Білім беру бағдарламасы бойынша оқитын студенттерге арналған дәрістер жинағы Алматы 2021


Фундаменталды әсерлесулер. Күшті, әлсіз, электромагнитті



Pdf көрінісі
бет36/40
Дата14.10.2023
өлшемі1,3 Mb.
#114079
түріБағдарламасы
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   40
15.4 Фундаменталды әсерлесулер. Күшті, әлсіз, электромагнитті, 
гравитациялық байланыстар 
 
Элементар бөлшектерді ішкі құрылымы физиканың дамуының заманауи 
деңгейіндегі басқа бөлшектерден тұрады деп қарастыруға болмайды. Олар бір 
бүтін және бір - біріне айланып отырады.
Элементар бөлшектердің әсерлесуінің белгілі 4 түрі бар: 
күшті, әлсіз, 
электромагнитті, гравитациялық

Төмендегі 15.3-кестеде әсерлесу түрлерінің тұрақты шамалар реті және 
бөлшектердің орташа өмір сүру уақыты келтірілген.


69 
15.3 кесте 
Әсерлесу α

R,м 
τ, с 
Сақталу
заңдары 
Қатысу- 
шылар* 
Тасымалд
ау- 
шылар 
Түсі, иісі 
өзгереді




~1 
~10
-2 
~10
-10 
~10
-38 
10
-15 
∞ 
~10
-
18 
∞ 
~10
-23
~10
-20 
~10
-13 

Барлығы 
Т 
дан 
басқа 
барлығы 
p,E,J 
q,B,L 

q(H) 
q(H),ℓ
± 
W
±
q(H), 
ℓ 
барлығы 
g
i
(i=1...8) 
γ 
W
±

+ - 
- - 
 
- + 
 
? ? 
Белгіленулері: S – күшті, Е – электромагнитті, W – әлсіз, G –
гравитациялық, q – кварктер, H – адрондар, ℓ - лептондар. 
15.3 кесте берілгендері бойынша әсерлесу түрі қашан және қандай шартта 
ерекшелінетінін көруге болады. Мысалы гравитациялық әсерлесудің әсерлесу 
қашықтығы радиус бойынша шектелмеген, бірақ микро әлем процестерінде 
айтарлықтай роль атқармайды, қарқындылығы өте әлсіз әсерлесу болып 
табылады. 
15.5 Элементар бөлшектер классификациясы. Лептондар, адрондар. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   32   33   34   35   36   37   38   39   40




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет