Биология-2021-ұбт-880-сұрақ-жауабымен pdf

124.Қарапайымды біржасушалы—амеба,арцелла,жасы эвглена, домаланғы, трипаносома,
лямблия, лейшмания, түншырақ т.б.
125.Қарапайымды көпжасушалы—гидра,обелия, медуза,көпкармалаушты маржандар
126.Өткізгіш ұлпа—су мен минералды тұздардың қозғалысын қамтамасыз етеді
127.Бөліп шығарушы ұлпа —шашыранды орналасады
128.Жабын ұлпасы —жасушаны кеуіп кетуден, жыртылудан сақтайды Контексттік
тапсырмалар жауабымен:
Бактерия
1)эндоплазмалық торда бекініп орналаспаған жасуша органоиды—рибосома
2)жүзіп және сырғып жүретін бактериялардың қозғалыс органоиды—талшық
3) бактерия жасушасы қабықшасының құрамында болатын ерекше пептидогликан— муреин
4)жасуша цитоплазмасында шашыраңқы орналасқан ядро заты— нуклеоид
5) Бактериялардың бачқа жасушадан айырмашылығы —митохондрия қызметін мезосома
атқарады.
Қан топтары
1) 1қан тобы кездесетін агглютиногиндер— жоқ
2) 2 және 4 қан топтарына донор бола алады
—2,4
3)Барлық қан топтары кездесетін ата ана генотиптері—1В1О, 1А1О
4)Анасы 1,әкесі 4 болғандағы балалар қан тобы— 2,3
5) IV топты қаны бар баланың ата- анасын іздеуге салды. Екі отбасын тексере келгенде бірінші
отбасында әкесінің қан тобы II, ал анасының қан тобы III екені анықталды. Екінші отбасында
әкесінің қан тобы I, ал анасының қан тобы IV екенін дәлелдеді. Баланың ата-анасының қан
тобы —2,3
Холлинергиялық синапс құрылымы мен қызметі— 1) нейроннан нейронға өтеді—рефлекстік
доға
2) суреттегі 2 нейрон түйіскен жері— синапс
3) нейромедиатор рецепторлары локациясы көрсетілген сан— 7
4) нейромедиаторлар босап шығады—мембрана аралық қуыста
5) Ацетилхолин синапстық көпіршіктерде сақталады. Жүйке импульстері
ацетилхолинмолекулаларының синапсты қуысқа шығуына алып келеді.Ацетилхолин осыдан
кейін өзара әрекетке түсетін аймақ —холлинорецептор.
Хлоропласт
1) Өсімдікке жасыл түс береді—хлоропласт
2)Кішігірім жалпақ қапшықтар тәрізді тилакоидтар түзетін органелла— Хлоропласт
3) хлоропласттың гель тәрізді толтырып тұрған заты—строма
4)Тилакоид түзіледі—ішкі мембранадан
5) Тилакоидтар шоғырынан түзіледі— грана
Кребс циклі
1) Қымыздық сірке қышқылындағы көміртек саны— 4
2) Кребс циклі жүретін органоид—митохондрия
3)А-КоА қымыздық сірке қышқылымен қосылып түзіледі—лимон қышқылы
4)Кребс циклінің басталуында түзіледі— А-КоА
5) электрондарды тасымалдау тізбегіне кіреді — НАДН,ФАД×Н2
Хромосомалық аурулар
1) суреттегі хромосомалық ауру түрі— Даун синдромы(+21)
2) Даун синдромы белгісі—ақыл есі кем.
3)суреттегі XXY ауру түрі—Клайнфельтер(47)
4) Патау синдромы хромосомасы
— 13
5) Шерешевский-Тернер белгісі — ХО хромосомасы (кариотипі—45,Х) 61) Сүйекті балықтарға

тән— аналь тесігі, қуық, торсылдақ
62) Адам ағзасындағы бүйеннің төменгі шетіндегі құрт пішінді өсінді— соқырішек
63)Күрделі гүлшоғыр— күрделі масақ
64) Өсімдіктердің вирустық ауруы—қызылша теңбілі
65) Өсімдіктің түрі өзгерген жерасты мүшесі— пиязшық
66) Сүйекті балықтардың аталығында әрі зәршығару, әрі көбею қызметін атқарады —
несепағар
67) Хромосома ішілік мутациялар — инверсия, делеция, дефишенсия
68) Көлденең жолақты бұлшықеттерге тән— адам еркіне бағынбайды
69) Фотосинтезге қарама қарсы процесс— тыныс алу
70) Саңырауқұлақ пен жануар жасушасында кездесетін полисахарид— хитин, гликоген
71) Көзі, дабыл жарғагы болмайтын қосмекенді— Сақиналы құртпошым
72) Өсімдіктерде артық тұз қай мүшесі арқылы шығарылады—Жапырағы
73)эвглена, Вольвокс ұқсастығы - талшықтыларға жатады, көзшесі болады
74) Қаныққан майлар— *зиянды* майлар болып табылады. Сүт өнімдері, ет, жануар майы,
кондитерлік өнімдерде кездеседі
75)Кірпікшелі, біржасушалылар—Кірпікшелі кебісше, кіреукелі
кебісше,мөрже,балантидий,сувойка
76)ми қыртысындағы липидтік көмірсу— Цереброзид
77)Жидек жемісті өсімдік— Алқа тұқымдасы (картоп, қызанақ та)
78)Күрделігүлділердің дәрілік түрлері—Дермене, түймедақ, бақбақ, итошоған, қырмызгүл
79)мелотонин гармонының қызметі— Эндокриндік жүйенің қызметін қалыпқа келтіреді,
реттейді
80) Медуза көбейеді— Даражынысты, сырттай ұрықтану арқылы
81)Тұмау қоздырғышы — Вирус
82)Эвглена— талшықты қарапайымга жатады
83) Мұрынның жоғарғы бөлігінің қызметі—Ауаны ылғалдайды, шаң тозаң, микробтарды ұстап
қалады
84)Бүршіктенбей жатып тозаңданады—Арпа, бидай, тары
85) Шоғырланып тіршілік етеді— Вольвокс, домаланғы
86)Адам ағзасындағы бейеннің төменгі шетіндегі құрт пішінді өсінді— Соқыршек
87) Күрделі Гүлшоғыр— Сыпыртқы, сырға, күрделі масақ, күрделі шашақ, күрделі шатыр
88) Өсімдіктің вирустык аурулары—Бидай теңбілі, Алхоры теңбілі, қызылша теңбіл
89) Өсімдіктің түрі өзгерген жер асты мүшелері— Түйек, ауа, түреу, емізік, жемтамырлар
90)Сүйекті балықтарда аралықтарында әрі зәр шығару, әрі көбеюге қатысатын мүшесі—
Несепағар
91)Хромосома ішілік мутация—Дефишенсия, делеция, дупликация, инверсия
92)Көлденең жолақты бұлшықетке тән— Бұлшықеттердің жиырылуын қамтамассыз етеді
93)Саңырауқұлақ пен жануар жасушасында кездесетін полисахарид—Гликоген

94) В1 жетіспесе— Бери Бери
95)В12 жетіспесе—Қаназдық, анемия
96)Жеуге жарамды саңырауқұлақтар— Майқұлақ, ойысқұлақ, түлкіжем, қозықұйрық
97) Хромосоманың 2 есе кемуі— Гаплоидия
98)Ыдырау түрлері— (Метаболизм?)
99) Жасыл Эвглена көбеюі
Жынысты- бақа итшабағында
Жыныссыз - бақа денесінде
100) Өңнің өсіндісі ретінде шығарылатын тамыр—
Сыртындағы түктері 1) әлсіз сабақ— жатаған
2) жүрегі жоқ қосмекенді —қандауырша
3) қандауырша ішін қаптайды—нағыз тері
4) шаяндардың дәм сезу мүшелері— жұтқыншақ
5) биотикалық факторлар—комменсализм, симбиоз, қына, нейтрализм
6)қосжақтаулы ұлулар— айдаршақ, айқұлақ, гребешок, мидия, кемеқұрт
7) 21 хромосомаға 1 хромосома артық қосылған ауру— Даун синдромы
8) Ұяң жүнді қой— Қарғалы, Сараджын
9) Зат алмасу бұзылуынан туындайтын аурулар—Гурлер, Гюнтер, Моркио, Краббе, Вольман,
лейкодистрофия, мукополис, ахаридоз, адренолейкодистрофия
10) Толарсақтағы жалпақ сүйек— өкше
11) Ядросы жоқ, ДНҚ сы бар— прокариоттар
12) Ағаштамырымен селбесіп түзіледі— симбиоз
13) жарты ай тәрізді бір-бірімен жанасқан 2 жасуша—жанаспалы жасуша
14) Қосмекенділердің өкпелік қанайналымы басталады — вена үлкен қанайналым шеңбері—оң
жақ жүрекше
15) Үлкен қанайналым шеңбері басталады—сол жақ қарыншадан
16) Су реттеу жүйесінің бөліктері — орталық, афференттік, эфференттік
17) Желбезекпенде өкпеменде тыныс алады— қосмекенділер
18) Пиязшығы да, тамырсабағы да бар— інжугүл
19) Шашақ тамырлы өсімдіктер— астық, лалагүлділер
20) Лактоза жатады— Дисахаридтерге
21) Өрмекшінің дәм сезу мүшесі— жұтқыншақ
22) Жүктіліктің 3 айында пайда болады — ұрықжолдас
23) Қыршаянның тыныс алуы— өкпе қапшығы, демтүтік
24) Фотосинтездің қараңғы фазасында жүретін процесс —көмірсулардың түзілуі
25) Бұлшықет жасушасы — миоцит
26) Басында ойыс шұңқыры бар жылан— қалқантұмсық
27) Қызыл кітапқа енген қосмекенді — жетісулық бақатіс, даната құрбақасы, қызылаяқ бақа
28) Қаныққан майлар кездеседі — жануар, қаймақ, сары майда
29) Жасушасында хромосома жиынтығы гаплоидты— гамета
30) Фрайеттің 1 заңының ерекшелігі
— омыртқаның бел және кеуде бөлігі қалыпты
— ротация қарама қарсы
31) акуланык асқорыту мүшесі реттілігі —
Ауыз—жұтқыншақ—өңеш—көлемді қарын—ашішек—тоқішек—тікішек—клоака
32) Бауырмен бұлшықеттердегі гликогеннің ыдырауына әсер етеді — инсулин
33) Тамырына азот жинайтын өсімдіктер— бұршақ тұқымдастар, жоңышқа, беде, асбұршақ,
сиыржоңышқа, соя, шеңгел
34) Вектор қызметін атқарады— Плазмид, Фаг, Аденовирус
35) Асқазанның қабырғасындағы бірыңғай салалы бұлшықет талшықтарының орналасу
бағыттары— ұзыннан, қиғаш, сақина

36) Митохондрияның ішкі мембранасы арқылы өте алмайды — сутек, натрий,
хлор,калий,магний иондары
37) Жоғары жүйке жүйесінің, 2 реттік сигналы — сөз, сөйлеу
1реттік сигналы— ұғыну,түйсіну,ойлау,қабылдау,есте сақтау
38) оңт Америкада қолға үйретілген үй жануары— Лама, Альпана
39) Ұзақ жылдар бойы ағаш басында мекендейді — бақбақыл бақа
40) Пішінін өзгерте алатын қан жасушасы — лейкоцит
41) Раушангүлділер— алма, алмұрт, мойыл, итмұрын, шие, шыршай, бүлдірген, долана
42) Д витамині жетіспесе— мешел ауруына ұшырайды
43) РР жетіспесе — психикасы өзгереді
44) Қалқанша безіне тән—
Ең ірі секреция безі, көмекейдің алдыңғы жағында орналасқан,таға тәрізді,2 бөлікткр тұрады
45) Ең үлкен сілекей безі — жұп шықшыт безі
46) ер адам хромосомасы — 22+ХУ
47) Ең қарапайым рефлекс— тізе рефлексі
49) Митоздың профазасында жүреді— ядро көлемі үлкейіп, хромосомалар ширатылады
50) Ішкі аталық жыныс мүшесі— аталық без, ұрық шығарушы өзекшелер, ұрықтық көпіршік,
сыңар қуықасты без
51) Гидатофиттер сабағында болмайды— мезаникалық ұлпа
52) Фотосинтезге қажетті газ— СО2 газы
53) Тері бездерінде жинақталады — май, тер бездері
54) Фотосинтез өнімдері — Глюкоза, О2 газы
55) өкпе қақпасы арқылы өтеді— өкпе артериясы, альвеолла, жүйкелер
56) Қарапайымдардың дене бөліктері— ішкі қаңқа, омыртқа жотасы болмайдв
57) Моногибридті будандастыру — бір бірінен тек 1 ген аллельдері ғана жауап беретін
альтернативті белгілер жұбымен өзгешеленетін түрлерді будандастыру.
58) Жалпақ сүйек— төссүйек, жамбас, жауырын, қабырға, ми сауыты, бет сүйегі
59) түрішілік күрес—ағзалардың түр арасындағы күрес
60) Көздң қоректік затпен қамтамасыз етеді — тамырлы қабық БИОЛОГИЯ
ЖИНАҚТАЛҒАНСҰРАҚТАР:
1)шолпаншаш сүмбілі жатады—қырықжапырақ тәріздестерге
2)тоспа ұлу жүрегі— 2 қуысты(1қарынша,1жүрекше)
3)қарапайым фибрилярлы нәруыздар—кератин,эластин,коллаген
4)талшықты қарапайым жәндіктер—бодо,эвглена
5)көптұқымды раушангүлді—таңқурай
6)қолбасы сүйектері—алақан,білезік,саусақ.
7)бір ұшы төссүйекпен екінші ұшы иықпен байланысқан—бұғана
8)қосмекенділердің ортаңғы құлағындағы сүйекше—үзеңгі
9)таспа құрт өкілі—сиырцепені
10)шұбалшаңның зәршығару жүйесі—имектүтікшелер
11)мезофиттерге жатады—аққаудан,інжугүл,атқонақ,капуста,беде,саумалдық т.б
12)алқалар тұқымдасына жататын дәрілік
өсімдік—баклажан,итжидек,меңдуана,сасықмеңдуана
13)қоймадағы астықты бүлдіретін саңырауқұлақтар—
ақұнтақ,қастауыш,тат,қаракүйе,зеңсаңырауқұлақтары.
14)қарапайымдыларды қолайсыз жағдайдан қорғайтын қабықшасы—циста
15)гүлдің дәл ортасында орналасқан—аналығы
16)гүлдің жіңішкерген бөлігі—гүлсағағы
17)табақша тәрізді ішекқуысты—аурелия,құлақты медуза
18)бауыраяқты ұлулар өкілі—үлкен

тоспа ұлу,түйіртек,жұмыршақ,шалшық ұлу,тоспа ұлу,жүзімұлу,жалаңаш шырыш
19)жалпақ сүйек—жауырын,бассүйек,жамбас,бетсүйек
20)тоқішек бөлімдері—соқырішек,жиік ішек,тік ішек
21)қырықжапырақ спорасы орналасады—спорофиллде
22)моносахарид өкілі—глюкоза,фруктоза,рибоза,дезоксирибоза
23)гидраның қайта қалпына келуіне көмектесетін жасуша—аралық жасуша
24)пентоза өкілі—рибоза,дезоксирибоза 25).Саңырауқұлақтан алынатын өсімдікті тез өсіретін
зат—гибереллин
26)контекстсу молекуласы
27)мезофиттерге жатады——інжугүл,атқонақ,беде,саумалдық
28).Жорғалаушылардың омыртқасаны—4еу
29)Қосмекенділердің ортаңғы құлағында орналасқан сүйектер—үзеңгі
30)алқа тұқымдастарының сәндіктүрі—петуния(шырайгүл)
31)өкпеде тыныс шығарған кезде—көлемі кішірейеді
32)аталық жыныс гормоны—тестостерон
33)жалпақ сүйектер—бет,жауырын,қабырға,жамбас
34)жұлынның жалғасы—сопақшами
35)пиязшық тұқымдасының жемісі—қауашақ
36)тақтажелбезекті балық—акула,скат
37)ұйқы безінен бөлінеді—инсулин,глюакогон
38)қандауыршаның зәршығару жүйесі—жұтқыншақ маңындағы түтікшелер арқылы
39)бір орыннан қозғалмай,тіршілік ететін шаяндар—теңізжаңғақ,теңізүйрек
40)сілекей бөлінеді—сопақшамидан
41)көзді шаң-тозаңнан,қатты жарықтан қорғайды—қабақ пен кірпік
42)бадамша без—иммундық жүйенің шеткі мүшесі
43)тұқым қыста өнуі үшін көмек беретін тамыр түр өзгерісі—түйнектамыр
44)жабайы астық тұқымдасы—бетеге,арпабас,бидайық,қоңырбас,қамыс
45)сүйекті балықтардың денесі—бас——тұлға——құйрық
46)тыныс алуды жиілететін гормон—адреналин
47)ұйқы безі өзегі ашылады—он екі елі ішекке,ұлтабарға
48)редуцирленбейтін заттар—бұл полисахаридтер,кең тараған өкілі сахароза
49)гүлкекіреге тәнбелгі—медицинада қолданады,бояуалынады 50)3 ми қарыншалары болатын
ми бөлігі—үлкен ми сыңарлары
51)өсімдік тамырына ұқсайтын тамыраяқты—амеба,арцелла
52)жануарлар арқылы жемісі таралатын—шоңайна,итошаған,кәріқыз
53)бассүйексіз желі—қандауырша
54)биоценозды зерттейтін ғылым—биогеоценоз,экожүйе
55)біз,бокалға ұқсасқына түрі—бұғықынасы.Ғылымиатауы—кладония
56)бұршақтұқымдастарының сәндік түрі—қараған
57)тоқ ішекте өмір сүретін паразит—балантидий
58)еркек усасыр шөбінің жақсы дамыған мүшесі—жер асты тамырсабағы
59)күрделі гүлшоғырлар—күрделі шашақ сыпыртқы,күрделі масақ,сырға,күрделішатыр
60)аяқсыз қосмекенді—сақиналы құртпошым
61)аналық гормоны—эстроген
62)қоңыр балдыр (көпжауапты)—ламинария,саргассум,турбинария
63)майда еритін витаминдер—А,Д,Е,К
64)реттеуші нәруыздар—гормондар(инсулин,глюкагон)
65)күтім талғамайтын,ұзақ гүлдеп тұра беретін өсімдік—шырайгүл(петуния) 66)бұршақ
тұқымдастарының түрлері—соябұршақ,үрмебұршақ,асбұршақт.б
67)жемісі дән өсімдік—астық тұқымдастар(бидай,арпа,сұлы
68)денатурацияға тән—нәруыз құрылымының бұзылуы

69)шеміршекті ұлпаның қызметі—беріктілік,серпімділік қасиет беру 70)сілекей безін
ашқан—Павлов
71)вакуоль жарғақшасы—тонопласт
72)талшықтылар өкілі—эвглена,опалина,түншырақ,лямбля,трипаносома,бодо
лейшмания,вольвокс
73)ферменттердіңрөлі—реакцияжылдамдығынарттыру
74)майды майқышқылына дейін ыдыратады—липаза
75).Инсулин полисахариды қай өсімдіктен бөлінеді—берікгүл бақбақ нарғызгүл
76)балық торсылдағы—даму кезеңде ішек бөлініп қалған
77)жорғалаушыларда алғаш пайда болған—кеңірдек пен ауатамыр
78)төртбасты бұлшықеттің қызметі—жазу
79)ортаңғы мидың алдындағы ми бөлімі—аралық ми
80)қан тұрғын тудыратын ауру—безгек
81)алыстан көре білу қабілеті—қырақтылық
82)судағы сүтқоректілер—кит,итбалық,камшатт.б
83)бицепс қызметі—қолдышынтақбуынындабүгу
84)шаянтәріздестер өкілі—дафния,цикло,омарт.б
85)таспақұрттардың көбеюі—қосжынысты
86)сабан сабақты өсімдіктер—астық тұқымдастары
87)сиыр цепені—көзі,тынысалу,асқорытумүшесіболмайды
88)Эдвардс синдромы белгілері—жас балалар ауырады,салмағы жеңіл,иек тері тегіс,жақтарын
ашар дамыған,бас сүйегі,құлағы кішкентай болады.Тұмсығы—құстұмсықты.Көру мүшелері
мүкіс болады
89)саңырауқұлақтан алынатын өсімдікті тез өсіретін зат—гибереллин
90)зең саңырауқұлақтары—пеницилл,аспергилл
91)Тілталшығы жақсы жетілген өсімдік:Зығыр
92).Саргассум екінші атауы:Теңізжүзімі
93)Балық бүйірсызығының орталығы:Аралық ми
94)Денесі тұрақсыз саркодина:Амебапротей
95)Гидраның зақымданған жерін қалпына келтіреді:Гидраның аралық клеткалары
96)Криптозой қай замандардан тұрады:Архей,Протерезой
97)Жемісі жидек алқа тұқымдастары:Баклажан,картоп,қызанақ
98)Асқорыту жолынын кеңейген мүшесі:Асқазан
99)асқазанның ұлтабармен жалғасқан жеріндегі бұлшықеттері:Сақиналы
100)өзеншаянының асқорыту жүйесі:Күйіс қарын 101)Гүлдің дәл ортасында
орналасады:Аналық
102)Інжугүлдің жапырақ пішіні—доғатәрізді
103))Сиырда туындайтын ауру—сарып(бруцеллез) 104)Аралық мида орналасқан без—гипофиз.
105)Қызыл кітапқа енген эндемик балық—Еділмайшабағы,Балқаш алабұғасыт.б
106)Тұмсығы ұзын,жалпақтау келген акула—аратұмсық акула
107)Клоака деген не—тік ішектің кеңейген бөлігі
108)Асқорытуды жүзеге асыратын мүше—асқазан
109)Гүлі 1күн бойы созылып ашылатын өсімдік—өмірінде бір рет қана гүлдейтін өсімдік-Эхмея
немесе мақта
110)Контекст
111)Тілдің қызметтері—дәм сезу,асты қозғалту
112)Ферменттердің ерекшелігі—реакция жылдамдығын арттырады.
—Барлық ферменттер глобулярлы нәруыз болып табылады.
113)Фотосинтезді жүзеге асыратын жағдайлар—жарық,су,көмірқышқылгазы
114)Бір жасушалы тамыраяқты—амеба,арцелла
115Дегенерацияланған нәруызға тән—нәруыз құрылымының бұзылуы

116)Салқын қанды омыртқалы—жорғалаушылар,қосмекенділер,балықтар
117)Құстардың екіге бөлінген тынысалу мүшелері—өкпе,ауақапшық
118)Гидра асқалдықтарын қалай шығарады—қорытылмай қалған ас ауыз қуысы арқылы
шығарылады
119)Табақша тәріздестер—медуза,аурелия,цианеа
120)Лизосома жүзеге асырады—жасуша ішінде асқорыту қызметін атқарады және гидролиттік
ферменттердің қор ретінде жиналатын орын
121)Шырынды өсімдік—шырынымол,жұмсақ болады.
122)су мен йод жетіспегенде туындайтын ауру—эндемиялық зоб
123)жылан тілінің қызметі—сипап сезу
124)бассүйексіз желілі жануар—қандауырша 125)пиязбен сарымсақтан бөлінетін
ұшпазат—фитонцид
126)жабын ұлпа түрлері—өң,тоз,қыртыс
127)шаршылгүлділер тұқымдасы—орамжапырақ,аққаудан,шомыр,шалқан
128)гидра жүйке жүйесі—эктодерма қабатында орналасқан
129)тынысалуды жүзеге асырады—сопақша ми
130)өзен шаянының зәршығару мүшесі—жұп жасыл без
131)пенициллин қолданылады—пневмония,ревматизм,дифтерия,скарлатина
132)тек нуклеин қышқылымен нәруыздан тұрады—вирус
133)қос жақтаулы ұлу өкілдері—мидия,устрица,гребешок,кемеқұртт.б
134)саңырауқұлақтың сыртын қаптайтын полисахарид—хитин
135)гирдраспермасы орналасқан—ауызға тақау
136)бөлмеде өсетін лала гүлділер тұқымдасы—кірпішөп
137)бауыр сорғыштың сорғыштары орналасқан—аузында,құрсағында 138)бауырдың
қызметі—өт бөлу,улы заттарды ыдырату,зат алмасу
139)геномдық мутация—полиплоидия,гетероплоидия,анеуплоидия
140)регенерацияға қабілетті кірпік шелі—мөрже
141)өрістегіш балықтар—қортпа,пілмәй,бекіре,шоқыр
142)рефлекс түрлері-шартты,шартсыз
143)хромосома ішілік мутация түрлері—делеция,дупликация,дефишенсия
144)судағы балдырлар тыныс алады—
145)пуриндік негіздер—аденин,гуанин
146)пара симпатикалық жүйке жүйесі—сопақша ми
147)қосмембраналы органоид—ядро,пластид,митохондрия
148)энергетикалық алмасу кезеңінде оттек жүреді—митохондрияда
149)теңіз түбіне бекініп тіршілік етеді—бентостар
150)бір мойын омыртқасы бар—бақа
151)сазанның мұртшаларының қызметі—сипапсезу 152)қабырғасына шар дамыған
қосмекенді—бақа
153)ерігіштік қызмет атқаратын бейорганикалық элемент—калий,натрий
154)мақсырдың жемісі—тұқымша
155)адам тыныш күйде шығаратын ауа көлемі—500см3
156)тілдің қызметі—дәмсезу,асты қозғалту
157)иық пен шынтақты қозғалысқа келтіреді—екібасты бұлшық ет
158)эндокриндік жүйе гормондары—ішкі секреция бездері
159)теңіз жүзімі деп аталады—турбинария
160)тері ауруының қоздырғышы—лейшманиоз
161)балдырлар тыныс алады—оттегімен
162)күріштің отаны—оңт.шығАзия
163)РНҚ түрлері—ақпараттық,тасымалдау,рибосомалық
164)гидраның энтодерма қабатынан пайда болған—асқорыту

165)агглютинин болатын қан тобы—А,В
166)мияның гүлшоғыры—шашақ
167)аузы кеміруші—тарақан,қоңыз
168)жасушадағы қалдық заттар жиналады—вакуольде
169)холмогор қандай бағытта өсіріледі—сүтті
170)асқазанның ұлтабармен байланысқан жері—сақиналы бұлшық ет
171)сувойканың аналық дарағынан бөлінеді—кезеген
172)тимозин бөлінеді—айырша безден
173)лалагүл тұқымдасының дәрілік түрі—қырлы шөп 174)ін қазып апан жасайтын
сүтқоректі—аю
175)арқар меринос—Бутарин,Есенжолов,Жандеркин
176)суыртқының даму айналымын зерттеген—Федченко
177)қауырсын тәрізді күрделі жапырақты өсімдіктер—тал,терек,алма,алмұрт
178)гомологтық мүшелер—шығутегібір,атқаратын қызметі әртүрлі
179)айқұлақ дернәсілі паразитті уақыта тіршілік етеді—балықтың желбезегінде
180)топырақта тамыры болмайтын,өсімдікке инеше қадалатын—емізік тамыр
181)ең ежелгі қосмекенді—стегоцефал
182)фотосинтезге қарама қарсы процесс—тыныс алу
183)жөтелге қарсы қолданылатын бұршақ тұқымдасының өкілі—жалаң қызыл мия
184)рефлекстік доға басталады—рецептордан,жүйке ұштарынан
185)қандауыршаның зәршығару жүйесі—желбезек
186)тепетеңдік мүшелері орналасады—вестибула аппаратында(ішкіқұлақ)
187)түрленіп дамитын омыртқалы—бақа
188)қан ұюына қажетті витамин—Квитамині(Кальцийионы)
189)аталықтың жіңішкерген жері—жіпшесі
190)акуланың асқорыту тізбегі-
Ауызқуысы-жуткыншак-өңеш-қарын-ішек-клоака
191)Қозғалмайбайланысқан сүйектер
—ми сауыты сегіз көз құйымшақ
192)қалпақшасының астында майда шұрықтар болатын саңырауқұлақ—түтікшелі
саңырауқұлақ
193)құстарда кеңірдек екі бронхыдан тарайды—өкпе,өкпеқапшығы
194)мақтаның жеміс беретін бұтағы—қысқарған өркені
195)түрішілік қатынасқа мысал—қарағайдың жарық,қорек үшін күресі
196)қызыл кітапқа енген эндемик балық—балқаш алабұғасы
197)эндопаразитке жатады—аскарида(аскаридоз)
198)безгекке,шеменге қарсы дәрі ретінде қолданады—гүлкекіре
199)сырты тығыз,қалың қатты түрлі түсті тұқым бөлігі—тұқым қабығы
200)раушангүлділердің құрғақ түрі—шыршай,теңгежапырақ
Шырынды түрі—алма,шие,алмұрт,беже *Эдвардс синдромы* (18+) 1960жылы Эдвардс тапқан .
Бұл аурумен көбіне жас балалар ауырады ұзақ өмір сүрмейді .
Негізгі сипаты : салмағы жеңіл . Иектері тегіс. Жақтары нашар дамыған. Бас сүйегі , құлақтары
кішкентай және олар бас сүйегінен төмендеу орналасқан . Тұмсықтары шығыңқы- құс
тұмсықты . Көру мүшелерінің мүкістігі айқын көрінеді . 2-5саусақтары ерекше орналасқан .
Жүрек тамыр жүйесі , бүйректерінің жұмысының бұзылуы .
*Клайнфельтер ауруы* хромосомасының диплоидты жиынтығы 47 . Жыныс хромосомасы ХХY .
Дүниежүзілік санақ бойынша 1000 ер адамның екеуі осы аурумен ауырады . Белгісі: жыныс
бездері дурыс жетілмейді , ақылы кем, аяқ қолы шамадан тыс ұзын , денесіне сәйкес емес.
Контексттік тапсырмалар

176) Трофикалық деңгей
1) күн энергиясын тұтынушылар—продуценттер
2)органикалық заттан бейорганикалық затқа айналдыратындар—редуценттер
3) 2 трофикалық деңгейге жататындар—шөпқоректілер
4) 3 трофикалық деңгейге жататындар—2 реттік консументтер
5) детриттік тібектің соңы—саңырауқұлақтар.
177) Гемоглобин
1) гемоглобин кездесетін қан жасушасы—эритроцит
2) оттегіне берген оксигемоглобин атауы—редуцирленген гемоглобин
3)гемоглобин жеткіліксіз болса—тері құрғап,бозарады
4)гемоглобиннің нәруыз тасымалдаушысы—глобин
5)гемоглобиннің анализде бейнеленуі— Hb
Биология толық нағыз ұбт нұсқа
178) гүлдеу мерзімі 1 күнге созылады—мақта
179) шырынды жеміс—жидек
180)жалпы дегенерацияға мысал—рафлезияның тек гүлінің ғана болуы
—арамсояу жапырақтарының жойылуы
—шошқа цепенінің асқорыту жүйесінің болмауы
181)Глюкоза жетіспесе туындайды—гипогликемия
182)қазуар құсынвң ерекшелігі—басында мүйізтекті айдары бар
183)қауырсын жапырақты—тал,терек,алма,алмұрт
184)нейроннан нейронға өтеді—рефлекстік доға
185)екі нейрон түйіскен жері—синапс
186)құс аяқтарында толарсақ пен табан сүйектері бірігуінен пайда болған—жіліншік
187) Репродуктивтік бәсекелестікке жатады—бұғылардың серіктері үшін сүзіс—құрдың
құсойғаны
188) тек жабықтұқымды өсімдіктерде жүреді—қосарлы ұрықтану
189)Гермафродитті жәндік
Ақ сұлама
Бауырсорғыш
Сиыр цепені
Шұбалшаң
190) Дұрысгүлдң өсімдік—алма
191)қызыл кітапқа енген эндемик балық—балқаш алабұғасы
192)тар аяқкиім кигенде пайда болады—жалпақтабандылық
193)тромбоциттің қан ұюын қамтамасыз ету қызметі—қорғаныш
194) гидрада қорытылмаған ас шығады—ауыз қуысы арқылы
195) Басының алдыңғы бөлігінде ұзынша әрі жалпақ өскіні бар акула —аратұмсық акула
196) Адамда астың сіңірілуі жүзеге асатын мүше —аш ішек
197) Салқынқанды омыртқалы —балық
198)Шаштың бұйрасы А, тегіс а болса, бірінші ұрпағының генотипі—Аа
199)Суреттегі әкесі мен қызының бір-біріне ұқсас қасиеті —тұқымқуалаушылық
200)Иондарды жинақтап,тургор қысымын ұстап тұратын органоид—вакуоль
201)Қатерлі ісіктің пайда болуымен тығыз байланысты ұғым—канцерогенез,сомалық мутация
66) пентозалар—рибоза,дезоксирибоза
67) бицепс қызметі — екі басты бұлшықет,қолды шынтақ буынында бүгеді
68) тоспа ұлуы көбейеді—гермафродитті,айқаспалы тәсілмен.
69) қырықбуынның көктемгі өркенінің қызметі—көбею

Жаздық өркенінің қызметі—өсу
70) азот жетіспесе —өте баяу өседі,жапырақтары бозара бастайды,жанама бұтақтары
дамымай қалады.Түптенуі баяулап,жапырағы сарғайып,қызарып,қурап түседі.
71) қалқанша безден бөлінетін гормон—тироксин.
72) көз аурулары—дальтонизм,глаукома,конъюктивит,аккомодация,
73) майды май қышқылына дейін ыдыратады—липаза
74) бейорганикалық заттардан органикалық заттар түзілуі— фотосинтез
75) шыбынның араға ұқсауы —еліктеуіш рең
76) түзуші ұлпа қызметі—сылынған,сынған мүшелерді қалпына келтіру
77) органикалық заттарды басқа мүшелерге таратады—өткізгіш ұлпа
78)паразит құрттарды зерттеген— Скрябин
79) шеміршек ұлпаның қызметі—беріктілік,серпінділік қасиет береді
80) кіші қан айналу шеңбері—оң қарынша—өкпе артериясы—өкпе капилляры—өкпен
венасы—сол жақ жүрекше
81)гетерозиготалы генотип — Аа,Вb
82) ежелгі қосмекенді—стегоцефаллдар (370-350 млн жыо бұрын)
83)энцефалит,тулеремия ауруын таратады— тайгалық кене.
84) қорегін буындырып өлтіреді—айдаһар(жауабында осы тұрады)
85) жұмыр құрттардың зәршығару жүйесі —протонефридиялды (зәрді тері бездері арқылы
шығарады)
86) бұршақ тұқымдасының сәндік түрлері—қараған
87)реттеуші нәруыздар—гормондар
88) жиырылғыш вакуоль қызметі — ағзадағы бөгде заттарды шығару
89) өкпе қақпасынан өтетін жүйелер—негізгі бронхылар,өкпе
артериялары,жүйкелер,веналар,лимфа тамырлары.
90) баяу ұйқы кезінде —барлық процесс баяулайды.
91) еліктіретін гүл бөлімі—күлте реңі,хош иісі,тәтті шірнелік
92) тостағаншадан кейін орналасқан—күлте
93) өрістегіш балықтар—бекіре,пілмай,шортпа,т.б
94) амеба плазмолеммасы—серпімді,жарғақша қабықшасы
95) демтүтік арқылы тыныс алатындар—бунақденелілер
96) қармалауыштары аяқ қызметін атқарады— сегізаяқ
97) көмірсуларды глюкозаға ыдыратады—Тамақ жеген кезде сіздің ағзаңыз көмірсуларды
глюкозаға дейін ыдыратады. Бұл ұйқы безін инсулин деп аталатын гормонды шығаруға
итермелейді.
98) түрі өзгерген тамырлар—жемтамырлар,түйнек тамырлар,ауа тамырлар
99) дисахаридтер— сахароза,лактоза,мальтоза
100) бадамша без қызметі—қорғаныс
101) целлюлоза мономері—глюкоза
102) шырынды
жеміс—қызанақ,қарлыған,алқа,жүзім,қарақат,апельсин,мандарин,алиа,алмұрт,шие,алхоры,өрі
к,шабдалы т.б
103) аралық мида орналасқан— гипофиз.
104) трансляция кезеңдері— инициация,элонгация,терминация
105) 4 сорғышы бар құрт —сиыр цепені
106) абиотикалық фактор—физикалық,химиялық,климаттық(кітаптан толық түсініп алған жөн)
107) биосинтез сатысы — трансляция,транскрипция
108) әр түрге жататындардың өзара селбесіп өсуі—мутуализм
109) жануарлар арқылы
таралады—шоңайна,итошаған,кәріқыз,иттікен,шетен,долана,таңқурай.
110) ұзақ гүлдеп,күтімді қажет етпейді—шырайгүл

111) акуланың асқорыту жүйесі — Ауыз, жұтқыншақ, өңеш, аш ішек, тоқ ішек , клоака
112) түрленіп дамитын омыртқалы—бақа(қосмекенділер)
113) жасушаның бөлінуіне қатысады—центриоль
114) күрделі гүлшоғыр—күрделі шашақ,күрделі масақ,сырға,күрделі шатыр
115) биология жаңа саласы(көп жауапты)—эпигенетика
116) екі жаққа да пайдалы қарым қатынас—мутуализм
117) шұбалшаң қозғалады—бірыңғай салалы бұлшықеттердің жиырылуы арқылы
118) көру рецепторлары—құтышалар,таяқшалар
119) пияздың сүтьі жері орналасқан—жапырағында
120) құйрықсыз қосмекенді—бақа
121) сопақша ми қызметі—асқорыту,қорғаныс,жүрек қан тамырлары,тыныс алу.
122) ұрық бөлінеді—ұрықтанған,жұмыртқа жасушасынан
123) гидраның ұрпағы орналасады—ауызға тақау
124) айқұлақ дернәсілі—балық желбезегінде,денесінде өсіп жетіледі
125)май алынады—мақсыр,күнбағыстан
126) салқынқандылар—пойкилотермді барлық омыртқасыздар, омыртқалы жануарлардан —
балықтар, қосмекенділер, бауырымен жорғалаушылар жатады. 127) Д витамині жетіспесе
туындайды—мешел(рахит) туындайды
128)ең қалың эпидерми болады—табанда
129) шар тәрізді бактериялар—коккалар
Таяқша тәрізді—бацилдар
Оралма тәрізді—спирилдер
Үтір тәрізді—вибриондар
130)қанаты бар,бірақ ұшпайтын құс—нанду
131) қандауыршаның асқорытуы—ауыз алды қуысынан басталады.
Олар да жұтқыншақ әрі асқорыту,әрі тынысалу қызметін атқарады.
132) хросома санының екі еселенуі—геномдық мутация
133) фибриллярлы нәруыздар—миозин,креатин
134) қасақ қабыққа ұласқан— көздің ақ қабығы
135) лизосома қызметі—асқорытуға қатысады,ферменттерді ыдыратады.
136) гельминтологияға сипаттама берген—Скрябин
137)Шаршыгүлділерге
жатады—орамжапырақ,шомыр,шалғам,тарна,қыша,ақжелкек,рапс,арыш,қышабас.
138)ғарышқтық қызмет атқарады—фотосинтез
139) 1 қан тобы құя алады— кез келген топқа
140) 2 қан тобы құя алады—2,4 топқа
141)әмбебап рецепиент—4 қан тобы
142) әмбебап донор—1 қан тобы
143)агглютинация—эритроциттердің бірігіп қалуы(сәйкес келмейтін қан топтары)
144)Кребс циклі өнімі—энергия ға бай НАДН молекуласы түзіледі
145)қосмекенділердің арғы тегі—саусаққанатты балықтар
146)топыраққа инеше қадалатын тамыр—емізік тамыр
147) алқа тұқымдасына жататын,өзімен өзі өсетін гүл—шырайгүл
148) дән тұқымды өсімдіктер—астық тұқымдастар
149) алғаш құрлыққа шыққан омыртқалылар—қосмекенділер
150) веналық қантамырдың қақпақшасының қызметі—қанны кері кетпей,жүрекке ағуына
себепші
151)ағашта тіршілік ететін қосмекенді—бақбақыл бақа
152) өсікмдікте қор жинауға қатысады—лейкопласт,қор жинаушы ұлпа
153)қарғакөз жапырағы—топталып орналасады

154) бүркіттің еркегінің атауы—шәулі
155) күрделігүлділердің дәрілік түрі—түймедақ,дермене,итошаған
156) опалина жыныссыз көбею жүреді—бақа денесінде
Ал,жынысты көбеюі—бақа итшабағында
157)адамның асқорыту жолы—ауыз-жұтқыншақ-өңеш-асқазан-ашішек-тоқішек-тікішек.
158) жүрек жұмысын күшейтетін макроэлемент—кальций
159) өмірінде 1 рет ғана ұрпақ қалдыратын балық—кета,нета,құнысбалық
160) нектондар —судың түрлі қабаттарында белсенді түрде жүзіп жүріп тіршілік ететін ірі
ағзалар(басаяқты ұлулар, балықтар)
161) шырмауық жапырақ тақтасының пішіні—жебе тәрізді
162)жемсау ауруынан қорғану үшін қолданылатын балдыр—ламинария
163)бүйрекүсті безі гормонының түзілуіне қатысатын витамин—В12
164) осқырма,оқыра ауруын тудыратын паразит—бөгелек
165) ұрықта қалыптасып,ұзарып өсуіне әсер ететін бүршік—төбе бүршік
166)жемісі жидек өсімдік—қызанақ,қарлыған,алқа,жүзім,қарақат,картоп,баклажан.
167) қаныққан майлар кездеседі —сүт өнімдері,ет,жануар майы,кондитерлік өнімдер
168) қан ұюына қатыспайды—натрий ионы
169)органикалық заттар тотығуына қатысады— оттек
170) антропогендік құбылысқа жатпайды—ылғал, жарық т.б
171)малға азық ретінде қолданылатын күрделігүлділер тұқымдасы—мақсыр
172)Пияздың жемісі—қауашақ
173) Буылтық құрттарда болатын, айрықша қозғалыс мүшесі —параподия
174) ұйқы безі өзегі ашылады—он екі елі ішекке, ұлтабарға
175) Синдромдар толықтай оқып шығуыңызды сұраймыз!!!
Хромосомалық аурулар
*Патау синдромы* 13-жұп аутасомалар бойынша трисомия . К.Патау 1960жылы анықтаған .
*Даун синдромы* (21+)
1855жылы Л.Даун сипаттаған . Фенотиптік сипаты: бойлары аласа. шүйдесі тегіс . Бас
сүйектері кішкентай. Көздері қысыңқы. Мұрындар түбі жалпақ . Кең кеңсірікті.
Жүрек қантамыр жүйесі , ішкі секреция бездер қызметі бұзылған
Ақыл есі туа біткен кем . Жазуға санауға үйрету мүмкін емес.
*Шерешевский Тернер синдромы* (ХО) 1938 жылы Н.А. Шерешевский тапқан . Жаңа туылған
қыз нәрестелерде анық байқалады. Салмағы жеңіл. Бойлары қысқа. Табандарында
қолдарында ісік бар . Тырнақтары толық жетілмейді . Шашы қысқа мойны қысқа әрі жуан . 4-5
саусақтары қысқа . Иықтары кең , бөкселері тар. Қаңқа дамуының және көкірек қуысының
өзгеруі , жүректерінің туа біткен ақаулары , қолқа , өкпе артериясының тарылуы да осы ауруға
тән 14-28 аралығы биология пәнінен сливтар жауаптарымен
Телеграмм канал: Биология2021 ҰБТ
Авторлық құқық бұзбауларыңызды сұраймын!!!
1) Теңіз жүзімі деп аталатын балдыр — турбинария (саргассум)
2)эндокриндік жүйе — ішкі секреция бездері бөлетін" гормон"
3) ең көп май безі жинақталады—бетте,арқада,кеуде де
4) бауыр қызметі-өт бөлу,улы зат ыдырату
5) тері ауруы қоздырғышы—құмыты(лейшмания)
6) гидра энтодермадан дамиды —асқорыту,безді жасуша
7) мақсыр жемісі —тұқымша
8) парасимпатикалық жүйеге мысал—асқорыту мүшесінің қызметін күшейту
9) глютилин болады—астық тұқымдастарда (арпа,бидай,сұлы)

10) бидай тұқымы — дәнек
11)шаян зәршығару жүйесі—жасыл жұп без
12) қос мембраналы органоидтар—пластид,ядро,митохондрия
13) пуриндік негіз—аденин,гуанин
14) тыныс алу байланысты—сопақша миға
15) сүйекті ұлпа қызметі—мықтылықберіп,тірек қызметін атқарады
16) тері пигментін жүзеге асыратын без—гипофиз
17) лалагүлділер дәрілік түрі— түймедақ,бақбақ,дермене
18) раушагүлділер құрғақ түрі—шыршай,теңгежапырақ
19)жұлынның жалғасы—сопақша ми
20) органикалық тыңайтқыш—қи,шымтезек,көң,құс саңғырығы
21)кератин болады — шаш та
22) тақтажелбезекті—акула,скат, т.б
23) қабыршақтылар—кесіртке,жылан,амфисбенділер
24) мишығы нашар дамыған—бақа(қосмекенділер)
25) Вазопрессин қызметі—зәр шығаруды азайтады
26) нәруыз денатурациясы дегеніміз—нәруыз құрылымының қалпына келмейтіндей бұзылуы
27) адам тыныш күйде шығаратын ауа көлемі-500
28) тіл қызметі—дәм сезу,асты қозғалту
Ал жыландардардағы тілдің қызметі—сипап сезу.
29) лизосома жүзеге асырады — ферменттер қорға жиналады,асқорыту қызметін атқарады
30) бейорганикалық заттың органикалық затқа айналуы—В1, В2, В3, В5 /РР/, В6, Вс, В12, Н, С
және Р жатады
34) шашақ тамырлы өсімдіктер—пияз,бидай,жүгері,арпа,сұлы,тары,күріш,сарымсақ,қамыс.
35)мембранасыздар — рибосома,центриоль
36) қозғалмайтын сүйектер—ми сауыты сүйектері
37) гидрада көбеюге қатысады —жынысты,жыныссыз көбейеді
Жыныссыз—бүршіктену арқылы
Жынысты—аталық,аналық жасушалар арқылы
38) балықтың дыбыс шығару,тыныс алу мүшесі— торсылдақ
39) шампуньге қосылатын май — эфир майы
40) хромосома құрылымы өзгеруінен туындайтын өзгергіштік—делеция
41) абиогинезге мысал—тіршіліктің өлі заттардан пайда болуы
42) өзен шаянының тыныс алу мүшесі — желбезек
43) мезофиттер—інжугүл,атқонақ,беде,жоңышқа т.б ылғалдылығы орташа аймақта өсетін
өсімдіктер
44)Біржасушалы кірпікшелі—кірпікшелі кебісше,кіреукелі кірпікше,мөрже,балантидий,сувойка
45) қына денесіндегі саңырауқұлақтың рөлі—қынаны төсемікке орнықтырады
46) "Тұқым ұны" деп аталады—мақсыр
47) таспа құрт өкілі—сиыр цепені
48) арқа бұлшықеті—ромб тәрізді (жауапта осы ғана тұрады)
49) фибриллярлы нәруыз—миозин,кератин,
50) қартаю сатылары—5.
Наресте
Алгашкы балалык(саби)
Биринши балалык(естияр)
Екинши балалык(ересек)
Жасоспирим
Бойжеткен(бозбала)
Кемелденген

Москыл тарткан
Карттык(карилик)
Узак жасаушылар
51) бактерияны зақымдайтын вирус—бактериофаг
52) жоғары сатыдағы өсімдік картиноидтары—каротин,ксантофилл
53) гидра жүйке жүйесі —торлы
54) өсімдік вегетативтіі жүйесі — тамыр,сабақ,жапырақ
55) хромосома ішілік мутация—делеция,инверсия,дупликация
56) геномдық мутация—полипоидия,анеуплоидия,гаплоидия
57) құстардағы бағыттаушы қауырсын орналасады—құйрығында
58) сабақта,тамыр ұшында орналасқан ұлпа—түзуші ұлпа
59) өкпенік тіршілік сыйымдылығы—ересек адамда 3500 мл
60) Тыныс шығарғаннан кейінгі,шығарылатын 1500 мл ауа— резервтік көлем
61) асқорыту жолының кеңейген, көлемді бөлігі—асқазан(қарын)
62) идиоадаптация кезінде пайда болған жүйкелену —тозаңдануын, жемістері мен
тұқымдарын таратуға бейімделуін атауға болады.
63) торсылдақ түзіледі—ішектен
64) вестибула орналасқан—ішкі құлақта
65) суда еритін витаминдер—В1, В2, В3, В5 /РР/, В6, Вс, В12, Н, С және Р жатады 48)дисахарид
қасиеттері—сахароза,мальтоза,лактоза
су бөлініп шығады,бірнеше моносахарид қалдықтарынан тұрады.
49)түраралық күреске мысал—түлкінің қоянға шабуылы,қасқыр мен түлкінің жемтік үшін
таласуы,діңқұлақ пен ағаш.
50)адамдағы зәршығару мүшесі — қуық.
51) қан ұюына қатысады—К витамині
Са ионы,тромбоциттер
52)Жемсау ауруын емдейді — Ламинария.
53)Құйрықты қылшықты жүнді қой —еділбай, қостанай, терісаққан, ырғыз-шалқар, бағаналы,
бесата т.б
54) бүйрекүсті безінің ауруын емдейтін витамин— РР витамині
55)түрленіп дамитын омыртқалы — бақа
56) аяқ сүйектері—ортан жілік,асықты жілік,шыбық сүйегі,толарсақ,табан,бақай сүйектері
57)Ауыздағы қозғалмалы мүше— тіл
58) Сүйел қайдан пайда болады—терінің вирусты ауруы,көбінесе жасөспірімдер ауырады.Сау
адамға жанасу,тұрмыстық заттар арқылы жұғады.
59) бүршік шығады—
Төбе бүршік—ұрықта қалыптасып,ұзарып өсуіне көмектеседі
Қолтық бүршік—жапырақ қолтығында орналасқан
Қосалқы бүршік—тамырдан,тамырсабақтан,жапырақтан т.б кез келген жерден дамиды
Бұйыққан бүршік— тыныштық күйге ауысқан бүршік.
60)Қабыршағы қатты,басы ойыс жылан — қалқантұмсық
61) балалар өскен соң кішірейіп қалатын без—тимус(айырша без)
62)Фотосинтез тәсіліменде қоректенеді— жасыл эвглена
63)голтджи қызметі—сырттан түскен пайдалы заттар жинақталады,әрі тасымалданады.Осы
жерде көмірсулар синтезделеді.Синтезделген заттарды тығыздап жинайды.
64) тамырсабақ арқылы көбейеді—
Тамырсабақтар:
Жатаған—қоңырбас,бетеге,бидайық
Қысқарған—бүлдірген,шыршай

Шырынды—қырлышөп,құртқашаш
Түйнек—канна (осылардың біреуін белгілейсіз)
65) Түйнек тамырлы өсімдіктер—картоп,топинамбур,жералмұрты.
66)балықтың денесі— бас~дене~құйрық
67)қандауырша ішіндегі тері— нағыз тері
68) бір жасушалы балдыр—хламидомонада,хлорелла,хлорококк
69)бактериядағы спора қызметі — қолайсыз жағдайда қорғау
70)мұрынның шеміршекті бетінің жоғарғы жағында орналасқан—иіс сезу рецепторлары
71) сабақтың кез келген жерінен дамиды—қосалқы бүршік
72) шаянның есту мүшесі — бір жұп қысқа мұртшалары
73) шоғырланып тіршілік ететін біржасушалы ағза— домалаңғы
74) қан қоюлатуға көмектеседі— кәдімгі мыңжапырақ
75)тұмау не арқылы жұғады — вирусты жолмен.
76) РНҚ құрамы —азоттық негіздер,рибоза,фосфор қыш қалдығы
77)Қос мембраналы органоид —ядро,пластид,митохондрия
78)өздігінен ұрықтанады(бітеугүлдер)—жер жаңғағы,шегіргүл,саумалдық,бетеге,тары
79) тироксин бұзылғанда—зат алмасу бұзылады,даму,өсу процестері бұзылады
Тироксин құрамында йод кіреді.Егер йод жетіспей немесе артық кетсе түрлі аурулар пайда
болады
80)азотты тамырына жинайтын өсімдіктер—бұршақтұқымдастар
81) медуза көбейеді—Аталықтар сперматозоид , аналықтар Аналық тұқым жасушасын
түзеді.кейін планула дернәсілі пайда болады
82)бүршіктенбей жатып тозаңданады — бітеугүлдер
83) бодо көбейеді—жыныссыз,ядродағы хромосома саны 2 еселенуі арқылы
84)Шоғырланып тіршілік етеді—вольвокс
85)тығыз талшықты дәнекер ұлпасынан тұрады— шеміршекті, сүйекті, борпылдақ талшықтар,
қан ұлпасы деп бөлінеді.
86)бұлшықет нәруызы — миозин
87)іштей ұрықтанатын балықтар—шеміршекті балықтар
88)ашытқы саңырауқұлағынан синтезделетін витамин—B2 дәрумені.
89) Гидраны алғаш тапқан — Трамбле
90) зәршығарудың екінші реттік кезеңі—бүйрек өзекшелерінде жүреді.Мөлшері 1-1.5 л
91)өрістегіш балықтар — бекіре,пілмай,шоқыр,қортпа
92)тетроза өкілдері—эритроза
93) жұлын қызметі—рефлекстік,өткізгіштік
94) панкреатин бөледі—ұйқы безі
95)2басты бұлшық ет— бицепс
96)эритроциттердің жабысып қалуы—агглютинация
(бұл қан топтары сәйкес келмеуінен болады,өлімге ұшыратады)
97) жүрек соғуын күшейтеді—адреналин
98)сілекей бөлетін ми—сопақша ми
99)лактоза неден түзіледі—Дисахаридтерден
Ол глюкоза мен галактозадан тұрады.
100) вольвокс пішіні—шоғыр лы
101)қарапайымдылардың денесі — тек бір ғана жасушадан тұрады(оларда басқаша
біржасушалылар деп те атайды) 28-02 аралығы биология пәнінен нағыз ұбт да келген
сұрақтар
Авторлық құқықты бұзбауларыңызды сұраймын.
Телеграмм: Биология ҰБТ 2021
1) сүйекті балықтарға тән—

денесі қабыршақтан құралған,тік ішегі —аналь тесігімен аяқталады,ерекше
мүшесі—торсылдақ,ең алғаш қуық пайда болған.
2)өсімдікте қор жинауға қатысады —лейкопластар
3) өсімдіктегі өткізгіш ұлпа—қоректік заттарды бір мүшесінен екінші мүшесіне өткізеді.
4) шаянның сезім мүшесі—баскөкіректің алдыңғы жағында орналасады.
Сипап сезуімен иіс сезуін —бір жұп ұзын мұртшасы атқарады
5)өсімдік тамырына ұқсайтын біржасушалы ағза—тамыраяқтылар(амеба,арцелла)
6) Тыныс алып алғаннан кейінгі,тағы тыныс алу — резервтік ауа деп аталады яғни,қордағы
ауа.Оның мөлшері 1500 мл
7)терідегі жанасуды бірінші сезеді—эпидермис.
8) қарғакөздің жапырағы —топталып орналасады
9) бүркіттің ұрғашы мен еркегінің атауы —
қоразы—шәулі
аналығы—ұябасар
балапаны—ақүрпек.
10) күрделігүлділердің дәрілік түрі—мақсыр,дермене,түймедақ,бақбақ,итошаған,қырмызыгүл
11)тамырдан дамитын бүршік—қосалқы бүршік
12)қаныққан май кездеседі—сүт өнімдері,ет,жануар майлары,кондитерлік өнімдерде.
13)өмірінің көп бөлігін ағаш басында өткізетін қосмекенді—бақбақылбақа
14)пішіні қолшатырға ұқсас ағза— медуза
15)көкірек бұлшықеттері—Көкіректің бұлшық еттері беткі және тереңде жатқан бұлшық еттер
болып жіктеледі.Беткей еттерге көкіректің үлкен және кіші бұлшық еттері,бұғанаасты және
алдыңғы тісті еттер жатады. Көкіректің тереңде жатқан бұлшық еттеріне сыртқы және ішкі
қабыртқа аралық еттер,көкіректің көлденең еті,диафрагма(көкет) еттері жатады.
16) жемісі жидек—қызанақ,қарлыған,алқа,жүзім,қарақат,картоп,баклажан
17)теріге қоңыр түс береді —меланин
18)жорғалаушылардың сегізкөздегі омыртқа саны— 2 еу
19) оң жақ өкпе бөлігі — 3 еу
20) құстарда аспергилл тудыратын ауру түрі—
аспергиллез
21) бактериялық аурулар—оба,сіреспе,туберкулез,іш
сүзек,сальмонелла,сарып,клостериум,ботулинус,пневмония,ревматизм,дифтерия,скарлатина,ж
әншау.
22) жалпақ сүйектер—жауырын, бас сүйек, бет сүйекері, қабырғалар, жамбас
23)сүйектің органикалық затқа байланысты қасиеттері—серпімді,иілгіш
24)су,тоғандар ластануынан қорғайды—бодо
25)түнде жарық шығарып,теңізді нұрға бөлейді— түншырақ.
26) шырмауық өсімдігінің жапырақ тақтасы—жебе тәрізді
27)раушангүлділер тұқымдасына жататын шырынды өсімдік—алма,шие,алмұрт,беже
28)мүктердің су мен минералды тұздар сіңіретін мүшесі— ризоид
29)саңырауқұлақпен балдыр селбесуі — нақты селбестік
30) меланин бөлінуін күшейтетін без—гипофиз
31)эпидермис қабаты—сыртқы қабат,ең жоғарғы қабаты—мүйізгек птқабат,негізгі
қабаты—дерма.
32)өкпемен әрі желбезекпен тыныс алатын балықтар отряды—саусаққанаттылар
33) пішінін өзгерте алатын қан жасушалары—лейкоциттер.
34)жарық сәулесін торлы қабықшаға жеткізбей жинайтын көз ауруы—сығырлық(алыстан
көрмеушілік)

35)мөлдір жұп қанатты отряд—балара
36) усасыр қырықжапырағының баяу дамитын мүшесі —жерүсті тамырсабағы.
Себебі ол қысқарған сабақты өсімдік.Ал жақсы жетілген—жерүсті тамырсабағы.
37)талшықтарының жәрдемімен
қозғалады—лямбля,бодо,лейшмания,опалина,түншырақ,трипаносома
38)жасыл эвгленаның көбеюі—дененібойлай бөлінеді, ұзыннан тік бөлінеді,көлденеңінен
бөлінеді.
39)бүрі бар — қарағай(жауаптарында болады)
40)қызыл балдыр—қор заты май және қантты заттар
Жатады:плюмария,хондрус,порфира,т.б
41) Қоңыр балдырлар—қор заты полисахаридтер.
Жатады:ламинария,турбинария,саргассум,агарум,алария,фокус т.б
42)алқа тұқымдасының сәндік түрі—шырайгүл,қызылқұлақ.
43) рибосома орналасқан—эндоплазмалық торда
44)вектор қызметін атқарады—плазмидтер,фагтар,аденовирустар,днқ
45)телу түрлері — 3
1) Жанастыра
2) Кескінділеп
3)Көзшелеп
46)Гендік мутация түрлері—бейтарап,нонсенс,нольдік,реттеуші мутация
47) сымыр,карминді қолданады— бояу жасауда (қызыл) 102) хромосомалық ауру
белгілері—олар хромосома саны мен құрылымының өзгеруінен пайда болады.
103)сүйекке иілгіштік қасиет береді—оссеин
104)су жинаушы ұлпа қабығы — қалың әрі ірі болады
105) иық белдеуі сүйектері— жауырын мен бұғана
106) бунақденелілерді зерттейді — энтомология
107)аяқ жағы қанатқа айналған сүтқоректі — жарқанат
108) PP витамині жетіспесе—Пеллагра ауруына ұшырайды
109)Қырықжапырақтың маңызы—отын
110)Қырықжапырақтың жапырағының қызметі—фотосинтез жүреді,спора түзіп,көбеюге
қатысады
111)опалина жыныссыз көбеюі—бақа денесінде
Жынысты көбеюі—итшабағында
112)Зәр шығаруға жауап беретін ми бөлігі—аралық ми
113)Креатинизм себебі—тироксин жетіспеуінен
Ақыл есі кем,жыныстық жетілуі тоқтайды)
114)В1 витамині жетіспесе—Бери Бери ауруына ұшырайды.
115) В12 жетіспесе —Қаназдың,анемияға ұшырайды
116) қылқанжапырақтылардың қанатшаларының қызметі—тұқымбүршікті қорғайды
117) ұрт өзегіне ашылады — шықшыт безі
118) бунақденелілер тыныс алады—демтүтік (трахея) арқылы
119) крахмал затын қорға жинайды — лейкопластар
120) қалпақшалы саңырауқұлақтың жерасты мүшесі — жіпшелері
121)ағзада витамин жетіспеуінен туындайды— авитаминоз
122)бунақденелілер денесінде тіршілік ететін құрт — қылқұрт
123) қола түсті ауру(мәтін болып келеді)— Аддисон
124) шашақ тамырлы өсімдіктер—пияз,бидай,жүгері,арпа,сұлы,тары,күріш,сарымсақ,қамыс
125)полисахаридтер—крахмал,гликоген,целлюлоза
126) омыртқалылардың дене температураларына қарай бөлінуі—жылықанды,суыққанды
127)қатерлі ісікпен байланысты ұғымдар—канцерогенез,сомалық мутация

128) қазақстан қызыл кітабына енген қосмекенді —жетісулық бақатіс,даната
құрбақасы,қызылаяқ бақа.
129)анализатор бөлімдері—3 - өткізгіш,шеткі,орталық жүйке жүйесі
130) үлкен қан айналым шеңбері—сол жақ қарыншадан шығып,оң жақ жүрекшеге қайтып
келеді
131)қына пішіні—Қабық тәрізді,жапырақ тәрізді,бұта тәрізді
132)бүйрек дұрыс жұмыс жасамауынан туындайды —нефрит
133)салқынқандылар— балықтар,қосмекенділер,жорғалаушылар
134) осқырма,оқыра ауруларын таратады— бөлегек
135) опалинада осмостық қысым арқылы іске асады — асқорыту,бөліп шығару
136) актиния ұрығы дамиды—ішек қуысында
137) иілгіштік,серпімділі қасиет береді — оссеин
138) опалина тіршілігі жүреді—су да
139)жүрек жұмысын реттейді—сопақша ми
140) эпидерми қабаты— мүйізгек,дерма
141) шөмішбалық тыныс алады—желбезек арқылы
142)саңырауқұлақ жасуша қабықшасы тұрады — хитиннен
143)адам ағзасындағы целлюлоза қызметі—кейбір токсиндерді өзіне сіңіріп,ішекте сіңірілуіне
кедергі жасайды . Сонымен қатар:
Ішектің толқынды жиырылуын жақсартады;
Өттің бөлінуіне әсер етеді;
Холестериннің организмнен сыртқа шығарылуына әсер етеді;
Нәжістің қалыптасуына әсер етеді.
144)бір ұшы бетсүйекке жабысқан бұлшықет — мимикалық бұлшықет
145) иықты қозғалысқа келтіретін бұлшықет—дельта
146)Реабсорбция жүреді-бүйректе
147)Ферменттерді зерттейді-энзимология,ферментология
148)балық аралық миында болады-электрлік мүше және бүйір сызығы.
149)Мутация түрлері- Генетикалық аппараттың өзгеруіне
байланысты- геномдық, хромосомалық, гендік немесе нүктелік
150)Сабақ пен қынаша арасына су өткізбейді-пленка тәрізді өскін немесе тілше
160)мидың ең жас бөлігі-маңдайлық конус немесе үлкен ми сыңарлары
170)Самай бөлігі атқаратын қызметі-есту
171)Ұйқы безі өзегі ашылады-ұлтабарға 172).Құс қауырсының теріге өтетін бөлігі-қаламша
173)Улы саңырауқұлақ-шыбынжұт(мухомор), боз арамқұлақ (поганка), жалған түбіртек
(ложный опенок), жалған түлкіжем) ложная лисичка)
174).Дисахарид физикалық қасиеті-қаттылық
суда ерігіштігі;
концентрацияланған алкогольдің нашар ерігіштігі;
тәтті дәм;
түсі - ақтан қоңырға дейін.
175)сүйекті шырынды-шие,өрік,алхоры,шабдалы
176)шымтезек латынша атауы - сфагнум 177).тауықтектестер-
ұлар,құр,тауыс,қырғауыл,бөдене,кекілік
178).тұқым арқылы көбейеді-жалаңаштұқымдылар және жабықтұқымдылар 179)ұйқы безінің
экзогендік қасиеті- ас қорыту ферментін өндіру
180.тұқым бүршігі дамиды-Аналық жыныс жасушалары түйінде дамиды. Оның ішінде тұқым
бүршігі орналасқан 181).құстардың иық белдеуі тұрады-қанаттарынан
182)сүйекті балықтар-шортан,ақмарқа,аққайран,табан,сазан,сетінек,бекіре,қортпа,жеңсік
албырт,латимерия,іле шармайы,балқаш алабұғасы

183. Пиязшық арқылы көбейеді-пияз,лалагүл,қызғалдақ,бәйшешек 184)гомологиялық
мүшелер-мүшелердің атқаратын қызметтері бірдей не әртүрлі болуы мүмкін. Яғни
гомологиялық мүшелер деп шығу тегі бірдей, құрылысы не атқаратын қызметі бірдей не
әртүрлі болып келетін мүшелерді айтамыз. Бұған мысал ретінде омыртқалылардың алдыңғы
аяқтарын жатқызуға болады. Гомологиялық ұқсастықтың негізгі себебі - тарихи туыстық болып
саналады, яғни олар бір (ортақ) ата-тектен не оның мүшесінен пайда болған. 185.Бактериофаг
жатады-Бактерия жасушасына енетін вирус 186.Векторлар-бактериялар,вирустар плазмидалар
187.тамыраяқтылар- амеба,сәулелі күнқұлақ,сәулелі өрмекаяқ,сәулелі күншар,қошқармүйіз
көпірме,шұрықденелі бунақай
188.цитоплазма түп негізі-гиалоплазма
189.хлоропласт қызметі-фотосинтез. процесін жүзеге асыру
190)АТФ синтездейді-митохондрия
191.1 мебраналы-ЭПТ,лизосома,вакуоль,гольджи жиынтығы 192.тасымалдаушы,қорғаныш
қызметін атқаратын микроэлемент-темір
193.балықтың омыртқа жотасы бөлімдері-кеуде және құйрық
194.Шаян дәм сезу мүшесі-екі қысқа мұртша
195.бауыраяқты ұлулар-түйіртек,жұмырлақ,шалшық
ұлу,тоспаұлу,қошқармүйіз,жүзімұлу,жалаңаш шырыш,
196.балықтың сезім мүшесі- бүйір сызығы дәм сезу, иіс сезу, көру, тепе-теңдікті сақтау мен
есту мүшелері жатады.
197.Гүл бөлімі-гүл сағағы, гүл табаны (тұғыры), тостағанша жапырақша, күлте жапырақша,
аталық пен аналықтан тұрады
198.Чаргафф ережесі-Аденин қанша болса гуанин сонша. Цитозин мен тимин дәл солай
199) сілекей құрамындағы микробты жояды-лизоцим
200.қоңыздар жатады-қатты қанаттылар
201.өсімдік суы сыртқа шығарылады- жапырағы арқылы
202.тұқымбүршік орналасқан-Аналық жыныс жасушалары түйінде дамиды. Оның ішінде тұқым
бүршігі орналасқан
203.Паразитті талшықтылар —Трипаносома, лямблия,лейшмания
204.Нәруыз ұзын жіпшесі—Ұзын жіп тәрізді молекулалы нәруыздар фибриллярлы нәруыздар
205.Лейкопластар кездеседі—Түйнек,тұқым,тамырда
206.Гемофилик адам қанында болмайды—Глобулин нәруызы
207.Денесі 2-қабаттан тұратын жәндік— гидра
208.Даражарнақты өсімдік—Лалагүл,лапыз,құртқашаш,пияз,сарымсақ, інжугүл,барлык астык
тукымдас өсімдіктер
209.Оралма жіпшесі—Глобулалы
210.Буын мен буынаралығынан тұрады— тамырсабақ(+қырықбуын)
Тамырсабақ жауабы болмаса соған жататын Бидай
,қоңырбас,бетеге,бүлдірген,шыршай,қырлышөп,құртқашаш,канна,
Біреуін белгілейсіз
211.Пішіні тұрақты саркодиналылар—сәулелі күнқұлақ,сәулелі өрмекаяқ,сәулелі
күншар,бақалшақты амеба.
212.Ақсұламаның асқорытуы
Ауыз—жұтқыншақ—ішек
213) бұлшықет сыртын қаптайды — фасция
214) тыныс алуға жауаа беретін ми бөлігі — сопақша ми
215)Бұлшықет пен буын аппаратында орналасқан— проприорецептор
216) Жұтқыншағын айналдыратын құрт— ақсұлама
217) Бидай мен жабайы бидайықты будандастырған—Цицин
218) Мендельдің екінші заңы — ажырау
219)Шаянның тыныс алуы нəтижесінде—Қанға өттек өтіп,қаннан CO2 суға бөлінеді

220) Пуриндік (екі сақиналы )негізінде жатады— аденин гуанин
Контекст ДНҚ
1) ДНҚ жасушаның қай бөлігінде орналасады — Ядро
2) А,Г,Ц, Т — азотты негіздер
3)ДНҚ биологиялық құрамы жағынан—нуклеин қышқылы
4) гуанин—цитозин арасындағы байланыс түрі —3 сутектік байланыс
5) хромосома құрамында болады — ДНҚ 1.Фотосинтез процесінен түнде бөлінеді—
Моносахарид,дисахарид,полисахаридтер
2.Жүйке жүйесінің ұзын өсіндісі—Аксон
3.Хлоропластарв бар балдыр—Жасыл,қызыл,қоңыр балдырлар
4.Гидраны алғаш зерттеген—А.Левенгук
5.Лактоза құрамына кіреді—Глюкоза,галактоза
6.Бунақденелілер аяғы неше жұп—3 жұп=6аяқ
7.Ішекқуыстыларға жатады—Гидра,обелия,медуза,актиния,қызыл маржан,теңіз
қауырсыны,құлақты медуза 3 классы бар:(гидратәріздестер, сцифоидтар (табақшатәрізділер),
көпқармалауышты маржандар классы
8.Ішкі құлақ бөлімдері—үш жарты иірім өзекшелер,қуыстар,ұлудене, кіреберіс бөлім
9.Қарапайымдыларлың дене бөлігі —ішкі қаңқа, омыртқа жотасы болмайды(құрылысы
қарапайым)
10.Қанаты хитин, қабыршақ қанатты—қандала
11.Аддисон анықтама—Бүйрекүсті бездері қыртысты қабатының қызметі бұзылғанда Аддисон
ауруы(қола ауруы) пайда болады.Ауру белгілері:адам тез шаршайды,өте әлсіз,қан қысымы
төмен,терісі қола(бозғылт)түсті болып өзгереді
12.Буынаяқтылардың жүретін аяқ саны—шаянда жүретін аяк саны-4жұп
Өрмекшілерде де-4 жұп
13.Қысқарған сабақты өсімдік—жолжелкен,пияз,аққауданды қырыққабат,бақбақ
14.Биогеоценоздың дамуы—Биогеоценоздағы зат айналымы тіршіліктің пайда болу процесінде
қалыптасып, тірі табиғат эволюциясының дамуы нәтижесінде күрделене түседі.
15.Шырынсыз раушангүлділер—құрғақ жемісті(шыршай,теңгежапырақ)
17.Мутация түрлері—Хромосомалық,гендік,геномдық,цитоплазмалық
18.Қанттардың қасиетіне қарай бөлінуі—редуццирленетін, редуцирденбейтін
19.Ұйқы безі бұзылуынан пайда болады—
Қант диабеті(сусамыр)
20.Векторлық ағзаға жатады—Плазмид,фаг,аденовирус,плазмидты ДНҚ
21.Реабсорбция процессі бүйректің қай жерінде жүреді—Бүйрек өзекшелерінде
22.Протпрорецепторлар қызметі—тыныс алу орталығының белсенділігін тұрақтандыру
23.Балықтың сезім мүшесі—Бүйір сызығы,дәм сезу,иіс сезу,есту,көру, тепе-теңдік сақтау
мүшелері
24.Лактоза:дисахарид өкілі
25.Опалина көбейеді—Жынысты, жыныссыз
26.Моногибридті будантастыру Генотипі:1:2:1
27.Толарсақ орналасқан сүйек —аяқ сүйегі
28.Артериядан аққан қан құяды—қолқа-ұсақ артерия қан тамыры
29.Асқорыту,тынысалу жерінің түйіскен жері-жұтқаншақ
30.Тамырсабақ—түрі өзгерген жерасты өркен
31.Жануарлардағы газ алмасу —тыныс алу
32.Тұқымбүршік орналасады —жатында
33.Құстардың иық белдеулері —жұп жауырын,жұп бұғана,қарға сүйек
34.Гомологиялық мүшелері—кактус тікені,інжугүл тамырсабағы,картоп түйнегі,пияз түбіртегі,
бұршақ мұртшасы
35.Арамсояудың хлоропластары жойылуы жатады— идиоадаптация

36.Энергетикалық пирамида түрлері— энергиялық,сандық,биомассалық
37.Балдыр пластиді болатын органоид—хроматофор
38.Өсімдікте безді жасушада орналасады —ұшқыш эфир майы
39.Крахмалды қорға жинайды —лейкопласт
40.Қолға үйретілген үй құстары —тауық, күркетауық,мысыр
тауығы,тауыс,бөдене,үйрек,қаз,көгершін
41.Ыдырау түрлері —ассимиляция,диссимиляция
42.Самай бөлігінің қызметі —есту қызметі
43.Вольвокс пішіні ұқсайды —шар(домалаққа)
44.Хлорофиллдегі пигмент—хлорофилл,фикобилин,каротиноид
45.Жүйке талшығы —нейроглия
46.Альвеолалармен аяқталады—бронхиолалар
47.Қалқанша без сипаттамасы —ішкі секреция бездерінің
ең ірісі,пішіні таға тәрізді, салмағы-15-30г,көмекейдің алдыңғы жағында орналасқан
48.Ең үлкен сілекей безі—жұп шықшыт безі
49.Зоопланктонды шаяндар —дафния,циклоп
50.Зәршығарудың микроорганизм әсерінен қабынуы —өрлеме инфекция
51.Кеңірдек ерекшелігі—жартылай шеміршекті сақиналардан тұрады
52.Аяғы жоқ, қосжақтаулы —айдаршақ
53.Жасыл эвгленаның амёбадан айырмашылығы — хлоропласты бар, өсімдіктекті талшықты
54.Ұлулардың ерекшелігі —денесі жұмсақ,буылтықсыз болады,тұлғадан-мантия түзіледі
55.АТФ ті синтездейді-митохондрия
56. Балықтардың құлақ жағында болады—үш жарты иірім өзекше
57.Иық белдеуінде қозғалатын бұлшықеттер—дента,екібасты,үшбасты
58.Қылшықты жүнді, құйрықты қойлар—еділбай,қаракөл,қылшық жүнді қой 59.Ферментативті
ыдырау реакциясы—гликолиз
60. Оңт. Америкада қолға үйретілген құстар—күркетауық
61.ДНҚ репликациясының түрлері—Жартылай консервативті, консервативті, дисперсивті
62.Холестерин деңгейін реттейтін өсімдік—баклажан
63.Ауыз қуысында шайнауға көмектеседі —тіс 64.Аяқ сүйектері—ортан жілік,асықты
жілік,шыбық сүйек,толарсак,табан,башпай сүйектері
65.Шаянның сезім мүшелері—сипап сезу,иіс сезу,көру
66.Саргассум көпіршігінің қызметі—тез таралуына, суда жеңіл жүзуіне ыкпал етеді
67.Эпителий ұлпасының қызметі—корғаныштық,зат алмасуға қатысады,ішкі орта
тұрақтылығын сактау
68.Гендік мутациялар—доминантты,жартылай доминантты, рецессивті
69.Мутагендік факторлар—биологиялық,физикалық,химиялық
70.Жабын ұлпасының қызметі—жасушаны кеуіп кетуден,жыртылудан сақтайды
71.Шұбалшаңның иіс сезуі—бүкіл денесі
72.Өздігінен тозаңданады—жер жаңғағы, шегіргүл, саумалдық, бетеге,тары
73.Қартаю белгілері—гиподинамия, физиологиялық кабілеттің төмендеуі, зат алмасу
баяулауы,созылмалы аурулар
74.Ішкі секреция бездері қызметін реттейтін орталық —аралық мидағы гипоталамус
75.Түтік тәрізді, іші қуыс бұлшықет—жұтқыншақ
76.Флоэма болатын, өсімдік ұлпасы —өткізгіш ұлпа
77.Алдыңғы ми атқаратын қызметі—көру,есту,ойлау,иіс сезу,дәм сезу
78.Амеба асқорытуы—асқорыту,жиырылғыш вакуоль,қылаулатқыш
79.Өсімдік қабырғасында болатын көмірсу —целлюлоза
80.Кіші қан айналым жүйесі—оң жақ қарынша-өкпе-сол жақ жүрекше
81.қыстырма меристема арқылы-астық тұқымдасының өсімдіктері
82.Балықтың омыртқа бөлімдері —бас,тұлға, құйрық

83.Саркодиналыларда болады—сыртқы қаңқа,жалғанаяқтар
84.Мелатонин гормоны қызметі—тәуліктік ырғақты реттеу
85.Метаболизм бөлімдері—пластикалық, энергетикалық алмасу
86.Транскрипция кезеңдері—инициация,терминация,элонгация
87.Аллельді емем гендер—әртүрлі гомологты емес хромосамаларда орналасқан гендер
88.Құйрығында қатпарлы қабыршағы бар қосмекенді—жетісулық бақатіс
89.Көз түсін анықтайтын пигмент—родопсин
90.Фотосинтез арқылы қоректенеді—өсімдіктер
91.Жанасуды қабылдайтын рецепторлар орналасқан —алақан,саусак ұшы,терінің сыртқы
қабатында
92.Дисахарид қызметі—тамак өнеркәсібінде қолданылады
93.Тыныс алу орталығы—сопақша ми
94.Нектондар—Балык,кит,кальмар,тасбака,су жыландары
95.Жабысқақ түктер болатын ұлпа—бөліп шығарушы ұлпа
96.Асшаян, өзеншаяны құрылымы —баскөкірек,құрсақ
97.Су, минералды түздарды тасымалдайды —өткізгіш ұлпа
98.Вирус көбейеді—жасуша ішінде
99.Жүйке жүйесінің екінші сапалық қызметі—сөйлеу(сөз)
100.Адам асқорытуы ретімен —ауыз-жұтқыншақ-өңеш-асқазан-аш ішек,тоқ ішек-тік ішек
101.Қаралы жесір өрмекшісінің басқаша атауы—қарақұрт
102.Саңырауқұлақ өсімідкпен ұқсастығы —бір орыннан қозғалмайды,қанша тіршілік
етсе,сонша өсе береді,жасушасында қалың қабықшасы бар
103.Көбейіп болған соң өледі—Албырт балығы
104.Даун ауруы 21+ трисомия хромосамалык ауру
105. Даун ауруының фенотипі—бойы аласа, шүйдесі тегіс, бассүйек кішкентай,көздері
қысыңқы,аузы жартылай ашык жүреді
106.ХО қандай ауру— Шерешевский-Тернер
107.Жапырақтың кеңейген бөлігі —жапырақ тақтасы
108.Шытырман—есту мен тепе-теңдік мүшелері
109.Мұрын қуысының қызметі— Ауаны жылыту,шаң тозаңды тұту
110.Құстардың ұшуға бейімделген ерекшеліктері—қанаттары
111.қаламша-ірі қауырсындардың теріге еніп тұрған бөлігі,сояу-мүйізді өзегі
112.Моносахаридтер—Фрутоза,галактоза,эритроза,рибоза, дезоксирибоза
113.Профаза сатысында болады—ядро көлемі үлкейіп, хромосамар ширатылады
114.Улы саңырауқұлақтар—боз арамқұлақ, жалған түлкіжем, шыбынжұт,көңілкеш
115.Асқазан астында орналасқан без—ұйқыбез
117.Мутациялар ауру—талассемия
118.Ас сіңіріледі—аш ішекте
119.Мидың астыңғы жағында орналасқан без—гипофиз
121.Жатыр бұлшықетінің жиырылуына қатысады—окситоцин
122.Жүктіліктің 3 айында пайда болады—ұрықжолдас
123.Тіс құрылысы —тіс қаптамасы, мойыны, түбірі 1) әлсіз сабақ— жатаған
2) жүрегі жоқ қосмекенді —қандауырша
3) қандауырша ішін қаптайды—нағыз тері
4) шаяндардың дәм сезу мүшелері— жұтқыншақ
5) биотикалық факторлар—комменсализм, симбиоз, қына, нейтрализм
6)қосжақтаулы ұлулар— айдаршақ, айқұлақ, гребешок, мидия, кемеқұрт
7) 21 хромосомаға 1 хромосома артық қосылған ауру— Даун синдромы
8) Ұяң жүнді қой— Қарғалы, Сараджын
9) Зат алмасу бұзылуынан туындайтын аурулар—Гурлер, Гюнтер, Моркио, Краббе, Вольман,
лейкодистрофия, мукополис, ахаридоз, адренолейкодистрофия

10) Толарсақтағы жалпақ сүйек— өкше
11) Ядросы жоқ, ДНҚ сы бар— прокариоттар
12) Ағаштамырымен селбесіп түзіледі— симбиоз
13) жарты ай тәрізді бір-бірімен жанасқан 2 жасуша—жанаспалы жасуша
14) Қосмекенділердің өкпелік қанайналымы басталады — вена үлкен қанайналым шеңбері—оң
жақ жүрекше
15) Үлкен қанайналым шеңбері басталады—сол жақ қарыншадан
16) Су реттеу жүйесінің бөліктері — орталық, афференттік, эфференттік
17) Желбезекпенде өкпеменде тыныс алады— қосмекенділер
18) Пиязшығы да, тамырсабағы да бар— інжугүл
19) Шашақ тамырлы өсімдіктер— астық, лалагүлділер
20) Лактоза жатады— Дисахаридтерге
21) Өрмекшінің дәм сезу мүшесі— жұтқыншақ
22) Жүктіліктің 3 айында пайда болады — ұрықжолдас
23) Қыршаянның тыныс алуы— өкпе қапшығы, демтүтік
24) Фотосинтездің қараңғы фазасында жүретін процесс —көмірсулардың түзілуі
25) Бұлшықет жасушасы — миоцит
26) Басында ойыс шұңқыры бар жылан— қалқантұмсық
27) Қызыл кітапқа енген қосмекенді — жетісулық бақатіс, даната құрбақасы, қызылаяқ бақа
28) Қаныққан майлар кездеседі — жануар, қаймақ, сары майда
29) Жасушасында хромосома жиынтығы гаплоидты— гамета
30) Фрайеттің 1 заңының ерекшелігі
— омыртқаның бел және кеуде бөлігі қалыпты
— ротация қарама қарсы
31) акуланык асқорыту мүшесі реттілігі —
Ауыз—жұтқыншақ—өңеш—көлемді қарын—ашішек—тоқішек—тікішек—клоака
32) Бауырмен бұлшықеттердегі гликогеннің ыдырауына әсер етеді — инсулин
33) Тамырына азот жинайтын өсімдіктер— бұршақ тұқымдастар, жоңышқа, беде, асбұршақ,
сиыржоңышқа, соя, шеңгел
34) Вектор қызметін атқарады— Плазмид, Фаг, Аденовирус
35) Асқазанның қабырғасындағы бірыңғай салалы бұлшықет талшықтарының орналасу
бағыттары— ұзыннан, қиғаш, сақина
36) Митохондрияның ішкі мембранасы арқылы өте алмайды — сутек, натрий,
хлор,калий,магний иондары
37) Жоғары жүйке жүйесінің, 2 реттік сигналы — сөз, сөйлеу
1реттік сигналы— ұғыну,түйсіну,ойлау,қабылдау,есте сақтау
38) оңт Америкада қолға үйретілген үй жануары— Лама, Альпана
39) Ұзақ жылдар бойы ағаш басында мекендейді — бақбақыл бақа
40) Пішінін өзгерте алатын қан жасушасы — лейкоцит
41) Раушангүлділер— алма, алмұрт, мойыл, итмұрын, шие, шыршай, бүлдірген, долана
42) Д витамині жетіспесе— мешел ауруына ұшырайды
43) РР жетіспесе — психикасы өзгереді
44) Қалқанша безіне тән—
Ең ірі секреция безі, көмекейдің алдыңғы жағында орналасқан,таға тәрізді,2 бөлікткр тұрады
45) Ең үлкен сілекей безі — жұп шықшыт безі
46) ер адам хромосомасы — 22+ХУ
47) Ең қарапайым рефлекс— тізе рефлексі
49) Митоздың профазасында жүреді— ядро көлемі үлкейіп, хромосомалар ширатылады
50) Ішкі аталық жыныс мүшесі— аталық без, ұрық шығарушы өзекшелер, ұрықтық көпіршік,
сыңар қуықасты без

51) Гидатофиттер сабағында болмайды— мезаникалық ұлпа
52) Фотосинтезге қажетті газ— СО2 газы
53) Тері бездерінде жинақталады — май, тер бездері
54) Фотосинтез өнімдері — Глюкоза, О2 газы
55) өкпе қақпасы арқылы өтеді— өкпе артериясы, альвеолла, жүйкелер
56) Қарапайымдардың дене бөліктері— ішкі қаңқа, омыртқа жотасы болмайдв
57) Моногибридті будандастыру — бір бірінен тек 1 ген аллельдері ғана жауап беретін
альтернативті белгілер жұбымен өзгешеленетін түрлерді будандастыру.
58) Жалпақ сүйек— төссүйек, жамбас, жауырын, қабырға, ми сауыты, бет сүйегі
59) түрішілік күрес—ағзалардың түр арасындағы күрес
60) Көздң қоректік затпен қамтамасыз етеді — тамырлы қабық 138)бауырдың қызметі—өт
бөлу,улы заттарды ыдырату,зат алмасу
139)геномдық мутация—полиплоидия,гетероплоидия,анеуплоидия
140)регенерацияға қабілетті кірпік шелі—мөрже
141)өрістегіш балықтар—қортпа,пілмәй,бекіре,шоқыр
142)рефлекс түрлері-шартты,шартсыз
143)хромосома ішілік мутация түрлері—делеция,дупликация,дефишенсия
144)судағы балдырлар тыныс алады—
145)пуриндік негіздер—аденин,гуанин
146)пара симпатикалық жүйке жүйесі—сопақша ми
147)қосмембраналы органоид—ядро,пластид,митохондрия
148)энергетикалық алмасу кезеңінде оттек жүреді—митохондрияда
149)теңіз түбіне бекініп тіршілік етеді—бентостар
150)бір мойын омыртқасы бар—бақа
151)сазанның мұртшаларының қызметі—сипапсезу 152)қабырғасына шар дамыған
қосмекенді—бақа
153)ерігіштік қызмет атқаратын бейорганикалық элемент—калий,натрий
154)мақсырдың жемісі—тұқымша
155)адам тыныш күйде шығаратын ауа көлемі—500см3
156)тілдің қызметі—дәмсезу,асты қозғалту
157)иық пен шынтақты қозғалысқа келтіреді—екібасты бұлшық ет
158)эндокриндік жүйе гормондары—ішкі секреция бездері
159)теңіз жүзімі деп аталады—турбинария
160)тері ауруының қоздырғышы—лейшманиоз
161)балдырлар тыныс алады—оттегімен
162)күріштің отаны—оңт.шығАзия
163)РНҚ түрлері—ақпараттық,тасымалдау,рибосомалық
164)гидраның энтодерма қабатынан пайда болған—асқорыту
165)агглютинин болатын қан тобы—А,В
166)мияның гүлшоғыры—шашақ
167)аузы кеміруші—тарақан,қоңыз
168)жасушадағы қалдық заттар жиналады—вакуольде
169)холмогор қандай бағытта өсіріледі—сүтті
170)асқазанның ұлтабармен байланысқан жері—сақиналы бұлшық ет
171)сувойканың аналық дарағынан бөлінеді—кезеген
172)тимозин бөлінеді—айырша безден
173)лалагүл тұқымдасының дәрілік түрі—қырлы шөп 174)ін қазып апан жасайтын
сүтқоректі—аю
175)арқар меринос—Бутарин,Есенжолов,Жандеркин
176)суыртқының даму айналымын зерттеген—Федченко
177)қауырсын тәрізді күрделі жапырақты өсімдіктер—тал,терек,алма,алмұрт

178)гомологтық мүшелер—шығутегібір,атқаратын қызметі әртүрлі
179)айқұлақ дернәсілі паразитті уақыта тіршілік етеді—балықтың желбезегінде
180)топырақта тамыры болмайтын,өсімдікке инеше қадалатын—емізік тамыр
181)ең ежелгі қосмекенді—стегоцефал
182)фотосинтезге қарама қарсы процесс—тыныс алу
183)жөтелге қарсы қолданылатын бұршақ тұқымдасының өкілі—жалаң қызыл мия
184)рефлекстік доға басталады—рецептордан,жүйке ұштарынан
185)қандауыршаның зәршығару жүйесі—желбезек
186)тепетеңдік мүшелері орналасады—вестибула аппаратында(ішкіқұлақ)
187)түрленіп дамитын омыртқалы—бақа
188)қан ұюына қажетті витамин—Квитамині(Кальцийионы)
189)аталықтың жіңішкерген жері—жіпшесі
190)акуланың асқорыту тізбегі-
Ауызқуысы-жуткыншак-өңеш-қарын-ішек-клоака
191)Қозғалмайбайланысқан сүйектер
—ми сауыты сегіз көз құйымшақ
192)қалпақшасының астында майда шұрықтар болатын саңырауқұлақ—түтікшелі
саңырауқұлақ
193)құстарда кеңірдек екі бронхыдан тарайды—өкпе,өкпеқапшығы
194)мақтаның жеміс беретін бұтағы—қысқарған өркені
195)түрішілік қатынасқа мысал—қарағайдың жарық,қорек үшін күресі
196)қызыл кітапқа енген эндемик балық—балқаш алабұғасы
197)эндопаразитке жатады—аскарида(аскаридоз)
198)безгекке,шеменге қарсы дәрі ретінде қолданады—гүлкекіре
199)сырты тығыз,қалың қатты түрлі түсті тұқым бөлігі—тұқым қабығы
200)раушангүлділердің құрғақ түрі—шыршай,теңгежапырақ
Шырынды түрі—алма,шие,алмұрт,беже 124.Қарапайымды біржасушалы—амеба,арцелла,жасы
эвглена, домаланғы, трипаносома, лямблия, лейшмания, түншырақ т.б.
125.Қарапайымды көпжасушалы—гидра,обелия, медуза,көпкармалаушты маржандар
126.Өткізгіш ұлпа—су мен минералды тұздардың қозғалысын қамтамасыз етеді
127.Бөліп шығарушы ұлпа —шашыранды орналасады
128.Жабын ұлпасы —жасушаны кеуіп кетуден, жыртылудан сақтайды Контексттік
тапсырмалар жауабымен:
Бактерия
1)эндоплазмалық торда бекініп орналаспаған жасуша органоиды—рибосома
2)жүзіп және сырғып жүретін бактериялардың қозғалыс органоиды—талшық
3) бактерия жасушасы қабықшасының құрамында болатын ерекше пептидогликан— муреин
4)жасуша цитоплазмасында шашыраңқы орналасқан ядро заты— нуклеоид
5) Бактериялардың бачқа жасушадан айырмашылығы —митохондрия қызметін мезосома
атқарады.
Қан топтары
1) 1қан тобы кездесетін агглютиногиндер— жоқ
2) 2 және 4 қан топтарына донор бола алады
—2,4
3)Барлық қан топтары кездесетін ата ана генотиптері—1В1О, 1А1О
4)Анасы 1,әкесі 4 болғандағы балалар қан тобы— 2,3
5) IV топты қаны бар баланың ата- анасын іздеуге салды. Екі отбасын тексере келгенде бірінші
отбасында әкесінің қан тобы II, ал анасының қан тобы III екені анықталды. Екінші отбасында
әкесінің қан тобы I, ал анасының қан тобы IV екенін дәлелдеді. Баланың ата-анасының қан
тобы —2,3
Холлинергиялық синапс құрылымы мен қызметі— 1) нейроннан нейронға өтеді—рефлекстік

доға
2) суреттегі 2 нейрон түйіскен жері— синапс
3) нейромедиатор рецепторлары локациясы көрсетілген сан— 7
4) нейромедиаторлар босап шығады—мембрана аралық қуыста
5) Ацетилхолин синапстық көпіршіктерде сақталады. Жүйке импульстері
ацетилхолинмолекулаларының синапсты қуысқа шығуына алып келеді.Ацетилхолин осыдан
кейін өзара әрекетке түсетін аймақ —холлинорецептор.
Хлоропласт
1) Өсімдікке жасыл түс береді—хлоропласт
2)Кішігірім жалпақ қапшықтар тәрізді тилакоидтар түзетін органелла— Хлоропласт
3) хлоропласттың гель тәрізді толтырып тұрған заты—строма
4)Тилакоид түзіледі—ішкі мембранадан
5) Тилакоидтар шоғырынан түзіледі— грана
Кребс циклі
1) Қымыздық сірке қышқылындағы көміртек саны— 4
2) Кребс циклі жүретін органоид—митохондрия
3)А-КоА қымыздық сірке қышқылымен қосылып түзіледі—лимон қышқылы
4)Кребс циклінің басталуында түзіледі— А-КоА
5) электрондарды тасымалдау тізбегіне кіреді — НАДН,ФАД×Н2
Хромосомалық аурулар
1) суреттегі хромосомалық ауру түрі— Даун синдромы(+21)
2) Даун синдромы белгісі—ақыл есі кем.
3)суреттегі XXY ауру түрі—Клайнфельтер(47)
4) Патау синдромы хромосомасы
— 13
5) Шерешевский-Тернер белгісі — ХО хромосомасы (кариотипі—45,Х) 70)сілекей безін
ашқан—Павлов
71)вакуоль жарғақшасы—тонопласт
72)талшықтылар өкілі—эвглена,опалина,түншырақ,лямбля,трипаносома,бодо
лейшмания,вольвокс
73)ферменттердіңрөлі—реакцияжылдамдығынарттыру
74)майды майқышқылына дейін ыдыратады—липаза
75).Инсулин полисахариды қай өсімдіктен бөлінеді—берікгүл бақбақ нарғызгүл
76)балық торсылдағы—даму кезеңде ішек бөлініп қалған
77)жорғалаушыларда алғаш пайда болған—кеңірдек пен ауатамыр
78)төртбасты бұлшықеттің қызметі—жазу
79)ортаңғы мидың алдындағы ми бөлімі—аралық ми
80)қан тұрғын тудыратын ауру—безгек
81)алыстан көре білу қабілеті—қырақтылық
82)судағы сүтқоректілер—кит,итбалық,камшатт.б
83)бицепс қызметі—қолдышынтақбуынындабүгу
84)шаянтәріздестер өкілі—дафния,цикло,омарт.б
85)таспақұрттардың көбеюі—қосжынысты
86)сабан сабақты өсімдіктер—астық тұқымдастары
87)сиыр цепені—көзі,тынысалу,асқорытумүшесіболмайды
88)Эдвардс синдромы белгілері—жас балалар ауырады,салмағы жеңіл,иек тері тегіс,жақтарын
ашар дамыған,бас сүйегі,құлағы кішкентай болады.Тұмсығы—құстұмсықты.Көру мүшелері
мүкіс болады
89)саңырауқұлақтан алынатын өсімдікті тез өсіретін зат—гибереллин
90)зең саңырауқұлақтары—пеницилл,аспергилл
91)Тілталшығы жақсы жетілген өсімдік:Зығыр

92).Саргассум екінші атауы:Теңізжүзімі
93)Балық бүйірсызығының орталығы:Аралық ми
94)Денесі тұрақсыз саркодина:Амебапротей
95)Гидраның зақымданған жерін қалпына келтіреді:Гидраның аралық клеткалары
96)Криптозой қай замандардан тұрады:Архей,Протерезой
97)Жемісі жидек алқа тұқымдастары:Баклажан,картоп,қызанақ
98)Асқорыту жолынын кеңейген мүшесі:Асқазан
99)асқазанның ұлтабармен жалғасқан жеріндегі бұлшықеттері:Сақиналы
100)өзеншаянының асқорыту жүйесі:Күйіс қарын 101)Гүлдің дәл ортасында
орналасады:Аналық
102)Інжугүлдің жапырақ пішіні—доғатәрізді
103))Сиырда туындайтын ауру—сарып(бруцеллез) 104)Аралық мида орналасқан без—гипофиз.
105)Қызыл кітапқа енген эндемик балық—Еділмайшабағы,Балқаш алабұғасыт.б
106)Тұмсығы ұзын,жалпақтау келген акула—аратұмсық акула
107)Клоака деген не—тік ішектің кеңейген бөлігі
108)Асқорытуды жүзеге асыратын мүше—асқазан
109)Гүлі 1күн бойы созылып ашылатын өсімдік—өмірінде бір рет қана гүлдейтін өсімдік-Эхмея
немесе мақта
110)Контекст
111)Тілдің қызметтері—дәм сезу,асты қозғалту
112)Ферменттердің ерекшелігі—реакция жылдамдығын арттырады.
—Барлық ферменттер глобулярлы нәруыз болып табылады.
113)Фотосинтезді жүзеге асыратын жағдайлар—жарық,су,көмірқышқылгазы
114)Бір жасушалы тамыраяқты—амеба,арцелла
115Дегенерацияланған нәруызға тән—нәруыз құрылымының бұзылуы
116)Салқын қанды омыртқалы—жорғалаушылар,қосмекенділер,балықтар
117)Құстардың екіге бөлінген тынысалу мүшелері—өкпе,ауақапшық
118)Гидра асқалдықтарын қалай шығарады—қорытылмай қалған ас ауыз қуысы арқылы
шығарылады
119)Табақша тәріздестер—медуза,аурелия,цианеа
120)Лизосома жүзеге асырады—жасуша ішінде асқорыту қызметін атқарады және гидролиттік
ферменттердің қор ретінде жиналатын орын
121)Шырынды өсімдік—шырынымол,жұмсақ болады.
122)су мен йод жетіспегенде туындайтын ауру—эндемиялық зоб
123)жылан тілінің қызметі—сипап сезу
124)бассүйексіз желілі жануар—қандауырша 125)пиязбен сарымсақтан бөлінетін
ұшпазат—фитонцид
126)жабын ұлпа түрлері—өң,тоз,қыртыс
127)шаршылгүлділер тұқымдасы—орамжапырақ,аққаудан,шомыр,шалқан
128)гидра жүйке жүйесі—эктодерма қабатында орналасқан
129)тынысалуды жүзеге асырады—сопақша ми
130)өзен шаянының зәршығару мүшесі—жұп жасыл без
131)пенициллин қолданылады—пневмония,ревматизм,дифтерия,скарлатина
132)тек нуклеин қышқылымен нәруыздан тұрады—вирус
133)қос жақтаулы ұлу өкілдері—мидия,устрица,гребешок,кемеқұртт.б
134)саңырауқұлақтың сыртын қаптайтын полисахарид—хитин
135)гирдраспермасы орналасқан—ауызға тақау
136)бөлмеде өсетін лала гүлділер тұқымдасы—кірпішөп
137)бауыр сорғыштың сорғыштары орналасқан—аузында,құрсағында 14-28 аралығы биология
пәнінен сливтар жауаптарымен
Телеграмм канал: Биология2021 ҰБТ

Авторлық құқық бұзбауларыңызды сұраймын!!!
1) Теңіз жүзімі деп аталатын балдыр — турбинария (саргассум)
2)эндокриндік жүйе — ішкі секреция бездері бөлетін" гормон"
3) ең көп май безі жинақталады—бетте,арқада,кеуде де
4) бауыр қызметі-өт бөлу,улы зат ыдырату
5) тері ауруы қоздырғышы—құмыты(лейшмания)
6) гидра энтодермадан дамиды —асқорыту,безді жасуша
7) мақсыр жемісі —тұқымша
8) парасимпатикалық жүйеге мысал—асқорыту мүшесінің қызметін күшейту
9) глютилин болады—астық тұқымдастарда (арпа,бидай,сұлы)
10) бидай тұқымы — дәнек
11)шаян зәршығару жүйесі—жасыл жұп без
12) қос мембраналы органоидтар—пластид,ядро,митохондрия
13) пуриндік негіз—аденин,гуанин
14) тыныс алу байланысты—сопақша миға
15) сүйекті ұлпа қызметі—мықтылықберіп,тірек қызметін атқарады
16) тері пигментін жүзеге асыратын без—гипофиз
17) лалагүлділер дәрілік түрі— түймедақ,бақбақ,дермене
18) раушагүлділер құрғақ түрі—шыршай,теңгежапырақ
19)жұлынның жалғасы—сопақша ми
20) органикалық тыңайтқыш—қи,шымтезек,көң,құс саңғырығы
21)кератин болады — шаш та
22) тақтажелбезекті—акула,скат, т.б
23) қабыршақтылар—кесіртке,жылан,амфисбенділер
24) мишығы нашар дамыған—бақа(қосмекенділер)
25) Вазопрессин қызметі—зәр шығаруды азайтады
26) нәруыз денатурациясы дегеніміз—нәруыз құрылымының қалпына келмейтіндей бұзылуы
27) адам тыныш күйде шығаратын ауа көлемі-500
28) тіл қызметі—дәм сезу,асты қозғалту
Ал жыландардардағы тілдің қызметі—сипап сезу.
29) лизосома жүзеге асырады — ферменттер қорға жиналады,асқорыту қызметін атқарады
30) бейорганикалық заттың органикалық затқа айналуы—В1, В2, В3, В5 /РР/, В6, Вс, В12, Н, С
және Р жатады
34) шашақ тамырлы өсімдіктер—пияз,бидай,жүгері,арпа,сұлы,тары,күріш,сарымсақ,қамыс.
35)мембранасыздар — рибосома,центриоль
36) қозғалмайтын сүйектер—ми сауыты сүйектері
37) гидрада көбеюге қатысады —жынысты,жыныссыз көбейеді
Жыныссыз—бүршіктену арқылы
Жынысты—аталық,аналық жасушалар арқылы
38) балықтың дыбыс шығару,тыныс алу мүшесі— торсылдақ
39) шампуньге қосылатын май — эфир майы
40) хромосома құрылымы өзгеруінен туындайтын өзгергіштік—делеция
41) абиогинезге мысал—тіршіліктің өлі заттардан пайда болуы
42) өзен шаянының тыныс алу мүшесі — желбезек
43) мезофиттер—інжугүл,атқонақ,беде,жоңышқа т.б ылғалдылығы орташа аймақта өсетін
өсімдіктер
44)Біржасушалы кірпікшелі—кірпікшелі кебісше,кіреукелі кірпікше,мөрже,балантидий,сувойка
45) қына денесіндегі саңырауқұлақтың рөлі—қынаны төсемікке орнықтырады
46) "Тұқым ұны" деп аталады—мақсыр

47) таспа құрт өкілі—сиыр цепені
48) арқа бұлшықеті—ромб тәрізді (жауапта осы ғана тұрады)
49) фибриллярлы нәруыз—миозин,кератин,
50) қартаю сатылары—5.
Наресте
Алгашкы балалык(саби)
Биринши балалык(естияр)
Екинши балалык(ересек)
Жасоспирим
Бойжеткен(бозбала)
Кемелденген
Москыл тарткан
Карттык(карилик)
Узак жасаушылар
51) бактерияны зақымдайтын вирус—бактериофаг
52) жоғары сатыдағы өсімдік картиноидтары—каротин,ксантофилл
53) гидра жүйке жүйесі —торлы
54) өсімдік вегетативтіі жүйесі — тамыр,сабақ,жапырақ
55) хромосома ішілік мутация—делеция,инверсия,дупликация
56) геномдық мутация—полипоидия,анеуплоидия,гаплоидия
57) құстардағы бағыттаушы қауырсын орналасады—құйрығында
58) сабақта,тамыр ұшында орналасқан ұлпа—түзуші ұлпа
59) өкпенік тіршілік сыйымдылығы—ересек адамда 3500 мл
60) Тыныс шығарғаннан кейінгі,шығарылатын 1500 мл ауа— резервтік көлем
61) асқорыту жолының кеңейген, көлемді бөлігі—асқазан(қарын)
62) идиоадаптация кезінде пайда болған жүйкелену —тозаңдануын, жемістері мен
тұқымдарын таратуға бейімделуін атауға болады.
63) торсылдақ түзіледі—ішектен
64) вестибула орналасқан—ішкі құлақта
65) суда еритін витаминдер—В1, В2, В3, В5 /РР/, В6, Вс, В12, Н, С және Р жатады 66)
пентозалар—рибоза,дезоксирибоза
67) бицепс қызметі — екі басты бұлшықет,қолды шынтақ буынында бүгеді
68) тоспа ұлуы көбейеді—гермафродитті,айқаспалы тәсілмен.
69) қырықбуынның көктемгі өркенінің қызметі—көбею
Жаздық өркенінің қызметі—өсу
70) азот жетіспесе —өте баяу өседі,жапырақтары бозара бастайды,жанама бұтақтары
дамымай қалады.Түптенуі баяулап,жапырағы сарғайып,қызарып,қурап түседі.
71) қалқанша безден бөлінетін гормон—тироксин.
72) көз аурулары—дальтонизм,глаукома,конъюктивит,аккомодация,
73) майды май қышқылына дейін ыдыратады—липаза
74) бейорганикалық заттардан органикалық заттар түзілуі— фотосинтез
75) шыбынның араға ұқсауы —еліктеуіш рең
76) түзуші ұлпа қызметі—сылынған,сынған мүшелерді қалпына келтіру
77) органикалық заттарды басқа мүшелерге таратады—өткізгіш ұлпа
78)паразит құрттарды зерттеген— Скрябин
79) шеміршек ұлпаның қызметі—беріктілік,серпінділік қасиет береді
80) кіші қан айналу шеңбері—оң қарынша—өкпе артериясы—өкпе капилляры—өкпен
венасы—сол жақ жүрекше
81)гетерозиготалы генотип — Аа,Вb
82) ежелгі қосмекенді—стегоцефаллдар (370-350 млн жыо бұрын)

83)энцефалит,тулеремия ауруын таратады— тайгалық кене.
84) қорегін буындырып өлтіреді—айдаһар(жауабында осы тұрады)
85) жұмыр құрттардың зәршығару жүйесі —протонефридиялды (зәрді тері бездері арқылы
шығарады)
86) бұршақ тұқымдасының сәндік түрлері—қараған
87)реттеуші нәруыздар—гормондар
88) жиырылғыш вакуоль қызметі — ағзадағы бөгде заттарды шығару
89) өкпе қақпасынан өтетін жүйелер—негізгі бронхылар,өкпе
артериялары,жүйкелер,веналар,лимфа тамырлары.
90) баяу ұйқы кезінде —барлық процесс баяулайды.
91) еліктіретін гүл бөлімі—күлте реңі,хош иісі,тәтті шірнелік
92) тостағаншадан кейін орналасқан—күлте
93) өрістегіш балықтар—бекіре,пілмай,шортпа,т.б
94) амеба плазмолеммасы—серпімді,жарғақша қабықшасы
95) демтүтік арқылы тыныс алатындар—бунақденелілер
96) қармалауыштары аяқ қызметін атқарады— сегізаяқ
97) көмірсуларды глюкозаға ыдыратады—Тамақ жеген кезде сіздің ағзаңыз көмірсуларды
глюкозаға дейін ыдыратады. Бұл ұйқы безін инсулин деп аталатын гормонды шығаруға
итермелейді.
98) түрі өзгерген тамырлар—жемтамырлар,түйнек тамырлар,ауа тамырлар
99) дисахаридтер— сахароза,лактоза,мальтоза
100) бадамша без қызметі—қорғаныс
101) целлюлоза мономері—глюкоза
102) шырынды
жеміс—қызанақ,қарлыған,алқа,жүзім,қарақат,апельсин,мандарин,алиа,алмұрт,шие,алхоры,өрі
к,шабдалы т.б
103) аралық мида орналасқан— гипофиз.
104) трансляция кезеңдері— инициация,элонгация,терминация
105) 4 сорғышы бар құрт —сиыр цепені
106) абиотикалық фактор—физикалық,химиялық,климаттық(кітаптан толық түсініп алған жөн)
107) биосинтез сатысы — трансляция,транскрипция
108) әр түрге жататындардың өзара селбесіп өсуі—мутуализм
109) жануарлар арқылы
таралады—шоңайна,итошаған,кәріқыз,иттікен,шетен,долана,таңқурай.
110) ұзақ гүлдеп,күтімді қажет етпейді—шырайгүл
111) акуланың асқорыту жүйесі — Ауыз, жұтқыншақ, өңеш, аш ішек, тоқ ішек , клоака
112) түрленіп дамитын омыртқалы—бақа(қосмекенділер)
113) жасушаның бөлінуіне қатысады—центриоль
114) күрделі гүлшоғыр—күрделі шашақ,күрделі масақ,сырға,күрделі шатыр
115) биология жаңа саласы(көп жауапты)—эпигенетика
116) екі жаққа да пайдалы қарым қатынас—мутуализм
117) шұбалшаң қозғалады—бірыңғай салалы бұлшықеттердің жиырылуы арқылы
118) көру рецепторлары—құтышалар,таяқшалар
119) пияздың сүтьі жері орналасқан—жапырағында
120) құйрықсыз қосмекенді—бақа
121) сопақша ми қызметі—асқорыту,қорғаныс,жүрек қан тамырлары,тыныс алу.
122) ұрық бөлінеді—ұрықтанған,жұмыртқа жасушасынан
123) гидраның ұрпағы орналасады—ауызға тақау
124) айқұлақ дернәсілі—балық желбезегінде,денесінде өсіп жетіледі
125)май алынады—мақсыр,күнбағыстан
126) салқынқандылар—пойкилотермді барлық омыртқасыздар, омыртқалы жануарлардан —

балықтар, қосмекенділер, бауырымен жорғалаушылар жатады. БИОЛОГИЯ
ЖИНАҚТАЛҒАНСҰРАҚТАР:
1)шолпаншаш сүмбілі жатады—қырықжапырақ тәріздестерге
2)тоспа ұлу жүрегі— 2 қуысты(1қарынша,1жүрекше)
3)қарапайым фибрилярлы нәруыздар—кератин,эластин,коллаген
4)талшықты қарапайым жәндіктер—бодо,эвглена
5)көптұқымды раушангүлді—таңқурай
6)қолбасы сүйектері—алақан,білезік,саусақ.
7)бір ұшы төссүйекпен екінші ұшы иықпен байланысқан—бұғана
8)қосмекенділердің ортаңғы құлағындағы сүйекше—үзеңгі
9)таспа құрт өкілі—сиырцепені
10)шұбалшаңның зәршығару жүйесі—имектүтікшелер
11)мезофиттерге жатады—аққаудан,інжугүл,атқонақ,капуста,беде,саумалдық т.б
12)алқалар тұқымдасына жататын дәрілік
өсімдік—баклажан,итжидек,меңдуана,сасықмеңдуана
13)қоймадағы астықты бүлдіретін саңырауқұлақтар—
ақұнтақ,қастауыш,тат,қаракүйе,зеңсаңырауқұлақтары.
14)қарапайымдыларды қолайсыз жағдайдан қорғайтын қабықшасы—циста
15)гүлдің дәл ортасында орналасқан—аналығы
16)гүлдің жіңішкерген бөлігі—гүлсағағы
17)табақша тәрізді ішекқуысты—аурелия,құлақты медуза
18)бауыраяқты ұлулар өкілі—үлкен
тоспа ұлу,түйіртек,жұмыршақ,шалшық ұлу,тоспа ұлу,жүзімұлу,жалаңаш шырыш
19)жалпақ сүйек—жауырын,бассүйек,жамбас,бетсүйек
20)тоқішек бөлімдері—соқырішек,жиік ішек,тік ішек
21)қырықжапырақ спорасы орналасады—спорофиллде
22)моносахарид өкілі—глюкоза,фруктоза,рибоза,дезоксирибоза
23)гидраның қайта қалпына келуіне көмектесетін жасуша—аралық жасуша
24)пентоза өкілі—рибоза,дезоксирибоза 25).Саңырауқұлақтан алынатын өсімдікті тез өсіретін
зат—гибереллин
26)контекстсу молекуласы
27)мезофиттерге жатады——інжугүл,атқонақ,беде,саумалдық
28).Жорғалаушылардың омыртқасаны—4еу
29)Қосмекенділердің ортаңғы құлағында орналасқан сүйектер—үзеңгі
30)алқа тұқымдастарының сәндіктүрі—петуния(шырайгүл)
31)өкпеде тыныс шығарған кезде—көлемі кішірейеді
32)аталық жыныс гормоны—тестостерон
33)жалпақ сүйектер—бет,жауырын,қабырға,жамбас
34)жұлынның жалғасы—сопақшами
35)пиязшық тұқымдасының жемісі—қауашақ
36)тақтажелбезекті балық—акула,скат
37)ұйқы безінен бөлінеді—инсулин,глюакогон
38)қандауыршаның зәршығару жүйесі—жұтқыншақ маңындағы түтікшелер арқылы
39)бір орыннан қозғалмай,тіршілік ететін шаяндар—теңізжаңғақ,теңізүйрек
40)сілекей бөлінеді—сопақшамидан
41)көзді шаң-тозаңнан,қатты жарықтан қорғайды—қабақ пен кірпік
42)бадамша без—иммундық жүйенің шеткі мүшесі
43)тұқым қыста өнуі үшін көмек беретін тамыр түр өзгерісі—түйнектамыр
44)жабайы астық тұқымдасы—бетеге,арпабас,бидайық,қоңырбас,қамыс
45)сүйекті балықтардың денесі—бас——тұлға——құйрық
46)тыныс алуды жиілететін гормон—адреналин

47)ұйқы безі өзегі ашылады—он екі елі ішекке,ұлтабарға
48)редуцирленбейтін заттар—бұл полисахаридтер,кең тараған өкілі сахароза
49)гүлкекіреге тәнбелгі—медицинада қолданады,бояуалынады 50)3 ми қарыншалары болатын
ми бөлігі—үлкен ми сыңарлары
51)өсімдік тамырына ұқсайтын тамыраяқты—амеба,арцелла
52)жануарлар арқылы жемісі таралатын—шоңайна,итошаған,кәріқыз
53)бассүйексіз желі—қандауырша
54)биоценозды зерттейтін ғылым—биогеоценоз,экожүйе
55)біз,бокалға ұқсасқына түрі—бұғықынасы.Ғылымиатауы—кладония
56)бұршақтұқымдастарының сәндік түрі—қараған
57)тоқ ішекте өмір сүретін паразит—балантидий
58)еркек усасыр шөбінің жақсы дамыған мүшесі—жер асты тамырсабағы
59)күрделі гүлшоғырлар—күрделі шашақ сыпыртқы,күрделі масақ,сырға,күрделішатыр
60)аяқсыз қосмекенді—сақиналы құртпошым
61)аналық гормоны—эстроген
62)қоңыр балдыр (көпжауапты)—ламинария,саргассум,турбинария
63)майда еритін витаминдер—А,Д,Е,К
64)реттеуші нәруыздар—гормондар(инсулин,глюкагон)
65)күтім талғамайтын,ұзақ гүлдеп тұра беретін өсімдік—шырайгүл(петуния) 66)бұршақ
тұқымдастарының түрлері—соябұршақ,үрмебұршақ,асбұршақт.б
67)жемісі дән өсімдік—астық тұқымдастар(бидай,арпа,сұлы
68)денатурацияға тән—нәруыз құрылымының бұзылуы
69)шеміршекті ұлпаның қызметі—беріктілік,серпімділік қасиет беру 127) Д витамині жетіспесе
туындайды—мешел(рахит) туындайды
128)ең қалың эпидерми болады—табанда
129) шар тәрізді бактериялар—коккалар
Таяқша тәрізді—бацилдар
Оралма тәрізді—спирилдер
Үтір тәрізді—вибриондар
130)қанаты бар,бірақ ұшпайтын құс—нанду
131) қандауыршаның асқорытуы—ауыз алды қуысынан басталады.
Олар да жұтқыншақ әрі асқорыту,әрі тынысалу қызметін атқарады.
132) хросома санының екі еселенуі—геномдық мутация
133) фибриллярлы нәруыздар—миозин,креатин
134) қасақ қабыққа ұласқан— көздің ақ қабығы
135) лизосома қызметі—асқорытуға қатысады,ферменттерді ыдыратады.
136) гельминтологияға сипаттама берген—Скрябин
137)Шаршыгүлділерге
жатады—орамжапырақ,шомыр,шалғам,тарна,қыша,ақжелкек,рапс,арыш,қышабас.
138)ғарышқтық қызмет атқарады—фотосинтез
139) 1 қан тобы құя алады— кез келген топқа
140) 2 қан тобы құя алады—2,4 топқа
141)әмбебап рецепиент—4 қан тобы
142) әмбебап донор—1 қан тобы
143)агглютинация—эритроциттердің бірігіп қалуы(сәйкес келмейтін қан топтары)
144)Кребс циклі өнімі—энергия ға бай НАДН молекуласы түзіледі
145)қосмекенділердің арғы тегі—саусаққанатты балықтар
146)топыраққа инеше қадалатын тамыр—емізік тамыр
147) алқа тұқымдасына жататын,өзімен өзі өсетін гүл—шырайгүл
148) дән тұқымды өсімдіктер—астық тұқымдастар

149) алғаш құрлыққа шыққан омыртқалылар—қосмекенділер
150) веналық қантамырдың қақпақшасының қызметі—қанны кері кетпей,жүрекке ағуына
себепші
151)ағашта тіршілік ететін қосмекенді—бақбақыл бақа
152) өсікмдікте қор жинауға қатысады—лейкопласт,қор жинаушы ұлпа
153)қарғакөз жапырағы—топталып орналасады
154) бүркіттің еркегінің атауы—шәулі
155) күрделігүлділердің дәрілік түрі—түймедақ,дермене,итошаған
156) опалина жыныссыз көбею жүреді—бақа денесінде
Ал,жынысты көбеюі—бақа итшабағында
157)адамның асқорыту жолы—ауыз-жұтқыншақ-өңеш-асқазан-ашішек-тоқішек-тікішек.
158) жүрек жұмысын күшейтетін макроэлемент—кальций
159) өмірінде 1 рет ғана ұрпақ қалдыратын балық—кета,нета,құнысбалық
160) нектондар —судың түрлі қабаттарында белсенді түрде жүзіп жүріп тіршілік ететін ірі
ағзалар(басаяқты ұлулар, балықтар)
161) шырмауық жапырақ тақтасының пішіні—жебе тәрізді
162)жемсау ауруынан қорғану үшін қолданылатын балдыр—ламинария
163)бүйрекүсті безі гормонының түзілуіне қатысатын витамин—В12
164) осқырма,оқыра ауруын тудыратын паразит—бөгелек
165) ұрықта қалыптасып,ұзарып өсуіне әсер ететін бүршік—төбе бүршік
166)жемісі жидек өсімдік—қызанақ,қарлыған,алқа,жүзім,қарақат,картоп,баклажан.
167) қаныққан майлар кездеседі —сүт өнімдері,ет,жануар майы,кондитерлік өнімдер
168) қан ұюына қатыспайды—натрий ионы
169)органикалық заттар тотығуына қатысады— оттек
170) антропогендік құбылысқа жатпайды—ылғал, жарық т.б
171)малға азық ретінде қолданылатын күрделігүлділер тұқымдасы—мақсыр
172)Пияздың жемісі—қауашақ
173) Буылтық құрттарда болатын, айрықша қозғалыс мүшесі —параподия
174) ұйқы безі өзегі ашылады—он екі елі ішекке, ұлтабарға
175) Синдромдар толықтай оқып шығуыңызды сұраймыз!!!
Хромосомалық аурулар
*Патау синдромы* 13-жұп аутасомалар бойынша трисомия . К.Патау 1960жылы анықтаған .
*Даун синдромы* (21+)
1855жылы Л.Даун сипаттаған . Фенотиптік сипаты: бойлары аласа. шүйдесі тегіс . Бас
сүйектері кішкентай. Көздері қысыңқы. Мұрындар түбі жалпақ . Кең кеңсірікті.
Жүрек қантамыр жүйесі , ішкі секреция бездер қызметі бұзылған
Ақыл есі туа біткен кем . Жазуға санауға үйрету мүмкін емес.
*Шерешевский Тернер синдромы* (ХО) 1938 жылы Н.А. Шерешевский тапқан . Жаңа туылған
қыз нәрестелерде анық байқалады. Салмағы жеңіл. Бойлары қысқа. Табандарында
қолдарында ісік бар . Тырнақтары толық жетілмейді . Шашы қысқа мойны қысқа әрі жуан . 4-5
саусақтары қысқа . Иықтары кең , бөкселері тар. Қаңқа дамуының және көкірек қуысының
өзгеруі , жүректерінің туа біткен ақаулары , қолқа , өкпе артериясының тарылуы да осы ауруға
тән *Эдвардс синдромы* (18+) 1960жылы Эдвардс тапқан . Бұл аурумен көбіне жас балалар
ауырады ұзақ өмір сүрмейді .
Негізгі сипаты : салмағы жеңіл . Иектері тегіс. Жақтары нашар дамыған. Бас сүйегі , құлақтары
кішкентай және олар бас сүйегінен төмендеу орналасқан . Тұмсықтары шығыңқы- құс
тұмсықты . Көру мүшелерінің мүкістігі айқын көрінеді . 2-5саусақтары ерекше орналасқан .
Жүрек тамыр жүйесі , бүйректерінің жұмысының бұзылуы .

*Клайнфельтер ауруы* хромосомасының диплоидты жиынтығы 47 . Жыныс хромосомасы ХХY .
Дүниежүзілік санақ бойынша 1000 ер адамның екеуі осы аурумен ауырады . Белгісі: жыныс
бездері дурыс жетілмейді , ақылы кем, аяқ қолы шамадан тыс ұзын , денесіне сәйкес емес.
Контексттік тапсырмалар
176) Трофикалық деңгей
1) күн энергиясын тұтынушылар—продуценттер
2)органикалық заттан бейорганикалық затқа айналдыратындар—редуценттер
3) 2 трофикалық деңгейге жататындар—шөпқоректілер
4) 3 трофикалық деңгейге жататындар—2 реттік консументтер
5) детриттік тібектің соңы—саңырауқұлақтар.
177) Гемоглобин
1) гемоглобин кездесетін қан жасушасы—эритроцит
2) оттегіне берген оксигемоглобин атауы—редуцирленген гемоглобин
3)гемоглобин жеткіліксіз болса—тері құрғап,бозарады
4)гемоглобиннің нәруыз тасымалдаушысы—глобин
5)гемоглобиннің анализде бейнеленуі— Hb
Биология толық нағыз ұбт нұсқа
178) гүлдеу мерзімі 1 күнге созылады—мақта
179) шырынды жеміс—жидек
180)жалпы дегенерацияға мысал—рафлезияның тек гүлінің ғана болуы
—арамсояу жапырақтарының жойылуы
—шошқа цепенінің асқорыту жүйесінің болмауы
181)Глюкоза жетіспесе туындайды—гипогликемия
182)қазуар құсынвң ерекшелігі—басында мүйізтекті айдары бар
183)қауырсын жапырақты—тал,терек,алма,алмұрт
184)нейроннан нейронға өтеді—рефлекстік доға
185)екі нейрон түйіскен жері—синапс
186)құс аяқтарында толарсақ пен табан сүйектері бірігуінен пайда болған—жіліншік
187) Репродуктивтік бәсекелестікке жатады—бұғылардың серіктері үшін сүзіс—құрдың
құсойғаны
188) тек жабықтұқымды өсімдіктерде жүреді—қосарлы ұрықтану
189)Гермафродитті жәндік
Ақ сұлама
Бауырсорғыш
Сиыр цепені
Шұбалшаң
190) Дұрысгүлдң өсімдік—алма
191)қызыл кітапқа енген эндемик балық—балқаш алабұғасы
192)тар аяқкиім кигенде пайда болады—жалпақтабандылық
193)тромбоциттің қан ұюын қамтамасыз ету қызметі—қорғаныш
194) гидрада қорытылмаған ас шығады—ауыз қуысы арқылы
195) Басының алдыңғы бөлігінде ұзынша әрі жалпақ өскіні бар акула —аратұмсық акула
196) Адамда астың сіңірілуі жүзеге асатын мүше —аш ішек
197) Салқынқанды омыртқалы —балық
198)Шаштың бұйрасы А, тегіс а болса, бірінші ұрпағының генотипі—Аа
199)Суреттегі әкесі мен қызының бір-біріне ұқсас қасиеті —тұқымқуалаушылық

200)Иондарды жинақтап,тургор қысымын ұстап тұратын органоид—вакуоль
201)Қатерлі ісіктің пайда болуымен тығыз байланысты ұғым—канцерогенез,сомалық мутация
28-02 аралығы биология пәнінен нағыз ұбт да келген сұрақтар
Авторлық құқықты бұзбауларыңызды сұраймын.
Телеграмм: Биология ҰБТ 2021
1) сүйекті балықтарға тән—
денесі қабыршақтан құралған,тік ішегі —аналь тесігімен аяқталады,ерекше
мүшесі—торсылдақ,ең алғаш қуық пайда болған.
2)өсімдікте қор жинауға қатысады —лейкопластар
3) өсімдіктегі өткізгіш ұлпа—қоректік заттарды бір мүшесінен екінші мүшесіне өткізеді.
4) шаянның сезім мүшесі—баскөкіректің алдыңғы жағында орналасады.
Сипап сезуімен иіс сезуін —бір жұп ұзын мұртшасы атқарады
5)өсімдік тамырына ұқсайтын біржасушалы ағза—тамыраяқтылар(амеба,арцелла)
6) Тыныс алып алғаннан кейінгі,тағы тыныс алу — резервтік ауа деп аталады яғни,қордағы
ауа.Оның мөлшері 1500 мл
7)терідегі жанасуды бірінші сезеді—эпидермис.
8) қарғакөздің жапырағы —топталып орналасады
9) бүркіттің ұрғашы мен еркегінің атауы —
қоразы—шәулі
аналығы—ұябасар
балапаны—ақүрпек.
10) күрделігүлділердің дәрілік түрі—мақсыр,дермене,түймедақ,бақбақ,итошаған,қырмызыгүл
11)тамырдан дамитын бүршік—қосалқы бүршік
12)қаныққан май кездеседі—сүт өнімдері,ет,жануар майлары,кондитерлік өнімдерде.
13)өмірінің көп бөлігін ағаш басында өткізетін қосмекенді—бақбақылбақа
14)пішіні қолшатырға ұқсас ағза— медуза
15)көкірек бұлшықеттері—Көкіректің бұлшық еттері беткі және тереңде жатқан бұлшық еттер
болып жіктеледі.Беткей еттерге көкіректің үлкен және кіші бұлшық еттері,бұғанаасты және
алдыңғы тісті еттер жатады. Көкіректің тереңде жатқан бұлшық еттеріне сыртқы және ішкі
қабыртқа аралық еттер,көкіректің көлденең еті,диафрагма(көкет) еттері жатады.
16) жемісі жидек—қызанақ,қарлыған,алқа,жүзім,қарақат,картоп,баклажан
17)теріге қоңыр түс береді —меланин
18)жорғалаушылардың сегізкөздегі омыртқа саны— 2 еу
19) оң жақ өкпе бөлігі — 3 еу
20) құстарда аспергилл тудыратын ауру түрі—
аспергиллез
21) бактериялық аурулар—оба,сіреспе,туберкулез,іш
сүзек,сальмонелла,сарып,клостериум,ботулинус,пневмония,ревматизм,дифтерия,скарлатина,ж
әншау.
22) жалпақ сүйектер—жауырын, бас сүйек, бет сүйекері, қабырғалар, жамбас
23)сүйектің органикалық затқа байланысты қасиеттері—серпімді,иілгіш
24)су,тоғандар ластануынан қорғайды—бодо
25)түнде жарық шығарып,теңізді нұрға бөлейді— түншырақ.
26) шырмауық өсімдігінің жапырақ тақтасы—жебе тәрізді
27)раушангүлділер тұқымдасына жататын шырынды өсімдік—алма,шие,алмұрт,беже
28)мүктердің су мен минералды тұздар сіңіретін мүшесі— ризоид
29)саңырауқұлақпен балдыр селбесуі — нақты селбестік

30) меланин бөлінуін күшейтетін без—гипофиз
31)эпидермис қабаты—сыртқы қабат,ең жоғарғы қабаты—мүйізгек птқабат,негізгі
қабаты—дерма.
32)өкпемен әрі желбезекпен тыныс алатын балықтар отряды—саусаққанаттылар
33) пішінін өзгерте алатын қан жасушалары—лейкоциттер.
34)жарық сәулесін торлы қабықшаға жеткізбей жинайтын көз ауруы—сығырлық(алыстан
көрмеушілік)
35)мөлдір жұп қанатты отряд—балара
36) усасыр қырықжапырағының баяу дамитын мүшесі —жерүсті тамырсабағы.
Себебі ол қысқарған сабақты өсімдік.Ал жақсы жетілген—жерүсті тамырсабағы.
37)талшықтарының жәрдемімен
қозғалады—лямбля,бодо,лейшмания,опалина,түншырақ,трипаносома
38)жасыл эвгленаның көбеюі—дененібойлай бөлінеді, ұзыннан тік бөлінеді,көлденеңінен
бөлінеді.
39)бүрі бар — қарағай(жауаптарында болады)
40)қызыл балдыр—қор заты май және қантты заттар
Жатады:плюмария,хондрус,порфира,т.б
41) Қоңыр балдырлар—қор заты полисахаридтер.
Жатады:ламинария,турбинария,саргассум,агарум,алария,фокус т.б
42)алқа тұқымдасының сәндік түрі—шырайгүл,қызылқұлақ.
43) рибосома орналасқан—эндоплазмалық торда
44)вектор қызметін атқарады—плазмидтер,фагтар,аденовирустар,днқ
45)телу түрлері — 3
1) Жанастыра
2) Кескінділеп
3)Көзшелеп
46)Гендік мутация түрлері—бейтарап,нонсенс,нольдік,реттеуші мутация
47) сымыр,карминді қолданады— бояу жасауда (қызыл) 48)дисахарид
қасиеттері—сахароза,мальтоза,лактоза
су бөлініп шығады,бірнеше моносахарид қалдықтарынан тұрады.
49)түраралық күреске мысал—түлкінің қоянға шабуылы,қасқыр мен түлкінің жемтік үшін
таласуы,діңқұлақ пен ағаш.
50)адамдағы зәршығару мүшесі — қуық.
51) қан ұюына қатысады—К витамині
Са ионы,тромбоциттер
52)Жемсау ауруын емдейді — Ламинария.
53)Құйрықты қылшықты жүнді қой —еділбай, қостанай, терісаққан, ырғыз-шалқар, бағаналы,
бесата т.б
54) бүйрекүсті безінің ауруын емдейтін витамин— РР витамині
55)түрленіп дамитын омыртқалы — бақа
56) аяқ сүйектері—ортан жілік,асықты жілік,шыбық сүйегі,толарсақ,табан,бақай сүйектері
57)Ауыздағы қозғалмалы мүше— тіл
58) Сүйел қайдан пайда болады—терінің вирусты ауруы,көбінесе жасөспірімдер ауырады.Сау
адамға жанасу,тұрмыстық заттар арқылы жұғады.
59) бүршік шығады—
Төбе бүршік—ұрықта қалыптасып,ұзарып өсуіне көмектеседі
Қолтық бүршік—жапырақ қолтығында орналасқан
Қосалқы бүршік—тамырдан,тамырсабақтан,жапырақтан т.б кез келген жерден дамиды
Бұйыққан бүршік— тыныштық күйге ауысқан бүршік.

60)Қабыршағы қатты,басы ойыс жылан — қалқантұмсық
61) балалар өскен соң кішірейіп қалатын без—тимус(айырша без)
62)Фотосинтез тәсіліменде қоректенеді— жасыл эвглена
63)голтджи қызметі—сырттан түскен пайдалы заттар жинақталады,әрі тасымалданады.Осы
жерде көмірсулар синтезделеді.Синтезделген заттарды тығыздап жинайды.
64) тамырсабақ арқылы көбейеді—
Тамырсабақтар:
Жатаған—қоңырбас,бетеге,бидайық
Қысқарған—бүлдірген,шыршай
Шырынды—қырлышөп,құртқашаш
Түйнек—канна (осылардың біреуін белгілейсіз)
65) Түйнек тамырлы өсімдіктер—картоп,топинамбур,жералмұрты.
66)балықтың денесі— бас~дене~құйрық
67)қандауырша ішіндегі тері— нағыз тері
68) бір жасушалы балдыр—хламидомонада,хлорелла,хлорококк
69)бактериядағы спора қызметі — қолайсыз жағдайда қорғау
70)мұрынның шеміршекті бетінің жоғарғы жағында орналасқан—иіс сезу рецепторлары
71) сабақтың кез келген жерінен дамиды—қосалқы бүршік
72) шаянның есту мүшесі — бір жұп қысқа мұртшалары
73) шоғырланып тіршілік ететін біржасушалы ағза— домалаңғы
74) қан қоюлатуға көмектеседі— кәдімгі мыңжапырақ
75)тұмау не арқылы жұғады — вирусты жолмен.
76) РНҚ құрамы —азоттық негіздер,рибоза,фосфор қыш қалдығы
77)Қос мембраналы органоид —ядро,пластид,митохондрия
78)өздігінен ұрықтанады(бітеугүлдер)—жер жаңғағы,шегіргүл,саумалдық,бетеге,тары
79) тироксин бұзылғанда—зат алмасу бұзылады,даму,өсу процестері бұзылады
Тироксин құрамында йод кіреді.Егер йод жетіспей немесе артық кетсе түрлі аурулар пайда
болады
80)азотты тамырына жинайтын өсімдіктер—бұршақтұқымдастар
81) медуза көбейеді—Аталықтар сперматозоид , аналықтар Аналық тұқым жасушасын
түзеді.кейін планула дернәсілі пайда болады
82)бүршіктенбей жатып тозаңданады — бітеугүлдер
83) бодо көбейеді—жыныссыз,ядродағы хромосома саны 2 еселенуі арқылы
84)Шоғырланып тіршілік етеді—вольвокс
85)тығыз талшықты дәнекер ұлпасынан тұрады— шеміршекті, сүйекті, борпылдақ талшықтар,
қан ұлпасы деп бөлінеді.
86)бұлшықет нәруызы — миозин
87)іштей ұрықтанатын балықтар—шеміршекті балықтар
88)ашытқы саңырауқұлағынан синтезделетін витамин—B2 дәрумені.
89) Гидраны алғаш тапқан — Трамбле
90) зәршығарудың екінші реттік кезеңі—бүйрек өзекшелерінде жүреді.Мөлшері 1-1.5 л
91)өрістегіш балықтар — бекіре,пілмай,шоқыр,қортпа
92)тетроза өкілдері—эритроза
93) жұлын қызметі—рефлекстік,өткізгіштік
94) панкреатин бөледі—ұйқы безі
95)2басты бұлшық ет— бицепс
96)эритроциттердің жабысып қалуы—агглютинация
(бұл қан топтары сәйкес келмеуінен болады,өлімге ұшыратады)
97) жүрек соғуын күшейтеді—адреналин
98)сілекей бөлетін ми—сопақша ми
99)лактоза неден түзіледі—Дисахаридтерден

Ол глюкоза мен галактозадан тұрады.
100) вольвокс пішіні—шоғыр лы
101)қарапайымдылардың денесі — тек бір ғана жасушадан тұрады(оларда басқаша
біржасушалылар деп те атайды) 124.Қарапайымды біржасушалы—амеба,арцелла,жасы
эвглена, домаланғы, трипаносома, лямблия, лейшмания, түншырақ т.б.
125.Қарапайымды көпжасушалы—гидра,обелия, медуза,көпкармалаушты маржандар
126.Өткізгіш ұлпа—су мен минералды тұздардың қозғалысын қамтамасыз етеді
127.Бөліп шығарушы ұлпа —шашыранды орналасады
128.Жабын ұлпасы —жасушаны кеуіп кетуден, жыртылудан сақтайды Контексттік
тапсырмалар жауабымен:
Бактерия
1)эндоплазмалық торда бекініп орналаспаған жасуша органоиды—рибосома
2)жүзіп және сырғып жүретін бактериялардың қозғалыс органоиды—талшық
3) бактерия жасушасы қабықшасының құрамында болатын ерекше пептидогликан— муреин
4)жасуша цитоплазмасында шашыраңқы орналасқан ядро заты— нуклеоид
5) Бактериялардың бачқа жасушадан айырмашылығы —митохондрия қызметін мезосома
атқарады.
Қан топтары
1) 1қан тобы кездесетін агглютиногиндер— жоқ
2) 2 және 4 қан топтарына донор бола алады
—2,4
3)Барлық қан топтары кездесетін ата ана генотиптері—1В1О, 1А1О
4)Анасы 1,әкесі 4 болғандағы балалар қан тобы— 2,3
5) IV топты қаны бар баланың ата- анасын іздеуге салды. Екі отбасын тексере келгенде бірінші
отбасында әкесінің қан тобы II, ал анасының қан тобы III екені анықталды. Екінші отбасында
әкесінің қан тобы I, ал анасының қан тобы IV екенін дәлелдеді. Баланың ата-анасының қан
тобы —2,3
Холлинергиялық синапс құрылымы мен қызметі— 1) нейроннан нейронға өтеді—рефлекстік
доға
2) суреттегі 2 нейрон түйіскен жері— синапс
3) нейромедиатор рецепторлары локациясы көрсетілген сан— 7
4) нейромедиаторлар босап шығады—мембрана аралық қуыста
5) Ацетилхолин синапстық көпіршіктерде сақталады. Жүйке импульстері
ацетилхолинмолекулаларының синапсты қуысқа шығуына алып келеді.Ацетилхолин осыдан
кейін өзара әрекетке түсетін аймақ —холлинорецептор.
Хлоропласт
1) Өсімдікке жасыл түс береді—хлоропласт
2)Кішігірім жалпақ қапшықтар тәрізді тилакоидтар түзетін органелла— Хлоропласт
3) хлоропласттың гель тәрізді толтырып тұрған заты—строма
4)Тилакоид түзіледі—ішкі мембранадан
5) Тилакоидтар шоғырынан түзіледі— грана
Кребс циклі
1) Қымыздық сірке қышқылындағы көміртек саны— 4
2) Кребс циклі жүретін органоид—митохондрия
3)А-КоА қымыздық сірке қышқылымен қосылып түзіледі—лимон қышқылы
4)Кребс циклінің басталуында түзіледі— А-КоА
5) электрондарды тасымалдау тізбегіне кіреді — НАДН,ФАД×Н2
Хромосомалық аурулар
1) суреттегі хромосомалық ауру түрі— Даун синдромы(+21)
2) Даун синдромы белгісі—ақыл есі кем.
3)суреттегі XXY ауру түрі—Клайнфельтер(47)

4) Патау синдромы хромосомасы
— 13
5) Шерешевский-Тернер белгісі — ХО хромосомасы (кариотипі—45,Х) 59.Ферментативті ыдырау
реакциясы—гликолиз
60. Оңт. Америкада қолға үйретілген құстар—күркетауық
61.ДНҚ репликациясының түрлері—Жартылай консервативті, консервативті, дисперсивті
62.Холестерин деңгейін реттейтін өсімдік—баклажан
63.Ауыз қуысында шайнауға көмектеседі —тіс 64.Аяқ сүйектері—ортан жілік,асықты
жілік,шыбық сүйек,толарсак,табан,башпай сүйектері
65.Шаянның сезім мүшелері—сипап сезу,иіс сезу,көру
66.Саргассум көпіршігінің қызметі—тез таралуына, суда жеңіл жүзуіне ыкпал етеді
67.Эпителий ұлпасының қызметі—корғаныштық,зат алмасуға қатысады,ішкі орта
тұрақтылығын сактау
68.Гендік мутациялар—доминантты,жартылай доминантты, рецессивті
69.Мутагендік факторлар—биологиялық,физикалық,химиялық
70.Жабын ұлпасының қызметі—жасушаны кеуіп кетуден,жыртылудан сақтайды
71.Шұбалшаңның иіс сезуі—бүкіл денесі
72.Өздігінен тозаңданады—жер жаңғағы, шегіргүл, саумалдық, бетеге,тары
73.Қартаю белгілері—гиподинамия, физиологиялық кабілеттің төмендеуі, зат алмасу
баяулауы,созылмалы аурулар
74.Ішкі секреция бездері қызметін реттейтін орталық —аралық мидағы гипоталамус
75.Түтік тәрізді, іші қуыс бұлшықет—жұтқыншақ
76.Флоэма болатын, өсімдік ұлпасы —өткізгіш ұлпа
77.Алдыңғы ми атқаратын қызметі—көру,есту,ойлау,иіс сезу,дәм сезу
78.Амеба асқорытуы—асқорыту,жиырылғыш вакуоль,қылаулатқыш
79.Өсімдік қабырғасында болатын көмірсу —целлюлоза
80.Кіші қан айналым жүйесі—оң жақ қарынша-өкпе-сол жақ жүрекше
81.қыстырма меристема арқылы-астық тұқымдасының өсімдіктері
82.Балықтың омыртқа бөлімдері —бас,тұлға, құйрық
83.Саркодиналыларда болады—сыртқы қаңқа,жалғанаяқтар
84.Мелатонин гормоны қызметі—тәуліктік ырғақты реттеу
85.Метаболизм бөлімдері—пластикалық, энергетикалық алмасу
86.Транскрипция кезеңдері—инициация,терминация,элонгация
87.Аллельді емем гендер—әртүрлі гомологты емес хромосамаларда орналасқан гендер
88.Құйрығында қатпарлы қабыршағы бар қосмекенді—жетісулық бақатіс
89.Көз түсін анықтайтын пигмент—родопсин
90.Фотосинтез арқылы қоректенеді—өсімдіктер
91.Жанасуды қабылдайтын рецепторлар орналасқан —алақан,саусак ұшы,терінің сыртқы
қабатында
92.Дисахарид қызметі—тамак өнеркәсібінде қолданылады
93.Тыныс алу орталығы—сопақша ми
94.Нектондар—Балык,кит,кальмар,тасбака,су жыландары
95.Жабысқақ түктер болатын ұлпа—бөліп шығарушы ұлпа
96.Асшаян, өзеншаяны құрылымы —баскөкірек,құрсақ
97.Су, минералды түздарды тасымалдайды —өткізгіш ұлпа
98.Вирус көбейеді—жасуша ішінде
99.Жүйке жүйесінің екінші сапалық қызметі—сөйлеу(сөз)
100.Адам асқорытуы ретімен —ауыз-жұтқыншақ-өңеш-асқазан-аш ішек,тоқ ішек-тік ішек
101.Қаралы жесір өрмекшісінің басқаша атауы—қарақұрт
102.Саңырауқұлақ өсімідкпен ұқсастығы —бір орыннан қозғалмайды,қанша тіршілік
етсе,сонша өсе береді,жасушасында қалың қабықшасы бар

103.Көбейіп болған соң өледі—Албырт балығы
104.Даун ауруы 21+ трисомия хромосамалык ауру
105. Даун ауруының фенотипі—бойы аласа, шүйдесі тегіс, бассүйек кішкентай,көздері
қысыңқы,аузы жартылай ашык жүреді
106.ХО қандай ауру— Шерешевский-Тернер
107.Жапырақтың кеңейген бөлігі —жапырақ тақтасы
108.Шытырман—есту мен тепе-теңдік мүшелері
109.Мұрын қуысының қызметі— Ауаны жылыту,шаң тозаңды тұту
110.Құстардың ұшуға бейімделген ерекшеліктері—қанаттары
111.қаламша-ірі қауырсындардың теріге еніп тұрған бөлігі,сояу-мүйізді өзегі
112.Моносахаридтер—Фрутоза,галактоза,эритроза,рибоза, дезоксирибоза
113.Профаза сатысында болады—ядро көлемі үлкейіп, хромосамар ширатылады
114.Улы саңырауқұлақтар—боз арамқұлақ, жалған түлкіжем, шыбынжұт,көңілкеш
115.Асқазан астында орналасқан без—ұйқыбез
117.Мутациялар ауру—талассемия
118.Ас сіңіріледі—аш ішекте
119.Мидың астыңғы жағында орналасқан без—гипофиз
121.Жатыр бұлшықетінің жиырылуына қатысады—окситоцин
122.Жүктіліктің 3 айында пайда болады—ұрықжолдас
123.Тіс құрылысы —тіс қаптамасы, мойыны, түбірі 179)ұйқы безінің экзогендік қасиеті- ас
қорыту ферментін өндіру
180.тұқым бүршігі дамиды-Аналық жыныс жасушалары түйінде дамиды. Оның ішінде тұқым
бүршігі орналасқан 181).құстардың иық белдеуі тұрады-қанаттарынан
182)сүйекті балықтар-шортан,ақмарқа,аққайран,табан,сазан,сетінек,бекіре,қортпа,жеңсік
албырт,латимерия,іле шармайы,балқаш алабұғасы
183. Пиязшық арқылы көбейеді-пияз,лалагүл,қызғалдақ,бәйшешек 184)гомологиялық
мүшелер-мүшелердің атқаратын қызметтері бірдей не әртүрлі болуы мүмкін. Яғни
гомологиялық мүшелер деп шығу тегі бірдей, құрылысы не атқаратын қызметі бірдей не
әртүрлі болып келетін мүшелерді айтамыз. Бұған мысал ретінде омыртқалылардың алдыңғы
аяқтарын жатқызуға болады. Гомологиялық ұқсастықтың негізгі себебі - тарихи туыстық болып
саналады, яғни олар бір (ортақ) ата-тектен не оның мүшесінен пайда болған. 185.Бактериофаг
жатады-Бактерия жасушасына енетін вирус 186.Векторлар-бактериялар,вирустар плазмидалар
187.тамыраяқтылар- амеба,сәулелі күнқұлақ,сәулелі өрмекаяқ,сәулелі күншар,қошқармүйіз
көпірме,шұрықденелі бунақай
188.цитоплазма түп негізі-гиалоплазма
189.хлоропласт қызметі-фотосинтез. процесін жүзеге асыру
190)АТФ синтездейді-митохондрия
191.1 мебраналы-ЭПТ,лизосома,вакуоль,гольджи жиынтығы 192.тасымалдаушы,қорғаныш
қызметін атқаратын микроэлемент-темір
193.балықтың омыртқа жотасы бөлімдері-кеуде және құйрық
194.Шаян дәм сезу мүшесі-екі қысқа мұртша
195.бауыраяқты ұлулар-түйіртек,жұмырлақ,шалшық
ұлу,тоспаұлу,қошқармүйіз,жүзімұлу,жалаңаш шырыш,
196.балықтың сезім мүшесі- бүйір сызығы дәм сезу, иіс сезу, көру, тепе-теңдікті сақтау мен
есту мүшелері жатады.
197.Гүл бөлімі-гүл сағағы, гүл табаны (тұғыры), тостағанша жапырақша, күлте жапырақша,
аталық пен аналықтан тұрады
198.Чаргафф ережесі-Аденин қанша болса гуанин сонша. Цитозин мен тимин дәл солай
199) сілекей құрамындағы микробты жояды-лизоцим
200.қоңыздар жатады-қатты қанаттылар
201.өсімдік суы сыртқа шығарылады- жапырағы арқылы

202.тұқымбүршік орналасқан-Аналық жыныс жасушалары түйінде дамиды. Оның ішінде тұқым
бүршігі орналасқан
203.Паразитті талшықтылар —Трипаносома, лямблия,лейшмания
204.Нәруыз ұзын жіпшесі—Ұзын жіп тәрізді молекулалы нәруыздар фибриллярлы нәруыздар
205.Лейкопластар кездеседі—Түйнек,тұқым,тамырда
206.Гемофилик адам қанында болмайды—Глобулин нәруызы
207.Денесі 2-қабаттан тұратын жәндік— гидра
208.Даражарнақты өсімдік—Лалагүл,лапыз,құртқашаш,пияз,сарымсақ, інжугүл,барлык астык
тукымдас өсімдіктер
209.Оралма жіпшесі—Глобулалы
210.Буын мен буынаралығынан тұрады— тамырсабақ(+қырықбуын)
Тамырсабақ жауабы болмаса соған жататын Бидай
,қоңырбас,бетеге,бүлдірген,шыршай,қырлышөп,құртқашаш,канна,
Біреуін белгілейсіз
211.Пішіні тұрақты саркодиналылар—сәулелі күнқұлақ,сәулелі өрмекаяқ,сәулелі
күншар,бақалшақты амеба.
212.Ақсұламаның асқорытуы
Ауыз—жұтқыншақ—ішек
213) бұлшықет сыртын қаптайды — фасция
214) тыныс алуға жауаа беретін ми бөлігі — сопақша ми
215)Бұлшықет пен буын аппаратында орналасқан— проприорецептор
216) Жұтқыншағын айналдыратын құрт— ақсұлама
217) Бидай мен жабайы бидайықты будандастырған—Цицин
218) Мендельдің екінші заңы — ажырау
219)Шаянның тыныс алуы нəтижесінде—Қанға өттек өтіп,қаннан CO2 суға бөлінеді
220) Пуриндік (екі сақиналы )негізінде жатады— аденин гуанин
Контекст ДНҚ
1) ДНҚ жасушаның қай бөлігінде орналасады — Ядро
2) А,Г,Ц, Т — азотты негіздер
3)ДНҚ биологиялық құрамы жағынан—нуклеин қышқылы
4) гуанин—цитозин арасындағы байланыс түрі —3 сутектік байланыс
5) хромосома құрамында болады — ДНҚ 1.Фотосинтез процесінен түнде бөлінеді—
Моносахарид,дисахарид,полисахаридтер
2.Жүйке жүйесінің ұзын өсіндісі—Аксон
3.Хлоропластарв бар балдыр—Жасыл,қызыл,қоңыр балдырлар
4.Гидраны алғаш зерттеген—А.Левенгук
5.Лактоза құрамына кіреді—Глюкоза,галактоза
6.Бунақденелілер аяғы неше жұп—3 жұп=6аяқ
7.Ішекқуыстыларға жатады—Гидра,обелия,медуза,актиния,қызыл маржан,теңіз
қауырсыны,құлақты медуза 3 классы бар:(гидратәріздестер, сцифоидтар (табақшатәрізділер),
көпқармалауышты маржандар классы
8.Ішкі құлақ бөлімдері—үш жарты иірім өзекшелер,қуыстар,ұлудене, кіреберіс бөлім
9.Қарапайымдыларлың дене бөлігі —ішкі қаңқа, омыртқа жотасы болмайды(құрылысы
қарапайым)
10.Қанаты хитин, қабыршақ қанатты—қандала
11.Аддисон анықтама—Бүйрекүсті бездері қыртысты қабатының қызметі бұзылғанда Аддисон
ауруы(қола ауруы) пайда болады.Ауру белгілері:адам тез шаршайды,өте әлсіз,қан қысымы
төмен,терісі қола(бозғылт)түсті болып өзгереді
12.Буынаяқтылардың жүретін аяқ саны—шаянда жүретін аяк саны-4жұп
Өрмекшілерде де-4 жұп
13.Қысқарған сабақты өсімдік—жолжелкен,пияз,аққауданды қырыққабат,бақбақ

14.Биогеоценоздың дамуы—Биогеоценоздағы зат айналымы тіршіліктің пайда болу процесінде
қалыптасып, тірі табиғат эволюциясының дамуы нәтижесінде күрделене түседі.
15.Шырынсыз раушангүлділер—құрғақ жемісті(шыршай,теңгежапырақ)
17.Мутация түрлері—Хромосомалық,гендік,геномдық,цитоплазмалық
18.Қанттардың қасиетіне қарай бөлінуі—редуццирленетін, редуцирденбейтін
19.Ұйқы безі бұзылуынан пайда болады—
Қант диабеті(сусамыр)
20.Векторлық ағзаға жатады—Плазмид,фаг,аденовирус,плазмидты ДНҚ
21.Реабсорбция процессі бүйректің қай жерінде жүреді—Бүйрек өзекшелерінде
22.Протпрорецепторлар қызметі—тыныс алу орталығының белсенділігін тұрақтандыру
23.Балықтың сезім мүшесі—Бүйір сызығы,дәм сезу,иіс сезу,есту,көру, тепе-теңдік сақтау
мүшелері
24.Лактоза:дисахарид өкілі
25.Опалина көбейеді—Жынысты, жыныссыз
26.Моногибридті будантастыру Генотипі:1:2:1
27.Толарсақ орналасқан сүйек —аяқ сүйегі
28.Артериядан аққан қан құяды—қолқа-ұсақ артерия қан тамыры
29.Асқорыту,тынысалу жерінің түйіскен жері-жұтқаншақ
30.Тамырсабақ—түрі өзгерген жерасты өркен
31.Жануарлардағы газ алмасу —тыныс алу
32.Тұқымбүршік орналасады —жатында
33.Құстардың иық белдеулері —жұп жауырын,жұп бұғана,қарға сүйек
34.Гомологиялық мүшелері—кактус тікені,інжугүл тамырсабағы,картоп түйнегі,пияз түбіртегі,
бұршақ мұртшасы
35.Арамсояудың хлоропластары жойылуы жатады— идиоадаптация
36.Энергетикалық пирамида түрлері— энергиялық,сандық,биомассалық
37.Балдыр пластиді болатын органоид—хроматофор
38.Өсімдікте безді жасушада орналасады —ұшқыш эфир майы
39.Крахмалды қорға жинайды —лейкопласт
40.Қолға үйретілген үй құстары —тауық, күркетауық,мысыр
тауығы,тауыс,бөдене,үйрек,қаз,көгершін
41.Ыдырау түрлері —ассимиляция,диссимиляция
42.Самай бөлігінің қызметі —есту қызметі
43.Вольвокс пішіні ұқсайды —шар(домалаққа)
44.Хлорофиллдегі пигмент—хлорофилл,фикобилин,каротиноид
45.Жүйке талшығы —нейроглия
46.Альвеолалармен аяқталады—бронхиолалар
47.Қалқанша без сипаттамасы —ішкі секреция бездерінің
ең ірісі,пішіні таға тәрізді, салмағы-15-30г,көмекейдің алдыңғы жағында орналасқан
48.Ең үлкен сілекей безі—жұп шықшыт безі
49.Зоопланктонды шаяндар —дафния,циклоп
50.Зәршығарудың микроорганизм әсерінен қабынуы —өрлеме инфекция
51.Кеңірдек ерекшелігі—жартылай шеміршекті сақиналардан тұрады
52.Аяғы жоқ, қосжақтаулы —айдаршақ
53.Жасыл эвгленаның амёбадан айырмашылығы — хлоропласты бар, өсімдіктекті талшықты
54.Ұлулардың ерекшелігі —денесі жұмсақ,буылтықсыз болады,тұлғадан-мантия түзіледі
55.АТФ ті синтездейді-митохондрия
56. Балықтардың құлақ жағында болады—үш жарты иірім өзекше
57.Иық белдеуінде қозғалатын бұлшықеттер—дента,екібасты,үшбасты
58.Қылшықты жүнді, құйрықты қойлар—еділбай,қаракөл,қылшық жүнді қой 102) хромосомалық
ауру белгілері—олар хромосома саны мен құрылымының өзгеруінен пайда болады.

103)сүйекке иілгіштік қасиет береді—оссеин
104)су жинаушы ұлпа қабығы — қалың әрі ірі болады
105) иық белдеуі сүйектері— жауырын мен бұғана
106) бунақденелілерді зерттейді — энтомология
107)аяқ жағы қанатқа айналған сүтқоректі — жарқанат
108) PP витамині жетіспесе—Пеллагра ауруына ұшырайды
109)Қырықжапырақтың маңызы—отын
110)Қырықжапырақтың жапырағының қызметі—фотосинтез жүреді,спора түзіп,көбеюге
қатысады
111)опалина жыныссыз көбеюі—бақа денесінде
Жынысты көбеюі—итшабағында
112)Зәр шығаруға жауап беретін ми бөлігі—аралық ми
113)Креатинизм себебі—тироксин жетіспеуінен
Ақыл есі кем,жыныстық жетілуі тоқтайды)
114)В1 витамині жетіспесе—Бери Бери ауруына ұшырайды.
115) В12 жетіспесе —Қаназдың,анемияға ұшырайды
116) қылқанжапырақтылардың қанатшаларының қызметі—тұқымбүршікті қорғайды
117) ұрт өзегіне ашылады — шықшыт безі
118) бунақденелілер тыныс алады—демтүтік (трахея) арқылы
119) крахмал затын қорға жинайды — лейкопластар
120) қалпақшалы саңырауқұлақтың жерасты мүшесі — жіпшелері
121)ағзада витамин жетіспеуінен туындайды— авитаминоз
122)бунақденелілер денесінде тіршілік ететін құрт — қылқұрт
123) қола түсті ауру(мәтін болып келеді)— Аддисон
124) шашақ тамырлы өсімдіктер—пияз,бидай,жүгері,арпа,сұлы,тары,күріш,сарымсақ,қамыс
125)полисахаридтер—крахмал,гликоген,целлюлоза
126) омыртқалылардың дене температураларына қарай бөлінуі—жылықанды,суыққанды
127)қатерлі ісікпен байланысты ұғымдар—канцерогенез,сомалық мутация
128) қазақстан қызыл кітабына енген қосмекенді —жетісулық бақатіс,даната
құрбақасы,қызылаяқ бақа.
129)анализатор бөлімдері—3 - өткізгіш,шеткі,орталық жүйке жүйесі
130) үлкен қан айналым шеңбері—сол жақ қарыншадан шығып,оң жақ жүрекшеге қайтып
келеді
131)қына пішіні—Қабық тәрізді,жапырақ тәрізді,бұта тәрізді
132)бүйрек дұрыс жұмыс жасамауынан туындайды —нефрит
133)салқынқандылар— балықтар,қосмекенділер,жорғалаушылар
134) осқырма,оқыра ауруларын таратады— бөлегек
135) опалинада осмостық қысым арқылы іске асады — асқорыту,бөліп шығару
136) актиния ұрығы дамиды—ішек қуысында
137) иілгіштік,серпімділі қасиет береді — оссеин
138) опалина тіршілігі жүреді—су да
139)жүрек жұмысын реттейді—сопақша ми
140) эпидерми қабаты— мүйізгек,дерма
141) шөмішбалық тыныс алады—желбезек арқылы
142)саңырауқұлақ жасуша қабықшасы тұрады — хитиннен
143)адам ағзасындағы целлюлоза қызметі—кейбір токсиндерді өзіне сіңіріп,ішекте сіңірілуіне
кедергі жасайды . Сонымен қатар:
Ішектің толқынды жиырылуын жақсартады;
Өттің бөлінуіне әсер етеді;
Холестериннің организмнен сыртқа шығарылуына әсер етеді;
Нәжістің қалыптасуына әсер етеді.

144)бір ұшы бетсүйекке жабысқан бұлшықет — мимикалық бұлшықет
145) иықты қозғалысқа келтіретін бұлшықет—дельта
146)Реабсорбция жүреді-бүйректе
147)Ферменттерді зерттейді-энзимология,ферментология
148)балық аралық миында болады-электрлік мүше және бүйір сызығы.
149)Мутация түрлері- Генетикалық аппараттың өзгеруіне
байланысты- геномдық, хромосомалық, гендік немесе нүктелік
150)Сабақ пен қынаша арасына су өткізбейді-пленка тәрізді өскін немесе тілше
160)мидың ең жас бөлігі-маңдайлық конус немесе үлкен ми сыңарлары
170)Самай бөлігі атқаратын қызметі-есту
171)Ұйқы безі өзегі ашылады-ұлтабарға 172).Құс қауырсының теріге өтетін бөлігі-қаламша
173)Улы саңырауқұлақ-шыбынжұт(мухомор), боз арамқұлақ (поганка), жалған түбіртек
(ложный опенок), жалған түлкіжем) ложная лисичка)
174).Дисахарид физикалық қасиеті-қаттылық
суда ерігіштігі;
концентрацияланған алкогольдің нашар ерігіштігі;
тәтті дәм;
түсі - ақтан қоңырға дейін.
175)сүйекті шырынды-шие,өрік,алхоры,шабдалы
176)шымтезек латынша атауы - сфагнум 177).тауықтектестер-
ұлар,құр,тауыс,қырғауыл,бөдене,кекілік
178).тұқым арқылы көбейеді-жалаңаштұқымдылар және жабықтұқымдылар 1) әлсіз сабақ—
жатаған
2) жүрегі жоқ қосмекенді —қандауырша
3) қандауырша ішін қаптайды—нағыз тері
4) шаяндардың дәм сезу мүшелері— жұтқыншақ
5) биотикалық факторлар—комменсализм, симбиоз, қына, нейтрализм
6)қосжақтаулы ұлулар— айдаршақ, айқұлақ, гребешок, мидия, кемеқұрт
7) 21 хромосомаға 1 хромосома артық қосылған ауру— Даун синдромы
8) Ұяң жүнді қой— Қарғалы, Сараджын
9) Зат алмасу бұзылуынан туындайтын аурулар—Гурлер, Гюнтер, Моркио, Краббе, Вольман,
лейкодистрофия, мукополис, ахаридоз, адренолейкодистрофия
10) Толарсақтағы жалпақ сүйек— өкше
11) Ядросы жоқ, ДНҚ сы бар— прокариоттар
12) Ағаштамырымен селбесіп түзіледі— симбиоз
13) жарты ай тәрізді бір-бірімен жанасқан 2 жасуша—жанаспалы жасуша
14) Қосмекенділердің өкпелік қанайналымы басталады — вена үлкен қанайналым шеңбері—оң
жақ жүрекше
15) Үлкен қанайналым шеңбері басталады—сол жақ қарыншадан
16) Су реттеу жүйесінің бөліктері — орталық, афференттік, эфференттік
17) Желбезекпенде өкпеменде тыныс алады— қосмекенділер
18) Пиязшығы да, тамырсабағы да бар— інжугүл
19) Шашақ тамырлы өсімдіктер— астық, лалагүлділер
20) Лактоза жатады— Дисахаридтерге
21) Өрмекшінің дәм сезу мүшесі— жұтқыншақ
22) Жүктіліктің 3 айында пайда болады — ұрықжолдас
23) Қыршаянның тыныс алуы— өкпе қапшығы, демтүтік
24) Фотосинтездің қараңғы фазасында жүретін процесс —көмірсулардың түзілуі
25) Бұлшықет жасушасы — миоцит
26) Басында ойыс шұңқыры бар жылан— қалқантұмсық

27) Қызыл кітапқа енген қосмекенді — жетісулық бақатіс, даната құрбақасы, қызылаяқ бақа
28) Қаныққан майлар кездеседі — жануар, қаймақ, сары майда
29) Жасушасында хромосома жиынтығы гаплоидты— гамета
30) Фрайеттің 1 заңының ерекшелігі
— омыртқаның бел және кеуде бөлігі қалыпты
— ротация қарама қарсы
31) акуланык асқорыту мүшесі реттілігі —
Ауыз—жұтқыншақ—өңеш—көлемді қарын—ашішек—тоқішек—тікішек—клоака
32) Бауырмен бұлшықеттердегі гликогеннің ыдырауына әсер етеді — инсулин
33) Тамырына азот жинайтын өсімдіктер— бұршақ тұқымдастар, жоңышқа, беде, асбұршақ,
сиыржоңышқа, соя, шеңгел
34) Вектор қызметін атқарады— Плазмид, Фаг, Аденовирус
35) Асқазанның қабырғасындағы бірыңғай салалы бұлшықет талшықтарының орналасу
бағыттары— ұзыннан, қиғаш, сақина
36) Митохондрияның ішкі мембранасы арқылы өте алмайды — сутек, натрий,
хлор,калий,магний иондары
37) Жоғары жүйке жүйесінің, 2 реттік сигналы — сөз, сөйлеу
1реттік сигналы— ұғыну,түйсіну,ойлау,қабылдау,есте сақтау
38) оңт Америкада қолға үйретілген үй жануары— Лама, Альпана
39) Ұзақ жылдар бойы ағаш басында мекендейді — бақбақыл бақа
40) Пішінін өзгерте алатын қан жасушасы — лейкоцит
41) Раушангүлділер— алма, алмұрт, мойыл, итмұрын, шие, шыршай, бүлдірген, долана
42) Д витамині жетіспесе— мешел ауруына ұшырайды
43) РР жетіспесе — психикасы өзгереді
44) Қалқанша безіне тән—
Ең ірі секреция безі, көмекейдің алдыңғы жағында орналасқан,таға тәрізді,2 бөлікткр тұрады
45) Ең үлкен сілекей безі — жұп шықшыт безі
46) ер адам хромосомасы — 22+ХУ
47) Ең қарапайым рефлекс— тізе рефлексі
49) Митоздың профазасында жүреді— ядро көлемі үлкейіп, хромосомалар ширатылады
50) Ішкі аталық жыныс мүшесі— аталық без, ұрық шығарушы өзекшелер, ұрықтық көпіршік,
сыңар қуықасты без
51) Гидатофиттер сабағында болмайды— мезаникалық ұлпа
52) Фотосинтезге қажетті газ— СО2 газы
53) Тері бездерінде жинақталады — май, тер бездері
54) Фотосинтез өнімдері — Глюкоза, О2 газы
55) өкпе қақпасы арқылы өтеді— өкпе артериясы, альвеолла, жүйкелер
56) Қарапайымдардың дене бөліктері— ішкі қаңқа, омыртқа жотасы болмайдв
57) Моногибридті будандастыру — бір бірінен тек 1 ген аллельдері ғана жауап беретін
альтернативті белгілер жұбымен өзгешеленетін түрлерді будандастыру.
58) Жалпақ сүйек— төссүйек, жамбас, жауырын, қабырға, ми сауыты, бет сүйегі
59) түрішілік күрес—ағзалардың түр арасындағы күрес
60) Көздң қоректік затпен қамтамасыз етеді — тамырлы қабық 61) Сүйекті балықтарға тән—
аналь тесігі, қуық, торсылдақ
62) Адам ағзасындағы бүйеннің төменгі шетіндегі құрт пішінді өсінді— соқырішек
63)Күрделі гүлшоғыр— күрделі масақ
64) Өсімдіктердің вирустық ауруы—қызылша теңбілі
65) Өсімдіктің түрі өзгерген жерасты мүшесі— пиязшық
66) Сүйекті балықтардың аталығында әрі зәршығару, әрі көбею қызметін атқарады —
несепағар

67) Хромосома ішілік мутациялар — инверсия, делеция, дефишенсия
68) Көлденең жолақты бұлшықеттерге тән— адам еркіне бағынбайды
69) Фотосинтезге қарама қарсы процесс— тыныс алу
70) Саңырауқұлақ пен жануар жасушасында кездесетін полисахарид— хитин, гликоген
71) Көзі, дабыл жарғагы болмайтын қосмекенді— Сақиналы құртпошым
72) Өсімдіктерде артық тұз қай мүшесі арқылы шығарылады—Жапырағы
73)эвглена, Вольвокс ұқсастығы - талшықтыларға жатады, көзшесі болады
74) Қаныққан майлар— *зиянды* майлар болып табылады. Сүт өнімдері, ет, жануар майы,
кондитерлік өнімдерде кездеседі
75)Кірпікшелі, біржасушалылар—Кірпікшелі кебісше, кіреукелі
кебісше,мөрже,балантидий,сувойка
76)ми қыртысындағы липидтік көмірсу— Цереброзид
77)Жидек жемісті өсімдік— Алқа тұқымдасы (картоп, қызанақ та)
78)Күрделігүлділердің дәрілік түрлері—Дермене, түймедақ, бақбақ, итошоған, қырмызгүл
79)мелотонин гармонының қызметі— Эндокриндік жүйенің қызметін қалыпқа келтіреді,
реттейді
80) Медуза көбейеді— Даражынысты, сырттай ұрықтану арқылы
81)Тұмау қоздырғышы — Вирус
82)Эвглена— талшықты қарапайымга жатады
83) Мұрынның жоғарғы бөлігінің қызметі—Ауаны ылғалдайды, шаң тозаң, микробтарды ұстап
қалады
84)Бүршіктенбей жатып тозаңданады—Арпа, бидай, тары
85) Шоғырланып тіршілік етеді— Вольвокс, домаланғы
86)Адам ағзасындағы бейеннің төменгі шетіндегі құрт пішінді өсінді— Соқыршек
87) Күрделі Гүлшоғыр— Сыпыртқы, сырға, күрделі масақ, күрделі шашақ, күрделі шатыр
88) Өсімдіктің вирустык аурулары—Бидай теңбілі, Алхоры теңбілі, қызылша теңбіл
89) Өсімдіктің түрі өзгерген жер асты мүшелері— Түйек, ауа, түреу, емізік, жемтамырлар
90)Сүйекті балықтарда аралықтарында әрі зәр шығару, әрі көбеюге қатысатын мүшесі—
Несепағар
91)Хромосома ішілік мутация—Дефишенсия, делеция, дупликация, инверсия
92)Көлденең жолақты бұлшықетке тән— Бұлшықеттердің жиырылуын қамтамассыз етеді
93)Саңырауқұлақ пен жануар жасушасында кездесетін полисахарид—Гликоген
94) В1 жетіспесе— Бери Бери
95)В12 жетіспесе—Қаназдық, анемия
96)Жеуге жарамды саңырауқұлақтар— Майқұлақ, ойысқұлақ, түлкіжем, қозықұйрық
97) Хромосоманың 2 есе кемуі— Гаплоидия
98)Ыдырау түрлері— (Метаболизм?)
99) Жасыл Эвглена көбеюі
Жынысты- бақа итшабағында

Жыныссыз - бақа денесінде
100) Өңнің өсіндісі ретінде шығарылатын тамыр—
Сыртындағы түктері