9
1.6.- тапсырма. Төменде берілген үзіндіні оқып шығып, тест әзірлеу процесі бойынша өз
түсінігіңізді тұжырымдаңыз
Тапсырма (тест) құрастыру – бұл өнер ма әлде ғылым ба?
«Білім берудегі өлшем» (Educational measurements, 2006) кітабынан үзінді
Өзімізге белгілі, соңғы 60 жыл ішінде осы тақырып төңірегінде бірнеше сапалы
құралдар шығарған сарапшылар пікірінен, сондай-ақ, тест құрастыру бойынша тәжірибелі
мамандардың іс-тәжірибесінен туындаған тапсырма құрастырудың тиімді тәжірибесі
туралы шүбә келтіру көп жағдайда жоқ деуге де болады. Тест құрастыруда
эксперименталды контексте тест дизайны аспектілерін зерделеуге барынша аз мөлшерде
зерттеу жұмысы әсер етті. Әрине, құрастыру үдерісі нақты, бір мағынадағы жоғары
деңгей күрделілігі бар тест тапсырмалары – бұл нағыз өнер деп есептейтін
құрастырушылар бар, ішінара олар дұрыс айтады. Өлшеу тарихында тест құрастыру
бойынша рәсімдердің мазмұны қандай деңгейде екені, бастапқы кезеңде ғылыми
тәсілдермен, яғни, барлық тест құрастыру үдерісі бағытталатындай, дәлелдер базасына
негізделген тәсілдер: тест дизайнынан бастап, тестілеуді өткізу және бағалаумен
аяқталатындай ненің орнықты бекітілуі қажеттігі тәжірибеде қалай қарастырылғаны
туралы түсінік аз. Тест құрастырудың ғылыми жағы – бұл барынша кәсіби талқылауды
қажет ететін сұрақ.
Тест құрастырудың қажеттілігіне қарай ғылыми компонентке ие екеніне сендіру –
кейбір жағдайда тест құрастырудың валидациясы (дұрыстығын растау) рөлін
атқаратынына сендіру болып шығады. Бұл тест нәтижесі мен шешімін дұрыс
интерпретациялау үшін, әрі сол негізде құрастырылғандықтан, тест құрастыру барынша
айқын, маңызды болып көрінеді. Ең аз дегенде тест нәтижесін дұрыс
интерпретациялағысы келетін қолданушы тест спецификациясымен танысуы қажет, олар
қалай есептелген, тест құрастырудың үдерісі қандай, тестің бір немесе барынша жүзеге
асырылып жүрген формасы болуы мүмкін. Бұл тест «мазмұнының валидтілігін» бағалау
мәселесі ғана емес, бұл бірнеше ескі терминологияларды қолдану; тест құрастыру
валидтілігінің көптеген аспектілеріне, көптеген қорытынды жасау түрлеріне әсер етеді.
Бұған дейін тест құрастыру тұтас алғанда өнер деп қарастырылды деп сендіруге болар еді,
дегенмен бұл ешқашан толыққанды шындық болмаған. Қазіргі кезде тест құрастырудың
барынша орнықты ғылыми базасымен қамтамасыз ету үшін барынша күш жұмсалуда.
Достарыңызбен бөлісу: