Элементтердің периодтылық қасиеттері
Д.И.Менделеев «Химия негіздері» оқулығының кезекті басылымында былай жазған: «Жай және күрделі денелердің қасиеттері периодты өзгеретіндігі белгісіз бір заңға бағынады, ал оның табиғатын, себебін қамтитын құрал әлі жоқ. Бәлкім ол, атомдар мен бөлшектердің ішкі механикасының әуелгі негізінде болар». Бұл тұжырымның дұрыстығы соңғы бірнеше онжылдықтар бойына жүргізілген көптеген тәжірибелер мен зерттеулерде дәлелденді. Атомдарды кванттық механика тұрғысынан қарау элемент қасиетінің периодтық өзгеру себебін түсіндіруге мүмкіндік берді. Атомдардың электрондық конфигурациясынан элемент қасиетінің периодтылығын көрнекі түрде бақылауға (байқауға) болады: атомның ядро зарядының (реттік нөмірдің) артуымен элементтердің қасиеті периодты өзгереді, бұл олардың атом құрылысының периодты өзгеруімен түсіндіріледі, атап айтқанда олардың сыртқы энергетикалық деңгейлеріндегі электрондар санымен. Мұнда периодтық заңның физикалық мәні бекітілген.
Элементтердің атомдары қасиеттерінің периодтылығын олардың әртүрлі сипаттамаларының көмегімен көрнекілеп беруге болады. олардың арасындағы аса маңыздыларын тізбелейік: атом радиусы мен атомдық көлем; иондану потенциалы; электронға ынтықтылық (тартқыштық); атомның электртерістілігі; тотығу дәрежесі; физикалық қасиеттері (тығыздылық, балқу және қайнау температуралары).
Достарыңызбен бөлісу: |
