Білім және ғылым министрлігі Қазақстан Республикасы «Talap» коммерциялық емес акционерлік қоғамы» сейтпанов п. К., Каpтабаев а. Т., Алпысбаев а. А


 Металл кесетін станоктардың кинематикалық схемалары



Pdf көрінісі
бет93/240
Дата09.10.2022
өлшемі6,14 Mb.
#41994
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   240
Байланысты:
Металл кесу

 3.1.2 Металл кесетін станоктардың кинематикалық схемалары 
 
Станоктағы қозғалыстың негізгі түрлері үш түрге бөлінеді [18]: 
1. Негізгі қозғалыс-материалды кесу үшін қажет қозғалыс. Бұл 
қозғалыс кесу жұмысын орындау үшін жетектен беріліс механизмдері 
арқылы дайындамаға немесе кесу құралына беріледі. Мысалы, станокта 
негізгі қозғалыс дайындамаға, бұрғылау машинасында - бұрғылауға беріледі. 
2. Беру қозғалысы жоңқаларді алып тастау үшін қажет. Мысалы, 
токарлық станокта кескіштің берілісі дайындаманың ұзындығы мен бойымен 
қозғалуы керек, ал бұрғылау машинасында тек вертикальға қатысты, яғни 
құралдың осьі бойымен қозғалу керек. Беру механикалық және 
гидравликалық жетектермен жүзеге асырылады.
3. Көмекші қозғалыстар кесу процесіне қатыспауы мүмкін. Бұл 
қозғалыстар машинаны реттеу және реттеу үшін қажет. Мысалы, 
дайындамаға қатысты құралды жеткізу немесе бұру, дайындаманы орнату 
немесе қысу немесе өңдеуден кейін дайындаманы бұру.
Машиналардағы жоғарыда аталған барлық қозғалыстар өздерінің 
кинематикалық схемалары бар тиісті жетектерді қамтамасыз етеді.
Металл кескіш станоктағы әрбір атқарушы қозғалыс өзінің 
кинематикалық тізбегіне сәйкес келеді, яғни қозғалыс көзден атқарушы 
органға берілетін бірқатар элементтер (айналдырық, калибр, машина үстелі, 
жүгірткі және т.б.).). Атқарушы орган арасындағы кинематикалық байланыс 
механикалық және механикалық емес (мысалы, сандық басқарылатын 
станоктардағы электр тізбегі) берілістермен жүзеге асырылады [6]. 
Атқарушы органдардың қозғалыс параметрлерін (жылдамдық, бағыт, 
траектория) өзгерту үшін жылдамдық қорабы, беру қорабы, ауыстырмалы 
доңғалақтардың гитарасы және электрондық басқару блоктары (ЭУБ) түрінде 
баптау органдары енгізіледі. 
Кинематикалық тізбектің, атқарушы органдардың және қозғалыс 
көзінің шартты түрде бейнеленген элементтерінің өзара байланысты 
жиынтығы машинаның кинематикалық тізбегі деп аталады. 
Кинематикалық схема бірқатар берілістердің жиынтығы болып 
табылатын кинематикалық тізбектерден тұрады, мысалы, беріліс, белдік, 
бұрандалы, тірек және т.б. қозғалыстарды жетекші буыннан жетекші 
элементке беруді қамтамасыз етеді. Беріліс қатынасы дегеніміз-
басқарылатын элементтің айналу жиілігінің жетекші буынның айналу 
жиілігіне қатынасы. Беріліс қатарының шартты кинематикалық белгілері 3.1-
кестеде көрсетілген. 
Кесте 3.1 - кейбір қосылыстар мен механикалық берілістердің шартты 
графикалық белгіленуі 
Атауы 
Шартты 
бейнеленуі 
Атауы 
Шартты 
бейнеленуі 
Білік, 
өзек, 
шатун 
Механикалық 
берілістер: 
Өстері 
бір 
біліктердің 
қосылуы : 
жазық ременді 
тұйық 
сыналы ременді
шарнирлі 
тісті ременді 
телескоптық 
тісті цилиндрлі 
Муфта: 
тісті конусты 
жұдырықшалы 
цилиндрлік-червякты 
фрикциялық 
жылжымалы 
винт-
гайка
бір жақты 
электромагнит-
тік 
Сырғымалы 
винт-
гайка
Кинематикалық тізбектер тұрақты өзара әрекеттесетін элементтерден 
немесе ауыспалы элементтерден тұрады. Соңғы болып табылады тісті 
доңғалақтар, жұдырықшалар мен тегершіктер. Ауыстырылатын өзара 
әрекеттесетін элементтер тобы-бұл орнату түйіні. Ауыстырылатын 
берілістерді қолдана отырып, кинематикалық тізбекті орнату түйіні әдетте 
гитара деп аталады. 
Станоктардың жеке жетектері болады, бұл ретте олардың барлық 
қозғалысы бір немесе бірнеше электр қозғалтқыштарынан жүзеге 
асырылады. Көбінесе үш фазалы, асинхронды, қысқа тұйықталған электр 
қозғалтқыштары қолданылады. 
Машиналардың жұмыс органдарының қозғалу жылдамдығын реттеу 
сипатына сәйкес сатылы және сатылы емес жетектер бөлінеді. 
Қадамдық жетектер геометриялық қатарды қамтамасыз ету үшін 
беріліс қораптары түрінде жасалады. 


124
Қадамсыз реттеудің қозғалыс көзі ретінде электр жетектері, 
гидравликалық жетектер,пневматикалық жетектер, механикалық жетектер 
қолданылады. 
Қадамсыз реттелетін электр жетектері ретінде тиристорлы 
түрлендіргіші бар тұрақты ток электр жетектері қолданылады, бұл 
айналдырықтардың жылдамдығын 4000 мин
-1
немесе одан да көпке дейін 
арттыруға мүмкіндік береді. Мұндай диск қажетті жылдамдықты үлкен 
диапазонда реттеуге мүмкіндік береді, тиімділігі жоғары, бірақ тұрақты ток 
көздерін қажет етеді және шамадан тыс жүктемелерге жоғары сезімталдықты 
көрсетеді. 


Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   89   90   91   92   93   94   95   96   ...   240




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет