Бақылау сұрақтары. Бағаны және нарықты мемлекеттік реттеудің маңызы?
Бағаны мемлекеттік реттеу формалары?
Мемлекеттік баға саясатын қалыптастыру, орындау және бақылау мәселелерімен қандай мемлекеттік құрылымдар айналысады?
Қазақстан Республикасы Азаматтық кодексіндегі баға қалыптастыру мәселелері?
Бағалардың негізделген деңгейін, оның ара қатынасын, құрылымын және динамикасын қолдау мақсатына бағытталған, мемлекеттік реттеудің тікелей араласу формалары?
Бағаның тұрақты әлде негізделген деңгейін қалыптастыру және қолдау мақсатындағы мемлекеттің араласуының жанама тәсілдері?
Негізделген баға қалыптастыру кезінде, өзіндік құнда ескерілетін шығыстар?
Негізделген баға қалыптастыру кезінде, өзіндік құнда ескерілмейтін шығыстар?
Бағалардың өсу себептерін растайтын деректер?
Төртінші тарау. Бағаның құрамы және құрылымы.
4.1. Баға құрамындағы өзіндік құн.
Кез келген баға белгілі бір элементтерден тұрады. Бағаның құрамы дегеніміз, бұл оның абсолюттік көрсеткіштермен сипатталған құрамына енетін элементтері. Бағаның түріне байланысты бұл элементтердің құрамы өзгеруі мүмкін. Пайызбен көрсетілген бағаның жеке элементтерінің ара қатынасы баға құрылымын құрайды. Өндіруші кәсіпорын өнімнің баға құрылымын біле отырып, бағаның құрамында шығындар, пайда, салықтар қандай үлес алатындығын анықтай алады. Нарық субъектілері ретінде маркетингтік зерттеулер жүргізе отырып өндіруші-кәсіпорындар ең алдымен өз тауарларын сатып өткізе алатын баға деңгейін анықтау қажет, соңынан оны өндіруге және сатып өткізуге кеткен шығындармен салыстыру қажет. Теория негізінде шығындарды анықтаудың екі жолы қарастырылған:
Бухгалтерлік тұжырымға сәйкес өнімді өндіруге кеткен шығындар нақты сатып алу бағасындағы жұмсалған ресурстардың құны ретінде анықталады.
