Білім беру бағдарламасы Құрастырушы: Айтуганова Сауле Гараповна, педагогика ғылымдарының 3


Ароматты қатардағы нитроқосылыстар



бет47/88
Дата19.09.2023
өлшемі0,8 Mb.
#108402
түріБілім беру бағдарламасы
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   88
Байланысты:
Силлабус органика. казакша (1)

Ароматты қатардағы нитроқосылыстар — бұл бензол ядросының бір немесе бірнеше сутегі атомдары азот қышқылының қалдықтарымен-нитротоптармен алмастырылатын хош иісті көмірсутектердің туындылары. Нитро тобын бензол ядросына енгізу әдетте концентрацияланған азот пен күкірт қышқылдарының (нитрлеу қоспасы) қоспасының әсерінен жүзеге асырылады.
Сілтілік ортада нитроқосылған гидроксиламинмен аминдеу қанағаттанарлық өнімділікпен бензол және нафталин қатарларының бастапқы аминдерін алуға мүмкіндік береді.
Бензол ядросындағы нитротоптары бар ароматты қатардың нитроқосылыстары негізгі немесе қышқылдық қасиеттері жоқ бейтарап заттар болып табылады, сондықтан олар қышқылдарда және сілтілерде ерімейді. Ароматты нитроқосылыстардың химиялық қасиеттері молекулаларда нитротобы мен бензол ядросының болуына және олардың бір-біріне өзара әсеріне байланысты.
Ұсынылатын әдебиеттер: [1,3,5,6,7,9,13,18,22, 23, 25,26].
Өзіндік дайындалуға арналаған тапсырмалар:

  1. Ядрода нитротобы бар нитроқосылыстар.

  2. Бүйірлік тізбекте нитро тобы бар нитроқосылыстар.

  3. Жеке өкілдер, практикалық қолданылуы.



Дәріс №25.
Тақырыбы: Фенолдар және ароматты спирттер.
Дәріс мақсаты: фенодар және ароматты спирттердің жіктелуің, құрылымын, алу тәсілдерін, қасиеттерін, изомериясын зерттеу.
Дәріс жоспары:
1. Фенолдар. Анықтамасы, номенклатура. Жіктелуі.
2. Физикалық қасиеті.
3. Фенолдарды алу. Көмір шайырынан фенолдар мен крезолдарды бөліп алу.
4. Фенолдардың электрондық құрылымы, шектеу құрылымдары, мезо формуласы, дипольдік моменттері және байланыс ұзындықтары. Спирт, фенол, көмір қышқылының иондану константалары. Фенолат анионы, оның құрылымы.
5. Бірінші және екінші реттік орынбасарлардың фенолдың қышқылдық қасиетіне әсері. Сутектік байланыстар. Фенол өзегіндегі электрофильді орынбасу реакциялары. Гидроксил тобының реакциялары.
6. Екі және үш атомды фенолдар. Резорцин мен флороглюкиннің таутомериясы. Сілтілік ортада тотығу. Пирогалол.
7. Ароматты спирттер, түсінігі, фенолдардан айырмашылығы.
Фенолдар-молекулада бензол ядросымен тікелей байланысқан гидроксил тобы бар органикалық қосылыстар:

Бензол ядросындағы гидроксил топтарының санына байланысты бір, екі және үш атомды фенолдар ажыратылады. Монатомды фенолды кейде ескі атау — карбол қышқылы деп атайды.


Фенолдардың химиялық қасиеттері гидроксил тобымен және онымен байланысты бензол ядросымен анықталады. Фенол-әлсіз қышқыл (рК& = 10). Фенолдың қышқылдық қасиеттері оттегі атомының электрондарының жалғыз жұбының бензол сақинасының х-электронды жүйесімен жұптасуымен түсіндіріледі. Нәтижесінде O-Н байланысы одан әрі поляризацияланады және сутегі атомы протон ретінде бөлінеді.


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   43   44   45   46   47   48   49   50   ...   88




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет