16-БИЛЕТ 1)Антропогенез – бұл адамның тарихи және эволюциялық тұрғыдан қалыптасуы, оның физикалық қалыптасуы, сөздің, қызметтің және қоғам өмірінің бастапқы дамуының пайда болуы. Антропогенез барысында хомо сапиенс пайда болды, оның маймыл мен сүтқоректілерден бөлінуі және оқшаулануы болды. Антропогенез үдерісіндегі маңызды факторлар: тік адам, азық-түлік алу үшін әр түрлі заттарды пайдалану, еңбекке арналған құрал-саймандарды жасау, табынның болуы, тілдің пайда болуы. Этногенез (грек тіл. "тайпа, халық", "шығу тегі") — әртүрлі этникалық компоненттер негізінде этникалық қауымдастықты (этникалық топты) қосу процесі. Этногенез этникалық тарихтың бастапқы кезеңін білдіреді. Қазақ халқының қалыптасуының этникалық тарихы аса күрделi. Қазіргі Қазақстан жерiн әр түрлi тайпалар ерте тас дәуiрiнде-ақ мекендей бастаған. Оған айғақ болатын ежелгi адамдар тұрақтары Қаратау, Маңғыстау, Орта және Шығыс, Қазақстан, Бетпақдала, Мұғалжар таулары, Балқаш көлі маңынан ұшырасады
2)Көшпенді киіз үй құрылысының ерекшеліктерін сипаттаңыз. Неге қазақтарда киіз үйдің конус тәрізді емес, жарты шар тәрізді түрі таралғанын түсіндіріңіз. Киіз үйдің ерекшелігі - ол жарық пен желдетуді оңай реттеуге мүмкіндік береді.Түтін ашық шаңырақ, ортасындағы торлы шеңбер / күмбез саңылау арқылы бөлмені толтырмай шығады. Сондай-ақ, ол күндіз жарық беру қызметін етеді, ал түнде ол жылуды сақтауға мүмкіндік беретін. Сондықтан да оған аппақ киіз жабады. Ақ басқа түске қарағанда күн сәулесін жақсы шағылыстырып, жылуды аз сіңіреді. Осындай тұрғын үйлердің басқа түрлерімен салыстырғанда, ол дауыл желдеріне, жаңбырға және қардың шөгінділеріне төтеп беруге мүмкіндік беретін шар күмбезді шатырдың құрылымына ие. Бүгінгі таңда шеңбердің қасиетті мағынасы және ішкі алаңның маңызды бөлінуі туралы көп айтылады. Бірақ бұл ойлардың бәрі әдеттегі формадан әлдеқайда кешірек пайда болды. Ғалымдардың пікірінше, далада өмір сүрген көшпенділер дөңгелек пішінді таңдады, өйткені ол үнемі жүретін желге ең аз қарсылыққа ие.Қазақстанда климаттық жағдайы ауыр болғандықтан (дауыл желдері, жаңбыр және қар үйінділері), киіз үйдің мұндай түрі Ауа райының қолайсыздығын тежеу үшін қажет болды. Дәл осындай үйлер кез-келген дауылға төтеп бере алды.Біраз уақыттан кейін физиктер мен құрылысшылар дөңгелек ғимараттардың ең тұрақты, сонымен қатар төртбұрышты үйлерге қарағанда әлдеқайда кең екенін дәлелдеді.
3)XX ғасырдағы Қазақстан халқының этникалық құрамының өзгеруінің негізгі кезеңдерін анықтаңыз. Әр кезеңнің ерекшеліктерін сипаттаңыз. Өз жауабыңызға кем дегенде екі дәйек пен дәлел келтіріңіз Бүгінгі мемлекеттердің басым көпшілігінің халқы көпұлтты сипатқа ие. Ресей империясының құрамында болған кезеңде және Қазақстанда жүргізген саяси-әкімшілік реформалары барысында алғаш рет қазақ халқының құрамында үлкен өзгерістер басталды. Қазақ халқының ұлттық құрамы моноэтникалық тұтастықтан полиэтникалық сипатқа ие болды. Өлке тургындары моноэтникалық курамынын өзгере бастауы . XIX гасырдын 20 - жылдарына дейін Қазақстан халкынын тугелдей дерлік курамы казактар болды . XIX гасырдын 60 - жылдары Қазақстан хал кынын улттык курамы өзгеріске ушырай бастады . ХVIII гасыр дан бастап казактар жане әскери тургындар көбінесе бекіністер мен шептерде жане станицаларда орналасты . 1824 жылдан округтiк приказдар курылуымен вскери казактар , кейiппен ша руалар Солтустік - Шығыс Қазақстанды мекендей бастады . Осы кезде жана калалар пайда болды . Қазақстанға Ресейден орыс ша руалары 1861 жылгы басыбайлылык кукыкты жойгашнан жане XIX гасырлып екiншi жартысындагы өлкеде жүргiзiлген әкiм шiлiк реформалардан кейiн кенiнен коныс аударыла бастады . 1897 жылы Казакстан аумагында 4 млн - нан астам адам омiр сурді , олардын 81,7 % -ын казактар курады . Тургындардын калган бөлiгi казактар жане коныс аударушы шаруалар , уйгыр , дунген . татар , озбек т.б. улт өкiлдерiнен тұрды . Қоныс аударушылардын басында келдi . едруір бөлігі Казакстанга XIX гасырдын соны мен ХХ гасырдың басында келді. 1917- 1920 жылдар аралығындағы Азамат соғысы, азық-түлік бөлу, егіннің жетіспеушілігі, ашаршылықтың күшеюі нәтижесінде. Республика халқының саны айтарлықтай қысқарды. 1926 жылы Бүкілодақтық халық санағы жүргізілді. Республика халқының жалпы саны 6 миллионнан астам адамды құрады. Ұлы Отан соғысына дейін Қазақстанның этнодемографиялық жағдайында үлкен өзгерістер болды. Жүздеген мың адам Қазақстанға күштеп жер аударылды. Соғыс жылдарында Қазақстан жерінде алпыстан астам ұлт өкілдері болды. Қазір Қазақстанда 130 ұлттың өкілдері тұрады. Оның 11-і ең көп, басым ұлттар қазақтар мен орыстар, олар Қазақстанның этникалық құрылымының 85 пайызын құрайды
