Бақылау сұрақтары:
1.Бухгалтерлік балансқа анықтама беріңіз.
2.Баланстың баптары не деп айтылады?
3.Қандай баптар актив балансында көрсетіледі?
4.Қандай баптар пассив балансында көрсетіледі?
5.Бухгалтерлік басқару өзімен нені көрсетеді?
6.Кредиторлық және дебиторлық қарыздардың түрлері.
7. Валюталық бухгалтерлік баланстың ықпал ететін шаруашылық операцияларын типтерін ата.
Тақырып 4. Екі жақты жазу әдісі шаруашылық операцияны көрсету
және бухгалтерлік есеп
Мақсат : бухгалтерлік шоттарды оқу және бухгалтерлік есепте мақсаты
Глоссарий
Бухгалтерлік еептің шоты – бұл ағымдағы біртестігін көрсету тәсілі және активтер ді топтастыру, жарғылық капитал, шығыс және табысы шаруашылық субьектінің.
Пассивті – бұл бухгалтерлік есептің шоттары, жарғылық капитал есептелетін және кәсіпорынның міндеттемелері, бар болуы, қозғалысы.
Екілік жазу шаруашылық операциялар бухгалтерлік есепте екі рет жазылыды: дебит бір шотқа және сол уақытта кредит басқаға бір соманы.
Корреспондентік шот– бұл шоттар арасындағы қарым қатынас, екілік жазу кезінде пайда болатын айтады.
Бухгалтерлік проводка – бұл корреспонденция шоттардық құрылуы, бір уақыт кезінде дебитке және кредитке бөлінеді жазу шаруашылық субьектінің сомасы, регистрацияға жататындар.
Жоспар:
1. Түсінігі, бухгалтерлік шоттардың құрамы және құрылуы
2. Шаруашылық операцияларының шоттарда екілік жазу
3.Синтетикалық және аналитикалық шоттар және олардың арасында қарым қатынас
4.Синтетикалық шоттар бойынша аударылым көрсеткіштер
1. Түсінігі, бухгалтерлік шоттардың құрамы және құрылуы
Бухгалтерлік еептің шоты – бұл ағымдағы біртестігін көрсету тәсілі және активтер ді топтастыру, жарғылық капитал, шығыс және табысы шаруашылық субьектінің.
Әр бір мүлікті есептеуіне және бөлек шоттарды ашады өзінің атауымен операцияның және сандық нөмірмен,(шифр),олар баланстың баптарына сәйкес келеді, мысалы, 1310 «Шикізат және материалдар», 1010 «Ақша қаражат кассада», 1014 «Есеп айрысу шотындағы ақша қаражат»
Әрбір шот екілік кестесінде көрсетіледі. Сол жақ шоттар – дебет ( лат.т – «керексін»), оң жақ– кредит (лат.т – «сену»).
Дебет Шоттың атауы Кредит
Мысал 1. Жалпы бухгалтерлік есептің кестесі
Активтік шоттарда дебит өсуі деп белгіленеді, кредит – төмендеу; ал пассивте басқаша: дебет – төмендеу, ал кредит – өсу.Бухгалтерлік есепте шоттар активті және пассивті болып бөлінеді.
Шоттар активті болады:
экономикалық құрамы бойынша,шоттар активті бар бойынша, құрамы және орналасуы;
баланс -шоттар,баланстың активті жағында орналасқан;
сальдо (қалдық) – шоттар, дебиторлық қалдықтары бар.
Шоттар пассивті болады:
экономикалық құрамы бойынша, міндеттемелерді және жарғылық капиталды есепте көрсететін;
баланс –шот (бап), «Жарғылық капитал және міндеттемеде» орналасқан баланс;
Актив және пассивті құрудың келесі шарттарымен орындалады.
Активті шоттар үшін. Активті – бұл бухгалтерлік есептің шоттары,активтердің барлық түрлерін өзіне қосады (мысалы 2). Мысалы, «Ғимарат және құрлыс», «Кассадағы ақша қаражат», «Есеп айрысу шотындағы ақша қаражат», «Шикізат және материалдар».
Дебет Активті есеп шот Кредит
басты қалдық-активтер саны,
құрал және белгілі субьектіге қарызы Шаруашылық
операциялардың әсерінен
Активтердің өсуі, шаруашылық активтердің төмендеуі -
операциялардың әсерінен +
Дебит шоты бойынша айналымы (сома Кредит шоты бойынша айналымы (сома
барлық шаруашылық операциялардан ДТ барлық шаруашылық операциялардан КТ)
Соңғы қалдық-активтер саны
Мысалы 2. Активті есеп структурасы
Соңғы активтер есебі бойынша дебиттеледі немесе нөлге тең болады:
Сқ = Бқ + Ай Дт – АйКт (активті шот)
Достарыңызбен бөлісу: |