – шаралар атқарылуда. Қазақстанда демократиялық және саяси жаңғыртудың жаңа кезеңі басталды. Саяси реформалар бағдарламасы бұл уақыт сыны. Қазақстан дамуының заңдв белесі. Еліміздің бәсекелестікке қабілеттігі мен оның саяси мәдениетінің деңгейі, сосын « демократиялық сапасы» арасында тікелей байланыс бар. Демократиялау саясатына өту бастамасы ол қоғамдық қатынастырды модернизациялау мен өмір сүруші қоғамдық құрылысының сипатына өзгеруден басталады. Демократиялық саяси модернизация қазіргі қоғамның әлеуметтік, экономикалық, саяси және басқа инститтутарының жүйесінің қалыптасуымен байланысты. Инсттитуттық өзгерістер нарықтық экономиканың қалыптасу мен әлеуметтік стратификацияны бекіту мен тығыз байланыста. Сондықтанда модернизациялық теориялар мен процестерді зерттеу өте маңызды. Қазақстан дамыған елу елдің қатарына кіру туралы ниетін жария етті. Сондықтан біз өзімізді әлемдік контексте қарастыруға тиіспіз. Әлемде орын алып жатқан оқиғаларды ойға тиюге тиіспіз. Қазіргі кезеңде әлемде демократия алапат дағдарысты басынан өткеруде! Бүгінде ХХI ғасырдың – буырқанған өзгерістер ғасырының, біз бәріміз бүкіл адамзатқа игілік әкелетін жаһандастыру ғасырының табалдырығында тұрған кездер үшін өзекті болып табылады деп ойлаймын. Дүниеде ғаламдық өзара тәуелділік сипат алды, онда ғаламдық әріптестік үстемдік етуші принципке айналуы тиіс. Бұл бізге не үшін қажет? Менің ойымша, біздің әрқайсымызда ендігі жерде тек бүгінгі күннен ғана, ағымдағы міндеттерді толассыз шешумен ғана өмір сүруге болмайтындығын терең түсіну сезімі пісіп жетілді. Біз мұның іргетасын тұрғымызғын келетінін, таңдап алған мақсатымызға алып келетінін өз дамуымыздың траекториясы, даңғылы қандай болуға тиіс екенін анық білуге және ұғынуға тиіспіз. Қорыта келгенде, қауіпсіздік пен сыбайлас жемқорлыққа қарсы күрес - үшінші жаңғырудың маңызды басымдықтарының бірі. Философиялық зерттеулерге сәйкес, сыбайлас жемқорлық ерте заманнан басталады. Платон мен Аристотель сыбайлас жемқорлық құбылысын ежелгі уақытта әлеуметтік-философиялық тұрғыдан түсінуге алғашқы әрекеттерді жасады. Идеалды мемлекет тұжырымдамасын құру арқылы Платон билеушілер мен күзетшілерді кез-келген нәрсеге иелік ету құқығынан айырды. «Тек осы жағдайда ғана бақытты адам алтынға ғана емес, жақсы және ақылға қонымды өмірге де бай болуы керек. Егер кедейлер мен тастандылар кейбіреулерін ала алатындай етіп, қоғамдық тауарларға қол жеткізуге тырысса, онда жақсы ештеңе болмайды », - деп қорытындылады ежелгі грек философы. Пайдаланылған әдебиеттер тізімі: Нысанбаев Ә. Политология.- Алматы, - 1999 .- 367 б Расилов Б.Ж. Саяси жүйе теориясы және Қазақстан мемлекеттігінің жаңару проблемасы.// Хабаршы.2002.- №1.15 б Жамбылов Д. Саясаттану негіздері.- Алматы.-1997.- 281 б Осында. – 283 б Тәжітаева Р.С. Саясаттану.- Шымкент.-2003. – 125 – 129 б Бижанов А. Республика Казахстан: демократическая модернизация общества переходного периода.- Алматы.- 1997.- 65 -67 б Байдельдинов Л. Теориялық саясаттану.- Алматы.- 2005.- 58 -59 б Назарбаев Н.Ә. Қазақстан -2030.- Алматы.- 1997.- 4- 9 б Тасмағанбетов И.Социальная политика политическая трансформация.- Алматы.- 1997. – 66 -69 б Қасымбеков М. Институт президенство как инструмент политической модернизации.- Астана.-2002.- 45 – 46 б Жуков В., Краснову Б. Общая и прикладная политология.- Москва.- 2001.- 221 – 222 б Ильин М.В. Идеальная модель политической модернизации и переделы ее пременимости.- Москва.- 2000.- 98 – 100б Назарбаев Н.Ә. Қазақстан -2030.- Алматы.- 1997.- 15 - 17 б Модернизация: мировой опыт и совпеменный Казахстан.- Алматы. – 1995.- 26 – 28 б Назарбаев Н.Ә. Тәуелсіздік белестері.- Алматы.- 2003.- 125 б Назарбаев Н.Ә. Ғасырлар тоғысында. – Алматы.- 1996.- 64 -66 б Бижанов А. Республика Казахстан: демократическая модернизация общества переходного периода.- Алматы.- 1997.- 23 -24 б Сапарбаева А. Қазақстанды демократияландырудың жаңа кезеңі – еркін демократиялық қоғамды жедел дамту.// Оңтүстік Қазақстан. -2007.- 19 мамыр. – 1 б Модернизация: мировой опыт и совпеменный Казахстан.- Алматы. – 1995.- 22 б жүктеу/скачать 36,72 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|