Биология ғылымының салалары Тірі табиғаттағы өзгерістер жиынтығын зерттейді: Биология
жүктеу/скачать 0,51 Mb.
|
Áèîëîãèÿ ?ûëûìûíû? ñàëàëàðû Ò³ð³ òàáè?àòòà?û ?çãåð³ñòåð æèûíòû?û
| Мәдени өсімдіктер
Мәдени өсімдіктер: Адамның қолымен өсірілетін өсімдіктер Жабайы өсімдіктерге жатады: Табиғатта өздігінен өсіп өнетін өсімдіктер Мәдени өсімдік: Зығыр Сұлатпа бұтақ арқылы көбейетін өсімдік: Тұшала (қарлыған) Қалемше дегеніміз: Тамырдың сабақтың,жапырақтаң жаңа өркен түзе алатын бөлігі Қалемшені дайындайды: 3-4 бүршігі бар өркеннен Жапырақтары арқылы көбейетін бөлме өсімдігі: Бегония Жапырақ қаламшелері арқылы көбейеді: Бегония Қарақаттың көбейетін өсімді мүшесі: Сабақ қалемшесі Хризантеманы көбейтуге болады: Қалемшесімен Таңқурайды көбейту әдісі: Тамыр қалемшелері арқылы Тамыр кесінділері арқылы көбейтуге болатын өсімдік: Таңқурай Тамыр қалемшесі арқылы көбейе алады: Ақжелкен Өсімдіктен бөліп алатын биіктігі 8-10 см шамасындағы жас өркен: Қаламша Өсімді мүшелері арқылы көбейеді: Традесканция Тамырсабағынан көбейе алатын өсімдік: Бидайық Май алынатын мәдени дақылдар: Қыша, рапс, күнбағыс, зәйтүн, соя Майға бай: Күнбағыс, зығыр, мақта, үпілмәлік Шалқанды себу керек: Ерте көктемде Шалғындықта өсетін өсімдік: Қоңыраугүл Біржылдық өсімдіктер аталады: Эфемерлер Итжидек,сасық мендуана, қара алқаны өсіреді: Дәрілік мақсатта Кез келген мүшелерінің өндіріске қажетті шикізат алуға болатын өсімдіктер: Техникалық Дақылдар Теxникалық дақылдарға жататын өсімдік: Үпілмәлік Ерте егілетін мәдени өсімдіктер (1-4С): Арпа, бидай, сұлы, шалқан, пияз, сәбіз Бидай тұқымын егу температурасы: 1-4 С Крахмалға бай:Бидай, қарабидай, тары ,жүгері,күріш Күзде себілетін өсімдік: Қарабидай Жануарларды жіктеу Жануарлардың өсімдіктен негізгі айырмашылығы:Гетеротрофтылығы мен автотрофтылығы Жануар ағзасына тән қоректену:Дайын органикалық заттармен қоректенеді Қазір ғаламшарымызда жануарлардың түр саны: 1,5 млн Ғаламшарда жойылып біткен және қазіргі кезде кездесетін барлық жануарларды сәйкестендіріп, ретке келтіру: Жүйелеу Барлық жануарларды белгілі тәртіпке сәйкестендіріп, ретке келтіру:Жүйелеу Бүкіл жануарларды ерекшеліктеріне сәйкес топтастыру:Жіктеу Ең кіші таксон: Түр Жануарларды жіктеудегі ең төменгі деңгей:Түр Жер ғаламшарындағы тіршілік атаулыларды жүйелеудегі негізгі өлшем бірлік: Түр Құрылысы жағынан ұқсас түрлер бірігеді: Туысқа Бір-біріне өзара жақын туыстар тобы біріктіріледі:Тұқымдасқа Бір тұқымдас өсімдіктердің туыстығын білдіреді: Гүлінің, жемісінің құрылысындағы ортақ белгі Ең ірі систематикалық бірлік: Патшалық Жануарларды жүйлеудің сызбанұсқасы:Түр-туыс-тұқымдас-отряд-класс-тип Жануарларды жіктеу:Түр-туыс-тұқымдас-отряд-класс-тип-жануарлар дүниесі Жануарларды жіктеу барысыдағы ең жоғарғыдеңгей: Жануарлар дүниесі Жануарлар дүниесін жүйеледе болмайтын таксономиялық бірлік:Бөлім, қатар Жануарлар дүниесінің ең дамыған отряды:Приматтар Жануарлар дүниесінің тармағы: 2 Жануарлар дүниесінің жіктелетін тармақтар: Біржасушалы, көпжасушалы Дене құрылысының ортақ белгісі бойынша жануарлардың бөлінуі: 2 Жануарлар дене құрылысының ортақ белгісі бойынша бөлінеді:Омырытқалылар, омыртқасыздар Өсімдіктердің жүйелеудің сызбанұсқасы: Түр-туыс-тұқымдас-қатар-класс-бөлім Негізгі өсімдік жүйесінің ең жоғарғы сатысы: Бөлім Жер ғаламшарындағы тіршілік атаулыларды жүйелеудегі негізгі өлшем бірлік: Түр Ақ жоңышқа, қызыл жоңышқа, шалғындық жоңышқалар түрлерінің жүйелеудегі тобы: Туыс Тірі табиғатты жүйелеуде аса зор еңбек сіңіріп,жүйелеу атасы атанған: К.Линней Өсімдіктер мен жануарларды топтастырып, ең алғаш жүйелім ғылымының негізін қалады: К.Линней Жануарларды жіктеудегі тибиғи жүйенің негізін қалаған:К.Линней К.Линней жануарларды жүйелік топқа жүйелеу кезінде негіз етіп алды: Түрді Ағзалардың қосарланған атауын-қосарлы атау тізімді ғылымға енгізді:К.Линней Туыс пен түрді латынша қосарынан атау принципін ұсынған ғалым: К.Линней Ағзалардағы жіктеу кезінде туыстық екі атау беру:Қосарлы атау тізімі К.Линнейдің еңбегі:«Табиғат жүйесі», «Ботаника философиясы»,«Жануарлар тіршілігі» К.Линнейдің «Табиғат жүйесі» еңбегі мына жылы жарыққа шықты:1735 1735ж. адамды сүтқоректілер класы, приматтар тобына жатқызған: К.Линней 1753ж. К.Линнейдің жарияланған еңбегі: «Өсімдік түрлері» «Бастапқы кезде қанша түр болса, сонша түр сақталады» деген қате пікірде болған ғалым:К.Линней К.Линней тірі ағзаларды жүйелеуде жіберілген кемшіліктері: Сыртқы ұқсастығына ғана негізделген жүйе К.Линней жануарлар дүниесін қанайналым, тынысалу мүшелерінің құрылысына қарай ... класқа жіктеді: 6 К.Линнейдің эволюциялық еңбектері: Ағзаларды жүйеге келтіру, ағзаның қос атаутізімі Омыртқасыздарды 10 класқа бөлу арқылы жіктеудегі табиғи жүйенің негізін қалады:Жан Батист Ламарк «Зоология философиясы» еңбегінің авторы: Ж.Б.Ламарк Ж.Б.Ламарктің тірі ағзаларды жүйелеудегі жіберген кемшіліктері:Табиғи эволюция себебін идеалистік көзқараспен түсіндірді Жоғарғы сатыдағы омыртқалы жануарлар:Балықтар, қосмекенділер, жорғалаушылар, құстар, сүтқоректілер ХІ ғасырда республикамызда мекендейтін жануарлар туралы жазба дерек қалдырған ғалым: Махмұд Қашғари Жануарларды тіршілік ортасына байланысты жіктеген ғалым: Гиппократ Құс пен анның 45 түрін жүйелеген ғалым:П.С.Паллас Балқаш қазаңшұңқырындағы омыртқалылар туралы алғашқы ғылыми жинақтарды жариялады: Г.В.Никольский Арал теңізі мен Балқаш көлінің балықтарын зерттеген ғалым:Л.С.Берг Арал теңізі мен Балқаш көлінің құс фаунасын зерттеген: Н.А.Зарудный, П.П.Сушкин Ішекқұрттарға қарсы күрес жүргізудің көптеген шараларын ұсынған: К.И.Скрябин Жүйелеу үшін класс ұғымын енгізген француз ботанигі: Жозеф Питон де Турнефор Ең алғаш туыс ұғымын қалыптастырған: Ж.П.Турнефор 1825ж. «Тип» терминін ұсынған француз зоолог-анатомы: Анри Мари Блендвиль Тұңғыш рет ана тілінде 1992 жылы «Жануарлар» оқулығын жазған ғалым:Х.Досмұxамедов 1817ж. ең алғаш «протоза» (қарапайымдылар) терминін пайдаланған: Г.А.Гольдфус Ағзалардың жасушадан тұратынын алғаш тұжырымдаған:А.Левенгук 1668ж. ең алғаш ұсақ ағзаларды сипаттап жазған ғалым: А.Левенгук Қарапайымдылар түрлерін алғаш ашқан ғалым: Антони Ван Левенгук Ашқан жаңалығы микробиологияның дамуына жол ашқан: А.Левенгук жүктеу/скачать 0,51 Mb. Достарыңызбен бөлісу:
|