Баяндама. Тақырыбы: Құндылықтарға бағытталған физикалық білім
жүктеу/скачать 32,74 Kb.
|
Баяндама2
| Физика пәнін құндылықтарға бағытталған білім бағдарламасы негізінде оқыту.
Қазіргі білім беру жүйесі ерекшелігі –өскелең ұрпақты біліммен ғана қаруландырып қоймай, өз бетінше білім алуын жетілдіре отырып, жетістікке жетуіне қажеттілік жасауға негізделген. Бiлiм беру жүйесінде инновациялық жаңашыл үрдiстерді жүзеге асыру мұғалiмдерден негізгі өзіндік ұстанымдарын, өзіндік мүмкіндіктерін түрлендiрудi талап eтедi. Еліміздің болашағы жас өскелең ұрпақ . Оларға сапалы білім берудің жаңа әдіс-тәсілдерін құрастыру бүгінгі күннің негізгі ауқымды мәселесі болып отыр. Елімізде жалпы орта білім беру мазмұнын жаңарту аясында білім берудің құрылымы мен мазмұнына көптеген өзгерістер енгізілуде. Жаһандану заманында жас ұрпақтың жаңаша ойлау қабілетін, белсенділіктерін арттыру, білімге деген кызығушылықтарын ояту білімдерін өмірде қолдана білуге тәрбиелеу –әрбір ұстаздың негізгі міндеті. Жаратылыстану ғылымдары жүйесінде физика терең философиялық және ғылыми – техникалық мазмұнымен ерекшеленеді, негізгі рөлге ие болады. Мұғалім мектепте білім алушыларға физиканы үйрету арқылы олардың дүниеге көзқарасының алғы шарттарын қалыптастырады. Қазіргі физиканың мазмұны осы күнгі теориялық зерттеулер бойынша кванттық, релятивистік және статистикалық заңдылықтардың жалпылама заңдарына жақындауда. Бүгінгі мектеп оқушысы физиканы осындай үрдісте білуі қажет. Оқушылардың алған білімдерімен жұмыс істеуге, оны әрі қарай өңдеп, өз дағдыларын арттыруға мүмкіндік беретін жаттығуларды орындауға мүмкіндіктері болуы аса маңызды болып табылады. «Физика» пәнін оқытуда қолданылатын мұндай стратегиялардың мысалына төмендегілерді келтіруге болады: — зерттеушілік дағдыларды қалыптастыру және қорытындылары мен нәтижелерін тәжірибе жүзінде растап отыруды алға тартатын логикалық ойлауды дамыту; — өз бетінше жұмыс істеу біліктілігіне және жағдаяттар ағымына қарай бейімделуге, атап айтқанда, аса қиын проблемаларды шешуге, проблемаларды шешу үдерісінде пайда болған жаңа ақпараттарға жауап беруге және бейімделуге үйрету; — теориялық модельдердің жұмысын түсінуді жақсарту үшін ойындар мен модельдерді қолдану; — оқушылардың өз тәжірибелерін жобалауы мен жоспарлауы арқылы физикадағы мәселелерді зерттеу; — физиканың қазіргі заманғы проблемалары туралы (әртүрлі дереккөздерден алынған) ақпаратты сұрыптау және оқушылардың алынған ақпаратты синтездеу, бағалауы мен қорытындылауы; — мәшинетану, жылутехника, электротехника мен радиотехника, электроника, аспап жасау сияқты бірқатар техникалық ғылым мен пән мәліметтерін пайдалану; — жаратылыстану құбылыстарын сипаттау, түсіндіру және болжау. Оқушылардың физика пәніне қызығушылығын арттыру мұғалім үшін өте маңызды. Ол үшін сабақты көрнекілік құралдармен қамтамасыз ету, физикалық эксперименттер жасау, сабақтың ғылымилығын жоғарылату, проблемалық жағдаяттар туындату, оқушылардың өз бетінше жұмыстарын ұйымдастыру, шығармашылық сипаттағы тапсырмаларды пайдалану және ғылыми әдебиеттермен жұмыс істеу, т.б. белсенді оқу әдістерін қолдануға болады. Уақыт ағымына сай мемлекеттік ұстаным білімді ұрпақ өсіру болып саналады. Мақсат – оқушының пәнді терең түсіну қабілетін дамыту, алған білімін сыныптан тыс, кез келген жағдайда тиімді пайдалана білуін қамтамасыз ету. Бұл мақсатты жүзеге асыру үшін пән мұғалімдері проблемалық және зерттеу арқылы оқыту тәсілдерін қолданады. Негізі оқушының еңбегін бағалау оқыту мен оқудың маңызды бір бөлігі болып табылады. Қалыптастырушы тарау бойынша жиынтық, ішкі, сыртқы жиынтық бағалауы оқушыға оқу мақсаттарына сай белгілі бір дағдыны жүзеге асыруға, өз білімінің қай деңгейге көтерілгенін анықтауға мүмкіндік береді. Мұғалім мен оқушы арасындағы байланыс оқушының өзіне деген сенімін нығайтады. Оқу барысында пікірімен санасатынына, мәселені шешуде пікірлері есепке алынатындығына көздерін жеткізеді. Өзіндік білім алу деңгейін анықтайды. Бірлесіп талқылауға болатын сұрақтар ауқымын кеңейту, оқушының мектеп пен оқуға деген жағымды көзқарасын қалыптастырады. Оқушылардың оқу дағдыларының дамуына ықпал ету үшін түрлі әдебиеттерден, ғаламтор көздерінен шағын мәтіндер алынады. Оны талдау арқылы оқушылардың коммуникативтік дағдыларын жетілдіріп, игерген білімдерін өмірде қолдануға үйретеміз. Физикалық құбылыстарды ғылыми тілде баяндауға жаттықтырамыз. Мысалы 7-сыныпта «Физикалық шамалар және өлшемдер» бөліміндегі «7.1.1.1 физикалық құбылыстар, физикалық шамалар және өлшем бірліктерге мысалдар келтіру» оқу мақсаты бойынша қалыптастырушы бағалау жүргізу үшін оқушыларға Жер туралы шағын мәтін ұсынамыз. Оқушылар мәтінді оқып, ондағы физикалық шамалар, құбылыстар мен ұғымдарды табады. Мысал ретінде қалыптастырушы бағалау ұсынамыз. Айталық, Жер – Күн жүйесіндегі Күннен әрі қарай санағанда үшінші ғаламшар адамзаттың тіршілік ететін бесігі. Жер эллипстік (собықшалы) орбита бойымен секундына 29,765 км жылдамдықпен 149,6 млн км орташа қашықтықта 365,24 орташа күн тәулігі ішінде Күнді бір рет айналып шығады. Оқушылардың білу және түсіну дағдыларын қалыптастыруға бағытталған, құбылыс, зат, дене, физикалық шамалар, өлшем бірліктері бойынша түсініктерін ажырата білуге ұсынған осындай үлгідегі тапсырмалар тестік тапсырмаларға қарағанда, игерген білімдерінің жаттанды болмай, қолданбалы сипатта болуына жақсы мүмкіндік береді. Қазіргі заман мектептерінің түлектеріне жоғары дәрежедегі құзыреттілікке ие болу, өз бетімен өмір сүру және кәсіби шығармашылық тұрғыдан дайын болу талабы қатаң қойылады. Сондықтан түлектерге мектеп қабырғасында алған дағдылары кез келген жағдайда табысты болуға көмектесуге қызмет етуі тиіс. Мектеп түлектерінің адами құндылықтары жоғары болып, өздерін елінің патриоты ретінде таныта білулері қажет. Олар – үйлесімді дамыған, дені сау, өзін өзі дамытуға және шығармашылыққа ұмтылған, сын тұрғысында ойлайтын және проблемаларды шеше алатын азаматтар. ХХІ ғасырдың жаһандану жағдайында оқушылардың проблемаларды шешуде, талдамалық, танымдық дағдыларын дамыту, сыни тұрғыда және шығармашылық ойлауын, білімдерін өз бетінше үйлестіре білуін және ақпараттық кеңістікте бағдарлануын дамыту маңызды болып табылады. Тәуелсіздігіміздің тұғыры биік болып, мемлекетіміздің өркендеуі біздің қазіргі шәкірттеріміздің білім дәрежесіне байланысты болатыны тағы анық. Сондықтан ұстаздар қауымы оқушылардың сапалы білім алуына, ғылым жетістіктерін меңгерулеріне өз үлесімізді қоса бермекпіз. Ұлы педагог Ушинский «Мұғалім білімін үздіксіз көтеріп отырғанда ғана мұғалім,ал оқуды, іздеуді тоқтатса мұғалімдігі де жойылады» деген болатын.Қазақстан Республикасының Білім туралы заңында «Білім беру жүйесінің басты –міндеті ұлттық және азаматтық құндылықтар мен практика жетістіктері негізінде жеке адамды қалыптастыруға және кәсіби шыңдауға бағытталған білім алу үшін қажетті жағдайлар жасау, оқытудың жаңа технологияларын енгізу, білім беруді ақпараттандыру, халықаралық ғаламдық коммуникациялық желіге шығу делінген. Бүгінгі таңда жас ұрпаққа пәнді тиімді ұғындырудың бір әдісі-жаңа технология негіздері болып табылады, яғни инновациялық технологиялар. Барлық жаңа технологияның алдымен қоятын мақсаты-білім алушының жеке басының дара және дербес ерекшеліктерін ескеріп,олардың өз бетінше ізденуін арттырып, шығармашылықтарын қалыптастыру болып табылады. Қазіргі білім беру саласындағы инновациялық технологияларын меңгермейінше сауатты, жан-жақты білгір маман болу мүмкін емес. Инновацияны жете түсініп, инновациялық әдіс-тәсілдерді мектеп өміріне кеңінен енгізу жас ұрпақтың саналы да сапалы білім алудың бірден-бір шарты болып табылады. Қазіргі заман мұғалімінен тек өз пәнінің терең білгірі болу емес, тарихитанымдық, педагогикалық-психологикалық сауаттылық, саяси экономикалық білімділік және ақпараттық сауаттылық талап етілуде. Әрбір мұғалім күнделікті сабағына өмір талабына сай дайындалып педагогикалық технологияларды, инновациялық әдістерді кеңінен пайдалануы тиіс.Ол заман талабы. Мұғалімнің шығармашылық жұмысы ең бірінші сабаққа даярлықтан басталады, яғни, өтілетін сабақтың жоспарын құру, оны өткізу әдістемесі, оқушылардың қабілеттерін, жас ерекшеліктерін ескере отырып, иллюстрация, техникалық құралдарды, дидактикалық материалдарды пайдалану. Мұғалімнің осы шығармашылық әрекеті арқылы оқушының шығармашылық қабілеті қалыптасады. М.Жұмабаевтің «Педагогика» деген еңбегінде «Сабақ барысында мұғалім оқушыға тақырыпты жеткізу үшін алдымен балаға жаңа беретін білімді жат күйінше емес, баланың бұрынғы таныс біліміне байлап берсін»делінген. Қазіргі кезде қолданылып жүрген әдістерді бала бұрынғы өзі білетін нәрсенің ерекшеліктерін саралап, оның жетістігі мен қажеттілігі арқылы жаңа білімді алуға ұмтылады. Құндылықтарға бағытталған физикалық білім беруде қолданылатын әдістер: «Шахмат»әдісі Шахмат тақтасының суретін пайдалану арқылы оқушылар бос ақ ұяшықтарға өз ойларын кезекпен жазады, кейін ой бөліседі. «Шеринг»әдісі. Барлығы шеңберде отырады, жүргізуші бастап, кезекпен барлығы тақырып бойынша түйінді ойды қорытындылайды. Идеялар қайталанбау керек. «Тепе-теңдік дөңгелегі» әдісі. Шеңберде бірнеше бөлік болады. Әрбір идея 0-ден 10-ға дейін балл арқылы анықталып, белгіленеді. Кейін нүктелер қосылып, баланс шыққаны-шықпағаны талданады. «Галереяны шарлау»әдісі. Қабырғаға дайындалған постер ілінеді. «Галереяға саяхат» –топтар кабинет ішінде қозғалысқа түседі, қабырға газеттерін қарайды, сараптайды, талдайды және жапсырма қағазға пікірін немесе сұрағын жабыстырып кетеді. Галереяға саяхат аяқталған соң, топтар жұмыстарға шолу жасап, өз қабырға газеттеріне жазылған сыныптастарының пікірін сараптайды, талқылайды, сұрақтарға жауап береді және қорытынды жасайды. «Кинометафора»әдісі. Бір мәселе бойынша бейнесюжеттен үзінді көрсету арқылы баланың өз ойын, ой-пікірлерін білуге болады. «Екі дұрыс,бір бұрыс»әдісі. Өткен тақырып немесе үй тапсырмасы бойынша екі дұрыс, бір бұрыс жауабы бар тест құрап жұптық жұмыс немесе топтық жұмыс жасауға болады. «Ұшақ»әдісі.Бұл әдіс үй тапсырмасын тексеру кезеңінде қолданылады. Ұшақтың бір қанатына есеп жазылып әкелінеді де сыныптасына ұшырылады. Ол өз кезегінде есепті шығарып, үшінші оқушыға ұшырады. Ол шығарылған есепті тексереді. «Өрмекші торы»әдісіПостерге физикалық шамалар мен ұғымдар жазылады. Оқушылар бір ұғымға қатысты шамаларды біріктіреді. «Туннель»әдісі. Оқушылар туннель құрып тұрып, туннельден өтушіге өткен сабақ ұғымдарын түсіндіреді. Туннельден қайтқан бала түсінгенін айтып береді. «Демонстрациялы күнделік»әдісі. Парақтың бір бетінде физикалық тәжірибе суреті тұрады, екінші бетіне тәжірибені орындап, нәтиже жазылады. Қорыта айтқанда, баланы рухани дамытуда айналамен таныстыру, яғни ақпараттық құралдардың жақсы жағын тиімді пайдаланып, күрделі, қыр сыры көп әлеуметтік ортаға оқушыны бейімдеп тәрбиелеу ұстаздар қауымының еншісінде екенін назарда ұстауымыз керек жүктеу/скачать 32,74 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|