Биосфера
Жердің тіршілік қабаты: Биосфера
Биосфера қабатының қалыңдығы: 20-30 км шамасында
● Жоғарғы шегі озон қабатына дейін - 20 км
● Төменгі шегі жер қыртысының жоғарына дейін - 3-3,5 км
Тірі ағзалардың қасиеттері: Көбейгіштігі, Табиғат жағдайына икемділігі
Биоценоз: Жер бетіндегі жануарлар, өсімдіктер және майда ағзалардың бірлестігі. (Грекше био-
тіршілік, ценоз-ортақ)
Биосфера терминін 1875 жылы ғылымғаенгізген: Зюсс
Биогеография: Биоценоздардың географиялық таралу заңдылықтарын зерттейді
Биологиялық (цикл) айналым:
1. продуценттер (органикалық заттар, өсімдіктер)
2. консументтер (жануарлар)
3. редуценттер (майда ағзалар, биологиялық өнімді жоюы)
Ноосфера - адамзаттың саналы іс-әрекет қабаты
Ноосфера ғылымын 1927 жылы ғылымға енгізген ғалымдар: Вернадский, Леруа
В.И. Вернадский бойынша биосфералық үш бөліктен тұрады:
1. Тірі зат - барлық тірі организмдердің жиынтығы
2. Биогенді зат - ежелгі биосфера бөлшектері (таскөмір, газ, мұнай, шымтезек, батпақ)
3. Биокосты зат - шөгінді жыныстар, сазды минералдар
Табиғат зона: Өсімдіктер мен жануарлардың таралған аймағы
Табиғат зоналары өсімдік жамылғысының атына байланысты қойылады
● Арктикалық(антарктикалық) климаттық белдеуде:
Арктикалық (антарктикалық) шөл зонасы: екі поляр белдеуін алып жатыр,
Ауа темературасы төмен, жауын-шашын өте аз, Топырақ жетілмеген.
● Субарктикалық (субантарктикалық) климаттық белдеуде:
Тундра зонасы: материктердің солтүстік (Еуразия, Солт.Америка, Антарктида) жағалық
бөліктерін алып жатыр, мүк пен қына өседі, климаты өте қатал, күшті жел соғады, қар 7-9 ай
жатады
Достарыңызбен бөлісу: |