Білім беру бағдарламасы 022-2023 оқу жылының көктемгі семестрі курс, қазақ бөлімі
Түсіну сөйлеудің ең бір басты кезеңі, сөздің болатынын айкындайды
жүктеу/скачать 375,53 Kb. Pdf көрінісі
|
15-лекция
- Бұл бет үшін навигация:
- Лингивистика болсын психология болсын диалогты және монологты
- Сөйлеудің негізгі функциялары
| Түсіну сөйлеудің ең бір басты кезеңі, сөздің болатынын айкындайды
констатациялайды, сөз коғамсыз туындамайды ол карым-катынаска арналған әрі сол карым катынаста туындайды, сөйлеу әлеуметтік өнім. Аса ерекше айтатын нәрсе ол ішкі сөз-әңгімелесу-мәселесі, яғни киялдағы әңгімелесуші адам, ол сөз өте эмоциялы болады. Әрине ойлау мен ішкі сөздің өзара байланысы бар, тіпті бір кездері екеуін бірдей деп те түсінді, алайда бұл сұрак әлі толык шешілмеген өткір сұрактардың бірі Ішкі сөз максималды кыскартылған (свернутый), бұрылып кеткен стенографикалык сөз ( грек сөзі, тар, тығыз және жазу, ауызша сөзді өте тез жазу тәсілі ) ал жазбаша сөйлеу максималды өрістеген развернутый», таратылған ауызша сөйлеуге карағанда формалды түрде аякталған сөйлеу Лингивистика болсын психология болсын диалогты және монологты сөйлеуді өз беттерінше жеке зерттейді, яғни сөйлеудің көп кырлы функционалды екенін көреміз, Карым-катынас психологиясынына білетіндей вербалды сөйлеу, вербалды емес сөйлеу бар сонымен сөйлеу түрлерін сабактың Сөйлеудің негізгі функциялары 1.коммуникативті (сөз карым катынас кұралы, коммуникацияның кұралы), 2.интеллектік (кабылдау, ес, ойлау процесіне тікелей катысады, ал тілдің функциясында ол интеллектуалды құрал болып табылады, адам өз әрекетін жоспарлайды), 3.мотивациялык-реттеуші (психикалык процестерді, күйлерді және мінез-құлыкты баскару процесіне катысуы), 4.психодиагностикалық, 5.психотерапевтік, 6.әрі ойлау функциясы, 7.эмоциялык, 8.әсер етуші (воздейств)(адам әсер ету үшін сізге сөйлейді, баска адамның санасына әсер етеді) , 9.экспрессивті (мәнерлеуші) сөйлеу психологиясында кейде выразительная речь кейде экспрессивная речь деп келтіреді, сіз айттатынн сөз өте айкын, әрі көрнекі болу үшін сіз мәнерлеуші «эскпрессивті») тіл құралдарын пайдаланасыз, яғни екеуі бір мағына 10.әлеуметтік (сөз әлеуметтік өмір үшін кажет соған арналған, сол аркылы сөз әсер етуші функцияны да жасайды) , 11.мағыналык, белгілеуші, семантикалык (яғни сөйлеуді қарым-катынас кұралы ретінде пайдаланып сол аркылы адам өзінің ойларын, сезімдерін баскаға жеткізуге колданады), 12.сигнификативті ( обзначающая, белгілеуші ол бірлескен әрекетте, карым катынаста калыптасады, Назар салу, осы сигнификативті функция адамның сөйлеу әрекетінің жануарлардаң коммункациясынан негізгі айырмашылығын көрсетеді) 13.тексеру функциясы (аадм өз іс-әрекетін кадағалап, тексеріп отырады 14.жалпылаушы функция кез келген сөз жалпылайды, ұғымға айналады 15. сигналды «кез келген сөз бір нәрсені белгілейді атайды) функцияларын атауға болады, 16.хабарлаушы функция Сөйлеудің өте маңызды функцияларының бірі оның эмоциялык функциясы жүктеу/скачать 375,53 Kb. Достарыңызбен бөлісу:
|