Геологиялық қима. Геологиялық қима созылым түзу немесе сызықта бір жазықта және вертикальдық масштаппен құралады. Олар есеппен алынады. Қимадағы сызық картада көрсетіледі және бас әріппен жазылады.
Қимаға барлық геологиялық аймақтар салыну керек және жыныс жасын, олардың арасын нүктелермен өстік қатынас сызығын көрсету қажет. Сондай-ақ қимада құрылым бөлімдерінің қуаты және қосымша қатпарын ұстау керек. Кей жағдайда қимада түзу емес созылым қатпар бағытымен оның нақты құлау бұрышын, кестеден немесе көмірмен есептеледі.
Геологиялық қимадағы нүктелер қима сызығы картада болу керек. Геологиялық мазмұндамадағы шартты белгілер көрсетілу қажет. Солтүстік, солтүстік-батыс қиманың соңының оң жағында орналасады, ал солтүстік батыс, батыс және оңтүстік-батыс-сол жағында.
Құрылымдық баған. Геологиялық картада шартты белгілер және қимада сондай-ақ құрылымдық баған салынады. Ені 3см баған кескінделеді, онда шөгінді және метаморфты жыныс аймағында жетілгендігі картада қазым ұғымдар көрсетіледі. Геологиялық карта бойынша құрылымдық бөлімдерден тұрады. Бағанның сол жағында жыныс жасы (жүйе, бөлім, ярус) және оның индексі көрсетіледі. Бағанның оң жағында құрылымдық бөлімі метрмен, сондай-ақ қуаттылығы келтіріледі.
Тектоникалық сызба. Тектоникалық сызбада графикалық кескіні тектоникалық құрылым ауданы нәтижесінде карта анықтамасы алынады.
Тектоникалық картада анықтамадан кейін карта шекараның жетілу аймағы және құрылымсатысы көрсетіледі.
Құрылым сатысы (құрылым ярусы) жүйелі эффузивті-шөгінді жыныс, бөлім құрылымы немесе тез келіспеуші.
Байқал құрылым сатысы (AR+PR);
Каледондық құрылым сатысы (E3+O+S);
Герциндік құрылым сатысы (D3+C1+C2);
Альпиндік құрылым сатысы (K2+P+N2).
Кеңістікте кең жайылған құрылым сатысы тектоникалық сызбада сызықты немесе боялған (кембрилік-әр түрлі, каледондық-көк, кембрилі-жасыл, алпиндік-сары), құрылым сатысында осы түстер.
Тектоникалық сызба келесі бөлімдерден:
Сызбада интрузивтіжиынның тараған аймағы сондай-ақ олардың жас индексі келтіріледі.
Сызбада құрылым –фациялық аймағы және аймақ аралық. Аймақ әріпен белгіленеді ((А) (Б)), жоғардан-төменге немесе солдан-оңға. Аймақ аралықта әріптер жеке жақшаға алынбайды (А,Б). Осы сызбадан кейін сәйкесінше түспен белгіленеді.
Сызбада шекара аралық құрылым сатысы және саты асты.Құрылым сатысы рим санымен жақшаға алынып жазылады ((I), (II)) жоғардан-төмен немесе солдан-онға. Саты асты құрылым рим санымен жеке жақшаға алынбайды (I, II).
Құрылым карта сызбасында шекара бөлінеді (антиклиналды, синклиналды).
Сызбада өс қатпары және жарылыс бұзылысы белгілермен белгіленеді.
Сызбада айтарлықтай жатыс элементтері түсіріледі. Құрылым элементтері және ерекше белгілер шартты атаулары соңында болады.
Тексті бөлім. Түсіндірме жазбада титул парағынан ашылады. Титул парағына мазмұны әдістеме нұсқамасынан беріледі. Барлық бөлім жазбасын геологиялық картада анықталады. Осындай картаны анықтама жасау немесе оны оқу. Негізгі осы сұрақтарға нақты жауап беру:
Көне және жас жыныстар қайда орналасқан және олар қандай құрылымды екенін анықтау?
Ең негізгі келіспеуді анықтау және оларғамінездеме келтіру.
Жасын анықтау және жарлыс бұзылысын анықтау.
Интрузивтік жыныстардың пішінін және жасын жазу.
Геологиялық даму аймақ тарихын жазу.
Текістік бөлім жазбасын қысқаша қайталамай жазу. Әрбір жаңа ой жаңа жолдан жазылады. Жұмыс барысында геологиялық карта немесе геологиялық қимада көрсетілетін интрузивті жыныстың жасын және типін, бұзылыс жарлысын көрсету. Барлық суреттер шартты белгілермен көрсетіледі. Анықтама атауы суреттен төмен тұру керек.