Тәжірибелік жұмыс №9
Жүктерді буып-түюге арналған амортизациялайтын материалдардың параметрлерін
таңдау және есептеу
Практикалық жұмыстың мақсаты: жәшіктер мен қаптамалардағы жүктердің
сақталуын қамтамасыз ету үшін амортизациялайтын материалдарды таңдау
қағидаларымен таныстыру.
Практикалық жұмыстың міндеті
Жүкті қорапта сақтау үшін амортизацияланатын материалдың геометриялық
параметрлерін таңдаңыз және есептеңіз, берілген өлшемдердің Q массасы, олар h құлау
биіктігінен ең жоғары соққы үдеуіне төтеп береді.
Бастапқы деректер
Бастапқы мәліметтермен жұмыс нұсқасын таңдауды кестедегі студенттер жүзеге
асырады. 4.1 журналдағы студенттің тегі нөмірін 326 санына көбейту арқылы алынған
төрт таңбалы шифрдың сандары бойынша (1-3 нөмірлері үшін Төртінші санмен нөлді қосу
арқылы): шифрдың бірінші сандары бойынша - 2 – бағаннан, екінші сандары бойынша – 3
– бағаннан, үшінші сандары бойынша – 4-бағаннан, төртінші сандары бойынша-5-
бағаннан.
Теориялық бөлім
Амортизациялайтын материалдар - жүктерді тасымалдау және сақтау кезінде
қатарды немесе қаптаманы нығайтатын төсемдерді дайындау үшін пайдаланылатын,
соққы және діріл жүктемелерін бәсеңдететін материалдар.
Амортизациялық материалдар ретінде мыналар қолданылады: ағаш чиптері (жақсы
икемділікке ие, бірақ ылғалдылық жоғарылаған кезде оны жоғалтады), киіз
(формацияларға жақсы төзімді, бірақ гигроскопиялық және зиянды заттарға бейім), шыны
талшық (жоғары икемділікке ие, Гигроскопиялық емес, жанбайды, бірақ жоғары
абразивтілікпен сипатталады), қағаз бен картон (қажетті пішінді оңай алыңыз, жақсы
амортизациялаңыз- жеңіл салмақтар салыстырмалы түрде арзан, бірақ қайталанатын
қолдану кезінде олар серпімді қасиеттерін жоғалтады, ылғалдан қорқады), көбік
полимерлері (жақсы сіңіргіш және жылу оқшаулағыш қасиеттері бар, ылғалға төзімді,
шаң бермейді, бірақ қайталанған жүктемелермен олар амортизациялық қасиеттерін
өзгертеді), ауа көпіршігі полимерлі пленкалар және т. б.
Полимерлердің ең көп тарағандары - полистирол, пенополи-этилен, велафлекс ең
экологиялық материалдар ретінде. Көбік полимерлері, гофрленген картон да
қолданылады.
Жүк тиеу-түсіру жұмыстары кезінде құлау, соғылу кезіндегі соққылар неғұрлым
қауіпті. Амортизациялаушы материалдар арнайы сынақтар нәтижесінде алынған соққы
қорғау қасиеттерінің белгілі бір сипаттамаларына ие.
Амортизациялық материалдарды сынаудың негізі соққы қозғалысының принциптері
болып табылады.
Анықтама үшін (ГОСТ 8.127-74 "соққы қозғалысының параметрлерін өлшеу.
Терминдер мен анықтамалар"). Соққы қозғалысы - бұл жүйенің табиғи тербелістерінің ең
аз кезеңі немесе оның уақытының тұрақты кезеңі өзара әрекеттесу уақытына сәйкес
келетін немесе одан үлкен болған жағдайда дененің қарастырылатын жүйемен бір реттік
өзара әрекеттесуі нәтижесінде пайда болған қозғалыс. Соққы жылдамдығы, соққы
қозғалысы, соққы деформациясы, соққы үдеуі – бұл соққы қозғалысын сипаттайтын
физикалық көрсеткіштер.
Соққы үдеуі-соққы қозғалысы кезінде қарастырылатын нүктенің үдеуі.
Соққы әсерінің деңгейі (МЕМСТ 30631-99 "пайдалану кезінде механикалық
сыртқы әсер етуші факторларға төзімділік сағатындағы машиналарға, аспаптарға және
басқа да техникалық бұйымдарға қойылатын жалпы талаптар") жіктеледі (орны
ауыстырылатын бұйымдардың қозғалысында стационарлық және бұзушы үшін):
соққысыз-соққы соққысының максималды амплитудасының деңгейі 9,8 немесе 10 м/с2
(1g);
елеусіз - 10 – нан 40 м/с2 - ге дейін (1g – 4 g); елеусіз-40-тан 70 м/с2-ге дейін (4g-7 g);
Елеулі-70-тен 100 м/с2-ге дейін (7g-10 g);
жоғары-400 м/с2 (40g) жоғары.
Амортизациялық материалды сынау нәтижесі соққы жүктемесінің (К) үлгіге
статикалық қысымнан (Р) тәуелділік қисығы түрінде ұсынылған соққы қорғау
қасиеттерінің сипаттамасы болып табылады (сурет. 9.1).
Сур. 9.1. Соққы жүктемесінің бұйым үлгісіне статикалық жүктемеге тәуелділігі
Мәселені шешу бойынша ұсыныстар
Бұйымның ыдысқа жіберілетін соққы жүктемесі мен статикалық қысымы (9.1) және (9.2)
формулалар бойынша анықталады. Статикалық қысымды қораптың түбіне де, қақпағына
да, бүйірлеріне де есептеу керек. Әрі қарай есептеулер үшін максималды мәнді алыңыз.
Кестеде 1-ден амортизацияның тұрақты мөлшерін анықтағаннан кейін. 9.2 алынған
материалға ең жақын С1 байланысы бар амортизациялық материал таңдалады.
Таңдалған материал үшін амортизациялық төсемнің қалыңдығы мен ауданы анықталады
(9.4, 9.5). Алынған S0 төсеу алаңы s жүктемесінің қолдау аймағымен салыстырылады,
яғни есептеу үшін статикалық қысым таңдалған қораптың сол жағы.
|