Білім беру бағдарламасы ЖҰмыс дәптері нұр-Сұлтан, 2022
жүктеу/скачать 13,39 Mb.
|
Жұмыс дәптері Қазақ тілі Т1 ПИБ
- Бұл бет үшін навигация:
- Көз жүгіртіп оқу Тапсырма. Зат есімдер мен етістіктерді қосып оқыңыз.
| Көз жүгіртіп оқу
Тапсырма. 1. Мәтінді төменнен жоғарыға қарай оқып, жесір кемпір туралы оқиға желісін ретімен қойыңыз. 2. Мәтінге негіз болған сөз тіркесін табыңыз. А) шығарған күйі В) жалғызынан айырылған ана С) ұшардың дауысы D) дертке шалдыққан бала Е) саятшылық құру Бір жесір кемпірдің жұрт аузына іліккен жалғыз баласы болыпты. Ол кездегі жақсының әдеті — жүйрік мініп, ит жүгіртіп, құс салатын. Кемпірдің баласының да бір жүйрік аты, ұшар деген құмай тазысы бар екен. Әсіресе ұшары қара жерден із кесетін аңсақ, иесіне адал қағылез, қанжығаның қанын құрғатпайтын жолды ит болса керек. Астындағы аты, соңындағы тазысы келіскен соң, жігіт жиі-жиі аңға шығып, саятшылық құрады екен. Күндердің бір күнінде жалғыз жігіт тосын дертке шалдығып, дүние салады. Ел аза тұтып, арулап қояды. Сонан соң бұрынғы-соңғының дәстүрі бойынша, өлік шыққан жұртты ауыстырып, ауыл қонысын өзгертіп, жаңа жұртқа аунап қонады. Жаңа жұртқа келген соң, жесір кемпір «жалғызымның көзі ғой» деп, тазыны іздесе жоқ дейді. Содан көңілі алаң болып, тынши алмай ескі жұртқа келсе, ұшар жас қабірдің басында иесін қимай ұлып отыр дейді. Үшкір тұмсығын көкке қаратып ұлып, иесін жоқтап сарнаған ұшардың дауысын естігенде жесір кемпір: Жалғызымнан айырылдым, Қанатымнан қайрылдым! Ұшар, Ұшар, кә-кә! — деп дауыс қойып, аңырап қоя береді. Ескі жұртта жалғызынан айырылған сорлы ана мен иесінен айрылған жетім тазы қосыла күңіренеді. Қорқыттың осы оқиғаға байланысты тебіреніп шығарған күйі «Ұшардың ұлуы» деп аталған екен. Көз жүгіртіп оқу Тапсырма. Зат есімдер мен етістіктерді қосып оқыңыз. Мәтін етістіктері қай шақта баяндалғанын табыңыз. А) өткен шақ В) осы шақ С) келер шақ D) бұрынғы өткен шақ Е) ауыспалы өткен шақ Бір жесір кемпірдің жұрт аузына іліккен жалғыз баласы болыпты. Ол кездегі жақсының әдеті — жүйрік мініп, ит жүгіртіп, құс салатын. Кемпірдің баласының да бір жүйрік аты, ұшар деген құмай тазысы бар екен. Әсіресе ұшары қара жерден із кесетін аңсақ, иесіне адал қағылез, қанжығаның қанын құрғатпайтын жолды ит болса керек. Астындағы аты, соңындағы тазысы келіскен соң, жігіт жиі-жиі аңға шығып, саятшылық құрады екен. Күндердің бір күнінде жалғыз жігіт тосын дертке шалдығып, дүние салады. Ел аза тұтып, арулап қояды. Сонан соң бұрынғы-соңғының дәстүрі бойынша, өлік шыққан жұртты ауыстырып, ауыл қонысын өзгертіп, жаңа жұртқа аунап қонады. Жаңа жұртқа келген соң, жесір кемпір «жалғызымның көзі ғой» деп, тазыны іздесе жоқ дейді. Содан көңілі алаң болып, тынши алмай ескі жұртқа келсе, ұшар жас қабірдің басында иесін қимай ұлып отыр дейді. Үшкір тұмсығын көкке қаратып ұлып, иесін жоқтап сарнаған ұшардың дауысын естігенде жесір кемпір: Жалғызымнан айырылдым, Қанатымнан қайрылдым! Ұшар, Ұшар, кә-кә! — деп дауыс қойып, аңырап қоя береді. Ескі жұртта жалғызынан айырылған сорлы ана мен иесінен айрылған жетім тазы қосыла күңіренеді. Қорқыттың осы оқиғаға байланысты тебіреніп шығарған күйі «Ұшардың ұлуы» деп аталған екен. жүктеу/скачать 13,39 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|