Білім және ғылым министрлігі Қазақстан Республикасы «Talap» коммерциялық емес акционерлік қоғамы» сейтпанов п. К., Каpтабаев а. Т., Алпысбаев а. А



Pdf көрінісі
бет161/240
Дата09.10.2022
өлшемі6,14 Mb.
#41994
1   ...   157   158   159   160   161   162   163   164   ...   240
Оқшаулау диагнозы. Оқшаулаудағы электр өрісінің әсерінен күрделі 
процестер жүреді. Біріншіден, қоспалар мен құрылымдық ақауларға 
байланысты диэлектриктерде бос зарядтардың болуына байланысты 
оқшаулауда әрдайым өтпелі ток пайда болады, екіншіден, баяу поляризация 
жүреді, яғни сіңіру тогын тудыратын байланысқан диполь молекулаларының 
ығысуы және айналуы. Үшіншіден, лезде поляризация жүреді, бұл атомдар 
мен иондардың электронды қабықтарының серпімді ығысуы мен 
деформациясы және Ығысу тогын тудырады. 
Аталған процестерді зерттеу үшін 4.5, а суретте көрсетілген 
оқшаулауды ауыстыру схемасы қолданылады. Rи резисторы өтпелі токтың 
кедергісін сипаттайды; Са конденсаторы - диполь поляризациясына 
байланысты сыйымдылық; Сс конденсаторы - электрондық поляризация 
сыйымдылығы (геометриялық сыйымдылық); ra резисторы - диполь 
поляризациясы кезіндегі эквивалентті шығындар. 
4.5,в суретте оқшаулау арқылы өтетін токтардың тұрақты кернеуде 
болатын уақытқа тәуелділігі көрсетілген. 
Көріп отырғаныңыздай, баяу поляризация процестері аяқталған кезде 
сіңіру тогы өшеді, ал өткізгіштік тогы өзгеріссіз қалады. Ауыстыру токтары 
соншалықты қысқа, сондықтан олар ескерілмейді. Жалпы ток I өшу сипатына 
ие. 
а) б) 
 
Сурет 4.5. Оқшаулауды ауыстыру схемасы (а) және ол арқылы өтетін 
токтардың диаграммасы (б) 
Оқшаулаудың шынайы кедергісі токтың өтуіне байланысты және оны 
формула бойынша анықтауға болады: 
,
a
И
i
i
U
R


(4-16) 
мұндағы-қолданылатын кернеу, В. 
U өлшеу белгілі бір қиындықтармен байланысты болғандықтан
оқшаулау кедергісі кернеуді қосқаннан кейін бір минуттан кейін орнатылған 
ток мәніне кернеудің бөлінуінен квитанция ретінде есептеледі. Осы кезде ia 
тогы сөніп, қателік жасамайды. Егер өлшеу қысқа уақыт аралығында 
жүргізілсе, онда оқшаулау кедергісі туралы қате түсінік пайда болуы мүмкін. 
Жарамды оқшаулау үшін ЭҚЕАЖ-да және ЭҚЕАЖ-да алмастыру 
схемасының параметрлерін сипаттайтын нормативтер белгіленген. Мысалы, 
жұмыс температурасы кезінде қуаты nном (кВт) және кернеуі 1000 В жоғары 


210
электр қозғалтқышының оқшаулауының рұқсат етілген ең аз кедергісі (МОм) 
өрнегі бойынша анықталады: 
,
01
,
0
1000
ном
ном
И
P
U
R


(4-17) 
мұндағы Uн-номиналды сызықтық кернеу, В. 
Электр жабдығын пайдалану кезінде оның оқшаулауы жұмыс 
кернеуіне, найзағай разрядтары мен коммутациялық операциялардан қысқа 
мерзімді асқын кернеулерге, механикалық және жылу жүктемелеріне, 
ластануға, ылғалдандыруға және басқа да қолайсыз әсерлерге ұшырайды. 
Нәтижесінде оқшаулаудың қасиеттері үнемі нашарлайды. 
Ауыстыру тізбегінен ra-c тізбегіндегі ағып кету, сіңіру, ығысу 
токтарының мәні және жоғалу қуаты оқшаулау сапасына байланысты екенін 
көруге болады, сондықтан олар оқшаулаудың диагностикалық параметрлері 
ретінде қабылданады. Сонымен қатар, электр беріктігінің сипаттамалары 
қолданылады. Диагноздың міндеті-параметрлердің нақты мәндерін анықтау 
және оларды тиісті нормалармен салыстыру. 
Оқшаулауды диагностикалаудың негізгі тәсілдеріне мыналар жатады: 
оқшаулау кедергісін өлшеу; оқшаулау сыйымдылығын өлшеу; диэлектрлік 
ысыраптарды өлшеу; айнымалы немесе тұрақты токтың жоғары кернеуімен 
сынау. 
Оқшаулау кедергісін өлшеу. Оқшаулау кедергісін өлшеу неге арнайы 
техникаға сәйкес қатаң түрде жүргізілетінін нақты түсіну үшін электр 
оқшаулауын өлшеу сызбаларын қарастырыңыз. 
Осы техникаға сәйкес, бір фазаның оқшаулау кедергісін өлшеу кезінде 
басқа екі фаза жерге тұйықталуы керек. 
Жалпы жағдайда электр оқшаулауының кедергісін өлшеу схемасын 4.6-
суретте көрсетілген түрде ұсынуға болады, мұнда: 
- Rа, RВ, rс-корпусқа (жерге) қатысты фазалардың оқшаулау 
кедергісі);
— RAB, RBC, RCA-фазааралық оқшаулау кедергісі; 
- Prиз-мегаомметр. 


211
электр қозғалтқышының оқшаулауының рұқсат етілген ең аз кедергісі (МОм) 
өрнегі бойынша анықталады: 
,
01
,
0
1000


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   157   158   159   160   161   162   163   164   ...   240




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет