билет Дауысты дыбыстар олардың жіктелуі: Дауысты дыбыстар


дар/дер л, м, н, ң, ж, з тар/тер



бет12/12
Дата06.01.2022
өлшемі51,79 Kb.
#13919
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12
Байланысты:
ГОС АУЫЗША

дар/дер

л, м, н, ң, ж, з

тар/тер

қатаң дауыссыздар + б, в, г, д

лар/лер

дауыстылар + й, р, у

Мысалы қағаздар

  • емтихандар кiлемдержолдастар мектептер таулар үйлер 



Тәуелдік жалғаулар (Притяжательные окончания)

Тәуелдік жалғау, әдетте, бір заттың басқа бір затқа тәуелді екенін білдіретін қосымша. Негізінде зат есімге тән қосымша бола тұрса да, зат есім қызметін атқаратын, демек, сөздердің барлығына да жалғана береді.

Жақ

Түрі

Есімдік

Жалғаулар

1 жақ

жекеше

Менің

ым/ім, м

2 жақ

жекеше

Сенің

ың/ің, ң

2 жақ

жекеше

Сіздің

ыңыз/іңіз, ңыз/ңіз

3 жақ

жекеше

Оның

сы/сі, ы/і

1 жақ

көпше

Біздің

ымыз/іміз, мыз/міз

2 жақ

көпше

Сендердiң

ың/ің, ң

2 жақ

көпше

Сіздердің

ыңыз/іңіз, ңыз/ңіз

3 жақ

көпше

Олардың

сы/сі, ы/і
Источник: https://yznaika.com/hints/110-jalgaular



Жіктік жалғаулар

Жақ

Түрі

Есімдік

Жалғаулар

1 жақ

жекеше

Мен

мын/мiн, бын/бiн, пын/пiн

2 жақ

жекеше

Сен

сың/сiң

2 жақ

жекеше

Сіз

сыз/сiз

3 жақ

жекеше

Ол

-

1 жақ

көпше

Біз

мыз/мiз, быз/бiз, пыз/пiз

2 жақ

көпше

Сендер

сыңдар/сiңдер

2 жақ

көпше

Сіздер

сыздар/сiздер

3 жақ

көпше

Олар

-
Источник: https://yznaika.com/hints/110-jalgaular


Септік — сөйлемдегі сөздерді бір-бірімен байланыстырып, олардың арасындағы синтаксистік қатынастарды көрсетіп, өзі жалғанған сөзге заттық ұғымға қатысты грамматикалық мағына үстейтін қосымша. Септік тікелей өзі немесе басқа Формалармен бірлесіп келіп, зат пен қимыл я зат пен зат арасындағы субъектілік (субъектілік-предикаттық), тұра және жанама объектілік, меншіктік-қатыстык, мекендік, мезгілдік құралдық, көлемдік сияқты қатынастарды білдіреді. Септіктер зат есімге тән түрлену формасы болып табылады. Септіктің мағынасы да қызметі де, формалық ерекшеліктері де заттық ұғыммен байланысты. 

Қазақша атауы

Сұраулары

Септік жалғаулары

Жай септіктің сұраулары

Тәуелдік септіктің сұраулары

Атау септік

кім? не?

кімім? кімің? кіміңіз? кімі?
нем? нең? неңіз? несі?




Ілік септік

кімнің? ненің?

кімімнің? кіміңнің? кіміңіздің? кімінің?
немнің? неңнің? неңіздің? несінің?

-ның, -нің, -дың, -дің, -тың, -тің

Барыс септік

кімге? неге? қайда?

кіміме? кіміңе? кіміңізге? кіміне?
неме? неңе? неңізге? несіне?

-ға, -ге, -қа, -ке

Табыс септік

кімді? нені?

кімімді? кіміңді? кіміңізді? кімін?
немді? неңді? неңізді? несін?

-ны, -ні, -ды, -ді, -ты, -ті

Жатыc септік

кімде? неде? қайда?

кімімде? кіміңде? кіміңізде? кімінде?
немде? неңде? неңізде? несінде?

-да, -де, -та, -те

Шығыс септік

кімнен? неден?

кімімнен? кіміңнен? кіміңізден? кімінен?
немнен? неңнен? неңізден? несінен?

-нан, -нен, -тан, -тен, -дан, -ден

Көмектес септік

кіммен? немен?

кіміммен? кіміңмен? кіміңізбен? кімімен?
неммен? неңмен? неңізбен? несімен?

-мен, -бен, -пен


2)дайындығы әртүрлі оқушылармен жүргізілетін сауат ашу жұмысының ерекшелігі

1-сыныпқа оқуға дайындықтары әр-түрлі балалар келеді. Олардың ішінде кейбіреулері кітапті жүгіртіп оқый алады, ал екіншілері ежелеп оқыйды, үшіншілері буындап оқыйды, төртіншілері тіпті оқыйда алмайды, әріпте танымайды. Сондықтан мұғалім ең алдымен өз сыныбына түскен оқушылардың құрамымен танысды, олардың қайсысының қалай оқыйтынын біледі. Жүгіртіп оқый алатындарға «Әліппе серігінен» қосымша материал беріледі. ежелеп оқыйтындарға «Әліппеден» әріптерді қосып оқу тапсырмалары орындалады. Дайындығы нашар балаларммен сабақ үстінде сабақтан тыс уақытта үнемі жеке жұмысжүргізіледі. Әрбір оқушының дайындығына қарай тапсырма дәл, тез беріліп оларды түгел қамтиды. Мұнда, әрбір бала тапсырманы орындағанда сол сынып ұжымының ең бір пайдалы мүшесі сяқты сезінетін жағдай жасаған жөн.

Оқуға алынатын материал сабақтың жалпы тақырыбына сәйкес іріктеледі, әдетте әліппенің беттеріне сай бірақ әр баланың мүмкіндігіне қарай әртүрлі сөзде, буындар, сөйлемдер таратылады. Осы қағида әліппеден кейінгі кезеңдерде, «ана тәлән» оқығанда да, дидактикалық материалдар таратқанда да сақталып отырады. Бұл жұмыстардың барлығынығ көздейтін мақсаты-сабақ үстінде оқушылардың келісімді қызмет жасауын қамтамасыз етіп, әр оқушының дайындығына қарай оқу дағдысын жетілдіру.

3)дидактикалық бірліктерді ірілендіру технологиясы және оны шжмде қолдану жолдары

ДБІ технологиясы білім беруді модернизациялау бағытындағы негізгі идея ретінде білім, ғылым, инновацияның 

тұтастығын қамтамасыз етеді. Дидактикалық бірліктерді ірілендіру технологиясын математика пәніне қатысты ұзақ 

жылдар  (1967-1997)  зерттеу  нәтижесінде  педагог-ғалым  Пюрвя  Мучкаевич  Эрдниев  ұсынған.  Ол  дидактикалық 

бірліктер ұғымын енгізді. Дидактикалық бірлік бір сабақта өтілетін мәселе немесе сұрақтар. Дидактикалық бірлікті 

меңгеру  оқу  процесінің  «негізгі  клеткасы»  болып  табылады.  Дидактикалық  бірлік  студенттің  есінде  берік 

сақталады, ал осы негізге келіп қосылатын жаңа ұғымдар білім қорын ұлғайтады. 

Педагог-ғалым  Эрдниев:  «оқытушы  мен  білім  алушының  арасын  біріктіретін  тапсырма»,-  деп 

есептейді.Сондықтан  тапсырманы  түрлендіріп  орындау  әдісіне  мән  беріледі.  ДБІ  технологиясы  негізінде  оқыту 

тәжірибесі жаттығулардың негізгі формасы көпкомпонентті тапсырмалар деп көрсетеді. Бұл тапсырмалар бірнеше 

логикалық  әртүрлі,  бірақ  психологиялық  тұрғыдан  тұтастыққа  біріккен  бөлшектер  болып  саналады,  мысалы:  а) 

«дайын»  тапсырманы  орындау;  б)  кері  тапсырманы  құру,  орындау;  в)  берілген  үлгі  бойынша  аналогиялық 

тапсырма құрастыру, шешу;г)кейбір элементтері бойынша бастапқы тапсырмаға ұқсас тапсырма құру; д)бастапқы 

тапсырманың кейбір көрсеткіштеріне жалпылығымен бірігетін тапсырманы құрастыру және шешу.  

Білім беру саласында оқытудың озық технологияларын меңгермейінше сауатты, жан-жақты маман болу мүмкін 

емес. Жаңа технологияны меңгеру – мұғалімнің, интеллектуалдық, кәсіптік, адамгершілік, рухани азаматтық және 

басқа да көптеген адами келбетінің қалыптасуына  игі әсерін тигізеді, өзін-өзі дамытып, оқу-тәрбие үрдісін тиімді 

ұйымдастыруына көмектеседі. 

ДБІ технология жүйесі бойынша құрылған сабақтардың лейтмотиві: келесі сабаққа қалдырылған  қайталау емес, 

дәл осы сабақта орындалған тапсырманы бірер секундттан немесе минуттан кейін  жаңалау, өзгерту[1, б.131]. Олай 

болса, зерттелетін объектіні даму барысында тану, бастапқы білім формасын өзгертілген білімге қарсы қою арқылы 

тереңірек  түсіну  аталған  технологияның  өзегі  болып  табылады.  Осы  орайда  келесі  педагог-ғалымдардың 

технология  туралы  анықтамалары  біздің  талдау  тақырыбымызға  мазмұндық  жағынан  сәйкес  келері  анық: 

В.М.Шепель:  «Технология  –  белгiлi  заттың  бейнесiн  өзгерту  үшiн  қолданылатын  өнер,  бiлiктiлiк,  әдiс-тәсiлдер»; 

И.Г.Зайнышев:  «белгiлi  затты,  тұлғаны  сапалы  өзгертуде  қолданылатын  бiлiм  мен  әдiс-тәсiлдер  жүйесi»; 

Е.И.Холостов: «белгiлi шығармашылықтан сапалы нәтиже алу үшiн қолданылатын әрекеттер жиынтығы».  

Жалпы  ғылыми  танымның  үш  өлшемі  бар,  олар:  ғылыми  білімнің  шынайылығы,  ғылыми  білімнің  жүйелілігі 

мен негізделуі; білімнің интерсубъективтілігі(жалпылығы) [2, б.17].



10-билет

1)морфология.сөз тұлғасы, оның түрлері.

2)сауат ашу кезіндегі жұмыстар

3)деңгейлік оқыту технологиясы және оны шжмде қолдану тәсілі

11-билет

1)қосымша жұрнақ оның түрлері

2)мазмұндама оның түрлері, ұйымдастыру әдістемесі

3)жаңартылған жүйе бойынша оқыту тәсілдері және оларды шжмде қолдану мүмкіндіктері

12-билет

1)сын есімнің заттануы, шырай категориясы

2)оқудың түрлері мен сапалары

3)бастауыш сыны оқушыларының танымдық белсенділіктері мен шығармашылық қаблеттерін қалыптастырудың теориялық негіздері

13-билет

1)зат есімнің мағыналық топтары, морфологиялық белгілері, синтаксистік қызметі

2)сауат ашу барысындағы жазу, оған өойылатын талаптар

3)дидактикалық ойындар, оларды шжмнің оқу проценсінде қолданудың маңызы

14-билет

1)есімдіктің мағыналық топтары

2)шж бастауыш мектептің оқу процесінде оқыту технологияларын қолданудың маңызы

3)сауат ашу сабағында қойылатынпедагогикалық талаптар

15-билет

1)етістік, сат, сабақты етістіктер

2)мәтінге байланысты ұйымдастырылатын сөздік жұмыс

3)шжмдегі сабақ кестесіне қойылатын талаптар

16-билет

1)сан есімнің лексика-семантикалық топтары. Синтаксистік қызмету

2)шжм мұғалімінің жоспарына қойылатын талаптар.

3)мәтінді қабылдауға байланысты жүргізілетін жұмыстар

17-билет

1)сын есім. Сапалық және қатыстық сын есімдер

2)сауат ашу кезіндегі жүргізілетін оқу-тәрбие жұмысының түрлері

3)шжмде жұп алмасу әдістемесін қолдану жолдары

18-билет

1)етістіктің шақ рай категориялары

2)грамматика сабақтарында қолданылатын көрнекі құралдар

3)шжмнің оқу сабақтарында П.М.Эрдниевтің технологиясын қолдану жолдары

19-билет

1)үстеудің мағыналық топтары, синтаксистік қызметі

2)білім алушылардың оқу жетістіктерін бағалаудың критериалды жүйесі. Қалыптастырушы және жиынтық бағалау

3)сыныптан тыс оқудың ерекшеліктері

20-билет

1)еліктеуіш сөз, олардың түрлері

2)оқудың түрлері мен сапалары

3)шжмнің оқу процсінде критериалды бағалау жүйесін қолдану жолдары

21-билет

1)шылау сөздердің мағыналық, тұлғалық ерекшеліктері

2)жай сөйлемнің мақсатына қарай түрлері

3)шығамаға жоспар жасау

22-билет

1)жай сөйлемнің айтылу мақсатына қарай түрлері

2) «технология» «педтехнология» «инновайия» ұғымдары туралы түсінік

3)мысалдарды оқыту әдістемесі

23-билет

1)синтаксис. Сөздердің байланысу тәсілдері мен түрлері

2)шжмнің тарихы туралы түсінік

3)бастауыш сынып «әдебиеттік оқу» пәнінің мазмұны

24-билет

1)құрмалас сөйлем, салалас құрмалас сөйлем және оның түрлері

2)шжм ұғымы және шжмде оқыту ерекшеліктері

3)сауат ашу кезіндегі жүргізілетін тіл дамыту жұмыстары

25-билет

1)сөйлемнің тұрлаулы мүшелері, бастауыш пен баяндауыш

2)шжм де сыны комплектілерін құру жолдары

3)қазақ тілі әдістемесінің даму жолдары

Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   4   5   6   7   8   9   10   11   12




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет