Ұлғаю коэффициенті (ki) екі салыстырмалы деңгейдің қатынасы ретінде анықталынады және берілген деңгейдің қаншалықты базистік кезеңнің деңгейінен қанша рет артық екендігін көрсетеді : - Ұлғаю коэффициенті (ki) екі салыстырмалы деңгейдің қатынасы ретінде анықталынады және берілген деңгейдің қаншалықты базистік кезеңнің деңгейінен қанша рет артық екендігін көрсетеді :
- базистік
- тізбекті
- Динамикалық қатардың көрсеткіштері
Ұлғаю коэффициенті (ki) - Динамикалық қатардың көрсеткіштері
Егер өсудің коэффициенттері пайызбен өрнектелген болса, онда оларды ұлғаю шапшаңдығы деп атайды, яғни олар көрсеткіштің пайызбен берілген жылдамдық өзгерісінің уақыт бірлігімен сипатталады: - Егер өсудің коэффициенттері пайызбен өрнектелген болса, онда оларды ұлғаю шапшаңдығы деп атайды, яғни олар көрсеткіштің пайызбен берілген жылдамдық өзгерісінің уақыт бірлігімен сипатталады:
- Динамикалық қатардың көрсеткіштері
Ұлғаю шапшаңдығы (Тұлғаю) - Ұлғаю шапшаңдығы (Тұлғаю)
- Динамикалық қатардың көрсеткіштері
Өсу шапшаңдығы берілген кезең деңгейінің базистік деңгейден қанша пайызға көп (немесе аз) екендігін көрсетеді. Бұл көрсеткіш екі түрде есептелінеді. - Өсу шапшаңдығы берілген кезең деңгейінің базистік деңгейден қанша пайызға көп (немесе аз) екендігін көрсетеді. Бұл көрсеткіш екі түрде есептелінеді.
- абсолютті өсудің базистік деңгейге қатынасы ретінде:
- базистік ;
- тізбекті
- ұлғаюдың шапшаңдығы (%) және 100% арасындағы айырмашылық ретінде:
- .
- Динамикалық қатардың көрсеткіштері
Өсу шапшаңдығы (Төсу) - Динамикалық қатардың көрсеткіштері
Өсудің бір пайыздық абсолюттік мәні (Аi) алынған өсудің шапшаңдығының мәнін дұрыс бағалау үшін пайдаланылады. - Өсудің бір пайыздық абсолюттік мәні (Аi) алынған өсудің шапшаңдығының мәнін дұрыс бағалау үшін пайдаланылады.
- Тек тізбекті әдіспен есептеуге болады.
- Динамикалық қатардың көрсеткіштері
Өсудің бір пайыздық абсолюттік мәні (Аi) - Өсудің бір пайыздық абсолюттік мәні (Аi)
- Динамикалық қатардың көрсеткіштері
Зерттелетін құбылыстың динамикасын жалпы сипаттауда кезең қатары үшін түрлі орташа көрсеткішті анықтайды. - Зерттелетін құбылыстың динамикасын жалпы сипаттауда кезең қатары үшін түрлі орташа көрсеткішті анықтайды.
- Орташа абсолюттік өсу – уақыт аралығындағы көрсеткіштің орташа шамасының өзгеруі.
- Динамикалық қатардың көрсеткіштері
Ұлғаюдың орташа шапшаңдығы – бұл динамикалық қатар деңгейілері жітілігінің өзгеруі сипаттамасы. Ол бірлік уақыт ішінде динамикалық қатар деңгейінің орташа қанша рет өзгеретіндігін көрсетеді: - Ұлғаюдың орташа шапшаңдығы – бұл динамикалық қатар деңгейілері жітілігінің өзгеруі сипаттамасы. Ол бірлік уақыт ішінде динамикалық қатар деңгейінің орташа қанша рет өзгеретіндігін көрсетеді:
- ,
- мұндағы - ұлғаюдың орташа коэффициенті;
-
- n - қатар деңгейінің саны.
- Динамикалық қатардың көрсеткіштері
Өсудің орташа шапшаңдығы келесі формуламен есептелінеді: - Өсудің орташа шапшаңдығы келесі формуламен есептелінеді:
- Динамикалық қатардың көрсеткіштері
Бақылау сұрақтары: - Динамикалық қатар дегеніміз не? Ол қандай элементтерден тұрады?
- Қандай динамикалық қатарларды білесіздер?
- Тренд дегеніміз не?
- Динамикалық қатар қандай жолымен түзетіледі?
- Сызықты трендтің коэффициентері қалай анықталады?
- Базистік және тізбекті көрсеткіштерін арасында қандай айырмашылық бар?
- Қандай салыстырмалы динамикалық көрсеткіштерді білесіздер?
- Қандай орташа динамикалық көрсеткіштерді білесіздер?
Достарыңызбен бөлісу: |