Біржан сал Қожағұлұлы (1831-1897)



бет11/14
Дата06.01.2022
өлшемі0,57 Mb.
#14792
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14
Байланысты:
Біржан сал

Жиын алдында осы бір әлеуметтік проблеманы жырға қосып: Закунде зорлық болмас жақсы адамға, Жақсыны қор қып болмас бір жаманға. Және де аят пенен хадисте бар, Жылатып берме деген еш наданға. Байлаулы бала құстай Сара сорлы, Жоқ екен осы күні бұдан жаман, – дейді.

Сара ақындық күшінің, өлеңінің кемдігімен емес, шарасыздығынан жеңіліп, Біржанға жолын береді.

Бұл айтыс қазақ айтыс өнерінде ғана емес, қазақ поэзиясында ойып орын алатын шығармалардың бірі. Себебі көркемдігі биік, ақындық тілге бай.

Біржан сал әншілік, ақындық, орындаушылық өнерде де өз үн-бояуымен, өз әуенімен жеке-дара өнерпаз болғандықтан, оның айналасына халықтың таңдаулы ақын, әншілері, өнерпаздары топталып, ақынды ұстаз тұтқан. Бұлардың бір тобы Біржан салның әншілік, ақындық, композиторлық өнерін өздерінің шығармашылығы арқылы дамытса (Жаяу Мүса, Акан сері, Қанапия, Балуан Шолақ, Үкілі ЬІбырай т. б.), енді бірқатары оның ән шығармашылығы, орындаушылық өнерін, халық арасына кеңінен таратушы, насихаттаушы болды (Құлтума, Жарылғапберді, Ғазиз т. б.). Біржан салның ізін қуған осындай өнерлі адамдар арқылы біздің заманға оның 44-ке жуық әні жетті. Кеңес заманында Ғ. Айтбаев, К, Байжанов, Ә. Кашаубаев, К. Бабаков, Қ. Лекеров, Ж. Елебеков, М. Ержанов сынды әншілер Біржанның өз шығармашылығын, оның әншілік-орындаушылық ерекшелігін бүгінгі ұрпаққа жеткізген. Біржан сал әнші-композиторлығымен қатар талантты әрі дарынды суырыпсалма ақын да болған (Біржан мен Сара айтысы т. б.). Оның ақындық өнерін кейінірек Сара Тастанбекқызы, Әсет, Доскей сияқты ақындар жалғастырды. Біржан сал өмірінің сонғы кезеңі трагедиялық жағдайда өтті. Ел ішіндегі руаралық талас-тартыстың салдары Біржанға да соқпай кеткен жок. Біржанды «жынданды» деп ел арасына жалған лақап таратып, қол-аяғын байлап, жан азабын тартқызады. 



Достарыңызбен бөлісу:
1   ...   6   7   8   9   10   11   12   13   14




©emirsaba.org 2024
әкімшілігінің қараңыз

    Басты бет